چه عواملی باعث ایجاد تغییر رنگ لکه های پوستی می‌شود؟

لکه های پوستی، مشکلاتی رایج‌ هستند و دلایل مختلفی دارند از جمله اختلالات رنگدانه ای پوست، لکه های مادرزادی (ماه‌گرفتگی‌)، راش‌ پوستی و عفونت ها. بعضی از دلایل، بی‌ضرر هستند ولی برخی دیگر به مراقبت پزشکی نیاز دارند.

 

پوست حاوی ملانین است یعنی رنگدانه‌ای که به پوست، رنگ می‌دهد. داشتن ملانین بیشتر، باعث تیرگی پوست می‌شود در حالی که ملانین کمتر، باعث روشن‌تر شدن پوست می‌شود. ملانین همچنین مسئول رنگ مو و رنگ چشم است.

تغییر رنگ بخش‌هایی از پوست (لکه های پوستی)، قابل مشاهده اند زیرا با رنگ طبیعی پوست کاملا متفاوت هستند. این لکه های پوستی تغییر رنگ یافته، ممکن است روشن‌ تر، تیره تر و یا رنگ متفاوتی مانند قرمز، خاکستری یا آبی داشته باشند.

مهم است که افراد مبتلا به این علائم، وقتی که درمان ضروری می‌شود، علت لکه های پوستی تغییر رنگ یافته را بدانند.

این مقاله به بررسی علل مختلف ایجاد لکه های پوستی تغییر رنگ یافته می‌پردازد و توضیح می‌دهد که کدام یک از آنها به درمان نیاز دارند.

 

چه عواملی باعث ایجاد لکه های پوستی تغییر رنگ یافته می‌شود؟

لکه های پوستی دلایل مختلفی دارند. از جمله:

• ماه‌گرفتگی یا (خال) لک های مادرزادی
• اختلالات رنگدانه ای پوست
• راش‌های پوستی
• عفونت‌های پوستی
• سرطان پوست
• بیماری‌های مختلف

هر کدام از این موارد را در ادامه با جزییات بررسی می‌کنیم:

 

همچنین بخوانید:

ملانوما (سرطان پوست) : انواع، علت، تشخیص و پیشگیری (کلیک)

 

ماه‌گرفتگی یا (خال‌) لک های مادرزادی

ماه گرفتگی‌ها لکه های پوستی تغییر رنگ یافته مادرزادی هستند. بعضی از آنها به مرور زمان کمرنگ می‌شوند و برخی دیگر، دائمی هستند.

این خال‌ها، یا عروقی یا رنگدانه ای هستند.

خال‌های عروقی، قرمز رنگ هستند و به خاطر وجود رگ‌های خونی غیر نرمال ایجاد می‌شوند.

 

همچنین بخوانید:

ماه گرفتگی : انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

انواع خال‌های عروقی عبارتند از:

• همانژیوم (Strawberry nevus): همانژیوم توت فرنگی مانند، رایج ترین نوع خال های عروقی است. رنگ آن قرمز است و معمولا روی صورت، پوست سر، قفسه سینه و کمر دیده می‌شود و به درمان خاصی نیاز ندارد.
• لکه‌های سالمون (Salmon patch): این لکه های مسطح قرمز یا صورتی معمولا روی گردن یا پیشانی اتفاق می‌افتند. تا ۴۰% از همه نوزادان با این نوع خال مادرزادی به دنیا می‌آیند.
• خال لکه شرابی (Port wine stain): بعضی از این خال‌های قرمز یا بنفش به درمان نیاز دارند که شامل درمان با لیزر یا پوشاندن آن با مواد آرایشی است.

 

لک های مادرزادی رنگدانه ای معمولا سفید، قهوه‌ای، آبی یا خاکستری هستند. این لک ها معمولا به دلیل مشکل در ملانین پوست ایجاد می‌شوند.

 

همچنین بخوانید:

آیا توت فرنگی برای پوست مفید است؟ (کلیک)

 

انواع لکه‌های رنگدانه ای عبارتند از:

• لکه مغولی (Mongolian blue spots ): این لکه‌ ها خاکستری یا آبی هستند که هنگام تولد در کمر و باسن ممکن است دیده شوند. نوزادانی که پوست تیره تر دارند، بیشتر احتمال دارد که این لک‌ها را داشته باشند. لکه های مغولی آبی معمولا با رشد کودک، محو می شوند.
• خال (Moles): خال‌ها لکه های مشکی یا قهوه‌ای و معمولا بی‌خطر هستند. ولی اگر شکل، اندازه و رنگ خال تغییر کرد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
• لکه شیرقهوه (Café-au-lait): این لکه ها روی پوست روشن به رنگ قهوه‌ای روشن و روی پوست تیره به رنگ قهوه‌ای تیره هستند. این لکه ها معمولا بیضی هستند و با رشد کودک معمولا محو می‌شوند.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره خال های سرطانی (کلیک)

 

 

اختلالات رنگدانه ای پوست

اگر فردی دارای لکه های پوستی روشن تر یا تیره تر از پوست باشد، احتمالا به یکی از اختلالات رنگدانه ای پوست مبتلا است.

 

انواع اختلالات رنگدانه ای پوست عبارتند از:

ملاسما: این بیماری یکی از اختلالات رنگدانه ای پوست رایج است که معمولا پوست صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد لک های قهوه‌ای می‌شود. زنان بیشتر ار مردان مبتلا می‌شوند. محرک ملاسما، قرار گرفتن در معرض آفتاب و تغییرات هورمونی است.

 

همچنین بخوانید:

بررسی ملاسما به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست (کلیک)

 

ویتیلیگو یا پیسی: این بیماری هر قسمتی از پوست را ممکن است درگیر کند. ویتیلیگو باعث می‌شود که سلول های تولید کننده ملانین، به درستی کار نکنند که باعث ایجاد لکه های پوستی روشن‌تر از پوست می‌شود. این بیماری گاهی رنگ موی فرد را هم تغییر می‌دهد. علت دقیق ویتیلیگو مشخص نیست ولی مشکل در  سیستم ایمنی بدن می‌تواند یکی از دلایل آن باشد.

 

همچنین بخوانید:

بررسی ویتیلیگو به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست (کلیک)

 

افزایش یا کاهش رنگدانه پس از التهاب: این بیماری کاهش یا افزایش موقتی در رنگدانه پوست به دنبال یک ترومای پوستی مثلا سوختگی یا تاول است.

 

زالی یا آلبینیسم: در بدن افراد مبتلا به آلبینیسم، ملانین کافی تولید نمی‌شود. این باعث می‌شود که هیچ ملانینی در پوست، مو یا چشم وجود نداشته باشد یا مقدار آن بسیار اندک باشد.

آلبینیسم یک اختلال رنگدانه ای پوست ژنتیکی است که در آن، فرد یک ژن معیوب را از پدر، مادر یا هر دو، به ارث می‌برد.

 

راش های پوستی

برخی از انواع راش های پوستی ممکن است باعث ایجاد لکه های تغییر رنگ یافته در پوست شوند. از جمله:

 

• روزاسه: این بیماری مزمن پوستی باعث ایجاد لکه های پوستی برجسته قرمز رنگ و ضایعات چرکی می‌شود. این بیماری معمولا پیشانی، گونه و بینی را درگیر می‌کند.

 

همچنین بخوانید:

چه عواملی سبب اشتعال روزاسه می گردند؟ (کلیک)

 

• پسوزیاریس: این بیماری باعث ایجاد لک های پولکی و پوسته پوسته، خشن و قرمز نقره‌ای می‌شود که هر جایی از بدن ممکن است دیده شود. پزشکان معتقدند که پسوزیاریس به خاطر اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود.

 

همچنین بخوانید:

با انواع پسوریازیس آشنا شوید (کلیک)

 

• درماتیت تماسی: این راش پوستی زمانی ایجاد می‌شود که پوست به یک محرک یا آلرژن واکنش نشان دهد.

 

همچنین بخوانید:

انواع درماتیت تماسی: از علائم تا درمان (کلیک)

 

• اگزما: اگزما با نام درماتیت آتوپیک هم شناخته می‌شود و باعث ایجاد لکه های پوستی قرمز می‌شود که خارش دارند و خشک هستند. گاهی این لکه ها ممکن است ترشح داشته باشند و خشک شوند. دلیل اگزما مشخص نیست و در افرادی که آسم آسم و سایر انواع آلرژی‌ها را دارند، بیشتر است.

 

همچنین بخوانید:

انواع اگزما : علت و درمان (کلیک)

 

عفونت‌های پوستی

برخی از انواع عفونت‌های پوستی که باعث ایجاد لک های تغییر رنگ یافته در پوست می‌شوند عبارتند از:

 

• تینه آ ورسیكالر (tinea versicolor): یک عفونت قارچی پوستی است که باعث روشن تر شدن یا تیره تر شدن لکه های پوستی می‌شود. این لک ها معمولا به آرامی بزرگ می‌شوند و ممکن است با هم ادغام شده و یک لک بزرگتر را تشکیل دهند. این بیماری معمولا در بالاتنه، گردن و بالای بازو دیده می‌شود.

 

همچنین بخوانید:

بررسی تینه آ ورسیکالر به عنوان یکی از مشکلات رنگدانه ای پوست (کلیک)

 

• درماتوفیتوز، کچلی یا قارچ قارچی (Ringworm): این عفونت قارچی پوستی باعث ایجاد لکه های پوستی حلقوی شکل قرمز یا نقره‌ای می‌شود. این لکه ها ممکن است فلس مانند، خشک و خارش دار باشند. این لکه ها در بیشتر قسمت‌های بدن مشاهده می‌شوند از جمله پوست سر، کشاله ران، پا، دست و ناخن.

 

• کاندیدیاز پوستی: این عفونت قارچی پوست باعث ایجاد لک های قرمز و خارش‌دار می‌شود. معمولا در جایی که پوست، چین می‌خورد بیشتر اتفاق می‌افتد مثلا کشاله ران یا زیر بغل.

 

همچنین بخوانید:

کاندیدیازیس یا عفونت مخمری چه شکلی است؟ (کلیک)

 

سرطان‌های پوست

در موارد نادر، سرطان پوست ممکن است لکه های پوستی تغییر رنگ یافته ایجاد کند.

 

انواع سرطان پوست عبارتند از:

• آکتینیک کراتوزیس: این لکه ها فلس مانند و خشک و نشانه‌های پیش از سرطان هستند. بدون درمان ممکن است پیشرفت کنند و کارسینوم سلول سنگفرشی را ایجاد کنند.
• سرطان سلول پایه‌ای (Basal cell carcinoma): این لکه های گوشتی رنگ و شبیه مروارید، لکه یا برآمدگی های پوستی هستند و رایج‌ ترین نوع سرطان پوستی را تشکیل می‌دهند.
• کارسینوم سلول سنگفرشی (Squamous cell carcinoma): برآمدگی، زخم یا لکه‌های فلس مانندی هستند که ممکن است ترمیم شوند و دوباره سر باز کنند. کارسینوم سلول سنگفرشی، دومین نوع رایج سرطان پوست است.

• ملانوما: این سرطان ممکن است در خال‌هایی که از قبل وجود دارند، گسترش پیدا کنند یا باعث ایجاد نقطه‌های تیره جدید شوند. ملانوما شدیدترین نوع سرطان پوست است و تشخیص زودهنگام، برای درمان آن ضروری است.

 

همچنین بخوانید:

درمان ملانوما (سرطان پوست) (کلیک)

 

بیمار‌ی‌های مختلف

برخی از شرایط پزشکی ممکن است باعث ایجاد لک شوند از جمله:

• سیانوز یا رنج کبود: کمبود اکسیژن در خون باعث می‌شود که لب‌ها و پوست به رنگ آبی یا بنفش تغییر رنگ بدهند. اگر سیانوز ناگهانی اتفاق بیافتد ممکن است نشانه بیماری قلبی، ریوی یا اختلال در مجاری تنفسی باشد. این یک شرایط اورژانسی پزشکی است و فرد بیمار باید فورا تحت مراقبت پزشکی قرار گیرد.
• لوپوس: یک بیماری خود ایمنی پیچیده است که ممکن است باعث ایجاد بثورات پروانه‌ای شکل روی گونه‌ها شود.

 

همچنین بخوانید:

بیماری لوپوس: علت، انواع، علائم، عوارض (کلیک)

 

دیابت تشخیص داده نشده یا درمان نشده ممکن است باعث تغییراتی در پوست شود از جمله:

• لکه های زرد، قرمز یا قهوه ای پوست
• تکه‌های تیره و مخملی از پوست
• لکه های ضخیم و سخت پوست
• تاول
• لکه های براق

 

دلایل دیگر

اگر لکه های پوستی تغییر رنگ یافته، ناگهانی ظاهر شوند و سپس ناپدید شوند، ممکن است یک دلیل ساده داشته باشد.

 

دلایل قرمز شدن موقت پوست شامل موارد زیر است:

• خجالت زدگی
• ورزش کردن
• آفتاب سوختگی

 

دلایل رنگ پریدگی موقت پوست شامل موارد زیر است:

• کمبود آب بدن
• حالت تهوع
• قند خون پایین
• شرایط آب و هوایی سرد

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر لک/لکه های پوستی جدید ظاهر شده و از بین نمی رود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت تغییر اندازه، شکل یا بافت لکه های پوستی به مراقبت پزشکی نیاز است.

 

تشخیص

برای تشخیص لکه های پوستی، پزشک ممکن است از فرد درباره موارد زیر، سوال بپرسد:

• شرایط پزشکی و بیماری هایی که فرد از قبل داشته است.

• لک/لکه های پوستی چه موقع و به چه سرعت ظاهر شده است.

• لک/لکه های پوستی از زمانی که برای اولین بار ظاهر شده، تغییر کرده یا خیر.

• هرگونه علائم مرتبط

 

پزشک ممکن است پوست آسیب دیده را معاینه کند. همچنین ممکن است نیاز به انجام آزمایش های بیشتر مانند آزمایش خون و بیوپسی پوست داشته باشد. در بیوپسی پوست، پزشک از یک نمونه کوچک پوست استفاده کرده و آن را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند.

درمان

اگر ناحیه تغییر رنگ یافته پوست از بین نرود، فرد باید به پزشک مراجعه کند.

درمان لک/لکه های پوستی به علت آن بستگی دارد.

اگر فردی بیماری زمینه‌ای دارد، پزشک بهترین درمان را برای آن بیماری توصیه می‌کند. درمان بیماری های زمینه ای، اغلب مشکلات پوستی همراه آن را برطرف می‌کند.

اگر علت اصلی آن، سرطان پوست است، ضروری است که فرد در اسرع وقت درمان را شروع کند.

ماه‌گرفتگی‌ها، خال‌/لک های مادرزادی و اختلالات رنگدانه‌ ای پوست معمولاً نیازی به درمان ندارند. با این حال، ممکن است برخی از افراد به دلایل زیبایی دوست داشته باشند که معالجه شوند. گزینه‌های درمانی شامل درمان با لیزر، لایه برداری شیمیایی و کرم‌های موضعی است.

آبلیمو یا روغن کرچک ممکن است به کاهش ظهور لکه های پوستی تغییر رنگ یافته، کمک کند. از طرف دیگر، افراد می‌توانند از آرایش برای پنهان کردن پوست آسیب‌دیده استفاده کنند.

 

پیشگیری

توجه داشته باشید که پیشگیری کردن از تمامی عواملی که باعث تغییر رنگ لکه های پوستی می‌شوند، غیرممکن است. اما محافظت کردن از پوست در برابر نور خورشید می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست و ملاسما را کاهش دهد و مانع ایجاد آفتاب سوختگی شود.

 

برای محافظت از پوست خودتان در برابر نور خورشید، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:

• استفاده از کرم‌های ضد آفتاب
• پرهیز از قرار گرفتن در معرض نور خورشید هنگام ظهر
• پوشیدن لباس‌های گشاد

سخن آخر

عوامل مختلفی باعث تغییر رنگ لکه های پوستی می‌شوند. برخی عوامل مانند تغییر رنگ ناشی از ماه‌گرفتگی و خال‌/ لکه های مادرزادی، برای سلامتی فرد زیان آور نیستند و به همین دلیل درمان آنها ضروری نیست. اما برخی دیگر از این عوامل مانند سرطان پوست و سیانوز، به درمان سریع نیاز دارند.

اگر لکه‌های جدیدی روی پوست خود مشاهده کردید یا اینکه لکه‌ها و خال‌هایی که از قبل روی پوستتان وجود داشتند تغییر رنگ دادند، بهتر است در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. با این کار به تشخیص راحت‌تر علت و درمان موفق‌تر بیماری کمک می‌کنید. اینگونه مراجعات در بیشتر موارد نتیجه‌بخش هستند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.