آیا سیگارهای الکترونیکی (ویپ) جایگزین مطمئن و مناسبی برای ترک سیگار هستند؟

سیگار الکترونیکی (سیگار برقی) یا ویپ بعنوان جایگزین سیگار در جوامع کنونی، کاربردی گسترده دارد. این مقاله توضیحی است درباره سیگار الکترونیکی، نحوه عملکرد، خطرات مصرف سیگار الکترونیکی، مضرات ویپ و دلایل پرهیز از مصرف آن.

سرفصل های مورد بررسی در این مقاله:

توضیح کلی↓

سیگار الکترونیکی چیست؟↓

سیگار الکترونیکی چگونه کار می‌کند؟↓

خطرات↓

7 دلیل برای پرهیز از سیگار ویپ↓

نتایج تحقیقات↓

جمع‌بندی↓

مقدمه:

سیگار الکترونیکی (ویپ) وسیله‌ای است که با باتری کار می‌کند و فرد با استنشاق آن، محلول بخار شده را بیرون می‌دهد. محلول حاوی ماده‌ای به نام نیکوتین است.

هدف تولیدکنندگان از ساخت سیگار الکترونیکی این بوده است که شخص با استنشاق این بخار و بدون دود، حس کشیدن سیگار را تجربه کند.

این دستگاه‌ها تحت عناوین مختلفی از جمله سیگارهای برقی، الکترونیکی، قلیان‌های الکترونیکی، سیگار ویپ و قلم‌ ویپ به بازار عرضه می‌شوند.

سیگارهای الکترونیکی شکل‌های مختلفی دارند. برخی شبیه درایوهای USB و برخی دیگر به شکل قلم هستند.

 

در حالی که تولید کنندگان، سیگارهای الکترونیکی را با شعار “وسیله‌ای جهت کاهش و ترک مصرف سیگار ” راهی بازار کرده‌اند اما سازمان غذا و دارو (FDA) آنها را در دسته‌ی محصولات دخانی قرار داده است.

بر اساس قانون فدرال ایالات متحده امریکا، فروش محصولات دخانی به افراد زیر 21 سال ممنوع است. با این حال، جذابیت زیاد آن برای جوانان موجب نگرانی‌هایی شده است.

سیگار ویپ در بین نوجوانان محبوبیت زیادی دارد. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، سیگار ویپ محبوب ترین شکل مصرف دخانیات در بین جوانان ایالات متحده است.

در ادامه به بررسی مواد موجود در سیگارهای الکترونیکی، طرز کار آن و نتایج تحقیقات درباره خطرات سیگار الکترونیکی برای سلامت انسان می‌پردازیم.

در سال 2019، متخصصان مصرف ویپ را یکی از دلایل بروز یک بیماری مزمن ریه اعلام کردند که به آن آسیب ریوی ناشی از مصرف ویپ، سیگار الکترونیکی یا EVALI نیز می‌گویند.

بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، تا ماه فوریه سال 2020، پزشكان 2807 مورد بیمار ریوی ناشی از مصرف سیگار الکترونیکی و 68 مورد مرگ ناشی از آن را تأیید کرده‌اند.

تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.

همچنین بخوانید:

بیماری EVALI یا آسیب ریوی مرتبط با سیگار الکترونیکی

سیگار الکترونیکی چیست؟

نیکوتین موجود در سیگارهای الکترونیکی بر رشد مغز جوانان اثر می‌گذارد.

سیگار الکترونیکی وسیله‌ای است که به سیگار، پایپ، قلم یا درایو USB شباهت دارد. مایع موجود در آن بوی میوه می‌دهد اما حاوی مقدار زیادی نیکوتین نیز هست.

در این بین، سیگارهای الکترونیکی جول (JUUL) شبیه درایوهای USB هستند. این محصولات از سال 2015 در بازار ایالات متحده عرضه شده‌اند و در حال حاضر پرفروش‌ترین برند سیگار الکترونیکی در این کشور است.

میل زیاد جوانان به استفاده از ویپ موجب بروز نگرانی شده است.

کپسول‌های قابل شارژ (پرشدنی) سیگار الکترونیکی معمولا در انواع طعم‌های مختلف مانند خیار ، انبه و نعناع به فروش می‌رسند که شاید طبیعی و بی ضرر به نظر بیایند اما هر کپسول آن حاوی مقدار زیادی نیکوتین به اندازه یک بسته سیگار 20 عددی است.

سیگار الکترونیکی چگونه کار می‌کند؟

بیشتر سیگارهای الکترونیکی از اجزای زیر تشکیل شده‌اند:

دهانه سیگار الکترونیکی: کارتریجی است که به انتهای یک تیوب می‌چسبد. درون آن یک کاپ پلاستیکی کوچک حاوی مواد جاذب است که در محلول مایع خیس می‌خورند.

اتومایزر: این قطعه مایع را گرم کرده که باعث تبخیر آن می‌شود. در نتیجه فرد می‌تواند بخار را استنشاق کند.

باتری: عنصر گرما را تأمین می‌کند.

سنسور: هنگامی که لب به سیگار می خورد بخار ساز شروع به کار می‌کند.

محلول: مایع سیگار الکترونیکی یا ای-جویس (e-juice) حاوی ترکیبی از نیکوتین و یک ترکیب پایه است که معمولاً پروپیلن گلیکول و طعم‌دهنده هستند.

هنگامی که به دهانه سیگار لب بزنید عنصر گرمایشی محلول را به بخار تبدیل می‌کند و پس از آن می‌توانید بخار را استنشاق کنید. میزان نیکوتین موجود در مایع متفاوت است و از صفر تا بسیار زیاد متغیر می‌باشد.

طعم‌دهنده‌ها انواع مختلفی از طعم‌ها مثل سیگارهای معمولی و نعنایی تا هندوانه و طعم سیگارهای لاوا فلو (lava flow: ترکیب توت‌فرنگی، آناناس و نارگیل) را در بر می‌گیرند.

برخی سیگارهای الکترونیکی طعمی مشابه سیگارهای معمولی دارند و بعضی دیگر طعم‌دهنده‌های برندهای خاص و معروف را به کار می‌برند.

همچنین بخوانید:

اثر مصرف سیگار و الکل در دوران بارداری بر روی جنین

خطرات

تولید کنندگان ادعا می‌کنند که سیگارهای الکترونیکی خطرات ناشی از استعمال دخانیات برای سلامت انسان را ندارند و جایگزین مناسبی برای ترک سیگار هستند.

اگرچه این دستگاه‌ها به برخی افراد در ترک سیگار کمک می‌کنند اما شواهد زیادی نشان می‌دهد که سیگار الکترونیکی خطرات جدی برای سلامتی ( به خصوص آن دسته از افرادی که سیگار معمولی نمی‌کشند) دارد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، سه دسته از افراد را از مصرف سیگار الکترونیکی منع می‌کند:

• کودکان یا جوانان
• زنان باردار
• کسانی که هرگز سیگار نکشیده‌اند یا کسانی که سیگار معمولی می‌کشند و تصمیمی به ترک آن ندارند.

دلایل مهم برای پرهیز از مصرف سیگار الکترونیکی

در ادامه به هفت دلیلی که سیگارهای الکترونیکی مضر هستند اشاره می‌کنیم :

1- حاوی نیکوتین هستند.

بیشتر سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین هستند و برای سلامتی انسان خطر دارند چون:

• اعتیادآور هستند.
• بر رشد مغز که تا حدود 25 سالگی ادامه دارد اثر می‌گذارند.
• در دوران بارداری به جنین آسیب می‌رسانند.

2- حاوی مواد سمی دیگری هستند

انجمن ریه آمریکا (ATS) علاوه بر نیکوتین، چند ماده سمی دیگری که در سیگارهای الکترونیکی وجود دارند را اعلام کرده است از جمله:

• مواد سرطان زا مانند استالدهید و فرمالدئید
• آکرولئین، علف‌کُشی که به آسیب جبران ناپذیر ریه منجر می‌شود.
• بنزن، ترکیبی که در اگزوز خودرو وجود دارد.
• دیاکتیل یک ماده شیمیایی که در ابتلا به بیماری برونشیولیت انسدادی نقش دارد که گاهی اوقات به آن، “ریه پاپ کورن” نیز می‌گویند.
• پروپیلن گلیکول موجود در ضد یخ
• فلزات خطرناک مانند سرب و کادمیوم
• ذرات ریز دیگری که می توانند وارد ریه ها شوند

بسیاری از این مواد در سیگارهای معمولی هم وجود دارند.

3- ترک سیگار سخت‌تر می‌شود

افرادی که از سیگار معمولی به مصرف محصولات دخانی الکترونیکی روی می‌آورند ممکن است از دریافت کمک پزشکی و امتحان کردن روش‌های ثابت شده که به ترک سیگار کمک می‌کنند سر باز زنند.

همین امر ترک سیگار را به تأخیر می‌اندازد یا حتی مانع ترک آن می‌شود.

یک مطالعه در سال 2016 نشان داد افرادی که از سیگار الکترونیکی (ویپ) استفاده می کنند یا از آن استفاده کرده‌اند احتمال کمی دارد که هر دوی سیگار معمولی و الکترونیکی را با هم ترک کنند.

4- دود دست دوم تولید می‌کنند

سیگار الکترونکی دود دست دوم تولید می‌کند. از آنجایی که بیشتر این سیگارها حاوی مواد شیمیایی مشابه سیگارهای معمولی هستند دود حاصل از استنشاق و بخار این مواد برای افراد مجاور فرد سیگاری سمی است.

5- مانع سیگار کشیدن نوجوانان نمی‌شود

بازاریابی سیگارهای الکترونیکی و وجود انواع طعم‌‌دهنده‌ها در این محصول این تصور را ایجاد می‌کند که سیگار ویپ مضر نیست.

این نوع پیام‌ها مردم و به خصوص نوجوانان را به مصرف سیگار ویپ ترغیب می‌کند. با این حال، گرایش و مصرف زودهنگام سیگار الکترونیکی احتمال کشیدن سیگار معمولی را در آینده افزایش می‌دهد.

بر اساس یک تحقیق در سال 2017، نوجوانانی که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند در مقایسه با همسالان خود ( که این نوع سیگار را مصرف نمی‌کنند) احتمال بیشتری دارد که در آینده محصولات دخانی و سیگار معمولی مصرف کنند.

6- سیگارهای الکترونیکی به مغز آسیب می‌رسانند

استفاده از نیکوتین می تواند بر سیستم پاداش مغز* افراد جوان تأثیر بگذارد.

بر اساس اعلام موسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر (NIDA)، این ماده باعث می‌شود مخدرهای دیگر مانند کوکائین برای فرد لذت‌بخش‌تر باشند.

علاوه بر این، استفاده از نیکوتین به قسمت‌هایی از مغز جوانان که مسئولیت توجه و یادگیری را بر عهده دارند آسیب می‌رساند.

نیکوتین خطر بروز اختلالات خلقی و مشکلات مربوط به اختلال کنترل تکانه را افزایش می‌دهد.

*سیستم پاداش مغز (Reward Rystem In The Brain): سیستم پیام رسانی ویژه مغز می باشد که سبب آگاه شدن بدن از رفع نیازهایش می شود.

7- امتحان کردن آن بسیار خطرناک است

امتحان کردن روشهای مختلف استفاده از مواد ویپ خطرناک است.

به عنوان مثال موسسه ملی سوء مصرف مواد به شیوه مصرف “قطره چکانی” سیگار اشاره می‌کند. این روش شامل استنشاق محلولی است که مستقیماً روی سیم پیچ حرارتی چکیده می‌شود “تا ضربه ای قوی تر به گلو وارد کند”. خطرات استفاده از این شیوه‌ها هنوز آشکار نشده است.

همچنین بخوانید: اثر استرس بر بدن

تحقیقات

دانشمندان همچنان در حال بررسی مضرات سیگارهای الکترونیکی هستند. در حال حاضر به نظر می‌رسد که این محصول دخانی اثرات منفی زیادی به همراه دارد.

بر اساس تحقیقات سال 2018، نتایج مطالعات آزمایشگاهی (همانند برخی مطالعاتی که روی حیوانات انجام شد) نشان می‌دهد که ترکیباتی به نام نیتروزامین در سیگارهای الکترونیکی به DNA آسیب می‌رساند.

این تیم تحقیقاتی گزارش می‌دهد که سلول‌های ریه بعد از قرار گرفتن در معرض دود سیگار الکترونیکی به سختی می‌توانند خود را ترمیم کنند. دود ناشی از مصرف سیگار الکترونیکی باعث آسیب به ریه و مثانه موش‌ها شده است که این مسئله نشان می‌دهد مصرف این محصول خطر ابتلا به سرطان ریه و مثانه را افزایش می‌دهد.

در سال 2019، محققان با مطالعه روی موش‌ها دریافتند که سیگار ویپ می‌تواند خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.

نتایج یک مطالعه روی 90 فرد سیگاری که در سال 2019 منتشر شد، نشان داد که سیگار الکترونیکی و ویپ نسبت به سیگار معمولی اعتیاد آورتر هستند.

در سال 2019، محققان با بررسی مجموعه تحقیقات و مطالعاتی که تاکنون انجام شده است به این نتیجه رسیدند که ویپ به احتمال زیاد:

• مصرف‌کنندگان را در معرض مواد شیمیایی سمی قرار می‌دهد
• خطر اعتیاد به نیکوتین را در بین جوانان افزایش می‌دهد
• احتمال بازگشت فرد به سمت محصولات دخانی سنتی را بالا می‌برد

همچنین محققان به نبود شواهدی مبنی بر اینکه سیگار الکترونیکی و ویپ در ترك سیگار موثر هستند اشاره می‌کنند.

جمع‌بندی

شواهد موجود نشان می‌دهد که مصرف سیگارهای الکترونیکی، به ویژه برای جوانان و افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند خطرناک است.

اگرچه این محصول به بعضی از افراد در جلوگیری از مصرف سیگار کمک می‌کند اما محصولات ویپ تأییدیه FDA به عنوان وسیله‌ای برای ترک سیگار را ندارند.

علاوه بر این، در برخی موارد سیگارهای الکترونیکی فرد را از امتحان کردن روشهای ثابت شده و موثر در ترک سیگار باز می‌دارند.

چندین ایالت امریکا محدودیت فروش سیگارهای الکترونیکی را اعمال کرده‌اند. محدودیت‌هایی برای استفاده از مایعات و طعم دهنده هایی که برای افراد جوان خوشایند و اعتیادآور هستند در نظر گرفته شده است.

در ایالات متحده از اواخر سال 2019 فروش سیگارهای الکترونیکی و محصولات ویپ به افراد زیر 21 سال غیرقانونی اعلام شد.

سیگارهای الکترونیکی محصولات حاوی نیکوتین هستند و مصرف سیگارهای ویپ عاری از نیکوتین خطری ندارد. در نهایت، تا جایی که می‌دانیم بهتر است تا حد امکان از مصرف این محصولات خودداری کنید و از قرار گرفتن در معرض دودهای دست دوم بپرهیزید.