بیماری کبد اغلب سبب نارسایی کبد حاد یا مزمن می گردد؛ این مطلب مراحل بیماری کبد و علل -علائم – درمان و پیشگیری نارسایی کبد را بررسی می کند.

نارسایی کبد (liver failure) هنگامی رخ می دهد که کبد در حال از دست دادن کارایی خود بوده یا تمام کارایی خود را از دست بدهد.

نارسایی کبد زندگی بیمار را تهدید کرده و به مراقبت های فوری پزشکی نیاز دارد.

کبد عملکرد های زیادی را در بدن انجام می دهد.

مهم ترین عملکرد های کبد شامل تولید صفرا، ذخیره گلیکوژن و دفع سموم از جریان خون هستند.

نارسایی کبد می تواند حاد یا مزمن باشد.

کبد در افراد دچار نارسایی کبد حاد، به سرعت عملکرد خود را از دست می دهد.

در نارسایی مزمن، کبد در طول دوره ی طولانی تری عملکرد خود را از دست می دهد.

در این مقاله، نارسایی کبد حاد و مزمن را با جزئیات بررسی کرده و در خصوص مراحل بیماری کبدی، علل، علائم، روش های درمان و پیشگیری از آن صحبت می کنیم.

همچنین بخوانید:

هفت روش برای افزایش سلامتی کبد

مراحل بیماری کبد

مهم است که تفاوت میان بیماری کبد و نارسایی کبد را درک کنید.

به هر شرایطی که باعث آسیب به کبد شده و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می دهد، بیماری کبد گفته می شود.

نارسایی کبد عبارتی است که برای توصیف از دست رفتن همه یا بخشی از عملکرد کبد استفاده می شود.

بیماری کبد اغلب می تواند باعث نارسایی کبد شود.

بر اساس اعلام بنیاد کبد امریکا، بیماری کبد می تواند دارای مراحل مختلفی باشد که در نهایت به نارسایی کبد منجر شوند.

این مراحل عبارت اند از:

تورم

در طول مراحل اولیه بیماری کبد شخص ممکن است تورم کبد را تجربه کند.

احساس نکردن هیچ ناراحتی و علامتی در طول مرحله ی تورم کبد طبیعی است، اما این تورم در صورت عدم درمان باقی مانده و می تواند باعث آسیب دائمی به کبد شود.

فیبروز

در صورت عدم درمان، بافت اسکار شروع به رشد روی کبد متورم شده می کند.

تجمع بیش از حد بافت اسکار روی کبد فیبروز کبد نامیده می شود.

این بافت اسکار پس از مدتی جایگزین بافت کبد شده و باعث مختل شدن عملکرد کبد می شود.

بافت اسکار همچنین می تواند جلوی جریان خون در کبد را بگیرد.

اگر شخصی در این مرحله درمان را شروع کند، هنوز هم احتمال درمان کامل کبد وجود دارد.

سیروز

در این مرحله، بافت اسکار سخت جایگزین بافت سالم و نرم کبد می شود.

افراد معمولا در این مرحله متوجه علائم می شوند.

سیروز کبد می تواند منجر به بیماری های حاد تری مانند سرطان کبد شود.

اگر فرد بیمار تحت درمان قرار نگیرد، سیروز بدتر شده و کبد ممکن است بخشی یا همه ی عملکرد خود را از دست بدهد.

درمان در این مرحله ممکن است بتواند آسیب ها را متوقف کرده یا آن ها را عقب بیندازد، اما بازگرداندن کامل سیروز کبد غیر ممکن است.

مرحله ی آخر بیماری کبد (ESLD)

در این مرحله، عملکرد کبد بیمار به حدی مختل شده است که در صورت عدم انجام عمل پیوند کبد، بیمار از دنیا خواهد رفت.

برخی از پزشکان ESLD را نارسایی کبد مزمن می نامند.

نرخ متوسط زنده ماندن بیماران مبتلا به ESLD به علائم و وخامت بیماری افراد بستگی دارد.

افرادی که دچار آب آوردگی شکم، یا جمع شدن مایع در شکم، می شوند در صورت عدم پاسخ به درمان تا حدود 6 ماه زنده می مانند.

ELSD خودش نیز می تواند منجر به بیماری های جدید، مانند انسفالوپاتی کبدی که عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهد، شود.

در این شرایط نیز اگر بیمار به درمان پاسخ ندهد، می تواند به طور متوسط تا 12 ماه زنده بماند.

علت و دلایل ابتلا به نارسایی کبدی

علت نارسایی کبدی مزمن و حاد با هم متفاوت هستند.

در برخی شرایط حتی علت نارسایی کبد ممکن است ناشناخته باقی بماند.

نارسایی کبد حاد

علت های ممکن برای رخ دادن نارسایی کبد حاد موارد زیر هستند:

مصرف بیش از حد دارو: مصرف بیش از حد برخی از دارو ها، مانند استامینوفن، می تواند منجر به نارسایی کبد حاد شود.

بیماری ویلسون: این بیماری ژنتیکی بوده و در آن مقادیر زیادی از مس در بدن بیمار تجمع پیدا می کند.

سندروم ری: این بیماری معمولا روی کودکانی که از یک عفونت ویروسی بهبود پیدا کرده اند تاثیر می گذارد. این سندروم باعث تورم کبد و مغز می شود. یک مطالعه ی موردی در سال 2018 نشان داد که علاوه بر آسپرین، برخی از سویه های آنفلوانزا نیز ممکن است منجر به سندروم ری شوند.

کبد چرب حاد بارداری: این بیماری نادر در صورتی که سلول ها اسید های چرب را نشکنند، در سه ماهه ی سوم بارداری رخ می دهد. این اختلال عملکرد باعث می شود که چربی در کبد و دیگر اعضای بدن تجمع پیدا کند.

سندرم باد-کیاری ( Bud-Chiari Syndrome): در این اختلال نادر، رگ های کبد باریک یا مسدود می شوند.

نارسایی کبد مزمن

یکی از علت های عمده نارسایی کبد مزمن، بیماری کبدی مرتبط به مصرف الکل بوده، که ناشی از مصرف مقادیر زیادی الکل در طول یک دوره طولانی است.

الکل دلیل اصلی تقریبا نیمی از مرگ های ناشی از سیروز است.

یکی دیگر از علت های نارسایی کبدی، بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) است.

این اصطلاح شامل طیف وسیعی از شرایطی است که منجر به تجمع چربی در کبد می شوند.

افراد چاق با کلسترول بالا یا مبتلا به دیابت نوع 2 در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی قرار دارند.

نارسایی کبد مزمن و حاد

هپاتیت، در صورت عدم درمان، می تواند منجر به نارسایی کبد مزمن شود.

طبق گفته ی بنیاد کبد آمریکا، هپاتیت C یکی از متداول ترین علل سیروز کبدی است.

قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی سمی نیز ممکن است باعث ابتلا به یکی از انواع نارسایی کبدی مزمن یا حاد شود.

علائم نارسایی کبدی

نارسایی کبد حاد یک فوریت پزشکی است و اگر فرد دارای علائم زیر باشد باید فورا به پزشک مراجعه کند:

اسهال
حالت تهوع
ناراحتی در سمت راست بدن، در زیر دنده ها
گیجی
خستگی
تجمع مایعات در شکم
استفراغ خونی

بیماری های مزمن کبدی کندتر از بیماری های حاد رخ می دهند.

در ابتدا، فرد ممکن است هیچی علامتی را احساس نکند. اما با پیشرفت بیماری، فرد ممکن است علائم اولیه زیر را مشاهده کند:

خستگی
احساس ضعف
از دست دادن اشتها
حالت تهوع
استفراغ
درد شکم

افرادی که مراحل پیشرفته تری از بیماری کبدی را تجربه می کنند ممکن است علائم زیر را داشته باشند:

زردی
گیجی
کبودی یا خونریزی آسان
تورم پاها یا شکم
ادرار تیره
خارش پوست
استفراغ خونی

همچنین بخوانید:

بررسی بین خارش پوست و بیماری کبد

روش های درمان نارسایی کبد

روش های درمان بیماری های کبد بسته به مرحله و علت های بیماری متفاوت هستند.

اگر فردی در مرحله ی تورم یا فیبروز تحت درمان قرار بگیرد، احتمال درمان کامل آسیب وارد شده به کبد و بازگشت آن به حالت طبیعی وجود دارد.

اما درمان بیماری نارسایی کبد در مراحل بعدی تنها می تواند از بدتر شدن آن جلوگیری کند و هدف آن ها تنها افزایش طول عمر بیمار خواهد بود.

روش های درمانی ممکن برای افرادی که دچار بیماری کبدی حاد یا مزمن هستند عبارت اند از:

دارو های ضد ویروسی: اگر دلیل بیماری کبد هپاتیت ویروسی باشد، ممکن است فرد به دارو های ضد ویروس نیاز داشته باشد.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: مصرف این نوع داروها برای افرادی که به هپاتیت ایمنی مبتلا هستند ضروری است.

تغییر سبک زندگی: زمانی که دلیل بیماری کبدی به مصرف الکل یا چاقی مربوط است، پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند که مصرف الکل را کنار گذاشته یا وزن خود را کم کند.

دیالیز کبدی: یک بیمار در مراحل نهایی بیماری کبد ممکن است به دیالیز کبدی نیاز پیدا کند. در این فرایند مواد سمی که کبد قادر به خارج کردن آن ها از جریان خون نیست،خارج می شوند.

پیوند کبد: در افراد مبتلا به ESLD، فرد ممکن است به پیوند کبد نیاز پیدا کند. این فرایند بسیار پیچیده است و به وجود یک اهدا کننده مناسب بستگی دارد.

روش های پیشگیری از نارسایی کبد

فرد می تواند با انجام کارهای زیر خطر ابتلا به بیماری نارسایی کبد را به حداقل برساند:

رسیدن به وزن مناسب و حفظ کردن آن
اجتناب از مصرف بیش از حد الکل
تکمیل برنامه واکسیناسیون هپاتیت
مصرف دوز توصیه شده توسط پزشک در صورت مصرف دارو
انجام فعالیت بدنی منظم

چشم انداز

اگر فردی در مراحل اولیه ی بیماری کبدی درمان را شروع کرده و یک سبک زندگی سالم را انتخاب کند، کبد او می تواند به طور کامل آسیب های قبلی را جبران کرده و بهبود پیدا کند.

اما زمانی که بیماری کبدی به مرحله ی سیروز رسید، آسیب ها غیرقابل جبران می شوند.

درمان در این مرحله تنها برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و افزایش طول عمر بیمار خواهد بود.

خلاصه

بیماری کبدی زمانی اتفاق می افتد که کبد قادر به انجام عملکردهای خود نباشد.

این بیماری می تواند در طولانی مدت ایجاد شده یا حتی به سرعت در افرادی که هیچ زمینه ی بیماری کبدی ندارند، رخ دهد.

روش های درمان نارسایی کبد بسته به علل بیماری و مرحله ی آن متفاوت هستند.

افراد می توانند با انتخاب سبک زندگی سالم و دریافت واکسن های خاصی از ابتلا به بیماری های کبدی پیشگیری کنند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

الکل / اعتیاد / مواد مخدر بیماری عفونی / باکتریایی / ویروسی بیماری کبد / هپاتیت پیوند عضو چاقی / کاهش وزن عفونت