ناشنوایی / کم شنوایی – از دست دادن شنوایی یک مشکل شایع است که ممکن است در اثر سر و صدا، پیری، بیماری یا وراثت ایجاد شود. افراد ناشنوا / کم شنوا مکالمه با دوستان یا خانوده خود را سخت می دانند. ممکن است این افراد در درک توصیه های پزشک، واکنش نسبت به علائم خطر و حتی شنیدن زنگ دَر و هشدارها هم مشکل داشته باشند.

تقریبا از هر سه نفری که در سنین 65 تا 74 سالگی هستند، یک نفر آنها شنوایی خود را از دست داده است، بعلاوه تقریبا نیمی از افراد بالای 75 سال مشکلات شنوایی دارند. گرچه بعضی از آنها نمی توانند این مسئله را قبول کنند.

ممکن است سالمندانی که خوب نمی شوند، دچار افسردگی شوند. حتی گاهی اوقات از دیگران دوری می کنند، چراکه از عدم درک آنچه گفته شده است، احساس ناامیدی و خجالت می کنند.

گاهی، به دلیل اینکه برخی افراد مسن ،خوب نمی شوند، به اشتباه تصور می شود مبهوت / سردرگم، بی مسئولیت / بی توجه یا ناسازگار هستند.

چشم پوشی یا عدم درمان مشکلات شنوایی می تواند منجر به تشدید علائم ناشنوایی شود. اگر مشکل شنوایی دارید به پزشک مراجعه کنید. سمعک ها، تمرینات مخصوص، برخی داروهای خاص و جراحی چند نمونه از درمان هایی هستند که می توانند در زمینه بهبود علائم موثر واقع شوند.

مطالعات نشان داده اند خطر زوال عقل در افراد مسن مبتلا به مشکلات شنوایی بیشتر است.

توانایی های شناختی (از جمله حافظه و تمرکز) در افراد مسن دارای مشکلات شنوایی، نسبت به دیگران سریعتر کاهش پیدا می کند. درمان مشکلات شنوایی برای حفظ سلامت شناختی از اهمیت بالایی برخوردار است.

همچنین بخوانید:

تداوم افکار منفی می تواند خطر ابتلا به بیماری زوال عقل (آلزایمر) را افزایش دهد؟

سرفصل مورد نظر خود رو سریعتر پیدا کنید:

علائم ناشنوایی↓
انواع ناشنوایی↓
علت ناشنوایی↓
مقابله با ناشنوایی↓
راهکار: چطور با افراد ناشنوا حرف بزنیم↓
ابزاری که به ناشنوایان کمک می کنند↓

علائم ناشنوایی

بعضی افراد، بدون آنکه بدانند دچار مشکلات شنوایی هستند. به پزشک مراجعه کنید اگر:

احساس می کنید هنگام صحبت کردن با تلفن، مشکل شنیداری دارید.
وقتی دو یا چند نفرد در حال گفتگو هستند، دنبال کردن مکالماتشان برای شما دشوار است.
اغلب از افراد می خواهید مجددا حرف خود را تکرار کنند.
مجبور هستید برای تماشای تلویزیون آنقدر صدای آن را زیاد کنید که موجب اعتراض دیگران شود.
به دلیل سر و صدا پس زمینه، در شنیدن مشکل دارید.
فکر می کنید دیگران موقع حرف زدن با شما زیر لب صحبت می کنند.
وقتی یک زن یا یک بچه با شما حرف می زند متوجه صحبت های او نمی شوید.

انواع ناشنوایی

از دست دادن شنوایی اشکال مختلف و طیف وسیع از خفیف تا کامل را شامل می شود؛ در ناشنوایی خفیف، فرد صداهای زیر مثل صدای زنان و بچه ها را نمی شود.

در یک دسته بندی کلی، ناشنوایی دو نوع است:

کم شنوایی حسی – عصبی که علت بروز آن آسیب دیدگی گوش درونی یا عصب شنوایی است. این نوع ناشنوایی اغلب دائمی است.
کم شنوایی انتقالی که زمانی اتفاق می افتد که امواج صوتی نتوانند به گوش درونی برسند. ممکن است علت این اتفاق جمع شدن جرم در گوش یا تجمع مایعات یا سوراخ شدن پرده گوش باشد. کم شنوایی انتقالی معمولا با روش های پزشکی یا جراحی قابل درمان است.

کم شنوایی ناگهانی

کم شنوایی حسی – عصبی ناگهانی (Sudden sensorineural hearing loss یا به اختصار SSHL) یک وضعیت اورژانسی است که منجر به افت خیلی سریع شنوایی در طول حداکثر 72 ساعت می شود. در صورت کم شدن ناگهانی شنوایی حسی – عصبی فورا به پزشک مراجعه کنید.

کم شنوایی در اثر افزایش سن – پیر گوشی یا Presbycusis

پیرگوشی به تدریج با افزایش سن رخ می دهد. به نظر می رسد این مسئله ارثی بوده و به دلیل تغییرات گوش درونی و عصب شنوایی ایجاد می شود. ممکن است پیر گوشی باعث شود تحمل صداهای بلند یا شنیدن صحبت های دیگران برای فرد دشوار شود.

پیرگوشی معمولا در هر دو گوش رخ می دهد و روی هر دو به یک اندازه تاثیر می گذارد. این اتفاق به تدریج می افتد، بنابراین ممکن است فرد مبتلا به پیرگوشی متوجه نشود تمام / بخشی از توانایی های شنیداری خود را از دست داده است.

وزوز گوش (Tinnitus)

وزوز گوش که معمولا به عنوان زنگ زدن در گوش توصیف می شود، در سالمندان شایع است. این وضعیت می تواند به شکل صداهایی مثل غرش، کلیک یا سوت شنیده شود. وزوز گوش:

می تواند بیاید و برود.
ممکن است در هر دو یا فقط یکی از گوش ها شنیده شود.
می تواند بلند یا آرام باشد.

گاهی اوقات وزوز گوش اولین علامت کم شنوایی سالمندان است. وزوز گوش می تواند با هر نوع کم شنوایی همراه شود، حتی می تواند نشانه ی مشکلات دیگری از جمله پرفشاری خون، آلرژی، یا عارضه جانبی مصرف یک دارو باشد.

وزوز گوش بیماری نیست بلکه تنها یک علامت است. گرچه گاهی اوقات یک اتفاق خیلی ساده، مثلا انسداد کانال گوش در اثر جرم، باعث ایجاد آن می شود، اما گاهی هم در اثر مشکلات سلامت جدی ایجاد می شود.

علت ناشنوایی

صدای بلند یکی از رایج ترین علل ناشنوایی است. صدای چمن زن ها، برف خورها، یا موسیقی بلند همگی می توانند به گوش درونی آسیب وارد کنند و در نتیجه منجر به از دست رفتن دائمی شنوایی شوند. صداهای بلند روی تشدید وزوز گوش هم تاثیر دارند.

بیشتر ناشنوایی های ناشی از صدا قابل پیشگیری هستند. با کم کردن صدای استریو، تلویزیون، یا هدفون از خودتان محافظت کنید؛ از جاهایی که سر و صدا زیاد است دور شوید، یا برای محافظت از گوش خود از گوشگیر استفاده کنید.

گاهی اوقات تجمع ترشحات یا جرم گوش، سبب انسداد مسیر صدا از پرده گوش به گوش درونی می شود.

ایجاد یک سوراخ در پرده گوش هم می تواند منجر به بروز علائم ناشنوایی شود. پرده گوش در اثر عفونت، فشار، یا فرو کردن اجسام خارجی، از جمله گوش پاک کن به داخل گوش می توانند به پرده گوش آسیب وارد کنند. در صورت مشاهده درد یا خروج ترشح از گوش به پزشک مراجعه نمایید.

مشکلات مربوط به سلامت سالمندان، از جمله ابتلا به دیابت، یا پرفشاری خون هم می توانند منجر به ناشنوایی شوند. ویروس ها و باکتری ها (مثلا ابتلا به عفونت گوش اوتیت مدیا)، ناراحتی های قلبی، سکته، آسیب مغزی یا تومور هم ممکن است روی شنوایی تأثیر بگذارند.

ممکن است علائم ناشنوایی در نتیجه ی مصرف برخی داروهای خاص ظاهر شوند. داروهای اتوتوکسیک، گاهی برای همیشه سبب آسیب دیدگی گوش درونی می شوند. برخی داروهای اتوتوکسیک، عبارتند از داروهایی که برای درمان عفونت های جدی، سرطان و بیماری های قلبی استفاده می شوند. بعضی آنتی بیوتیک ها هم اتوتوکسیک هستند. حتی بعضی دوزهای آسپرین هم مشکل ساز است. چنانچه در صورت مصرف هر نوع دارویی متوجه هر مشکلی شدید به پزشک خود اطلاع بدهید.

همچنین بخوانید:

مزایا و خطرات مصرف روزانه آسپرین

درست است که تمام علائم ناشنوایی در بدو تولد ظاهر نمی شوند اما وراثت می تواند منجر به ناشنوایی شود. برخی اشکال ناشنوایی بعدها در طول زندگی مشخص می شوند. به عنوان مثال، در بیماری اتواسکلروز، که تصور می شود یک بیماری وراثتی است، رشد غیر طبیعی یک استخوان، مانع درست عمل کردن ساختمان های داخل گوش می شود.

مقابله با کم شنوایی

هرگاه متوجه هر کدام از علائم ناشنوایی / کم شنوایی شدید، به پزشک مراجعه نمایید. اگر مشکل شنوایی دارید می بایست:

به مردم بگویید که مشکل شنوایی دارید.
از اطرافیانتان بخواهید رودررو با شما صحبت کنند، آرام و شمرده حرف بزنند و بدون آنکه داد بزنند، بلندتر حرف بزنند.
به آنچه در حال گفته شدن است، حرکات صورت یا اشارات بدن توجه کنید.
اگر متوجه سخنان گوینده نشده اید به او بگویید.
از گوینده بخواهید جمله ای که متوجه نشده اید را دوباره بیان کند.
یک مکان مناسب برای گفتگو پیدا کنید. سعی کنید گوش شما نزدیک منبع صدا گوینده باشد. برای شنیدن صحبت های طرف مقابل به مکان های آرام بروید.

مهمترین اقدامی که می بایست در صورت وجود مشکلات شنوایی انجام دهید مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره های تخصصی است. ممکن است مشکل شما با مراجعه به پزشک عمومی برطرف شود، ممکن هم هست لازم باشد به متخصص گوش، حلق و بینی یا متخصص شنوایی مراجعه کنید.

راهکار: چطور با کسی که کم شنواست صحبت کنیم؟

در ادامه توصیه هایی جمع آوری شده که با اتکا به آنها می توانید با کسانی که مشکلات شنوایی دارند بهتر صحبت کنید:

در یک گروه، افراد دارای مشکلات شنوایی را هم در گفتگو شرکت دهید.
برای کمک به کاهش سر و صداهای پیش زمینه ای، سعی کنید در مکان های آرام گفتگو کنید.
جایی بایستید که از نور خوبی برخوردار است و فرد مقابل می تواند حرکات چهره شما را بطور واضح ببیند.
روبروی شخص بایستید و واضح و شمرده حرف بزنید. تماس چشمی خود را حفظ کنید.
فریاد نزنید، اما کمی بلندتر از حد معمول صحبت کنید. سعی کنید شمرده صحبت کنید، اما نیازی نیست این کار غیرطبیعی انجام شود.
با یک سرعت معقول و منطقی حرف بزنید.
موقع حرف زدن چیزی نخورید، آدامس نجوید و جلوی دهان خود را نپوشانید.
در صورت لزوم سخنان خود را با استفاده از کلمات دیگری مجددا تکرار کنید.
اطمینان حاصل کنید که در یک زمان فقط یک نفر در حال حرف زدن باشد.
صبور، آرام و مثبت اندیش باشید.
از طرف مقابل بپرسید که چطور می توانید به او کمک کنید.

ابزارهای موثر در بهبود شنوایی

ممکن است پزشک یا متخصص، پیشهاد دهد از سمعک استفاده کنید. سمعک وسیله ای الکترونیک است که با استفاده از باتری کار کرده و باعث بلندتر شدن صداها خواهد شد. سمعک انواع مختلفی دارد. قبل از خرید سمعک مطمئن شوید بیمه هزینه آن را پوشش می دهد یا نه؛ همچنین بپرسید آیا می توانید در صورت عدم رضایت و سازگاری سمعک خود را تعویض کنید یا نه؛ متخصص شنوایی / متخصص سمعک به شما یاد می دهد چطور از سمعک استفاده کنید.

دستگاه های کمک شنوایی، اپلیکیشن های موبایل، وسایل هشدار دهنده و کاشت حلزون هم می توانند به کسانی که مشکلات شنوایی دارند کمک کنند. پروتز کاشت حلزونی دستکاه الکترونیکی است برای کسانی که مشکلات شدید شنوایی دارند. این وسیله برای همه کس کاربرد ندارد. کار سیستم های هشدار دهنده ارسال سیگنال بصری یا ارتعاش از طریق زنگ دَر، آشکار کننده های دود، ساعت های زنگدار و… است. به عنوان مثال، یک چراغ چشمک زن به فرد اطلاع می دهد که کسی پشت دَر است یا تلفن زنگ می زند. بعضی افراد تلفن همراه خود را تنظیم می کنند تا با تماس و ایجاد لرزش به آنها هشدار دهد.

در مورد روشی که برای شما مناسب تر است نظر پرشک را جویا شوید.

سالمندی / پیری شنوایی / ناشنوا گوش و حلق و بینی