درمان ناباروری ناشی از آندومتریوز

اندومتریوز لزوما باعث ناباروری نمی شود اما روی باروری تاثیر می گذارد؛ شاخص باروری اندومتریوز و درمان ناباروری ناشی از آن را بخوانید.

 

زمانیکه بافتی شبیه به لایه داخلی رحم (اندومتر) در خارج از رحم رشد کند، بیماری اندومتریوز پدید می آید. در صورتی که اندومتریوز پیشرفت کند، اندام ها داخلی نیز درگیر شده و باروری نیز تحت تاثیر قرار می گیرد.

اندومتر هر ماه ضخیم می شود بطوریکه درست قبل از تخمک گذاری در ضخیم ترین حالت خود قرار خواهد داشت.

بافت غیر طبیعی ایجاد شده در خارج از رحم در بیماری اندومتریوز، رفتاری مشابه اندومتر از خود بروز می شدهد. در واقع این بافت غیر طبیعی قبل از تخمک گذاری ضخیم و در دوران قاعدگی متورم می شود و درنهایت در نواحی داخلی خونریزی می کند.

این بافت متورم با مسدود کردن لوله های فالوپ یا رشد در تخمدان ها باعث دشوار شدن بارداری می شود.

در این مقاله در خصوص تاثیر اندومتریوز بر باروری، نحوه مدیریت این بیماری و گزینه های درمان ناباروری ناشی از این وضعیت مطالبی ارائه می شود.

 

همچنین بخوانید:

درمان و علت اندومتریوز (کلیک)

 

آیا اندومتریوز باعث ناباروری می شود؟

افراد دارای اندومتریوز لزوما دچار ناباروری نمی شوند اما احتمال کاهش باروری در بسیاری از این افراد وجود دارد. این امر به این معنا است که در اندومتریوز افراد دشوار تر از سایرین باردار خواهند شد.

بر اساس تخمین کارشناسان، حدود نیمی از زنان مبتلا به ناباروری دارای اندومتریوز هستند.

با گذشت زمان اندومتریوز بدتر خواهد شد درنتیجه نوعی بیماری پیشرونده است. با ادامه رشد بافت اندومتریوز در ناحیه لگن و شکم، اندام های تولید مثل مسدود می شوند. در نتیجه امر اسپرم سخت تر می تواند به تخمک می رسد.

بعلاوه اندام های تولید مثل ممکن است در این شرایط دچار آسیب شده و نتوانند به صورت درست عمل کنند.

اندومتریوز به روش های زیر می تواند باروری را تحت تاثیر قرار دهد:

• ایجاد عدم تعادل هورمونی
• جلوگیری از لانه گزینی جنین
• زخم شدن لوله های فالوپ
• یجاد التهاب مزمن در لگن
• تاثیر بر رشد تخمک

 

همچنین بخوانید:

هر آنچه باید درباره عدم تعادل هورمونی بدانید (کلیک)

 

انواع اندومتریوز و تاثیر بر باروری

سه نوع اصلی اندومتریوز شامل صفاقی سطحی، آندومتریوما و نفوذی عمیق هستند. این طبقه بندی ها بر اساس محل رشد اندومتریوز در بدن صورت گرفته اند.

ممکن است هر فردی دارای یک یا چند نوع از اندومتریوز باشد.

علاوه بر نوع، اندومتریوز دارای چندین مرحله است. I-IV مراحل اندومتریوز بوده بطوریکه I کم شدت ترین و IV شدیدترین مرحله است.

 

صفاق سطحی

صفاق یک لایه نازک پوشاننده شکم است. فرد دارای ضایعه صفاقی، یک رشد یا کیست را در صفاقی خود تجربه می کند.

ضایعات صفاقی سطحی به عنوان اندومتریوز مرحله I یا II طبقه بندی می شود. با اینکه ضایعه صفاقی سطحی، کم شدت ترین شکل اندومتریوز است، اما برخی افراد دارای این مشکل برای باردار شدن دچار مشکل می شوند.

اندومتریوما

اندومتریوما کیست های ایجاد شده در سطح یا داخل تخمدان هستند. به دلیل تیره و پر از مایع بودن، این کیست ها تحت عنوان کیست های شکلاتی نیز شناخته می شوند.

اندومتریوما به عنوان اندومتریوز مرحله III یا IV طبقه بندی می شود. در این وضعیت ممکن است لوله های فالوپ و تخمدان دچار بافت اسکار شوند.

اندومتریوم ها باروری را دلیل تاثیر مخرب بر بافت تخمدان، به شدت تحت تاثیر قرار داده و باعث ایجاد مشکلات تخمک گذاری می شوند.

 

نفوذی عمیق

این شدیدترین شکل اندومتریوز است. در این نوع بافت مشابه آندومتر در اندام های نزدیک رحم مانند واژن، مثانه و روده رشد می کند.

اندومتریوز نوفوذی عمیق تحت عنوان مرحله IV طبقه بندی می شود. دلیل این دسته این است که در این وضعیت فرد دارای رشد یا ضایعاتی است که 5 میلی متر زیر صفاق امتداد دارد.

علاوه بر اندومتریوما، در اندومتریوز مرحله IV نیز احتمال ایجاد اسکارهای گسترده ای در تخمدان ها، رحم و رکتوم وجود دارد.

عمل جراحی برداشتن کیست می تواند باعث از بین رفتن قابل توجهی تخمک شود.

برخی افراد در این مرحله قادر به بارداری طبیعی نیستند اما با روش IVF می توان باردار شد.

 

همچنین بخوانید:

خطرات روش IVF (کلیک)

 

شاخص باروری اندومتریوز

پزشک وضعیت فرد دارای اندومتریوز و قصد بارداری را با استفاده از شاخص باروری اندومتریوز (EFI) بیان می کند.

EFI یک مقیاس 10 درجه ای است که نشان می دهد هر فرد دارای اندومتریوز، بدون مداخله پزشکی، با چه احتمالی می تواند باردار شود.

عوامل زیر در تعیین میزان EFI موثر هستند:

• تاریخچه پزشکی
• سن
• مرحله اندومتریوز
• طول مدت ناباروری
• بارداری های قبلی
• حداقل نمره عملکرد (اندازه گیری عملکرد لوله فالوپ و تخمدان)

با تعیین EFI می توان احتمال باردار شدن را پیش بینی کرد. این درجه در تصمیم گیری پزشکان برای درمان باروری نیز موثر است.

با وجود متفاوت بودن توصیه‌ ها از فردی به فرد دیگر، اما بر اساس یک مطالعه در سال 2021، افرادی با امتیاز 5 یا بالاتر ممکن است بتوانند 24 ماه قبل از مداخله پزشکی باردار شوند.

همچنین افراد دارای نمرات 4 یا کمتر، باید سریعتر به درمان های باروری مصنوعی ارجاع داده شوند.

 

همچنین بخوانید:

فناوری های کمک باروری (ART) (کلیک)

 

درمان ناباروری ناشی از اندومتریوز

برخی درمان ها برای ناباروری ناشی از اندومتریوز در افرادی که پس از 6 تا 12 ماه تلاش باردار نشده اند، موثر هستند.

درمان وابسته به مرحله و نوع اندومتریوز متفاوت است.

 

درمان برای مراحل I-II

فرد دارای مراحل اولیه اندومتریوز، می تواند بدون هیچ گونه کمک پزشکی باردار شود.

با این حال پزشک برای فرد دارای مشکل بارداری در این مرحله لاپاراسکوپی را پیشنهاد می دهد.

در این روش پزشک یک دوربین را از طریق یک برش کوچک در معده وارد بدن می کند. پزشک با استفاده از این روش تعداد ضایعات فرد را بررسی کرده و در صورت لزوم آنها را با جراحی خارج می کند.

لاپاراسکوپی با وجود ساده بودن دارای برخی خطرات است. در صورت برداشته شدن ضایعات تخمدان ممکن است تعداد تخمک های فرد کاهش یابد.

پزشکان برای فرد بالای 35 سال ترکیبی از داروی کلومیفن را با تلقیح داخل رحمی (IUI) را به جای جراحی پیشنهاد می کنند.

در طول این درمان، باید کلومیفن سیترات برای شروع تخمک گذاری مصرف شود. در زمان تخمک گذاری ، پزشک اسپرم را با یک لوله نازک وارد رحم می کند.

درصورت عدم اثربخشی این روش، پزشک احتمال داروهای باروری تزریقی یا IVF را توصیه خواهد کرد.

 

همچنین بخوانید:

جراحی لاپاراسکوپی : عوارض و مزایا (کلیک)

 

درمان برای مراحل III-IV

پزشک برای مراحل بعدی اندومتریوز، احتمالا IVF را پیشنهاد می کند.

در این روش یک داروی باروری برای رشد تخمک تزریق می شود. پس از رشد کافی تخمک ها، پزشک آنها را بر می دارد. و در نهایت پس از انتخاب بهترین تخمک ها، هر کدام را با اسپرم بارور می کند تا جنین ایجاد شود.

سپس جنین ها در رحم کاشته می شوند.

 

همچنین بخوانید:

ارتباط آندومتریوز و سرطان تخمدان (کلیک)

 

خلاصه

در اندومتریوز، بافتی شبیه به اندومتر در خارج از رحم رشد می کند. اندومتریوزبا تاثیر بر باروری باعث سخت شدن بارداری می شود.

برخی افراد در مراحل اولیه بیماری می توانند بدون کمک پزشکی باردار شوند، اما در مراحل بعدی به دارو، IUI یا IVF برای باردار شدن نیاز است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.