انواع بیماری های زئونوز
زئونوز به انواع بیماری ها یا عفونت های مشترک بین انسان و حیوان (دام) اطلاق می شود؛ علت و نحوه پیشگیری از این بیماریها را بخوانید.
زئونوز (Zoonosis) اصطلاحی برای انواع بیماری ها یا عفونت های مشترک انسان و حیوان است که می تواند بین آنها منتقل شود.
روزانه افراد بسیاری به واسطه مشاغل خود ( کشاورزی یا محیط بانی) یا داشتن حیوان خانگی، با حیوانات سر و کار دارند.
در این مقاله انواع رایج بیماری های مشترک بین انسان و حیوان و روش های پیشگیری از آنها مورد بررسی قرار می گیرند.
همچنین بخوانید:
بیماری های زئونوز چیست؟
همانطور که بالاتر گفته شد زئونوز مجموعه ای از بیماریهای قابل انتقال بین حیوان و انسان است.
برخی از حیوانات دارای میکروب های مضری مانند باکتری ها، قارچ ها، انگل ها و ویروس ها هستند. این حیوانات با انتقال این میکروب ها به انسان باعث ایجاد بیماری می شوند.
بیماری های زئونوز خفیف تا شدید بوده بطوریکه برخی از حتی می توانند باعث مرگ افراد شوند.
بر اساس تخمین سازمان بهداشت جهانی (WHO)، 61% از کل بیماریهای انسانی منش مشترک بین انسان و دام دارند، همچنین 75% از بیماری های جدید کشف شده در دهه گذشته مربوط به انسان و دام هستند.
در حدود 100 سال پیش و پیش از وضع مقررات جدید بهداشتی، بیماری های مشترک بین انسان و دام مانند سل گاو، طاعون بوبونیک و مشمشه باعث مرگ میلیون ها اسنان شد.
این بیماری ها همچنان در کشورهای در حال توسعه یک مشکل بزرگ به شمار می روند.
همچنین بخوانید:
انواع بیماری های زئونوز
در ادامه به بررسی برخی از بیماری های مشترک بین انسان و حیوان پرداخته می شود:
عفونت سالمونلا
سالمونلا اغلب به علت دست زدن به خزندگان یا دوزیستان حامل سالمونلا یا دست زدن به جوجه ها یا اردک ها ایجاد می شود.
علائم این بیماری شامل اسهال، تب و کرامپ شکمی بوده و تقریبا بین 4 تا 7 روز به طول می انجامد. افراد بدون دریافت درمان پزشکی بهبود می یابند با این حال توصیه می شود که انجام اقدامات محافظه کارانه در نظر گرفته شود.
هاری
هاری بیماری تاثیرگذار بر سیستم عصبی پستانداران است. این بیماری به دلیل وجود یک ویروس در بدن حیوان و درنهایت گاز گرفته شدن انسان توسط این حیوان آلوده منتقل می شود.
درصورتی که هاری تا هنگام بروز علائم درمان نشود، باعث مرگ انسان خواهد شد. با این وجود درصورتی که بلافاصله واکسن هاری دریافت شود، احتمال درمان وجود دارد.
همچنین بخوانید:
بیماری لایم و تب خالدار (منقوط) کوه راکی
بیماری لایم از طریق نیش کنه به انسان سرایت کرده و علائم آن از خفیف تا شدید متغیر هستند. این بیماری با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است.
همچنین بخوانید:
بیماری لایم : علائم، درمان و پیشگیری (کلیک)
عفونت E. coli (اشریشیا کلی)
اغلب این عفونت به علت دست زدن به حیوانات آلوده یا دست زدن به غذای آلوده به انسان منتقل می شوند. گاوها نیز می توانند حامل میکروب E. coli روی پستان خود باشند.
این عفونت باعث ایجاد مسمومیت غذایی و علائمی مانند استفراغ، گرفتگی عضلات شکم و اسهال می شود. در صورت ابتلا به این بیماری استراحت و نوشیدن مایعات فراوان اهمیت زیادی دارد.
پسیتاکوز
پسیتاکوز یک بیماری باکتریایی تاثیرگذار روی پرندگان است. این بیماری همچنین با نام های اورنیتوز یا تب طوطی نیز شناخته می شود.
این بیماری می تواند از پر، ترشحات و مدفوع این پرندگان به انسان منتقل شوند.
تب، سردرد و سرفه خشک از جمله علائم این وضعیت هستند. در موارد جدی، این بیماری باعث ذات الریه شده که باید برای درمان آن به بیمارستان مراجعه کرد.
همچنین بخوانید:
تب دنگی، مالاریا و چیکونگونیا
این بیماری نیز با استفاده از پشه منتقل شده و بیشتر در مناطق خاصی مانند کارائیب رایج است.
تب، استفراغ و سردرد از جمله علائم این بیماری هستند. به دلیل کشنده بودن مهم است که درمان هرچه سریعتر دریافت شود.
انواع دیگر بیماری های زئونوز
صدها بیماری مشترک بین انسان و حیوان وجود دارد، که احتمال ایجاد بسیاری از آنها کم است. انواع شناخته شده دیگر این بیماری ها شامل موارد زیر هستند:
- ویروس نیل غربی
- بیماری هانسن (جذام)
- تب زیکا
- تریکینوز
- آنفولانزای خوکی
- هیستوپلاسموز
- سیاه زخم
- آنفولانزای پرندگان
- سل گاوی
- بروسلوز (تب مالت)
- تب خراش گربه
- ابولا
همچنین بخوانید:
علت بیماری های زئونوز
انواع بیماری های زئونوز از راه های مختلفی از حیوانات به انسان منتقل می شوند. در ادامه به بررسی این راهها پرداخته می شود.
ناقل جاندار
ناقل یک موجود زنده انتقال دهنده عفونت از حیوان به انسان یا حیوان دیگر است.
آنها اغلب بندپایان زیر هستند:
ناقل با گاز گرفتن حیوان آلوده و سپس انسان باعث سرایت بیماریهای مشترک بین انسان و دام می شود.
همچنین بخوانید:
روش های از بین بردن کک در خانه (کلیک)
تماس مستقیم
تماس مستقیم به تماس با مایعات بدن حیوان آلوده مانند بزاق، خون، ادرار، مخاط یا مدفوع اشاره دارد.
در صورت لمس کردن یا نوازش حیوانات آلوده، گاز گرفته شدن یا خراشیده شدن توسط حیوان آلوده انسان دچار بیماری می شود.
منابع آب آلوده شده کود آلوده نیز می توانند حاوی انواع زیادی از باکتری های مشترک بین انسان و دام باشند. بنابراین خطر انتقال آن باکتری به انسان از این طریق نیز وجود دارد.
تماس غیر مستقیم
تماس غیرمستقیم به تماس با محل زندگی حیوانات آلوده یا لمس شیئی که توسط حیوان آلوده شده اشاره دارد.
نواحی رایجی که احتمال انتقال عفونت به انسان وجود دارد عبارتند از:
- ظروف آب و غذای حیوانات خانگی
- گیاهان و خاکی آلوده ناشی ار حیوانات آلوده
- مخازن آکواریوم
- مرغداری ها
- سبدهای حیوانات خانگی، قفس یا لانه
کشاورزان، کارگران کشتارگاه ها، کارگران باغ وحش یا فروشگاه های حیوانات خانگی و دامپزشکان خطر بیشتری برای دریافت بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان دارند.
آنها همچنین می توانند ناقل این بیماری ها به افراد دیگر باشند.
مواد غذایی
انواع بیماری های زئونوز می تواند به دلیل محصولات غذایی حیوانی آلوده، حمل نادرست غذا، یا پخت نادرست ایجاد شوند.
انواع بیماری های زئونوز منتقله از غذا به دلایل زیر ایجاد می شوند:
علل دیگر بیماری های زئونوز
به نظر می رسد که تغییرات آب و هوایی جهانی، استفاده بیش از حد از داروهای ضد میکروبی در پزشکی و تشدید تنظیمات مزرعه نیز بر نرخ فزاینده بیماریهای مشترک بین انسان و دام تاثیر دارند.
افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف نیز با احتمال بیشتری به بیماریهای مشترک انسان و دام دچار می شوند. دلایل رایج سرکوب سیستم ایمنی شامل موارد زیر هستند:
همچنین بخوانید:
راه های انتقال ویروس HIV و بیماری ایدز (کلیک)
پیشگیری از بیماری های زئونوز
با استفاده از اقدامات زیر می توان به پیشگیری از ایجاد انواع عفونت و بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان کمک کرد:
- نگهداری ایمن از غذا: با پختن صحیح غذا، تمیز نگه داشتن قسمت های آماده سازی غذا و شستن ظروف و قابلمه ها پس از استفاده می توان از بروز عفونت هایی مانند سالمونلا پیشگیری کرد.
- تمیز نگه داشتن دست ها: شستن دست ها با صابون تمیز و آب روان پس از قرار گرفتن در اطراف حیوانات (حتی در صورت عدم لمس) در پیشگیری از نتشار میکروب ها موثر است.
- انتخاب عاقلانه حیوان خانگی: در خصوص انواع حیوانات خانگی تحقیق کامل کرده و انجام اقداماتی برای سالم نگه داشتن آنها را در نطر بگیرید.
- تحقیق در مورد بیماری ها قبل از سفر: آگاهی از انواع بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان در سفر و انجام اقدامات احتیاطی با واکسن ضروری است.
- جلوگیری از نیش پشه ها، کنه ها و کک ها: با استفاده از اسپری حشرات، پوشیدن شلوار و آستین بلند و دوری از مناطق پر درخت از گزیده شدن توسط این موجودات پیشگیری کنید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.
انواع اصطلاحات زئونوزی رو میخاستم