علت خستگی شناختی
خستگی شناختی به کاهش عملکرد که مستلزم فعالیت ذهنی پایدار است، اشاره دارد؛ در این مقاله علت – علائم – تاثیر و درمان این وضعیت را بخوانید.
خستگی شناختی (cognitive fatigue) به کاهش توانایی تفکر موثر و حفظ تمرکز گفته می شود. درست مانند خستگی فیزیکی، فعالیت ذهنی طولانی مدت می تواند باعث خستگی تاثیر گذار بر ذهن و عملکرد شناختی شود.
عوامل مختلفی مانند استرس و کمبود خواب می توانند علت ایجاد خستگی شناختی باشند. علائم این وضعیت نیز شامل فراموشی، افزایش اشتباه و مشکل در تمرکز باشند.
با استراحت های کوتاه در طول کارهای چالش برانگیز می توان خستگی شناختی را مدیریت کرد. ورزش منظم و خواب کافی از جمله اقدامات پیشگیرانه برای خستگی شناختی هستند.
در این مقاله اطلاعاتی در مورد خستگی شناختی، از جمله علائم، علت، تاثیر، مدیریت و نحوه پیشگیری از آن ارائه می شود.
همچنین بخوانید:
همه چیز درباره خستگی شدید و ناگهانی (کلیک)
خستگی شناختی چیست؟
اصطلاح پزشکی برای تفکر، شناخت است. شناخت مجموعه ای از فرآیندهای ذهنی شامل موارد زیر است:
- یادگیری
- حل مسئله
- به یاد آوردن
طبق تحقیقات، خستگی شناختی نشان دهنده کاهش عملکرد شناختی هنگام درگیر شدن در کارهایی است که به فعالیت ذهنی پایدار نیاز دارند. همچنین می تواند نشان دهنده احساس خستگی ذهنی باشد که در طول چنین وظایفی رخ می دهد.
همچنین بخوانید:
علل خستگی و راه های درمان آن (کلیک)
علائم و نشانه ها خستگی شناختی
به گفته روانشناس دیوید تزال، علائم خستگی شناختی متفاوت و شامل برخی از شاخص های زیر است:
- اشتباهات مکرر
- فراموشی و مشکل در یادآوری اطلاعات یا رویدادها
- کاهش توانایی حل مسائل پیچیده یا تفکر انتقادی
- محدود شدن خلاقیت
- مشکل در تمرکز در هنگام انجام وظایف، تصمیم گیری و پیگیری مکالمات
- زمان طولانی تر برای تکمیل وظایف ذهنی که معمولا به سرعت انجام می شوند
علت خستگی شناختی
به گفته دکتر تزال علت مختلفی برای خستگی ذهنی شامل موارد زیر وجود دارد:
- خستگی و کمبود خواب: خواب برای عملکرد شناختی ضروری است و کمبود خواب می تواند باعث کاهش موارد زیر شود:
- توجه
- حافظه
- تصمیم گیری
- استرس: سطوح بالای استرس می تواند بر عملکرد شناختی و خستگی تاثیر منفی بگذارد و منجر به کاهش موارد زیر شود:
- تمرکز
- توجه
- حافظه
همچنین بخوانید:
استرس: علت ها و راه های مدیریت آن (کلیک)
- حجم کار ذهنی: زمانیکه مغز مملو از اطلاعات یا وظایف باشد، پردازش موثر همه چیز چالش برانگیز می شود.
- زوال شناختی مرتبط با افزایش سن: برخی از عملکردهای شناختی به طور طبیعی با افزایش سن کاهش می یابد و منجر به نقص های مکرر شناختی می شوند.
- چند وظیفه ای: تلاش برای انجام چند کار به طور همزمان می تواند توجه را تقسیم و منجر به کاهش عملکرد ذهنی به کمتر از حد مطلوب شود.
- داروها و مواد: برخی از داروها یا مواد مانند الکل و مواد مخدر مضر می توانند بر توانایی های شناختی تاثیر و منجر به نقص در قضاوت و حافظه و در نهایت خستگی شوند.
- تغذیه ناکافی: رژیم غذایی نامناسب و کمبودهای تغذیه ای باعث ایجاد اختلال در سلامت مغز می شوند.
- مشکلان مربوط به سلامت روان: برخی از مشکلات سلامت روان مانند افسردگی و اضطراب عملکرد شناختی را کاهش داده و منجر به ایجاد مشکلاتی در تمرکز و حافظه می شوند.
- عوامل محیطی: نور کم، سر و صدای زیاد یا سایر عوامل محیط در پردازش شناختی اختلال ایجاد می کنند.
- شرایط پزشکی: برخی از بیماری های پزشکی مانند بیماری آلزایمر، زوال عقل یا آسیب های مغزی، روی عملکرد شناختی و خستگی تاثیر منفی می گذارند.
همچنین بخوانید:
مدیریت خستگی شناختی
فرآیند سه مرحله ای زیر شرح برای مدیریت و رفع خستگی شناختی موثر هستند:
توقف
پس از اینکه متوجه احساس خستگی شدید، اولین کاری که باید انجام دهید، دست کشیدن از کاری است که در حال انجام دادن هستید.
برخی افراد تمایلی به استراحت 5 یا 10 دقیقه ای ندارند زیرا فکر می کنند ممکن است آنها از برنامه خود عقبت بمانند. با این حال صرف وقت برای رفع خستگی شناختی و بازگشت دوباره به کار باعث افزایش بهره وری و کار موثرتر و کارآمدتر می شود.
ارزیابی
باید در طول استراحت، ذهن و بدن خود را بررسی کرد. برای نمونه بررسی کنید که در کدام قسمت تنش را احساس می کنید، مثلا در شقیقه ها یا پشتف
همچنین باید آنچه در ذهن می گذرد را بررسی کرد. سعی کنید با آنچه که احساس یا فکر می کنید در تماس باشید.
تنظیم
بر اساس چیزهایی که از بررسی بدن و ذهن خود یاد گرفته اید، میتوانند اقدامات سریعی را برای رهایی از خستگی انجام دهید. برای نمونه می توان برای چند دقیقه از محرک ها و فعالیت فاصله گرفت.
برخی از اقدامات موثر شامل موارد زیر خواهند بود:
- خاموش کردن کامپیوتر یا سایر وسایل الکترونیکی
- ریلکس کردن
- کم نور کردن چراغ ها
- حذف صداهای خارجی مانند تلویزیون
جلوگیری از خستگی شناختی
نکات زیر برای کمک به پیشگیری یا به حداقل رساندن خستگی شناختی موثر هستند:
- برنامه ریزی: برنامه ریزی بیش از حد یا داشتن خواسته های رقابتی زیاد نیز می تواند منجر به خستگی شناختی شود. در نظر گرفتن استراحت جهت ایجاد فرصتی برای بازتوانی ذهن و بدن در طول روز اهمیت زیادی دارد.
- خواب: وقتی فردی به اندازه کافی نمی خوابد، خستگی شناختی ایجاد می شود. اگر نمی توانید خواب باکیفیتی داشته باشید، بهتر است یه یک متخصص مراجعه کنید.
- ورزش منظم، از جمله ذهن آگاهی: ورزش منظم، با آزاد کردن تمام مواد شیمیایی حس خوب در مغز باعث کمک به جلوگیری از خستگی می شود. همچنین در نظر گرفتن فعالیت های ذهن آگاهی مانند مدیتیشن می تواند باعث تقویت آرامش و کمک به تمرکز مجدد در لحظه حال شود.
همچنین بخوانید:
مدیتیشن برای کاهش استرس و اضطراب (کلیک)
سوالاتی برای پرسیدن از پزشک
فردی که احساس می کند در حال تجربه خستگی شناختی است، می تواند با مراجعه به پزشک در خصوص موارد زیر آگاهی کسب کند:
- علت خستگی شناختی چه می تواند باشد؟
- چند توصیه فردی برای کمک به کاهش خستگی شناختی
- آیا علائم خستگی شناختی وی قابل توجه است؟
خلاصه
در این مقاله به بررسی خستگی شناختی پرداختیم و متوجه شدیم که این وضعیت به کاهش عملکرد وظیفه مستلزم فعالیت ذهنی پایدار، گفته می شود. اشتباهات مکرر، مشکل در تمرکز و افزایش زمان موردنیاز برای تکمیل وظایف از جمله علائم این وضعیت هستند.
استراحت های و دوری کوتاه مدت از محرک هایی مانند سر و صدا و نور می تواند برای بهبود این وضعیت موثر باشند.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.