مراحل سایکودرام و تکنیک های آن

سایکودرام روشی برای حل مشکل افراد از طریق نمایش گروهی یا بصورت تنهایی است؛ مراحل – تکنیک ها – اثربخشی و تفاوت آن با تئاتر درمانی را بخوانید.

 

برای اولین بار در دهه 1920، مفهوم سایکودرام درمانی (psychodrama therapy) توسط جیکوب ال مورنو، روان درمانگر، پدید آمد.

این روان درمانگر همچنین جز اولین نفراتی بود که از گروه درمانی حمایت می کرد. سایکودرام شکل ساختار یافته ای از درمان است که معمولا در آن فرد مشکل یا تعارض شخصی خود را در مقابل گروهی از شرکت کنندگان دیگر به نمایش می گذارد.

در طول مراحل سایکودرام، بخش هایی از این تجربیات فرد از طریق درگیری ها و آسیب های گذشته نمایش داده می شود.

معمولا سایکودرام به صورت یک گروه درمانی انجام می شود با این حال می توان مراحل آن را به صورت فردی نیز به نمایش گذاشت.

درمانگر باعث تسهیل این فرآیند شده و از شرکت‌ کنندگان در طول مراحل سایکودرام برای انجام چالش‌ ها، پشتیبانی می‌ کند.

تکنیک های سایکودرام در از بین بردن احساسات دردناک، درک دیدگاه شخص دیگر و حل تروما موثر هستند.

در این مقاله اطلاعاتی در خصوص سایکودرام درمانی، نحوه عملکرد، مراحل، تکنیک ها و مزایا و اثربخشی آن ارائه می شود.

 

همچنین بخوانید:

تروما: ترمای روانی چیست؟ (کلیک)

 

سایکودرام چیست؟

سایکودرام نوعی درمان است که در آن مشکل یا تعارض شخصی یک فرد، معمولا در مقابل گروهی از شرکت کنندگان دیگر، به نمایش گذاشته می شود. شرکت‌ کنندگان دیگری نیز در این نمایش حضور دارند، البته هر اجرا بر نگرانی‌ های یک فرد متمرکز است.

در دهه 1920 جیکوب ال مورنو، روانپزشک و روان درمانگر، سایکودرام را توسعه داد. از آن زمان، رویکردهای جدیدی برای سایکودرام ایجاد شده اند. البته رویکرد حل مسائل یک فرد در یک محیط گروهی همچنان به همان صورت باقی مانده است.

سایکودرام می تواند بخشی از یک برنامه درمانی بزرگتر یا روش اولیه یا تنها روش درمانی برای حل یک مشکل باشد. اهداف این روش شامل موارد زیر هستند:

• حمایت از فرد برای کار روی احساسات چالش برانگیز
• کمک به شخص برای دین خود همانطور که دیگران می بینند
• کمک به حل مسائل روانی ناشی از ضربه و تعارضات روابط
• پرورش همدلی

مورنو، سایکودرام را علاوه بر  یک تکنیک درمانی، به‌ عنوان فلسفه‌ ای فراگیر می بیند که افراد می‌ توانند از آن در خارج از محیط‌ های بالینی استقبال کنند.

 

همچنین بخوانید:

گفتگو درمانی (روان درمانی) چیست؟ (کلیک)

 

مراحل و تکنیک های سایکودرام

سایکودرام حول محور یک فرد و نیازهای وی در یک زمینه گروهی است. در گروه درمانی، فرد نقش قهرمان داستان را بر عهده می گیرد. سایکودرام به رفع مشکلات و نیازهای او می پردازد. همچنین درمانگر به عنوان کارگردان، هماهنگ کننده نمایش، تعیین کننده نقش ها و ارائه دهنده بازخورد عمل می کند.

مراحل سایکودرام شامل موارد زیر هستند:

1. دست گرمی بازی کردن: در طول این مرحله، درمانگر با قهرمان داستان کار می کند تا اهداف جلسه را ایجاد و ساختار نمایش را آغاز کند.
2. اکشن: این مرحله ای است که قهرمان داستان و دیگران در یک جلسه گروه درمانی موقعیت یا درام را اجرا می کنند.
3. به اشتراک گذاری: در این مرحله، اعضای گروه بازخورد خود را در مورد درام به اشتراک می گذارند. در واقع آنها در خصوص تاثیر عاطفی درام بر خود صحبت کرده و از درام به عنوان ابزاری برای کاوش روانشناختی عمیق تر استفاده می کنند.

ممکن است درمانگر در طول و پس از درام، تغییر نقش ها را توصیه کند. به این ترتیب افراد شخصیت شخص دیگری را می پذیرند یا مکث می کنند تا بتوانند در مورد رفتار شخصیت دیگر تامل کنند. این تمرین‌ ها باعث کمک به درک نقش دیگران در یک خاطره آسیب‌ زا یا دشوار و همچنین راه‌ های جایگزینی برای رفتار یا احساس می شود.

 

نحوه شروع

نمی توان تکنیک های سایکودرام را به تنهایی یا حتی همراه گروهی از افراد آموزش ندیده انجام داد. برای انجام این روش به یک درمانگر آموزش دیده و دارای مجوز نیاز است.

برای اجرای سایکودرام به یک محیط گروهی، همکاری متقابل و برنامه ریزی نیاز است.

 

مزایا و اثربخشی سایکودرام

بر اساس تعدادی از مطالعات، سایکودرام می‌ تواند به حل مسائل پیچیده روان‌ شناختی و بین فردی کمک کند.

طبق یک مطالعه در سال 2021 از 14 کارآزمایی و یک کارآزمایی نیمه‌ تصادفی کنترل‌ شده شامل 642 نفر، این مداخله باعث تسکین علائم مختلف سلامت روان می‌ شود.

همچنین در یک مطالعه در سال 2020 اثربخشی سایکودرام در کمک به افراد برای مدیریت غم و اندوه بررسی شد. طبق یافته محققان این فرآیند در مقاله با غم و اندوه و از دست دادن از طریق کار گروهی موثر است. همچنین می‌ تواند به فرد کمک کند تا از طریق گروه با عزیز از دست رفته خود صحبت کرده و احساسات چالش برانگیز خود را حل کند.

نویسندگان این مطالعه اذعان داشتن که این رویکرد در مدیریت برخی از عواقب غم و اندوه مانند اعتیاد نقش دارد.

در یک مطالعه دیگر در سال 2020، اثربخشی سایکودرام برای بهبود رفاه عمومی در بین دانشجویان بررسی شد. محققان 30 دانشجوی کارشناسی که نیمی از آنها تحت درمان سایکودرام قرار گرفتند، را زیر نظر گرفتند. نمرات بهزیستی افراد تحت سایکودرام درمانی، 12 ماه بعد پیشرفت های قابل توجهی داشت.

 

همچنین بخوانید:

مدت زمان ترک اعتیاد به مواد مخدر (کلیک)

 

یک مطالعه در سال 2021 نشان داد می توان از راه دور در سایکودرام درمانی شرکت کرد. این مطالعه در طول قرنطینه همه‌گیری COVID-19 و یک شکل از راه دور سایکودرام در ایتالیا بود. طبق یافته محققان سایکودرام، احساس انزوا را کاهش داده و به بهبود بهزیستی کلی کمک می کند.

بر اساس این مطالعات برخی از مزایای سایکودرام درمانی عبارتند از:

• مدیریت غم
• بهبود هوش هیجانی و آگاهی
• پرورش همدلی
• کمک به فرد برای مقابله با تروما
• فراهم کردن راه خروجی برای حل مسائل مربوط به رابطه، به ویژه زمانی که یک فرد نمی تواند این کار را در چارچوب یک رابطه انجام دهد (مانند زمانی که یکی از عزیزان فوت کرده یا مورد سوء استفاده قرار می گیرد)
• ایجاد یک خروجی امن برای احساسات دردناک
• ارائه مسیری برای هدایت تعارض

 

خطرات سایکودرام

بعید است که سایکودرام با آسیب جسمی همراه باشد، مگر اینکه فرد در طول فرآیند زمین خورده یا دچار آسیب های دیگری شود. همچنین ممکن است برخی افراد دچار آسیب های عاطفی زیر شوند:

• ایجاد روان پریشی یا مشکلات جدی سلامت روان
• قرار گرفتن در معرض عوامل آسیب زا یا اضطراب
• زنده شدن وقایع دردناک
• قرار گرفتن در معرض خشونت و سایر محرک های دردناک یا ناراحت کننده

کارگردان یا درمانگر سایکودرام، باید فرآیند را به نفع قهرمان داستان هدایت کند. با این وجود ممکن است دیگر شرکت‌ کنندگان از این فرآیند سود نبرده و حتی دچار رویدادهای آسیب‌ زا یا قرار گیری در برابر برخی محرک‌ ها شوند.

 

همچنین بخوانید:

روان‌ پریشی یا سایکوز چیست؟ (کلیک)

 

تفاوت سایکودرام با تئاتر درمانی

تئاتر درمانی و سایکودرام درمانی مشابه هم هستند. سایکودرام نوعی تئاتر درمانی است، اما این دو یکسان نیستند.

تئاتر درمانی به هر مداخله ای گفته می شود که افراد را برای به نمایش گذاشتن داستان هایی برای بهبودی یا رشد شخصی تشویق می کند. نکته مهم این است که نیازی نیست که تئاتر درمانی تحت هدایت یک روان درمانگر یا سایر متخصصان دارای مجوز انجام شود.

برخی از تفاوت های مهم این روش شامل موارد زیر هستند:

• سایکودرام درمانی متمرکز روی یک داستان است، در حالی که تئاتر درمانی می تواند طیف وسیعی از تمرکزها، از جمله گفتن داستان های گروهی را در بر داشته باشد.
• سایکودرام به طور خاص در زمینه روان درمانی است، در حالی که تئاتر درمانی می تواند در بسیاری از موقعیت ها رخ دهد.
• تئاتر درمانی بر بیان، از جمله گفتن داستان تمرکز دارد، درحالیکه سایکودرام بیشتر بر روی درمان شخصی تمرکز دارد.
• سایکودرام تاکید زیادی بر نقش خاصی که شخص در داستان خود ایفا می کند و همچنین حل مسائل روانشناختی دارد. تئاتر درمانی گسترده تر بوده و میزان خاص بودن آن کمتر است. در واقع تئاتر درمانی می تواند شامل حل مشکلات روانی، داستان گفتن، درک دیگران یا کار روی احساسات دشوار باشد.

 

همچنین بخوانید:

سلامت روان چیست؟ (کلیک)

 

خلاصه

سایکودرام یک رویکرد ساختاریافته گروهی یا فردی از طریق نمایش بازی کردن، برای حل درگیری ها و تجربیات آسیب زا، جهت حل و فصل مشکلات و سلامت روان بهتر است.

مراحل سایکودرام به صورت تنهایی یا به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی بزرگتر قابل انجام است.

سایکودرام برای مدت 100 سال به این شکل وجود دارد و بسیاری به وسیله آن مشکل خود را حل کرده اند. البته باید بدانید که این روش برای همه افراد مناسب نیست.

در صورت تمایل به انجام سایکودرام، سوالاتی از یک درمانگر در خصوص تجربه‌ آنها از این روش، میزان اثربخشی، خطرات، مزایا و نحوه ساختار درمانی بپرسید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.