انواع فتق مغزی و علائم آنها

فتق مغزی به دلیل تغییر موقعیت بافت مغز رخ داده و باعث افزایش فشار داخل جمجمه می شود؛ انواع – علائم – علت و نحوه درمان هرنی مغزی را بخوانید.

 

فتق یا هرنی مغزی (Brain herniation) یک وضعیت بسیار خطرناک و نیازمند فوریت های پزشکی است که به علت آسیب به سر، سکته یا تومور مغزی ایجاد می شود.

هرنی مغزی به علت تغییر موقعیت بافت مغز و فشار بیشتر در داخل جمجمه رخ می دهد.

در این مقاله علائم و علت فتق مغزی و همچنین گزینه های درمانی موجود و عوارض آن مورد بررسی قرار می گیرند.

 

همچنین بخوانید:

فتق چیست؟ انواع، علت و درمان (کلیک)

 

فتق مغزی چیست؟

در صورتیکه بافت مغز، مایع مغزی نخاعی (CSF) و خون از موقعیت معمول خود در داخل جمجمه حرکت کرده و فشار بیشتری را در آن ایجاد کند، فتق مغزی رخ می دهد.

این وضعیت می تواند ناشی از آسیب به سر، تومور مغزی یا سکته مغزی باشد.

بسته به قسمت آسیب دیده مغز پنج نوع مختلف فتق مغزی عبارتند از:

• ساب فال سین (Subfalcine): رایج ترین نوع فتق مغزی است. شکنج سینگولا، بخش کمانی شکلی از مغز است که به سمت داس مغز (falx cerebri)، یک بخش هلالی شکل بین سمت چپ و راست مغز فشار می آورد.
• فتق لوزه مغزی (Tonsillar herniation): توده ای در ناحیه زیرین مغز از طریق فورامن مگنوم (سوراخی در جمجمه)، به لوزه های مخچه که ساختارهای کوچکی در پایه مغز هستند، فشار وارد می کنند.
• فتق ترانس تنتوریال (Transtentorial) یا اونکال (uncal): وجود یک توده ممکن است باعث ایجاد فشار در لوب گیجگاهی داخلی در زیر و روی غشایی به نام تنتوریوم شود.
• فتق بالا رونده (Upward herniation): توده ای در فضای زیر چادر مخچه ای باعث وارد شدن فشار به ساقه مغز می شود.
• مرکزی (Central): هر دو لوب گیجگاهی از طریق یک سوراخ در تنتوریوم به نام بریدگی تنتوریال جابجا می شوند.

 

همچنین بخوانید:

انواع سکته مغزی: از علائم تا درمان (کلیک)

 

علت فتق مغزی

تورم در مغز با ایجاد فشار در جمجمه باعث انتقال بافت مغز از موقعیت معمول خود به نواحی اطراف می شود. این وضعیت می تواند به دلایل زیر رخ دهد:

• خونریزی در مغز
• عفونت های تاثیر گذار بر مغز
• سکته
• تجمع مایع در حفره های مغز
• ضربه به مغز به دلیل ضربه به سر
• وجود تومور مغزی

 

همچنین بخوانید:

ضربه مغزی : علائم و اقدامات لازم پس از آن (کلیک)

 

علائم فتق مغزی

برخی از انواع فتق مغز، مانند فتق ساب فال سین، در ابتدا باعث ایجاد علائم شدیدی نمی شوند. برخی افراد در این وضعیت علائم زیر را تجربه می کنند:

• سردرد
• تغییر وضعیت ذهنی، مانند سردرگمی
• تهوع و استفراغ

سایر علائم فتق مغزی عبارتند از:

• ناتوانی در حرکت دادن چشم ها به بالا یا پایین
• تکرر ادرار
• تغییرات تنفس، مانند هایپر ونتیلیشن (تهویه بیش از حد ریه)
• ایست تنفسی، یعنی زمانی که تنفس فرد قطع می شود
• گشاد شدن مردمک چشم
• اندازه نابرابر مردمک، ممکن است یک مردمک نسبت به دیگری گشادتر باشد.
• تجمع مایع در مغز که می تواند باعث سردرد، حالت تهوع و مشکلات بینایی شود
• وضعیت غیر طبیعی بدن، برای نمونه متمایل شدن سر به عقب با دست ها و پاها مستقیم به بیرون یا بازوهای خم شده، مشت های گره کرده و پاهای صاف
• ضعف در اندام تحتانی یا در یک طرف بدن
• تغییر وضعیت ذهنی، مانند سردرگمی یا تغییر غیرعادی در هوشیاری

 

همچنین بخوانید:

12 علت شایع بروز حالت تهوع (کلیک)

 

عوارض فتق مغزی

عوارض فتق مغزی عبارتند از:

• هیدروسفالی، تجمع مایع در مغز
• فشار بالای رگ های خونی، می توان باعث سکته شود
• مشکلات تاثیر گذار بر اعصاب جمجمه ای

پیشرفت هرنی مغزی می تواند با عوارض زیر همراه باشد:

• ایجاد تغییر در آگاهی افراد
• وضعیت غیرعادی، مانند سفت شدن یا حالت غیرعادی بدن
• ایست تنفسی، می تواند کشنده باشد

 

تشخیص

برای شروع سریع و به موقع درمان باید فتق مغز به سرعت تشخیص داده شود. پزشکان برای تشخیص این وضعیت موراد زیر را در نظر می گیرند:

• ارزیابی هر گونه علائم
• بررسی هرگونه نشانه ای از عوارض
• گرفتن سابقه پزشکی
• استفاده از تست های تصویربرداری، مانند سی تی اسکن یا اسکن MRI، برای شناسایی هرگونه تغییر در ساختار یا توده های مغز و تعیین نوع فتق

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

 

درمان فتق مغزی

روش های درمان فتق مغزی عبارتنداز:

• تخلیه CSF از مغز
• جراحی برای برداشتن توده ای مانند تومور یا آبسه
• مصرف آرام بخش و داروهای مسکن
• کورتیکواستروئیدها برای کاهش تورم
• هایپر ونتیلیشن برای کاهش فشار در جمجمه
• تهویه مکانیکی برای کمک به مشکلات تنفسی
• کما مصنوعی برای کاهش جریان خون در مغز
• اسموتراپی با داروهایی مانند مانیتول برای کاهش تجمع مایع و فشار در جمجمه
• هیپوترمی درمانی، در این روش از دستگاه های خنک کننده برای کاهش دمای بدن افراد برای کمک به کاهش تورم مغز استفاده می شود
• همی کرانیکتومی دکمپرسیو، نوعی جراحی برای برداشتن بخشی از جمجمه جهت ایجاد فضای بیشتری برای مغز و در نتیجه کاهش فشار است.

 

همچنین بخوانید:

آبسه : انواع، علت، علائم و درمان (کلیک)

 

چشم انداز

برخی موارد مانند زیر، چشم انداز افراد مبتلا به هرنی مغزی را تحت تاثیر قرار می دهند:

• سن فرد
• سطح هوشیاری
• نوع فتق
• آسیب های متعدد
• علائم ایجاد شده
• ناحیه ای از مغز که دچار خونریزی شده، اگر خونریزی وجود داشته باشد
• سطح اکسیژن در بافت های بدن
• فشار خون پایین
• سطح فشار داخل جمجمه

تشخیص و درمان فوری فتق مغز نقش بسیار مهمی در بهبودی و به حداکثر رساندن احتمال بهبودی دارد.

درمان سریع هر گونه آسیب اولیه و شرایط ثانویه، مانند فشار خون بالا یا عفونت، بخش مهمی از درمان فتق مغزی محسوب می شود.

 

همچنین بخوانید:

درمان فشار خون بالا (کلیک)

 

خلاصه

فتق مغز یک وضعیت خطرناک است که در آن بافت مغز، CSF و خون به نواحی اطراف مغز جابجا شده و به این ترتیب فشار داخل جمجمه افزایش پیدا می کند.

تورم در مغز (به علت آسیب به سر، سکته مغزی، خونریزی در مغز یا تومور مغزی) می تواند عامل ایجاد انواع فتق مغزی باشد.

هرنی مغزی بسیار جدی بوده و نیازمند دریافت مراقبت های فوری پزشکی است.

اقدامات موجود برای درمان این وضعیت شامل جراحی برای برداشتن توده، داروهایی برای کاهش تورم و فشار داخل جمجمه و تخلیه هرگونه مایع تجمع یافته است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.