ناسازگاری Rh در بارداری

ناسازگاری Rh در بارداری به متفاوت بودن فاکتور Rh در آزمایش خون مادر و جنین اشاره دارد، عوارض ناسازگاری خونی و راه درمان آن را بخوانید.

 

فاکتور رزوس یا Rh نوعی آنتی ژن موجود روی سطح گلبول های قرمز است. به طور کلی تمامی گروه های خونی بوسیله فاکتور Rh دسته بندی می شوند. به این ترتیب افرادی که خون آنها حاوی فاکتور Rh است، دارای گروه خونی مثبت و آنهایی که فاقد این فاکتور بوده دارای گروه خونی منفی هستند.

آزمایش Rh منفی می تواند با مشکلات خاصی برای بارداری همراه باشد.

در حالت کلی آزمایش Rh منفی به خودی خود مشکل آفرین نیست، اما در برخی موارد به دلیل ناسازگاری Rh خونی مادر و جنین پیامدهای خاصی برای بارداری ایجاد می شود. البته با در نظر گرفتن مراقبت های پزشکی برای مادر و جنین می توان از سلامت و انجام یک زایمان سالم حمایت کرد.

این مقاله به بررسی پیامدهای ناسازگاری rh در بارداری ( فاکتور Rh منفی در آزمایش خون) و خطرات آن برای مادر و جنین پرداخته و درمان های احتمالی برای مقابله با این مشکل را شرح می دهد.

 

همچنین بخوانید:

عامل Rh خون چیست؟ (کلیک)

 

فاکتور Rh در آزمایش خون

به توصیه متخصصان پزشکی، انجام آزمایش Rh در ابتدای بارداری برای تمامی افراد لازم است. با آگاهی از نتیجه این تست، خطرات احتمالی ناشی از ناسازگاری خونی برای مادر و جنین به حداقل می رسد.

علاوه بر این پزشک آزمایشات و غربالگری های زیر را برای افراد باردار توصیه می کند:

• آزمایش وضعیت Rh پدر و مادر
  
• تعیین وضعیت Rh جنین از طریق آمنیوسنتز
• غربالگری منظم آنتی بادی در طول بارداری

بر اساس نتایج مطالعات، مشکلات به وجود آمده ناشی از ناسازگاری rh در بارداری اول کمتر از موارد بعدی است. در این گونه موارد، پزشک بر اساس آزمایشات منظم غربالگری، میزان آنتی بادی های تولید شده توسط بدن فرد باردار را بررسی می کند.

غربالگری Rh و تست آنتی بادی هر دو آزمایش خونی ساده، سریع و بدون درد برای والدین هستند.

در برخی از موارد، احتمال دارد جنین در معرض خطر کم خونی باشد. در این صورت پزشک از طریق تصویربرداری سونوگرافی پیشرفته مسئله را مورد بررسی قرار می دهد. درصورتیکه جنین علائمی از کم خونی نشان دهد، پزشک انجام زایمان زودرس یا انتقال خون به جنین را توصیه می کند.

 

همچنین بخوانید:

آنتی بادی ها : انواع و نحوه عملکرد (کلیک)

 

فاکتور Rh و بارداری

در حالت کلی رایج ترین گروه خونی، گروه خونی مثبت (Rh مثبت) است. هنگامی که گلبول های قرمز خون دارای پروتئین Rh باشند، گروه خونی افراد مثبت خواهد بود. بنابراین افرادی که فاقد Rh هستند، گروه خونی آنها منفی است.

فرد دارای Rh منفی از نظر گروه خونی، دچار هیچ مشکل سلامتی نمی شود، اما در صورتیکه با یک فرد دارای Rh مثبت باردار شود احتمالا عوارض و مشکلاتی ایجاد خواهد شد. البته در این گونه موارد احتمال دارد که جنین، خون Rh مثبت را از والدین خود به ارث ببرد.

در دوران بارداری این احتمال وجود دارد که خون جنین با عبور از جفت، وارد خون مادر شود. در این صورت سیستم ایمنی مادر این خون را به عنوان ماده خارجی شناسایی کرده و آنتی بادی هایی علیه خون Rh مثبت ایجاد می کند.

انجام آزمایش خون برای بررسی Rh و رعایت مراقبت های پزشکی موجب کاهش خطرات احتمالی مادر و جنین می شود.

 

همچنین بخوانید:

کمیاب ترین و فراوانترین گروه های خونی (کلیک)

 

درمان ناسازگاری rh خونی مادر و جنین

در اغلب مواقع علائم ناسازگاری Rh قبل از زایمان را می توان با ایمونوگلوبولین کاهش داد. اما در برخی موارد که این گزینه در دسترس نیست، پزشک متخصص مواردی از قبیل زیر را توصیه خواهد کرد:

 

زایمان زودهنگام

در مواردی که ناسازگاری Rh قابل کنترل نیست، زایمان زودرس بهترین گزینه پیش رو است. پس از رشد ریه های جنین احتمالا پزشک متخصص زایمان زودرس را توصیه می کند. این امر به این دلیل است که از کودک در برابر خطرات بیشتر (در حالی که هنوز داخل رحم است) محافظت شود.

 

همچنین بخوانید:

علت و علائم زایمان زودرس (کلیک)

 

فتوتراپی

فتوتراپی نوعی روش درمانی است که طی آن نوزاد تا حد امکان در معرض نور قرار می گیرد. این روش درمانی در کاهش سطح بیلی روبین خون و درمان زردی نوزاد موثر است.

لازم به ذکر است که هیچ درمان قطعی و مناسبی برای همه بارداری های همراه با ناسازگاری Rh وجود ندارد. به همین جهت با انجام معاینات پزشکی و آزمایشات ناسازگاری Rh خونی مادر و جنین، موثرترین راه برای درمان هر یک از والدین و نوزادان تشخیص داده می شود.

 

همچنین بخوانید:

نور درمانی (کلیک)

 

تبادل خون

پزشک معالج پس از زایمان، توصیه به تعویض یا تبادل خون می کند. طی این فرآیند خون یک نوزاد با خون اهداکننده ای سالم جایگزین می شود. این روش درمانی به خصوص برای نوزادان متولد شده با زردی بسیار موثر است.

 

پیشگیری ها

با پیشگیری از رشد آنتی بادی های مادر در اوایل بارداری می توان مانع ایجاد عوارض احتمالی شد. به این ترتیب اگر آنتی بادی ها رشد نکنند، نمی توانند تاثیر منفی بر سلامت جنین در حال رشد بگذارند.

در اغلب موارد پزشک برای پیشگیری از آنتی بادی در دوران بارداری، مورادی از قبیل زیر را توصیه می کند:

 

داروها

مصرف داروی ایمونوگلوبولین Rh یکی از روش های رایج در توقف آنتی بادی است. این دارو به شکل تزریقی تجویز شده و سبب جلوگیری از ایجاد آنتی بادی در فرد باردار می شود. این روال درمانی در جلوگیری از ابتلای جنین به کم خونی نیز موثر است.

مطالعات انجام شده اعلام کردند که برای نتیجه هر چه بهتر، این روال درمانی باید زودتر آغاز شود.

البته برای شروع این روند درمانی، انجام آزمایش اولیه جهت شناسایی ناسازگاری Rh بسیار اهمیت دارد.

 

جلوگیری از تجمع مایعات

بر اساس اعلام پژوهشگران، 24% از جنین هایی که تحت درمان با ایمونوگلوبولین نبودند، دچار مایع تجمع یافته می شوند. در حالیکه این اتفاق تنها در 4% از بارداری های تحت درمان رخ داد.

از این رو انجام غربالگری های منظم آنتی بادی در بارداری های ناسازگار با Rh از اهمیت خاصی برخوردار است. از آنجاییکه هر بارداری به نوعی منحصر به فرد است، افراد باردار باید مشورت های لازم را از پزشک خود دریافت کنند تا پزشک بهترین درمان موثر برای آنها را تشخیص دهد.

 

عوارض ناسازگاری Rh در بارداری

زمانی که آزمایشات نشان از ناسازگاری Rh می دهند، احتمال بروز خطرات زیادی برای جنین در حال رشد نیز ایجاد می شود.

شایع ترین خطرات ناسازگاری Rh در بارداری مورادی از قبیل زیر هستند:

• کم خونی
• زردی
• تون عضلانی کم

یکی از پیامدهای ناسازگاری Rh در افراد، امکان حمله سیستم ایمنی بدن آنها به خون جنین است. هنگامی که جنین سلول های خونی بیشتری نسبت به آنچه تولید می کند، از دست دهد دچار کم خونی می شود.

همچنین به علت اینکه گلبول های قرمز خون حمل کننده اکسیژن در بدن هستند، در این وضعیت جنین اکسیژن کافی دریافت نخواهد کرد. در نتیجه نوزاد مبتلا به زردی شده و تجمع مایعات در داخل جنین سبب ایجاد مشکلات بیشتری می شود.

البته وجود ناسازگاری Rh الزاما به معنی بروز عوراض و خطرات قطعی در نوزاد نیست. آزمایشات و راه های درمانی بسیاری وجود دارد که از طریق آنها می توان از بروز مشکلات جدی برای سلامتی جنین جلوگیری کرد.

 

خلاصه

ناسازگاری Rh خونی مادر و جنین مشکلی است که به ندرت در افراد باردار اتفاق می افتد. اما تشخیص زودهنگام و درمان به موقع آن کمک قابل توجهی به پیشگیری از برخی مشکلات می کند. از این رو پزشکان برای بررسی فاکتور RH، انجام آزمایش خون و غربالگری را توصیه می کنند.

به علاوه راه های درمانی بسیاری برای مقابله با ناسازگاری Rh وجود دارد که با انجام منظم آنها خانم ها می توانند بارداری و زایمان سالمی را تجربه کنند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.