انواع هپاتیت: آیا واکسنی برای آنها وجود دارد؟

انواع هپاتیت شامل 6 نوع اصلی است. در این مطلب به بررسی راه های ابتلا، عوارض جانبی و واکسن های موجود پرداخته و راه های پیشگیری و درمان توضیح داده می شود.

 

هپاتیت

هپاتیت ویروسی دارای شش نوع اساسی و اصلی است: هپاتیت A، B ، C ، D ، E  و G.  سه نوع اصلی و شایع در ایالات متحده هپاتیت A ، B و C هستند. واکسن‌ها می‌توانند از برخی عفونت‌های هپاتیت ویروسی جلوگیری کنند.

هپاتیت یک نوع التهاب کبدی بوده و معمولا ناشی از عفونت ویروسی است، اما داروها، سموم و برخی بیماری‌ها از جمله بیماری‌های خود ایمنی نیز ممکن است باعث این بیماری شوند.

دانشمندان، به تازگی هپاتیت HGV) G) را کشف کرده‌اند و در نتیجه نسبت به سایر انواع هپاتیت اطلاعات کمتری در مورد آن دارند.

 

انواع هپاتیت

در ادامه انواع اصلی هپاتیت را به شما معرفی می‌کنیم:

 

نوع هپاتیت	نحوه انتقال	علائم
HAV) A)	مصرف غذا یا نوشیدنی آلوده به مدفوع شخص مبتلا به عفونت	حالت تهوع، خستگی، ادرار تیره، استفراغ، تب، زردی و بی اشتهایی
HBV) B)	برقراری تماس با مایعات بدن فرد مبتلا به عفونت – معمولا از مادر به جنین هنگام تولد، استفاده از سوزن‌های آلوده یا رابطه جنسی بدون کاندوم	اضطراب، خستگی، بی اشتهایی و بیماری خفیف
HCV) C)	تماس با خون حاوی ویروس – بیشتر از طریق سوزن آلوده مصرف کنندگان مواد مخدر پخش می‌شود.	حدود 80٪ از افراد هیچ علامتی ندارند، اما برخی دیگر دچار اضطراب، خستگی و بی‌اشتهایی می‌شوند.
HDV) D)	درست مانند HBV	اضطراب، خستگی، بی اشتهایی و بیماری خفیف
HEV) E)	معمولا از طریق مصرف گوشت یا غذای پخته نشده یا نوشیدنی آلوده به مدفوع فرد مبتلا به عفونت منتقل می‌شود، اما گاهی اوقات از مادر بیمار به جنین نیز قابل انتقال است.	بیماری خفیف
HGV) G)	از طریق خون حاوی ویروس	عفونت خفیف، اما بیشتر افراد هیچ علامتی ندارند.

 

علائم هپاتیت ممکن است خفیف باشد، اما این بیماری می‌تواند عوارض شدیدی را به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، هر کدام از انواع هپاتیت می‌توانند باعث نارسایی حاد کبد (FHF) شوند، که این مساله عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

هپاتیت ممکن است حاد یا مزمن باشد. هپاتیت حاد کوتاه مدت است و کمتر از 6 ماه طول می‌کشد. هپاتیت مزمن طولانی مدت است و بیشتر از 6 ماه به طول می‌انجامد. هپاتیت C شایع‌ ترین علت هپاتیت مزمن است.

 

برنامه واکسن برای هپاتیت

واکسن‌ ها و برنامه ‌های واکسن بستگی به نوع هپاتیت دارند.

 

هپاتیت A

واکسن HAV می‌تواند از ابتلا به هپاتیت A جلوگیری کند. تزریق این واکسن برای کودکان در سنین 12 تا 23 ماه معمول است. کودکان واکسینه نشده بالاتر از 23 ماه، نوجوانان و بزرگسالان نیز باید از این واکسن استفاده کنند.

پزشک واکسن را در دو دوز و هر یک را با فاصله 6 ماه به فرد تزریق می‌کند.

 

هپاتیت B

واکسن HBV یک واکسن روتین و معمول است که عموما افراد را تا پایان عمر ایمن می‌کند. فرد معمولا در هنگام تولد اولین دوز را تزریق و 6 ماه بعد برنامه واکسن آن کامل می شود.

یک کودک یا نوجوان واکسینه نشده زیر 19 سال نیز باید واکسن را تزریق کند. برخی از بزرگسالانی که واکسینه نشده‌اند نیز باید واکسن را دریافت کنند به عنوان مثال، اگر افراد به مناطقی سفر کنند که هپاتیت B در آنجا رایج است، باید این واکسن را دریافت کنند.

پزشک ممکن است واکسن هپاتیت را در دو، سه یا چهار دوز به فرد تزریق کند.

 

هپاتیت C

در حال حاضر هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد و همین امر باعث شده هر ساله 2 میلیون نفر در سراسر جهان به این عفونت مبتلا شوند. با این حال، دانشمندان آزمایشاتی را برای تولید واکسن انجام می‌دهند.

 

هپاتیت D

واکسن HBV می‌تواند از ابتلا به هپاتیت D که علائم آن به نوعی با علائم هپاتیت B یکسان است، جلوگیری کند. با این حال، در صورت داشتن هپاتیت B مزمن، این واکسن از فرد در برابر هپاتیت D محافظت نمی‌کند.

 

هپاتیت E

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) واکسیناسیون را در ایالات متحده تصویب نکرده است، اما واکسن HEV در چین موجود است.

 

هپاتیت G

در حال حاضر، واکسنی برای هپاتیت G وجود ندارد.

 

هپاتیت غیرعفونی

انواع غیرعفونی هپاتیت شامل هپاتیت خود ایمنی و الکلی است.

یک بیماری خود ایمنی هنگام حمله سیستم ایمنی به کبد باعث هپاتیت می‌شود. هپاتیت خود ایمنی غالبا ژنتیکی است، اما عواملی مانند عفونت ویروسی یا استفاده از دارو نیز ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند.

شایع ترین علائم این نوع از هپاتیت عبارت است از:

• خستگی
• زردی
• بی‌قراری
• درد شکم
• درد مفاصل

اما ممکن است برخی از افراد هیچ علامتی را تجربه نکنند.

هپاتیت الکلی از زمانی شروع می‌شود که کبد به دلیل مصرف زیاد الکل قادر به مقابله با سموم نباشد.

همچنین بخوانید:

سلامت کبد و قرص لیورکر هلث اید

 

روش درمان هپاتیت

داروهایی برای درمان هپاتیت در دسترس است.

فرد مبتلا به هپاتیت حاد C ممکن است تحت درمان با اینترفرون قرار بگیرد.

اینترفرون پیگیلات (PEG-IFN) ، یکی از انواع مختلف درمان استاندارد اینترفرون، می‌تواند چند نوع از هپاتیت را درمان کند:

• هپاتیت B مزمن
• هپاتیت C
• هپاتیت D
• هپاتیت E

 

کارشناسان دریافته‌اند که ضد ویروس‌های با عملکرد مستقیم می‌توانند بیش از 90٪ موارد هپاتیت مزمن C را درمان کنند. برنامه‌های درمانی 8 تا 12 هفته طول می‌کشد.

ممکن است فرد برای درمان هپاتیت E از داروی ضد ویروسی ریباویرین (ribavirin) استفاده کند، اما مصرف این دارو همیشه مؤثر نیست.

 

روش های ابتلا به هپاتیت

بسته به نوع هپاتیت، روش‌های مختلفی برای شیوع و پخش هپاتیت وجود دارد. چگونگی ابتلا به نوع ویروسی هپاتیت به نحوه انتقال آن بستگی دارد که در جدول فوق به آن اشاره شد.

فرد ممکن است گاهی اوقات به صورت غیر ویروسی به هپاتیت مبتلا شود. در هپاتیت خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به سلول ‌های کبدی حمله می‌کند. مصرف مواد حاوی سموم مانند الکل نیز می‌تواند برخی ابتلا به برخی از انواع هپاتیت را منجر شود.

 

 

تشخیص و آزمایش

پزشک ممکن است از آزمایش خون برای تشخیص هپاتیت ویروسی استفاده کند.

یک متخصص بهداشت و درمان، خون فرد را بررسی می‌کند:

• آنتی‌بادی ایمونوگلوبولین IgM) G) اختصاصی HAV برای تشخیص HAV
• آنتی‌ژن سطحی HBsAg برای تشخیص HBV
• آنتی‌بادی ضد HCV برای تشخیص HCV
• ایمونوگلوبولین G بالا (IgG) و سطح ایمونوگلوبولین M ضد IgM) HDV) برای تشخیص HDV
• آنتی‌بادی‌های IgM اختصاصی ویروس برای شناسایی HEV

 

برای تشخیص هپاتیت خود ایمنی، پزشک ممکن است موارد زیر را در نظر بگیرد:

• علائم
• سوابق پزشکی
• آزمایش خون و تصویربرداری
• بیوپسی کبد
• معاینه جسمی

همچنین ممکن است آن ها آزمایش‌ های دیگری را نیز برای تأیید شرایط در نظر بگیرند.

 

عوارض هپاتیت

عوارض اصلی هپاتیت تاثیر روی کبد است، اما این بیماری همچنین می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• تورم پا، مچ پا و ساق پا
• زردی
• خون در مدفوع و استفراغ

همچنین بخوانید:

علل وجود خون در مدفوع

• سرگیجه

مشکلات کبدی شامل فیبروز، سیروز، اختلال در عملکرد و ابتلا به سرطان است.

در صورت در نظر نگرفتن درمانی مناسب، هپاتیت می‌تواند تهدیدی برای زندگی باشد.

 

 

چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟

افرادی که واکسن نزدند و یا فکر می‌کنند که ممکن است در معرض ابتلا به هپاتیت قرار داشته باشند باید به پزشک مراجعه کنند.

یک زن باردار باید از نظر HBV تحت معاینه قرار بگیرد تا کارشناسان مراقبت‌های بهداشتی در صورت لزوم اقدامات پیشگیرانه را برای محافظت از جنین انجام دهند.

 

آینده افراد مبتلا به هپاتیت

آینده افراد مبتلا به هپاتیت به خود شخص، نوع هپاتیت و درمانی که دریافت می‌کند، بستگی دارد.

برخی از افراد با درمان های مناسب یا حتی بدون آن بهبودی کامل می‌یابند. با این حال، برای برخی دیگر، هپاتیت یک وضعیت مادام العمر خواهد بود.

اگر فردی که مبتلا به هپاتیت الکلی است، 6 تا 12 ماه از مصرف الکل خودداری کند، ممکن است ظرف چند سال بهبود پیدا کند.

اگر هپاتیت به درمان پاسخ ندهد، فرد ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشد.

 

پیشگیری

اقدامات پیشگیرانه موثرترین روش برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت ویروسی است.

فرد می‌تواند احتمال ابتلا به هپاتیت را با نوشیدن مرتب آب تمیز و تصفیه شده و شستشوی مرتب دست و رعایت بهداشت شخصی کاهش دهد.

هنگام مسافرت به محلی که هپاتیت شایع است، افراد باید از مصرف غذاهای دریایی و صدف خام خودداری کرده و فقط میوه یا سبزیجاتی که پخته شده اند یا پوست آن ها گرفته می شوند را مصرف کنند.

فرد مبتلا به بیماری خود ایمنی باید در اوایل درمان آزمایش هپاتیت خود ایمنی را انجام دهد تا در صورت لزوم بتواند یک برنامه درمانی طولانی مدت را شروع کند.

خودداری از مصرف الکل نیز می‌تواند از ابتلا به هپاتیت الکلی جلوگیری کند.

 

خلاصه

هپاتیت یک نوع التهاب کبدی است. انواع مختلفی از هپاتیت از جمله اشکال ویروسی و غیر عفونی وجود دارند.

هپاتیت ممکن است حاد باشد و کمتر از 6 ماه به طول بینجامد یا مزمن باشد و مدت زمان بیشتری باقی می‌ماند.

علائم هپاتیت اغلب خفیف است، اما در صورت عدم دریافت درمان، عوارض ممکن است شدید شوند.

به دلیل اقدامات پیشگیرانه مانند واکسن، موارد ابتلا به هپاتیت در ایالات متحده طی سال‌های اخیر کاهش چشمگیری داشته است. با این حال، این بیماری هنوز شایع است و می‌تواند عواقب شدیدی را بدون درمان به همراه داشته باشد.