علت دردهای شکمی (دل درد) چیست؟
دل درد می تواند نشانه ای از یک اختلال گذرا (درد قاعدگی، اسهال و…) یا یک بیماری جدی (مثل آپاندیس) باشد. محل دل درد می تواند علت درد شکمی را مشخص کند.
دردهای شکمی:
درد شکمی دردی است که بین قفسه سینه و ناحیه لگن رخ بدهد.
درد شکمی می تواند به صورت انقباض و گرفتگی، تیر کشیدن، کرختی و درد متناوب ظاهر شود.
از این عارضه با نام دل درد هم یاد می شود.
التهاب و بیماری هایی که اندام های داخل شکم را تحت تاثیر قرار می دهند، می توانند منجر به درد شکمی (دل درد) شوند.
اندام های اصلی درون شکم عبارتند از:
عفونت های ویروسی، باکتریایی یا انگلی موثر بر روده و معده هم می توانند سبب درد قابل توجه شکمی شوند.
همچنین بخوانید:
انواع عفونت باکتریایی: از علائم تا درمان (کلیک)
دلایل دردهای شکمی:
درد شکم (دل درد) می تواند نتیجه ای از شرایط مختلف باشد.
اما عفونت، رشد غیرطبیعی، التهاب، انسداد و اختلال های روده از دلایل اصلی آن هستند.
عفونت در گلو، روده ها و خون باعث می شود باکتری وارد دستگاه گوارش شود که این مساله منجر به دردهای شکمی می شود.
این باکتری ها می توانند منجر به تغییرات گوارشی مثل اسهال یا یبوست نیز شوند.
کرامپ ها یا انقباض های مربوط به قاعدگی هم یکی از دلایل درد در قسمت پایین شکم هستند اما این علت اغلب منجر به درد در لگن خاصره می شود.
سایر دلایل رایج دل درد عبارتند از:
- یبوست
- اسهال
- گاستروآنتریت (آنفلونزای معده)
- ریفلاکس اسیدی (وقتی محتوای معده به سمت مری بالا می آید و منجر به سوزش معده و علائم دیگر می شود)
- استفراغ
- استرس
بیماری هایی که دستگاه گوارشی را تحت تاثیر قرار می دهند نیز می توانند منجر به دردهای شکمی (دل درد) مزمن شوند.
رایج ترین این بیماری ها عبارتند از:
- بیماری رفلاکس اسید معده به مری (GERD)
- سندروم روده تحریک پذیر یا کولون اسپاسمی (اختلالی که منجر به دل درد، انقباض یا کرامپ و تغییر در حرکات روده می شود)
- بیماری کرون (نوعی بیماری التهابی روده)
- عدم تحمل لاکتوز (ناتوانی در هضم لاکتوز، قند موجود در شیر و فرآورده های شیر)
همچنین بخوانید:
بیماری های التهاب روده (IBD) (کلیک)
برخی از دلایل درد شکمی (دل درد) شدید عبارتند از:
- پارگی اندام یا در شرف پاره شدن (مانند پارگی آپاندیس یا آپاندیسیت)
- سنگ های کیسه صفرا
- سنگ های کلیه
- عفونت کلیه
همچنین بخوانید:
روش های ساده برای پیشگیری از سنگ کلیه (کلیک)
انواع دردهای شکمی
درد شکمی (دل درد) را می توان با درد موضعی محدود در یک ناحیه، درد شبیه به کرامپ یا کولیکی بیان کرد.
- درد موضعی: محدود به یک قسمت از شکم است.
این نوع درد معمولا ناشی از مشکل در یک اندام خاص است.
رایج ترین دلیل درد شکمی موضعی، زخم معده (زخم های باز در پوشش داخلی معده) است.
- دردهای شبیه کرامپ: ممکن است ناشی از اسهال، یبوست، نفخ یا باد شکم باشند.
در زنان، این درد می تواند به قاعدگی، سقط جنین یا عوارضی در اندام تولید مثل خانم ها مرتبط باشد.
این نوع درد شکمی می آید و می رود و حتی ممکن است بدون درمان کاملا از بین برود.
- درد کولیک: می تواند نشانه مشکلات جدی تر مثل سنگ کلیه یا سنگ صفراوی باشد.
این درد ناگهان شروع می شود و می تواند مثل اسپاسم ماهیچه ای شدید باشد.
همچنین بخوانید:
التهاب روده یا کولیت: از علت تا درمان (کلیک)
محل درد در ناحیه شکم
محل درد در شکم می تواند علت درد شکم را مشخص کند.
دردی که سرتاسر شکم را فراگرفته باشد (و به یک ناحیه خاص محدود نباشد)، احتمالا نشانه شرایط زیر است:
- آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)
- بیماری کرون
- آسیب پس از سانحه
- سندروم روده تحریک پذیر
- عفونت ادراری
- آنفولانزا
همچنین بخوانید:
انواع عفونت های ادراری و علائم آن (کلیک)
درد متمرکز در پایین شکم احتمالا نشانه بیماری های زیر است:
- آپاندیسیت
- انسداد روده
- حاملگی خارج از رحم (بارداری که بیرون از رحم رخ بدهد)
همچنین بخوانید:
حاملگی خارج رحمی : علائم، علت و درمان (کلیک)
در زنان، درد در اندام های تولید مثل پایین شکم می تواند نشانه بیماری های زیر باشد:
- دردهای قاعدگی شدید (دیسمنوره)
- کیست تخمدان
- سقط جنین
- فیبروئیدها
- آندومتریوز
- بیماری التهابی لگن
- حاملگی خارج از رحم
دردهای قسمت بالای شکم احتمالا نشانه های بیماری های زیر است:
همچنین بخوانید:
انواع هپاتیت: آیا واکسنی برای آنها وجود دارد؟ (کلیک)
درد در وسط شکم می تواند نشانه یکی از بیماری های زیر باشد:
- آپاندیسیت
- گاستروانتریت (بیماری التهاب معده ای روده ای)
- جراحت
- اورمیا (تجمع مواد زاید در خون)
درد در سمت چپ پایین شکم می تواند نشانه بیماری های زیر باشد:
- بیماری کرون
- سرطان
- عفونت کلیه
- کیست های تخمدان
- آپاندیسیت
درد در سمت چپ بالای شکم می تواند نشانه بیماری های زیر باشد:
- بزرگی طحال
- سفت شدگی مدفوع (مدفوعی که به خاطر سفتی غیرقابل دفع شده باشد)
- جراحت
- عفونت کلیه
- حمله قلبی
- سرطان
درد در سمت راست پایین شکم می تواند نشانه بیماری های زیر باشد:
- آپاندیسیت
- فتق (وقتی یک اندام از یک نقطه ضعیف در ماهیچه های شکم بیرون می زند)
- عفونت کلیه
- سرطان
- آنفولانزا
درد در سمت راست بالای شکم می تواند نشانه بیماری های زیر باشد:
- هپاتیت
- جراحت
- ذات الریه
- آپاندیسیت
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
درد شکمی (دل درد) خفیف ممکن است بدون درمان هم از بین برود.
اما در برخی موارد، دردهای شکمی نیازمند مراجعه به پزشک هستند.
اگر درد شکمی شدید است و به جراحت های ناشی از تصادف یا زخم مربوط است یا با احساس فشار و درد در قفسه سینه همراه است، با اورژانس تماس بگیرید.
اگر دل درد شما آنقدر زیاد است که نمی توانید ثابت بنشینید یا باید بدنتان را خم کنید تا کمی راحت شوید، به فوریت های پزشکی نیاز دارید.
در صورت بروز علائم زیر نیز به فوریت های پزشکی نیاز دارید:
- مدفوع خونی
- تب بالا (بالاتر از ۳۸.۳ درجه)
- استفراغ خونی
- حالت تهوع یا استفراغ مداوم
- زردی صورت یا چشم ها
- متورم یا حساس شدن شکم
- مشکل در تنفس
همچنین بخوانید:
۷ علت وجود خون در مدفوع (کلیک)
در صورت داشتن علائم زیر نیز به پزشک مراجعه کنید:
- درد شکمی که بیشتر از ۲۴ ساعت طول بکشد
- یبوست طولانی مدت
- استفراغ
- احساس سوزش حین ادرار
- تب
- کاهش اشتها
- کاهش وزن غیرمنتظره
توجه: اگر باردار یا شیرده هستید و درد شکمی دارید نیز باید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
تشخیص علت درد شکم (دل درد):
علت درد شکم را می توان با مجموعه ای از آزمایش ها مشخص کرد.
پزشک قبل از دستور آزمایش، شما را معاینه خواهد کرد.
این معاینه با فشار دادن آرام قسمت های مختلف شکم برای بررسی میزان حساسیت و ورم انجام می شود.
این اطلاعات در ترکیب با شدت و محل دردهای شکمی به پزشک کمک می کند نوع آزمایش مناسب را پیدا کند.
آزمایش های تصویربرداری مثل ام آر آی، سونوگرافی و اشعه ایکس برای دیدن اندام ها، بافت ها و سایر ساختارهای درون شکم نیز برای تشخیص علت دل درد به کار می روند.
این آزمایش ها به تشخیص تومورها، شکستگی ها، پارگی ها و التهاب کمک خواهند کرد.
سایر آزمایش ها عبارتند از:
- کولونوسکوپی (برای دیدن داخل کولون و روده ها)
- آندوسکوپی (برای تشخیص التهاب و ناهنجاری در معده و روده)
- آزمایش رادیولوژیک دستگاه گوارش فوقانی (یک آزمایش اشعه ایکس خاص که با استفاده از رنگ وجود زائده، زخم، التهاب، انسداد و سایر ناهنجاری ها در معده را بررسی می کند)
- نمونه های خون، ادرار و مدفوع نیز می تواند برای بررسی احتمال عفونت باکتریایی، ویروسی و انگلی مورد استفاده قرار بگیرد.
چطور از دردهای شکمی پیشگیری کنیم؟
همه انواع دردهای شکمی (دل درد) قابل پیشگیری نیستند.
- اما با اقدامات زیر می توانید خطر درد شکمی را کاهش بدهید:
- داشتن رژیم غذایی سالم
- نوشیدن مرتب آب
- ورزش کردن بطور مرتب
- خوردن وعده های غذایی کوچک تر
اگر اختلال روده مثل بیماری کرون دارید، از رژیم غذایی پیشنهادی پزشک پیروی کنید تا احساس ناراحتی به حداقل برسد.
اگر بیماری بازگشت اسید معده به مری دارید (GERD)، تا دو ساعت قبل از خواب چیزی نخورید.
دراز کشیدن بلافاصله یا کمی بعد از غذا خوردن منجر به سوزش معده و درد شکمی می شود.
سعی کنید حداقل دو ساعت قبل از دراز کشیدن، غذا بخورید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.