علت لخته خون در شکم (ترومبوز وریدی مزانتریک) : علائم - تشخیص - درمان

احتمال ایجاد لخته خون در شکم که ترومبوز وریدی مزانتریک (MVT) نیز نامیده می شود، کم است؛ علائم – علت و درمان این وضعیت را بخوانید.

لخته خون (blood clot) یا ترومبوز (Thrombus) به مجموعه ای از سلول های خونی تشکیل شده در داخل رگ خونی اشاره دارد که باعث مختل شدن جریان خون می شود.

به ندرت در شکم، لخته خون ایجاد می شود. پزشکان به لخته خون شکمی، ترومبوز وریدی مزانتریک (MVT) نیز می گویند.

به این دلیل MVT نامیده می شود که شامل ترومبوز در ورید مزانتریک فوقانی (SMV) در شکم است. این سیاهرگ خون را از روده کوچک و قسمت هایی از روده بزرگ تخلیه می کند.

انسداد در این ورید می تواند باعث ایجاد علائمی مانند درد و تورم شکم، حالت تهوع و استفراغ شود، البته در برخی موارد بدون علامت است.

این مقاله علت لخته شدن خون در شکم، علائم و عوامل خطر آن را بررسی می کند.

در انتها نیز اطلاعاتی در مورد تشخیص و درمان لخته خون در شکم و چشم انداز افرادیکه لخته خون دارند یا در گذشته آن را داشته اند، ارائه می شود.

همچنین بخوانید:

علائم لخته شدن خون در بدن چیست؟ (کلیک)

لخته خون در شکم

ترومبوز ورید عمقی (DVT)، لخته خونی است که در یکی از سیاهرگ‌ های عمیق بدن ایجاد می‌ شود.

DVT ها بیشتر در وریدهای عمقی پا ایجاد می شوند. احتمال ایجاد آنها در وریدهای عمیق داخل شکم یا لگن نیز وجود دارد.

متخصصان پزشکی از اصطلاح ترومبوز وریدی مزانتریک (MVT) برای اشاره به لخته خون در ورید مزانتریک فوقانی (SMV) در شکم استفاده می کنند.

SMV یک سیاهرگ اصلی است که خون را از روده کوچک و قسمت هایی از روده بزرگ تخلیه می کند.

در MVT با ایجاد یک لخته خونی در داخل SMV، توانایی ورید برای تخلیه خون از روده ها مختل می شود.

همچنین بخوانید:

درمان و جلوگیری از لخته شدن خون (کلیک)

علائم لخته شدن خون در شکم چیست؟

احتمال ایجاد لخته های خون در وریدهای عمقی پاها، شکم یا لگن وجود دارد. اگرچه محل لخته خون می تواند متفاوت باشد اما معمولا علائم مشابه هستند.

این علائم عبارتند از:

متورم شدن وریدها که موقع لمس سخت یا دردناک هستند
درد و تورم در ناحیه
گرم، قرمز یا تیره شدن پوست اطراف ناحیه دردناک

همچنین بخوانید:

علائم ترومبوز سینوس کاورنوس (کلیک)

علائم لخته خون شکمی حاد در مقابل مزمن

MVT می تواند ناگهانی (حاد) یا مداوم (مزمن) باشد.

شایع ترین علامت MVT حاد درد شدید در ناحیه میانی شکم است. سایر علائم احتمالی لخته خون در شکم عبارتند از:

درد و حساسیت شکم
استفراغ
حالت تهوع
نفخ شکم

افراد مبتلا به MVT مزمن اغلب بدون علامت هستند. ممکن است آنها در حین انجام آزمایشات برای یک مسئله سلامت جداگانه، از این وضعیت خود مطلع شوند.

همچنین بخوانید:

علت دردهای شکمی (دل درد) چیست؟ (کلیک)

علت و عوامل خطر برای ایجاد لخته خون در شکم

با توجه به اعلام انجمن هماتولوژی آمریکا، عوامل مختلف زیر می توانند خطر ایجاد لخته خون را افزایش دهند:

بدن با چه سرعتی به سیگنال‌ هایی که به او می‌ گویند چه زمانی و کجا لخته ایجاد کند، واکنش نشان می دهد.
سرعت جریان خون در رگ ها
سرعت لخته شدن خون

انجمن خون‌ شناسی آمریکا موارد زیر را به‌ عنوان عواملی که می‌ توانند خطر لخته‌ شدن خون را افزایش دهند، فهرست می‌ کند:

بارداری
سیگار کشیدن
بی حرکت بودن یا غیر فعال بودن برای مدت طولانی
داشتن سابقه خانوادگی لخته خون
داشتن اضافه وزن یا چاقی
بالای 60 سال بودن
مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی
داشتن کلسترول بالا
داشتن فشار خون بالا
داشتن برخی شرایط سلامتی مانند:
- انواع خاصی از سرطان
- دیابت
- بیماری های التهابی مزمن
ایجاد جراحت در بدن

همچنین بخوانید:

جلوگیری از بارداری و خطر لخته شدن خون (کلیک)

آیا لخته شدن خون در شکم نشانه سرطان است؟

بر اساس تحقیقات سرطان انگلستان، افراد مبتلا به سرطان دارای احتمال افزایش یافته خطر ابتلا به لخته خون هستند. سرطان های زیر می توانند باعث افزایش خطر لخته شدن خون شوند:

پانکراس
معده
کلیه
رحم
ریه
مغز
مثانه

اگرچه بین سرطان و لخته شدن خون رابطه وجود دارد، اما داشتن لخته خون لزوما به معنای ابتلا به سرطان نیست.

عوامل زیادی می توانند خطر ابتلا به لخته شدن خون را در افراد افزایش دهند که سرطان رایج ترین آنها نیست.

همچنین بخوانید:

شایع ترین سرطان ها در جهان (کلیک)

چگونگی تشخیص لخته خون در شکم

پزشک برای تشخیص لخته خون در شکم، در مورد علائم و سابقه پزشکی و همچنین سابقه خانوادگی فرد سوالاتی مطرح می شود. اگر پزشک به MVT مشکوک باشد، فرد را برای تصویربرداری از شکم به پزشک موردنظر ارجاع می دهد.

طبق تحقیقات، اشعه ایکس در حدود 50% تا 75% موارد ناهنجاری های مربوط به MVT را نشان می دهد، اما فقط در کمتر از 5% موارد وجود ایسکمی روده را نشان می دهد.

در این وضعیت انجام سی تی اسکن با کنتراست که 90% از MVT ها را شناسایی می کند و توانایی بهتری در تشخیص ایسکمی روده دارد، ترجیح داده می شود.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

درمان لخته خون در شکم

به گفته انجمن هماتولوژی آمریکا، درمان لخته خون به محل آن و سلامت کلی فرد بستگی دارد.

برخی از گزینه های درمانی بالقوه برای لخته شدن خون عبارتند از:

داروها

پزشکان می توانند برای کمک به حل کردن لخته های خونی داروهایی به نام ترومبولیتیک را تجویز کنند. فعال‌ کننده بافتی پلاسمینوژن (tPA) نمونه ای از داروهای ترومبولیتیک است.

همچنین ممکن است پزشکان داروهایی به نام ضد انعقاد را برای کمک به جلوگیری از تشکیل لخته های خونی اضافی تجویز کنند. نمونه ای از این داروها عبارتند از:

ضد انعقادهای تزریقی مانند هپارین یا هپارین با وزن مولکولی کم
داروهای ضد انعقاد خوراکی مانند:
- داروی آپیکسابان (Apixaban)
- دابیگاتران
- ادوکسابان
- ریواروکسابان
- وارفارین

همچنین بخوانید:

وارفارین با نام تجاری کومادین (کلیک)

عمل جراحی

پزشک برای برخی موارد، ترومبولیز تحت هدایت کاتتر را انجام می دهد. پزشک در این روش یک لوله طولانی به نام کاتتر را در ورید قرار داده و آن به سمت لخته خون هدایت می کند. سپس جراح با استفاده از کاتتر، داروی حل کننده لخته را مستقیما به داخل لخته وارد کند.

ترومبکتومی روشی دیگر است که پزشکان برای برخی افراد در نظر می گیرند. این روش شامل وارد کردن وسیله ای از طریق کاتتر برای کمک به کشیدن یا مکیدن لخته خون است.

چشم انداز فرد دارای لخته خون در شکم

حدود یک تا دو سوم افراد مبتلا به MVT حاد دچار انفارکتوس روده می شوند. انفارکتوس روده به انسداد یک یا چند شریان تامین کننده روده کوچک گفته می شود.

انفارکتوس روده می تواند باعث ایجاد یک وضعیت تهدید کننده زندگی به نام ایسکمی روده شود. ایسکمی روده منجر به کاهش 75% یا بیشتر جریان خون روده در طی بیش از 12 ساعت می شود.

ایسکمی روده میزان مرگ و میر بالا و نیاز به درمان فوری پزشکی در یک محیط بیمارستانی دارد.

با درمان MVT می توان به کاهش خطر عوارض این وضعیت از جمله انفارکتوس روده و ایسکمی روده کمک کرد.

بهبودی پس از لخته شدن خون می تواند چالش برانگیز و طاقت فرسا باشد. با این حال اکثر افراد پس از درمان موفقیت آمیز به طور کامل بهبود می یابند و می توانند به فعالیت های عادی خود برگردند.

همچنین بخوانید:

تفاوت بین ترومبوز و آمبولی چیست؟ (کلیک)

خلاصه

لخته خون مجموعه ای از سلول های خونی است که در داخل یک رگ تشکیل می شود و باعث مختل شدن جریان خون می شود. اکثر لخته‌ های خون در سیاهرگ‌ های عمقی پاها تشکیل می‌ شوند، با این حال احتمال ایجاد آن در شکم نیز وجود دارد.

ترومبوز وریدی مزانتریک (MVT) لخته خونی است که در ورید مزانتریک فوقانی (SMV) در شکم تشکیل می شود. این سیاهرگ خون را از روده کوچک و قسمت هایی از روده بزرگ تخلیه می کند. به این ترتیب، انسداد در اینجا می تواند باعث ایجاد علائم گوارشی، مانند درد و تورم شکم، حالت تهوع و استفراغ شود.

هر فرد مشکوک به لخته خونی باید فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشد. بدون درمان فوری، لخته خون می تواند با عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی همراه شود.

افراد در معرض خطر لخته شدن خون باید با پزشک در خصوص راه هایی برای کاهش خطر ابتلا به این وضعیت صحبت کنند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید