افکار خودکشی چیست؟
افکار خودکشی شامل تفکر و برنامه ریزی برای خودکشی است. این مقاله به بررسی علائم افراد، علت ها، پیشگیری و درمان افکار خودکشی پرداخته است.
افکار خودکشی می تواند طیفی از یک بررسی گذرا تا یک طرح دقیق باشد. این شامل اقدام نهایی برای خودکشی نیست.
بسیاری از افراد افکار خودکشی را بویژه در زمان استرس و یا مواجه شدن با چالش های بیماری جسمی و روانی تجربه می کنند.
افکار خودکشی نشان دهنده یک مشکل اساسی هستند. درمان در بیشتر موارد کارساز بوده اما اولین قدم در این راه درخواست کمک است.
اگر یکی از عزیزان شما این افکار را داشته و یا با شما در مورد خودکشی صحبت کند، ضروری است تا برای کمک و محافظت از او اقدام کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی کمک به افرادی که افکار خودکشی دارند به بخش آخر این مقاله مراجعه کنید.
علائم
افرادی که افکار خودکشی را تجربه می کنند یا مستعد آن هستند، علائم زیر را نشان می دهند:
- بروز احساس گرفتاری یا نا امیدی
- احساس درد عاطفی غیر قابل تحمل
- گرفتاری در موضوعاتی مانند خشونت، مردن یا مرگ
- تغییرات خلقی، چه خوشحال و چه غمگین
- صحبت از انتقام، گناه یا شرم
- تجربه پریشانی و یا اضطراب
- تغییرات شخصیتی، روال زندگی و الگوهای خواب
- افزایش مصرف الکل و مواد مخدر
- انجام رفتارهای پرخطر مانند رانندگی بی دقت و یا مصرف مواد مخدر
- مرتب کردن کارها و بخشیدن بعضی وسایل
- در دست گرفتن اسلحه و یا موادی که می تواند منجر به مرگ شود
- تجربه افسردگی، حمله پانیک یا اختلال در تمرکز
- منزوی کردن خود
- صحبت در مورد سربار دیگران بودن
- تجربه تحریک روانی – حرکتی مانند قدم زدن یا چرخاندن دست ها (به عنوان نشانه ناراحتی یا نگرانی)
- خداحافظی با دیگران به عنوان آخرین بار
- از دست دادن علاقه نسبت به فعالیت هایی که قبلا لذتبخش بوده اند مثل غذا خوردن، ورزش، تعامل اجتماعی و رابطه جنسی
- ابراز پشیمانی و انتقاد از خود
- صحبت از خودکشی یا مردن
- ابراز تاسف از زنده بودن یا پشیمانی از متولد شدن
- تعداد زیادی از افراد مبتلا به افکار خودکشی، افکار و احساسات خود را منفی نگه داشته و هیچ نشانه ای از خود بروز نمی دهند.
همچنین بخوانید
علت ها
ایده خودکشی زمانی اتفاق می افتد که فرد احساس کند دیگر قادر به کنار آمدن با وضعیت ناراحت کننده خود نیست.
این امر می تواند ناشی از مشکلات مالی، از دست دادن عزیزان، پایان رابطه و یا بیماری ناتوان کننده یا مشکلی در سلامتی باشد.
برخی دیگر از شرایط معمول یا اتفاقات زندگی ممکن است باعث ایجاد افکار خودکشی شوند. شرایطی مثل غم و اندوه، سوء استفاده جنسی، مشکلات مالی، پشیمانی و ندامت، طرد شدن و بیکاری.
عوامل خطر زیر ممکن است احتمال ابتلا به افکار خودکشی را افزایش دهند:
- سابقه خانوادگی خشونت یا خودکشی
- سابقه خانوادگی کودک آزاری، بی توجهی یا آسیب روانی
- سابقه مشکلات مربوط به سلامت و بهداشت روان
- احساس نا امیدی
- شناخت، تشخیص و یا ارتباط با فردی که خودکشی کرده است
- رفتار بی پروا یا تکانشی
- احساس انزوا و تنهایی
- افراد LGBTQIA+ (افرادی که گرایش جنسی و رفتار جنسی به غیر از دگر جنس گرایی دارند) که از طرف خانه و خانواده حمایت نشوند
- عدم توان دسترسی به مراقبت های بهداشت روانی
- از دست دادن کار، دوستان، اموال و یا عزیزان
- داشتن بیماری جسمی و یا یک مشکل سلامتی
- داشتن اسلحه و دسترسی به سایر ابزار و روش های کشنده
- دنبال کمک نبودن به علت ترس یا انگشت نما شدن
- استرس ناشی از تبعیض و تعصب
- آسیب های تاریخی مثل از بین رفتن جوامع و فرهنگ ها
- اقدام به خودکشی قبلی
- تجربه ضربه، مسخره شدن و یا مواجهه به قلدری
- قرار گرفتن در معرض گزارشات یا تصاویر مربوط به خودکشی
- قرار گرفتن در معرض رفتارهای مربوط به خودکشی دیگران
- تجربه مشکلات حقوقی و یا بدهی
- تحت تاثیر مواد مخدر و الکل بودن
شرایطی که توسط محققان به عنوان پرخطرترین افکار خودکشی شناخته می شوند عبارتند از:
- افسردگی
- اسکیزوفرنی
- اختلال دوقطبی
- بعضی از ویژگی های شخصیتی مثل پرخاشگری
- شرایط تاثیرگذار بر روابط
- ضربه مغزی
- شرایط منجر به ایجاد درد مزمن
- وابستگی به الکل و مواد مخدر
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال استرس پس از سانحه
همچنین بخوانید
داروهای موثر در درمان اختلال دوقطبی
پیشگیری
خانواده و دوستان ممکن است از طریق صحبت و یا رفتار شخص متوجه علائم افکار خودکشی او شوند.
آنها می توانند با گفتگو با فرد و جستجوی روش حمایت مناسب، به آنها کمک کنند.
نکات زیر توسط موسسه ملی سلامت (NIH) برای کمک به افرادی که دچار بحران هستند توصیه شده اند:
- از آنها بپرسید که آیا به خودکشی فکر می کنند؟ نتایج مطالعات نشان داده است که این سوال باعث افزایش خطر نمی شود.
- مراقبت از آنها، در نظر داشتنشان و دور کردن هرگونه وسایل خودکشی مانند چاقو
- گوش دادن به صحبت های آنها و در کنارشان ماندن
- تشویق آنها به تماس با خطوط کمک اورژانسی و یا افرادی که ممکن است پشتیبان آنها باشند مثل دوست، عضو خانواده و یا یک مربی معنوی
- پیگیری وضعیت آنها پس از عبور از بحران (به نظر می رسد این امر باعث کاهش احتمال بازگشت خطر می شود)
نکات دیگر شامل گردآوری تعدادی شماره تماس ضروری است. این شماره ها ممکن است مربوط به یک دوست مطمئن، یک خط کمک اورژانسی و یا یک پزشک باشند.
پیشگیری از خودکشی
اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است، باید:
– قاطعانه از او بپرسید که: “آیا قصد خودکشی داری؟”
– بدون قضاوت به حرف های او را بشنوید.
– برای ارتباط با یک مشاور آموزش دیده برای شرایط بحران با اورژانس تماس بگیرید.
– تا زمان رسیدن کمک در کنار فرد بمانید.
– هر گونه سلاح، دارو و اشیا خطرناک را از دسترس او دور کنید.
اگر خودتان یا کسی را می شناسید که افکار خودکشی دارند، خطوط تلفن پیشگیری می توانند کمک کننده باشند. این خطوط تلفن 24 ساعته فعال هستند و به شما کمک خواهند کرد.
در ایران می توانید با شماره 1480 بهزیستی، اورژانس 115 یا اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.
درمان
افکار خودکشی نشانه ای از یک مشکل اساسی هستند. مصرف داروها و درمان های گفتاری مانند رفتار درمانی شناختی یا مشاوره می توانند کمک کننده باشند.
افرادی که مشکلات روحی و روانی را تجربه می کنند، باید برای درمان به پزشک مراجعه کنند.
پس از شروع درمان، پیگیری پروسه درمانی، شرکت در جلسات بعدی و مصرف داروهای تجویز شده توسط متخصص، ضروری است.
کاهش خطر
حمایت از افراد با گوش دادن به آنها و کمک به آنها در ارتباط با متخصصان مراقبت های بهداشتی می تواند منجر به تغییرات بزرگی شوند.
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها (CDC)، افراد ممکن است ریسک کمتری در مورد افکار خودکشی داشته باشند اگر:
- به مراقبت های پزشکی از جمله کمک به اختلالات مصرف مواد دسترسی داشته باشند.
- به حمایت های کلی جهت سلامتی و رفاه دسترسی داشته باشند.
- پیوندهای خانوادگی و اجتماعی داشته باشند.
- دارای مهارت های حل مشکل و حل اختلاف باشند.
- باورهایی داشته باشند که منجر به عدم توجه به خودکشی و مراقبت از خود شوند.
- احساس عزت نفس کرده و هدفی در زندگی داشته باشند.
برای افرادی که افکار خودکشی را تجربه می کنند، موارد زیر ممکن است کمک کننده باشند:
- صحبت با خانواده، دوستان یا یک حامی در مورد احساسات آنها
- از یکی از عزیزان خود بخواهید که با ارائه دهنده خدمات درمانی خود ملاقات کنند و در جلسات با او شرکت کنند
- اجتناب یا محدود کردن مصرف الکل و مواد مخدر
- حفظ ارتباط با دیگران تا حد ممکن
- انجام منظم ورزش
- دنبال کردن یک رژیم متعادل
- خوابیدن حداقل 7-8 ساعت در روز
- در دسترس قرار ندادن اسلحه، چاقو و یا مواد خطرناک
- دنبال کردن فعالیت های لذتبخش مثل موسیقی یا بیرون رفتن
- دنبال کردن درمان
- پیروی از توصیه های پزشک در مورد مصرف داروها و نظارت بر عوارض آنها
بسیاری از افراد در دوره هایی از زندگی افکار خودکشی را تجربه می کنند. به اشتراک گذاشتن این مشکلات با یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی، یکی از نزدیکان و یا یک حامی اغلب کمک کننده است.
آمار
خودکشی، دهمین علت مرگ در ایالات متحده آمریکا است. طبق اعلام بنیاد پیشگیری از خودکشی آمریکا، خودکشی عامل بیش از 48000 مورد مرگ و میر در سال 2018 بوده است.
در سال 2017، خودکشی دومین علت مرگ در افراد 10 تا 34 ساله بود. در این سال تعداد خودکشی ها دو برابر تعداد قتل های صورت گرفته بود.
ایران در جایگاه سوم آمار خودکشی در بین کشورهای اسلامی است. بر اساس آمار، روزانه 13 نفر در ایران اقدام به خودکشی می کنند.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت در سال 1397، آمار خودکشی در ایران 100000 نفر بود.