انواع سندرم هپاتورنال : علائم - علت - تشخیص - پیشگیری - چشم انداز

در سندرم هپاتورنال افراد به دلیل بیماری شدید کبدی دچار مشکلات کلیه می شوند؛ تعریف – انواع – علائم – علت – درمان و تشخیص آن را بخوانید.

سندرم هپاتورنال (Hepatorenal syndrome) به صورت اختلال ثانویه عملکرد کلیه به دلیل نارسایی کبد تعریف می شود. یعنی اینکه مشکلات جدی کبد منجر به مشکلات جدی کلیه می شود. این یک وضعیت بسیار خطرناک است و در بیشتر موارد، فرد بدون پیوند کبد زنده نخواهد ماند.

سندرم هپاتورنال که بعنوان سندرم کبدی کلیوی شناخته می شود دارای دو نوع است. چشم انداز نوع دوم بهتر است زیرا زمان بیشتری را برای پیوند کبد فراهم می کند. نوع 1 باعث بدتر شدن سریع کلیه ها شده و چشم انداز ضعیفی دارد.

افراد دارای این سندرم مشکلاتی را در گردش خون نیز تجربه می کنند. این امر باعث وارد شدن آسیب به کلیه ها با گذشت زمان می شود.

با این وجود مکانیسم دقیقی که باعث آسیب دیدن کلیه ها در اثر بیماری کبدی می شود، مشخص نیست. همچنین علت اینکه چرا برخی از افراد مبتلا به نارسایی کبدی به سندرم هپاتورنال مبتلا شده و برخی دیگر خیر، تعیین نشده است.

در این مقاله اطلاعاتی در خصوص سندرم هپاتورنال از جمله تعریف، انواع، علائم، علت ایجاد آن و نحوه درمان آن ارائه می شود.

همچنین بخوانید:

بیماری های کبدی : انواع، علائم و درمان (کلیک)

تعریف سندرم هپاتورنال

سندرم هپاتورنال بیماری است که در آن به علت بیماری شدید کبدی، کلیه ها دچار آسیب می شوند. فرد دارای این بیماری معمولا در ابتدا علائم بیماری اولیه کلیوی مانند پروتئین یا خون در ادرار را نداشته و اسکن کلیه آن طبیعی به نظر می رسد.

در عوض فرد به سرعت علائم بیماری کلیوی و حتی ممکن است نارسایی کلیه را تجربه کند. نارسایی کلیه یک وضعیت اورژانسی خطرناک است.

افراد مبتلا به سندرم هپاتورنال معمولاً دارای فشار خون پورتال نیز هستند. این فشار خون بالا در وریدی است که خون را به کبد می رساند.

ممکن است افراد بدون بیماری کبدی به اشکال دیگر بیماری کلیوی مبتلا شوند. قابل ذکر است که هر مورد بیماری کلیوی در افراد مبتلا به بیماری کبدی، سندرم هپاتورنال نیست.

همچنین بخوانید:

نارسایی حاد کلیه (AKI): علت و درمان (کلیک)

انواع سندرم هپاتورنال

سندرم هپاتورنال دارای دو نوع اصلی است»

نوع 1

این جدی ترین نوع و بسیار خطرناک است. بدون درمان، افراد مبتلا به سندرم کبدی نوع یک معمولا کمتر از 2 هفته زنده می مانند.

این نوع به سرعت باعث بدتر شدن عملکرد کلیه شده و خیلی سریع تبدیل به نارسایی کلیه می شود. از جمله علائم این وضعیت عبارتند از:

وجود کراتینین و سایر مواد زائد غنی از نیتروژن در خون
انسفالوپاتی کبدی
تجمع مایع و تورم
برون ده کم ادرار

انسفالوپاتی کبدی می تواند منجر به گیجی، خواب آلودگی و سایر تغییرات روانی شود.

همچنین بخوانید:

مراحل بیماری کبد و درمان نارسایی کبدی (کلیک)

نوع 2

این نوع نیز می تواند بسیار خطرناک و تهدیدی برای زندگی افراد باشد. با این وجود این نوع سرعت پیشرفت کمتری دارد. ممکن است افراد با علائمی مانند تورم در شکم ناشی از احتباس مایعات یا آسیت به پزشک مراجعه کنند.

معمولا پس از گذشت 6 تا 12 ماه افراد به نارسایی کلیه مبتلا می شوند.

عدم درمان نوع 2 نیز منجر به مرگ افراد می شود.

همچنین بخوانید:

علت آسیت شکمی (کلیک)

علت سندرم هپاتورنال

اگرچه علت دقیق سندرم هپاتورنال مشخص نیست، با این حال احتمال ایجاد آن در افراد مبتلا به بیماری مزمن و شدید کبدی جبران نشده وجود دارد. این یعنی اینکه که هر کسی که بیماری کبدی دارد در معرض خطر است. با این حال، افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی کنترل نشده در معرض خطر بیشتری هستند.

در کشورهای در حال توسعه، هپاتیت ویروسی شایع ترین علت این وضعیت است.

برخی از علل دیگر این وضعیت شامل موارد زیر هستند:

بیماری کبد چرب غیر الکلی
ترومبوز ورید باب، لخته خون در ورید که به کبد منتهی می شود
اختلال مزمن مصرف الکل که اغلب منجر به سیروز می شود
آسیب های کبدی ناشی از دارو

همچنین بخوانید:

طول عمر بیماران مبتلا به سیروز کبدی (کلیک)

علائم و نشانه های سندرم هپاتورنال

علائم بیماری کبدی برخی افراد دارای سندرم هپاتورنال بدتر می شود. نشانه های این وضعیت عبارتند از:

یرقان، باعث زردی پوست یا چشم و ادرار تیره می شود
بزرگ شدن طحال
حساسیت در سمت راست بالا، جایی که کبد قرار دارد
تورم در شکم یا معده

همچنین سندرم هپاتورنال می تواند با علائم زیر همراه باشد:

تورم در سراسر بدن
کاهش دفع ادرار
احساس بیماری یا خستگی
دل درد

باریک شدن رگ های خونی که خون کلیه را تامین می کند، منجر به کاهش جریان خون و اختلال در عملکرد آن می شود.

همچنین بخوانید:

علائم زردی در بزرگسالان و کودکان (کلیک)

سندرم هپاتورنال چه افرادی را درگیر می کند؟

سیروز یک بیماری مزمن کبدی است که افراد مبتلا به هپاتیت ویروسی یا اختلال مصرف الکل را درگیر می کند.

بیماری کبد جبران نشده زمانی رخ می دهد که در عملکرد کبد فردی دارای شرایطی مانند سیروز به طور چشمگیری بدتر شود. در این وضعیت افراد برخی علائم را تجربه می کنند.

بر اساس یک مقاله در سال 2022، 4% از افراد مبتلا به بیماری کبدی جبران نشده به سندرم هپاتورنال مبتلا می شوند. احتمال تجمعی ابتلا به سندرم هپاتورنال در بیماری کبدی جبران نشده 18% پس از 1 سال و 39% پس از 5 سال است.

احتمال دارد که یک سوم از بیماران مبتلا به پریتونیت باکتریایی (عفونتی که پوشش معده را تحت تاثیر قرار می دهد) به سندرم هپاتورنال مبتلا شوند. بنظر می رسد که این وضعیت محرکی برای سندرم هپاتورنال باشد.

همچنین بخوانید:

درباره هپاتیت ویروسی چه می دانید؟ (کلیک)

تشخیص سندرم کبدی

پزشکان ضمن انجام معاینه فیزیکی، آزمایش‌ های آزمایشگاهی را برای کمک به تشخیص سندرم هپاتورنال توصیه می کنند. پزشکان به طور خاص به دنبال علائم بیماری کبدی خواهند بود.

آزمایشات زیر می توانند برای تشخیص این وضعیت کمک کننده باشند:

آزمایش‌ هایی برای شناسایی بیماری کبدی با فشار خون پورتال: این آزمایش‌ ها تعیین می‌ کنند که آیا فشار خون بالا در سیاهرگ باب که به کبد منتهی می‌شود وجود دارد یا خیر.
آزمایش کراتینین: معمولا کراتینین در افراد مبتلا به بیماری کبدی بالا است.
آزمایش‌ هایی برای رد سایر بیماری‌ های کلیوی: بوسیله این آزمایشات مانند آزمایش خون و سونوگرافی عملکرد کلیه ارزیابی می شود.
آزمایش هایی برای رد سایر بیماری ها: این آزمایشات برای تشخیص بیماری های ادراری مفید هستند.

درمان

تنها درمان موجود برای سندرم هپاتورنال، پیوند کبد است. این امر باعث افزایش شانس بقای طولانی مدت و کاهش زیاد علائم یا حتی از بین رفتن آنها می شود.

با این وجود همه افراد کاندیدای مناسبی برای پیوند کبد نیستند و همچنین قابل ذکر است که لیست انتظار پیوند طولانی است. بنابراین ممکن است برخی از افراد هرگز پیوند دریافت نکنند.

پزشک برای افرادی که مناسب کاندید پیوند نیست یا باید منتظر پیوند باشد، تعدادی از درمان‌ های زیر را برای بهبود علائم و طولانی‌ تر کردن عمر پیشنهاد می کنند:

داروی ترلیپرسین، در سال 2022 برای بهبود عملکرد کلیه در افراد مبتلا به سندرم هپاتورنال توسط سازمان غذا و دارو تائید شد
قطع هر داروی آسیب زنده به کلیه ها
قرار دادن شانت پورتوسیستمیک داخل کبدی ترانس ژوگولار (TIPS) برای کاهش فشار خون پورتال و استرس بر کلیه ها
سیستم چرخشی جاذب مولکولی، نوعی دیالیز تجربی
پاراسنتز، جراحی برای برداشتن مایع اضافی شکم

در برخی موارد، نارسایی کلیه نیاز به پیوند کلیه همراه با پیوند کبد دارد.

همچنین بخوانید:

دیالیز چیست؟ انواع – نحوه انجام و عوارض (کلیک)

جلوگیری

پزشکان دقیقا نمی دانند چرا برخی از افراد مبتلا به بیماری کبدی به انواع سندرم هپاتورنال مبتلا می شوند و برخی دیگر خیر.

بنابراین پیشگیری از بیماری کبدی مهمترین اقدام برای کاهش خطر ابتلا به سندرم هپاتورنال است.

اقدامات زیر ممکن است از بیماری کبد جلوگیری کرده و خطر بدتر شدن بیماری کبدی را کاهش دهد:

کاهش مصرف الکل یا قطع کامل نوشیدن آن
حفظ وزن متوسط
مدیریت بیماری های مزمن پزشکی
خودداری از مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای افراد مبتلا به سیروز کبدی (قبل از استفاده از هر داروی دیگری با پزشک مشورت کنید)
داشتن رژیم غذایی متعادل و به حداقل رساندن چربی های ترانس

در صورت داشتن بیماری کبدی می توان در مورد تشخیص خود با پزشک صحبت کرد و از استراتژی های اضافی برای مدیریت بیماری خود مطلع شوند.

همچنین بخوانید:

اثرات مصرف الکل بر بدن (کلیک)

چشم انداز

سندرم هپاتورنال یک بیماری بسیار خطرناک و کشنده است.

تنها راه درمان این وضعیت پیوند کبد است. با این حال این درمان خطرناک بوده و همه افراد واجد شرایط آن نیستند. افرادی که پس از نارسایی کبدی پیوند کبد انجام می دهند ممکن است همچنان دارای علائم بیماری کلیوی باشند. سندرم هپاتورنال باعث کاهش میزان موفقیت پیوند کبد می شود.

انواع سندرم هپاتورنال نیز بر چشم انداز و میزان بقای افراد تاثیر گذار است. در نوع 1، چشم انداز معمولا ضعیف است. بقای 2 ساله نواع یک حتی با درمان، بدون پیوند کبد کمتر از 50% است.

خلاصه

سندرم هپاتورنال به صورت یک بیماری خطرناک که افرادی که بیماری جدی کبدی دارند را درگیر می کند، تعریف می شود. افراد دارای این وضعیت بستری شدن در بیمارستان و مداخله سریع برای نجات جان خود نیاز دارند.

اگرچه برخی از درمان ها ممکن است عمر فرد را طولانی کند، تنها درمانی که سندرم کبدی را درمان می کند پیوند کبد است.

افراد مبتلا به بیماری کبد باید با پزشک خود در مورد گزینه هایی برای بهبود عملکرد کبد برای کاهش خطر ابتلا به انواع سندرم کبدی مشورت کنند.

مدیریت عوامل خطر بیماری کبد، مانند کاهش مصرف الکل، در کاهش خطر ابتلا به بیماری کبدی و سندرم کبدی در طول زندگی موثر هستند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.