جلوگیری از ایجاد جای زخم

آیا کاری هست که بتوان برای جلوگیری کردن از ایجاد جای زخم انجام داد؟

پس از آسیب دیدن پوست، ممکن است اسکار – جای زخم بر جای بماند. این اتفاق قسمتی از فرآیند بهبود است. اندازه و عمق جای زخم بر جای مانده بستگی به شدت آسیب دیدگی و همچنین میزان بهبود دارد. زخم ها و بریدگی های کم عمق که فقط سطح پوست – لایه ی اپیدرم را درگیر می کنند معمولا هیچ نوع اسکاری بر جای نمی گذارند.

بعضی اسکارها، به مرور زمان، بدون درمان، محو می شوند. پس از آسیب دیدن پوست، سلول هایی که فیبروبلاست نامیده می شوند، با ایجاد یک بافت فیبروزی (خشک و ضخیم) نسبت به زخم واکنش نشان می دهند.

در حالت طبیعی فیبرهای کلاژنی سازنده ی پوست، به شکل منظم و طبق یک چارچوب دقیق کنار هم قرار گرفته اند. اما زمانی که پوست آسیب می بیند، فیبرهای جدیدی که قرار است محل جراحت را پوشانده و ترمیم کنند، به شکلی نامنظم و بدون ساختار کنار هم قرار گرفته و در نتیجه جای زخم ایجاد خواهد شد. در اینصورت بسته به نوع پوست و شدت جراحت ممکن است یکی از چهار نوع اسکار زیر ایجاد شود:

• اسکارهای هیپرتروفیک: اسکارهای هیپرتروفیک (بزرگ شده) اندکی بالاتر از سطح پوست برآمدگی ایجاد می کنند. این نوع اسکارها معمولا ظاهر قرمز رنگی دارند و از مرزهای اصلی آسیب دیدگی فراتر نمی روند.
• اسکارهای کلوئیدی: اسکارهای کلوئیدی که به نام گوشت اضافه هم شناخته می شوند برآمدگی هایی را در محل زخم ایجاد می کنند که ناحیه ای بزرگتر از جراحت اصلی را در بر می گیرد. این نوع اسکارها در افرادی که پوست تیره ای دارند، معمول تر هستند.
• آکنه اسکار یا جای جوش: همه ی انواع آکنه پتانسیل بر جای گذاشتن اسکار کم عمق یا عمیق را دارند.
• اسکار كنتراكچر: اسکارهای کنتراکچر (منقبض شده) معمولا در اثر سوختگی ایجاد می شوند. در موارد سوختگی حاد، این نوع اسکارها، اعصاب و ماهیچه هایی که در زیر محل سوختگی قرار گرفته اند را تحت تاثیر قرار داده و حتی ممکن است تحرک آنها را هم محدود کنند.

اگر دوست دارید احتمال ایجاد اسکار بعد از آسیب دیدگی را کاهش دهید، تا انتهای این مقاله با اویرو همراه باشید. 

 

راه های جلوگیری از ایجاد اسکار – جای زخم

سوختگی، آکنه، خراشیدگی، بریدگی یا جراحی از جمله انواع آسیب دیدگی های پوستی هستند که می توانند منجر به ایجاد اسکار شوند. متاسفانه در مواردی که آسیب دیدگی خیلی شَدید باشد، نمی توان بطور کامل مانع ایجاد اسکار شد. اما راهکارهایی وجود دارند که با کمک آنها می توان شانس یا شدت ایجاد اسکار را به حداقل رساند. این راهکارها برای همه نوع جای زخمی کارآمد هستند:

1- مانع آسیب دیدگی شوید:

موثرترین اقدامی که می توان برای جلوگیری از بر جای ماندن جای زخم انجام داد، جلوگیری کردن از ایجاد زخم است؛ بدین منظور می بایست تمام اقدامات احتیاطی و توصیه های ایمنی را به دقت اجرا کنید.

هنگام فعالیت های فیزیکی، لباس مناسب بپوشید و ایمنی کار با دستگاه ها را رعایت کنید. زانو و آرنج از مهمترین مناطقی هستند که در معرض خطر قرار دارند بنابراین هنگام فعالیت های فیزیکی از پدهای محافظ زانو یا آرنج استفاده کنید.

2- آسیب دیدگی را در اسرع وقت درمان کنید:

هر وقت دچار بریدگی شدید، درمان فوری آن بهترین کاری است که می توانید برای جلوگیری از ایجاد جای زخم انجام دهید. سعی کنید جعبه کمک های اولیه را همه جا به همراه داشته باشید. فراموش نکنید بعضی زخم ها بسیار جدی و عمیق هستند و از این رو نیاز به مراقبت های حرفه ای پزشکی دارند.

3- محل آسیب دیدگی را تمیز نگه دارید:

محل زخم را هر روز با آب و صابون ملایم بشویید. این کار به تمیز ماندن زخم کمک کرده و مانع تجمع آلودگی و میکروب می شود.

4- از ژل پترولاتوم کمک بگیرید:

استفاده از ژل پترولاتوم کمک می کند زخم خود را مرطوب نگه داشته و بدین ترتیب بتوانید احتمال دلمه بستن زخم را کم کنید. زخم هایی که دلمه ایجاد می کنند، دیرتر بهبود یافته و معمولا ایجاد خارش می کنند. 

5- روی زخم خود را بپوشانید:

روی بریدگی یا زخم خود را با یک بانداژ بپوشانید. این کار می تواند از زخم در برابر آسیب دیدگی مجدد و عفونت محافظت کند.

6- از ورق ها یا ژل های سیلیکونی استفاده کنید:

تحقیقات نشان داده اند پوشاندن زخم با سیلیکون می تواند به بهبود ظاهر زخم کمک کند. در این مورد هم ورق ها و هم ژل های سیلیکونی قابل استفاده هستند.

7- بانداژ خود را هر روز عوض کنید:

تعویض روزانه بانداژ زخم می تواند به شما کمک کند علاوه بر تمیز نگه داشتن زخم، روند بهبود زخم را هم نظارت کنید. 

8- پوسته ریزی ها و دلمه های زخم را دستکاری نکنید:

پوسته ریزی ها و دلمه های زخم را نَکَنید. اینکار به جلوگیری از تحریکات پوستی و خونریزی کمک می کند. کَندن یا لمس کردن دلمه های زخم می تواند محیط مناسبی برای رشد باکتری ها ایجاد کرده و منجر به عفونت شود.

9- اگر آسیب دیدگی شما عمیق یا جدی است، یک پزشک را ملاقات کنید:

اگر زخم شما عمیق یا گسترده است، برای دریافت مشاوره در مورد بهترین روش برخورد با آن حتما یک متخصص را ملاقات کنید.

10- در مورد زخم هایی که نیاز به بخیه دارند، دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید.

درمان سوختگی، با رعایت پروتکل زیر در جلوگیری از ایجاد جای زخم ناشی از سوختگی موثر است:

• محل سوختگی را با آب خنک آبکشی کنید و اجازه بدهید بطور طبیعی در دمای هوا خشک شود.
• با رعایت استانداردهای استریل، یک آنتی بیوتیک موضعی روی محل سوختگی استفاده کنید.
• روی محل سوختگی را با گاز و بانداژ بپوشانید.
• هر روز، به مدت چند دقیقه، نواحی سوختگی را بکشید تا بدین ترتیب مانع جمع شدن پوست شوید.
• اگر تاول ایجاد شده است، آن را دستکاری نکنید.
• از قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید اجتناب کنید.

چطور می توان از ایجاد جای زخم، بعد از از بین رفتن دلمه های زخم جلوگیری کرد؟

اگر بریدگی و زخم، ایجاد دلمه کرده باشند، زمان بیشتری طول می کشد تا بهبود یابند. وقتی دلمه زخم افتاد، می توانید همان دستورالعمل هایی که برای دیگر انواع جای زخم دنبال می کردید را انجام دهید. از دست زدن به زخم های صورتی زیر دلمه شدن زخم، خودداری کنید و برای جلوگیری از تحریک شدن و عفونت، زخمتان را بانداژ کنید.

 

 

چطور می توان ظاهر اسکارها را بهبود داد

تا اینجا با راهکارهای عمومی موثر در جلوگیری از ظاهر شدن جوش آشنا شدید. اما گاهی اوقات حتی با وجود رعایت تمام گام های فوق، زخم آنقدر عمیق است که از خود اسکار باقی می گذارد، در این صورت حتما باید تحت نظر پزشک درمان های تخصصی تری انجام شود؛ مثل:

• درم ابریژن

درم ابریژن یکی از راه های لایه برداری است که به بهبود ظاهر اسکارها کمک می کند. در این روش متخصص پوست با استفاده از یک برس سیمی یا غلطک الماسی، پوستِ ایجاد شده ی روی اسکار را حذف می کند. عموم افراد بعد از انجام درم ابریژن، متوجه بهبود 50 درصدی اسکارهای خود می شوند. با این حال ممکن است این روش برای کسانی که پوست حساسی دارند یا مبتلا به اختلالات خود ایمنی هستند، گزینه ی درمانی خوبی نباشد.

• کرایوتراپی

کرایوتراپی یکی از گزینه های دیگر برای بهبود ظاهر اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدی می باشد. در کرایوتراپی، پزشک با استفاده از یک سوزن، اسکار را بوسیله ی بخار نیتروژن منجمد می کند.

• لایه برداری شیمیایی

لایه برداری شیمیایی، یکی از بهترین گزینه ها برای بهبود ظاهر جای جوش است. این درمان عبارت است از از بین بردن لایه ی سطحی اسکار! پوستی که جایگزین این لایه ی از بین رفته می شود، معمولا لطیف تر است و ظاهر بهتر و طبیعی تری دارد. ممکن است 14 روز طول بکشد تا بهبودی کامل از لایه برداری شیمیایی حاصل شود.

• لیزر درمانی

در این روش برای از بین بردن لایه ی سطحی پوست، از پرتوهای متمرکز نور استفاده می شود. لیزر نمی تواند بطور کامل اسکار را از بین ببرد، اما می تواند ظاهر آن را بهبود بخشد. معمولا برای بهبود پوست پس از انجام لیزر بین 3 تا 10 روز زمان لازم است.

• تزریق استروئید به داخل ضایعه

این روش عبارت است از تزریق استروئید به داخل بافت اسکار به منظور بهبود ظاهر آن؛ تزریق استروئید برای اسکارهای کلوئیدی و هایپرتروفیک پیشنهاد می شود. ممکن است لازم شود تزریق طی چند ماه چند بار تکرار شود.

جمع بندی

ایجاد شدن اسکار، بخش طبیعی از روند بهبود زخم است. بعضی اسکارها بطور کامل ناپدید نمی شوند، اما احتمالا با گذشت زمان محو خواهند شد. ممکن است بتوانید با درمان سریع زخم، از ایجاد اسکار، جلوگیری به عمل بیاورید. اگر زخم عمیقی دارید که نیاز به بخیه دارد، حتما هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.