عوارض بلند مدت ویروس کرونا (کووید 19) چیست؟
به علائم پایدار کرونا ویروس ، کووید بلند مدت (سندروم پس از کووید 19) می گویند، عوارض بلند مدت ویروس کرونا بر سلامت جسمی و روانی انسان چیست؟
مقدمه
بیشتر افراد مبتلا به کووید 19 طی 2 تا 6 هفته بهبود خواهند یافت اما برخی علائم پایدار را تجربه می کنند.
ممکن است افراد مبتلا به کووید 19 حاد، دچار عوارضی شوند که نیاز به توانبخشی در بیمارستان و یا پس از درمان (یا هر دو) باشد.
علاوه بر تاثیر جسمی کووید 19، ممکن است افراد تغییراتی در سلامت روانی خود نیز احساس کنند.
در ادامه به بررسی اثرات بلند مدت ابتلا به کووید 19 بر سلامت جسمی و روانی افراد پرداخته و منابع موجود برای کمک را کشف می کنیم.
کلیه داده ها و آمار ارائه شده در این مقاله بر اساس داده های موجود و در دسترس عموم قرار گرفته در زمان انتشار است. ممکن است بعضی از اطلاعات قدیمی باشند.
اطلاعات این مقاله برگرفته از به روزترین مقالات علمی (June 2020) معتبرترین سایت های دنیا می باشد.
در نظر داشته باشید، با تکمیل مطالعات، احتمال دارد نتایج جدیدتری بدست بیایند، بنابراین اطلاعات مربوط به این بیماری به مرور زمان به روز می شوند.
در صورت دارا بودن مشکلات سلامتی، به پزشک متخصص مربوطه مراجعه نمایید.
جهت دریافت هر گونه اطلاعات و مشاوره درباره ویروس کرونا فقط با شماره ۱۹۰ تماس بگیرید.
آنچه در مورد عوارض بلند مدت ویروس کرونا می دانیم
با توجه به اینکه کووید 19 یک بیماری جدید است، دانشمندان در مورد اثرات آن در ماه ها و سال های بعد از بیماری اولیه اطلاعاتی ندارند.
محققان این فرضیه را مطرح کردند که ممکن است عامل ابتلا به کووید 19 یعنی کروناویروس سندروم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، اثرات مشابهی با کروناویروس های دیگری مانند سندروم حاد و شدید تنفسی (SARS) یا سندروم نارسایی تنفسی خاورمیانه (MERS) داشته باشد.
همچنین بخوانید:
انواع مختلف ویروس کرونا (کلیک)
طبق یک مطالعه در سال 2020، حدود 30% از افراد بهبود یافته از بیماری های شدید SARS و MERS دچار ناهنجاری های بلند مدت در ریه شده اند.
همچنین مطالعه ای در سال 2009 نشان داد که 40% از افرادی که از SARS جان سالم به در برده اند تقریبا تا 3.5 سال بعد خستگی مزمن (Chronic Fatigue) را تجربه می کردند.
البته طبق یک مطالعه در سال 2020، در حالی که SARS، MERS و COVID-19 توسط ویروس هایی از یک خانواده ایجاد می شوند، تفاوت های اساسی میان آنها وجود دارد.
به همین دلیل بررسی دو بیماری دیگر روش مطمئنی برای پیش بینی اثرات بلند مدت کووید 19 نخواهد بود.
تحقیقات در مورد اثرات کووید 19 ادامه دارد. در این میان ابتکارات انجام شده که یکی از آنها COVID Symptom Study است که به ردیابی علائم و پیامدهای بلند مدت افراد مبتلا به کووید 19 از طریق یک اپلیکیشن موبایل می پردازد.
اثرات و عوارض بلند مدت ویروس کرونا در موارد خفیف و متوسط
بیشتر افراد مبتلا به کووید 19 بیماری خفیف و متوسطی را تجربه می کنند که خود به خود برطرف می شود.
با این حال، برخی از این افراد ممکن است دچار علائم پایدار شده که می توانند شدید باشند و حتی پس از بهبودی عفونت اولیه باقی بمانند.
زمانیکه این علائم طولانی شوند، افراد به آن کووید بلند مدت (long COVID) گفته و به مبتلایان آن Long-haulers می گویند.
اغلب علائم گزارش شده توسط مبتلایان به کووید 19 خفیف و متوسط عبارتند از:
- خستگی شدید
- ضعف عضلانی
- تب با درجه کم
- مشکل در تمرکز
- مشکل در حافظه
- تغییرات خلق و خو
- مشکلات خواب
- سر درد
- احساس سوزن سوزن شدن
- اسهال
- استفراغ
- از دست دادن حس چشایی و بویایی
- گلو درد
- مشکل در بلع
- بثورات پوستی
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- تپش قلب
- ایجاد دیابت یا فشار خون
ممکن است این علائم هفته ها یا ماه ها پس از پاکسازی بدن از ویروس ادامه داشته باشند.
به نظر می رسد تمام افراد، به ویژه جوانان و افرادی که سابقه بیماری قبلی ندارند، می توانند به کووید بلند مدت مبتلا شوند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) با استناد به یک نظرسنجی تلفنی دریافت که 20% از افراد 18 تا 34 ساله دچار علائم بلند مدت کووید 19 شده اند.
همچنین بخوانید:
علائم خفیف COVOD-19 دارید چکار کنید؟ (کلیک)
اثرات و عوارض بلند مدت ویروس کرونا در موارد شدید
حدود 10% تا 15% از مبتلایان به کووید 19 علائم شدیدی را تجربه می کنند و تقریبا شرایط برای حدود 5% بحرانی خواهد شد.
افرادی که علائم شدیدی داشته باشند می توانند به کووید بلند مدت مبتلا شوند.
علاوه بر این، افراد مبتلا به نوع شدیدتر این بیماری، بیشتر دچار عوارض می شوند.
طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) این عوارض به موارد زیر آسیب می رسانند:
ریه ها
یک مطالعه در آگوست 2020 نشان داد که افراد مبتلا به کووید 19 شدید اغلب با علائم فیبروز ریه (یک آسیب ریوی) ترخیص می شوند.
این وضعیت در بعضی از افراد منجر به مشکلات تنفسی بلند مدت خواهد شد.
همچنین بخوانید:
ویروس کرونا چه بلایی سر ریه ها می آورد؟ (کلیک)
قلب
طبق یک بررسی در ژوئن 2020، بین 20% تا 30% افراد بستری شده بر اثر کووید 19 علائمی تاثیرگذار بر عضله قلب داشته اند. محققان حدس می زنند که کووید 19 در برخی از افراد باعث میوکاردیت یا التهاب عضله قلب می شوند.
سیستم عصبی
نتایج یک مطالعه بر روی 214 نفر در آپریل 2020 نشان داد که افراد مبتلا به کووید 19 شدید احتمالا مشکلات عصبی مانند سرگیجه، درد عصبی و ضعف هوشیاری را تجربه می کنند.
در حال حاضر پزشکان از اثرات بلند مدت کووید 19 روی افراد مطمئن نیستند.
ممکن است افراد بستری در بیمارستان که به دستگاه های تنفسی نیاز دارند، مشکلات دیگری را نیز تجربه کنند.
یک مطالعه انجام شده در جولای 2020 به ایجاد عوارض زیر در درمان با دستگاه تنفس مصنوعی یا ونتیلاتور اشاره کرد:
- شکستگی دندان
- پارگی لب ها، زبان یا گلو
- آسیب به تارهای صوتی
- عفونت
- هیپوکسی (Hypoxia)
- افت فشار خون
- روی هم افتادگی ریه (Collapsed lung)
- مشکلات ریتم قلب
افرادی که پس از ابتلا به کووید 19 از بیمارستان مرخص می شوند، برای بهبودی نیاز به حمایت و توانبخشی مداوم دارند.
عوارض بلند مدت ویروس کرونا بر سلامت روان
همه گیری کووید 19 سلامت روان را در سطح وسیعی تحت تاثیر قرار داده است.
طبق یک بررسی انجام شده در آگوست 2020، بسیاری از افراد در واکنش به این همه گیری دچار افزایش استرس، اضطراب، افسردگی و اختلالات خواب شده اند.
برخی از عوامل تاثیرگذار در بروز مشکلات روانی در هنگام همه گیری عبارتند از:
- انزوا و تنهایی
- مشکلات کاری یا از دست دادن شغل
- مشکلات مالی
- بیماری شدید یا پایدار
- بیماری های جسمی و روانی که از قبل وجود داشتند.
- فوریت های درمان پزشکی
- غم و اندوه و فقدان عزیزان
تاثیرات این تجربیات به خصوص در صورت وجود پریشانی شدید یا مداوم، می توانند پایدار باشند.
این اتفاق می تواند باعث آسیب روانی و یا اختلال اضطراب پس از سانحه شود.
همچنین تحقیقات نشان می دهند که ممکن است افراد استرس شدیدی را در هنگام استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی (به دلیل وابستگی به آن برای تنفس) تجربه کنند.
همچنین برخی افراد پس از درمان با استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی یا ونتیلاتور دچار اختلالات افسردگی می شوند.
همچنین بخوانید:
تاثیر قرنطینه بر سلامت روان در شرایط کروناویروس (کلیک)
درمان و پشتیبانی
در هنگام همه گیری کووید 19 بسیاری از افراد برای دسترسی به درمان علائم مداوم خود، دچار مشکل شدند.
در ادامه چند مورد از عواملی که مانع دسترسی افراد به مراقبت های پزشکی لازم شده اند را بررسی می کنیم:
عدم آگاهی: در ابتدای همه گیری، پزشکان از امکان ایجاد اثرات پایدار و بلند مدت ناشی از کووید 19 باخبر نبودند.
دستورالعمل های اولیه نشان دادند که این بیماری برای اکثر افراد کوتاه مدت خواهد بود.
کمبود اطلاعات: دانشمندان هنوز درباره علت ایجاد کووید بلند مدت و روش های مدیریت آن مطمئن نیستند.
این یعنی حتی اگر پزشکان از احتمال اثرات بلند مدت کووید 19 مطلع شوند، ممکن است از نحوه درمان آنها آگاهی نداشته باشند.
کاذب بودن نتایج منفی آزمایش: طبق یک مقاله در هفته نامه پزشکی BMJ، کاذب بودن نتایج منفی آزمایش کووید 19 امری متداول است.
این اتفاق و عدم دسترسی به آزمایش در بعضی مناطق به این معنی است که بسیاری از افراد مبتلا به کووید بلند مدت، تحت مراقبت های پزشکی قرار نخواهند گرفت.
به همین دلیل، نویسندگان این مقاله توصیه می کنند که پزشکان برای تشخیص علائم مزمن بیماری کووید 19 نباید فقط نتایج مثبت آزمایش را در نظر بگیرند.
ممکن است اکنون منابع بیشتری برای برای پشتیبانی در دسترس باشد که عبارتند از:
کلینیک های Post-COVID
در ایالات متحده آمریکا مراکز بهداشتی متعددی به تشکیل کلینیک های Post-COVID برای کمک به افراد در بهبود بیماری پرداخته اند.
هدف بسیاری از این کلینیک ها کمک به افرادی است که مدتی را برای درمان در بیمارستان بستری بوده اند.
این کلینیک ها با تمرکز بر کمک به افراد در تنفس و بازساری قدرت عضلات فعالیت کرده و همچنین مراقبت های روانشناختی برای افراد مبتلا به اضطراب یا افسردگی را فراهم می کنند.
تعداد بیشتری از ارائه دهندگان خدمات بهداشتی نیز در حال ایجاد کلینیک هایی برای کووید بلند مدت هستند.
در صورتی که افراد نتوانند به صورت حضوری به کلینیک مراجعه کنند، ممکن است بتوانند ملاقات تلفنی یا تصویری را درخواست کنند.
اپلیکیشن ها و ابزارهای آنلاین
برخی از سازمان های بهداشتی به ایجاد ابزارهای آنلاین برای ارائه اطلاعات و راهنمایی به افرادی که در حال بهبودی از کووید 19 هستند، پرداخته اند.
دو نمونه از آنها عبارتند از:
پورتال Your COVID Recovery از خدمات بهداشتی ملی انگلستان
پورتال Mental Health and COVID-19 Information and Resources از بهداشت روان ایلات متحده
همچنین ممکن است افراد بتوانند به صورت آنلاین، از طریق یک اپلیکیشن و یا تلفنی به درمان و سایر پشتیبانی های بهداشت روان دسترسی داشته باشند.
گروه های پشتیبانی
گروه های پشتیبانی آنلاین می توانند به افراد در درک اینکه تنها نیستند کمک کرده و بستری برای بیان تجربیات آنها از طریق گفتگو فراهم کنند.
برخی از گروه های پشتیبانی در تلاش برای تحقیق در خصوص کووید بلند مدت بوده اند.
آیا کووید 19 منجر به ایجاد سندروم خستگی مزمن (Chronic Fatigue Syndrome) می شود؟
بسیاری از افراد دارای علائم پایدار کووید 19، اپیزودهایی از خستگی شدید را گزارش می کنند.
برخی دیگر نیز نگران ابتلا به سندروم خستگی مزمن (CFS) ناشی از کووید 19 هستند.
CFS یا میالژیک انسفالومیالیتیز (Myalgic Encephalomyelitis)، یک بیماری بلند مدت ناشی از یک بیماری ویروسی است که علائم آن عبارتند از:
- خستگی شدید جسمی
- خستگی ذهنی (که گاهی به آن مه مغزی نیز می گویند)
- مشکل در خوابیدن
- درد عضلانی
- علائمی که بعد از ورزش بدتر می شوند و به آنها ضعف و بیماری بعد از ورزش (Post-exertional Malaise) گفته می شود.
با اینکه بسیاری از افراد مبتلا به سندروم پس از کووید 19 علائم فوق و یا مشابه آنها را تجربه می کنند، هنوز مشخص نیست که کووید 19 در واقع همان CFS است یا منجر به ایجاد CFS می شود.
برخی از محققان کووید بلند مدت را پدیده ای مجزا دانسته و آن را سندروم پس از کووید 19 (Post-COVID-19 Syndrome) یا سندروم پس از ویروس (Post-Viral Syndrome) می نامند.
دانشمندان در نامه ای به سر دبیر مجله Medical Hypotheses بر اهمیت مطالعه و یافتن روش های درمانی سندروم پس از کووید 19 تاکید کردند.
چه زمانی باید به دنبال کمک بود؟
افرادی که پس از بهبودی از کووید 19، علائم جدید یا مداومی را تجربه می کنند، باید در صورت امکان به صورت تلفنی با پزشک خود مشورت کنند.
پزشک می تواند علائم را ارزیابی کرده و در صورت نیاز آزمایشات تشخیصی را برای بررسی عوارض انجام دهد.
آنها همچنین می تواند به نظارت و مدیریت علائم در طول زمان کمک کنند.
در صورتی تجربه علائم شدید یا بدتر شدن آن ها، افراد باید به دنبال دریافت کمک های فوری پزشکی باشند.
برخی از این علائم عبارتند از:
- درد یا فشار در قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- تغییر در رنگ لب ها (آبی در افرادی با پوست روشن و خاکستری یا سفید در افرادی با پوست تیره)
- ناتوانی در بیدار ماندن
- ناتوانی در نگه داشتن مایعات
- کاهش یا افزایش سریع وزن
یک پزشک، متخصص بهداشت روان و یا تراپیست می تواند به افرادی که دچار اضطراب، غم یا افسردگی هستند، کمک کنند.
خلاصه
بیشتر افراد مبتلا به کووید 19 علائم خفیفی را تجربه می کنند و بدون درمان بهبود خواهند یافت.
از آنجایی که SARS-CoV-2 یک ویروس جدید است، محققان همچنان درخصوص اثرات بلند مدت ویروس کرونا در حال یادگیری هستند.
اخیرا پزشکان دریافتند که کووید 19 می تواند علائم پایداری ایجاد کند. برخی آن را کووید بلند مدت (Long COVID) یا سندروم پس از کووید 19 (Post-COVID-19 Syndrome) می نامند.
در صورت شدید بودن، کووید 19 می تواند باعث ایجاد آسیب پایدار اعضا شود.
این تجربیات و سایر تجربیات مربوط به بیماری همه گیر می توانند آسیب زا باشند و بر سلامت روانی افراد تاثیر بگذارند.
دانشمندان با افزایش جمع آوری اطلاعات، از تجهیزات بیشتری برای یافتن روش های درمانی موثر و استراتژی های مدیریت برخوردار می شوند.
پیروی از دستورالعمل های پیشگیرانه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) برای محافظت از خود و دیگران دارای اهمیت است.