تفاوت بین SSRIs و SNRIs

SSRI و SNRI دو نوع از داروهای ضد افسردگی هستند که سطح سروتونین و نوراپی نفرین را افزایش می دهند؛ عملکرد، عوارض و تفاوت بین آن ها را بخوانید.

 

مقدمه

مهارکننده های بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده کننده بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs) دو نوع مختلف از داروهای ضد افسردگی هستند.

SSRI ها باعث افزایش سطح سروتونین در مغز شده و SNRI ها باعث افزایش سطح سروتونین و نوراپی نفرین خواهند شد.

SSRI ها و SNRI ها روی انتقال دهنده های عصبی (به عنوان مواد شیمیایی مغز که به انتقال سیگنال بین سلول های عصبی کمک می کنند) کار می کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تفاوت این دو نوع دارو از جمله عملکرد آنها، شرایطی که ممکن است پزشکان از آنها استفاده کنند و عوارض جانبی همراه آنها، به مطالعه ادامه دهید.

 

همچنین بخوانید:

افسردگی چیست: علائم و درمان (کلیک)

 

نحوه عملکرد SSRI ها و SNRI ها

سلول های مغز به تولید انتقال دهنده های عصبی از جمله سروتونین و نوراپی نفرین که برخی افراد از آن با نام نورآدرنالین یاد می کنند، می پردازند.

نورون ها که سلول های مغز هستند با استفاده از انتقال دهنده های عصبی به یکدیگر پیام ارسال می کنند.

انتقال دهنده های عصبی سیگنال ها را از طریق سیناپس سلول منتقل می کنند.

انتقال دهنده های عصبی مختلف، سیگنال های متفاوتی را حمل می کنند.

برخی از آنها که با نام انتقال دهنده های عصبی تحریکی شناخته می شوند، احتمال تولید سیگنال های الکتریکی توسط نورون به نام پتانسیل عمل (Action potential) را افزایش می دهند.

سروتونین می تواند نقش تحریکی و مهاری داشته باشد اما نوراپی نفرین یک انتقال دهنده عصبی کاملا تحریکی است.

SSRI ها و SNRI ها از جذب مجدد برخی از انتقال دهنده های عصبی خاص در ترمینال های عصبی مغز جلوگیری می کنند.

SSRI ها جذب مجدد سروتونین و SNRI ها جذب مجدد سروتونین و نوراپی نفرین را متوقف می کنند.

فرآیند جذب مجدد، در دسترس بودن انتقال دهنده های عصبی را کاهش داده زیرا مغز آنها را دوباره جذب می کند.

بنابراین با جلوگیری از این روند، مهارکننده های جذب مجدد میزان دسترسی به انتقال دهنده های عصبی را افزایش می دهند.

 

SSRI و SNRI : تفاوت آنها با یکدیگر چیست؟

سروتونین در تنظیم خلق و خو به بدن کمک می کند.

زمانی که میزان سروتونین خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، ممکن است فرد افسرده شود.

همچنین سطح سروتونین پایین باعث اضطراب، افکار خودکشی، افسردگی یا رفتارهای وسواسی می شود.

هنگامی که سطح سروتونین افزایش یابد، فرد از نظر جسمی و روانی کمتر تحریک و فعال شده که این امر خواب و ریلکس شدن را ساده تر می کند.

SSRI ها و SNRIها ، هر دو سطح سروتونین مغز را افزایش می دهند و به طور بالقوه به بهبود علائم بیماری های مختلف روانی کمک می کنند.

نوراپی نفرین نقشی اساسی در پاسخ جنگ یا گریز (Fight-or-Flight Response) دارد.

در هنگام استرس شدید مانند زمانی که فرد احساس خطر می کند، نوراپی نفرین به طور طبیعی افزایش می یابد.

همچنین نوراپی نفرین در زندگی روزمره مانند خوابیدن، توجه کردن، حافظه و تنظیم خلق و خو نقش دارد.

افرادی دارای سطح پایین نوراپی نفرین، ممکن است در تمرکز مشکل داشته، علائم اختلال نقص توجه یا بیش فعالی (ADHD) پیدا کنند یا علائم افسردگی داشته باشند.

SNRI ها سطح نوراپی نفرین را افزایش داده و به افراد در افزایش تمرکز و کاهش علائم افسردگی کمک می کنند.

سطح بالاتر نوراپی نفرین می تواند باعث احساس سرخوشی شود.

با این حال همچنین می تواند سبب بروز حملات پانیک، فشار خون بالا و رفتار بیش فعالی شود.

با توجه به این عوارض، SNRI ها می توانند برای افرادی که دارای برخی مشکلات سلامت قلب، سابقه پانیک یا مشکلات بیش فعالی هستند، مناسب نباشد.

هیچ مدرک روشنی وجود ندارد که نشان دهد یکی از این دو گروه به صورت مداوم بر دیگری برتری داشته باشد.

ممکن است لازم باشد تا افراد داروهای مختلف و ترکیبی از داروها را با دوزهای مختلف امتحان کنند.

اثربخشی هر دو نوع داروهای ضد افسردگی ممکن است چندین هفته زمان ببرد.

 

 

آیا آنها عوارض جانبی متفاوتی دارند؟

SSRI ها و SNRI ها نقش های متنوعی در سلامت و عملکرد روزانه افراد دارند.

به عنوان مثال سروتونین به تنظیم ریتم خواب و بیداری، اشتها، هضم و سیستم غدد درون ریز کمک می کند.

این عملکردهای متنوع به این معنی هستند که SSRI ها و SNRI ها می توانند طیف وسیعی از عوارض جانبی را ایجاد کنند.

ممکن است عوارض جانبی در افراد مختلف، متفاوت باشند و همچنین با گذشت زمان یا بالا رفتن دوز مصرفی تغییر کنند.

برخی افراد عوارض جانبی خاصی از SSRI ها و SNRI ها را بیش از سایرین نگران کننده می دانند.

بنابراین اطلاع به پزشک در خصوص هر گونه نگرانی دارای اهمیت است.

در برخی موارد ممکن است افراد هیچ عارضه ای را تجربه نکنند یا با عادت کردن بدن به دارو، این عوارض برطرف شوند.

بعضی از رایج ترین عوارض جانبی SSRI ها عبارتند از:

• اختلال در عملکرد جنسی از جمله مشکلات برانگیختگی، تغییر در میل جنسی و مشکل در ارگاسم
• رویاهای غیرمعمول
• تغییرات در خواب
• خستگی
• عفونت های سینوسی و گلو درد
• تعریق
• اضطراب
• گرگرفتگی
• بثورات پوستی

 

در کودکان و نوجوانان:

• لرزش عضلات یا حرکات غیر ارادی
• تشنگی
• خونریزی بینی
• دوره های قاعدگی شدید
• افزایش ادرار

 

اگرچه بروز عوارض جانبی شدید به ندرت رخ می دهد اما برخی از آنها عبارتند از:

• افکار خودکشی یا وخیم شدن افسردگی به ویژه در کودکان و نوجوانان
• واکنش های آلرژیک
• چشم درد و تغییر در بینایی
• بثورات پوستی
• اپیزودهای شیدایی
• تشنج
• تغییر وزن و اشتها
• ضربان قلب نامنظم
• سندرم سروتونین که یک بیماری کشنده بالقوه است.

سندرم سروتونین باعث سرگیجه، ضربان قلب سریع، تغییر فشار خون و سایر علائم در افرادی می شوند که در معرض سروتونین بیش از حد هستند.

این احتمال وجود دارد که افرادی که چندین داروی موثر روی سطح سروتونین مصرف می کنند، تحت تاثیر این وضعیت قرار گیرند.

SNRI ها می توانند عوارض جانبی مشابه با SSRI ها ایجاد کنند.

 

همچنین می توانند باعث ایجاد علائم زیر شوند:

• یبوست
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• اضطراب
• حملات پانیک
• خشکی دهان
• ضعف جسمی

همچنین ممکن است برخی افراد دچار علائم توقف ناگهانی این دو گروه دارو شوند.

 

همچنین بخوانید:

قطع مصرف ایمن داروهای ضد افسردگی (کلیک)

 

شرایط

برخی از شرایطی که SNRI ها و SSRI ها قادر به درمان آنها هستند، عبارتند از:

• اشکال مختلف افسردگی مانند اختلال افسردگی عمده، اختلال عاطفی فصلی و دوره های افسردگی اختلال دوقطبی
• اختلالات اضطرابی مانند اختلال اضطراب عمومی، فوبیاها و وسواس فکری عملی (OCD)
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• افکار خودکشی
• فیبرومیالژیا و انواع دیگر درد مزمن

برخی از SNRI ها می توانند نوروپاتی دیابتی را درمان کنند.

همچنین ممکن است پزشکان از این داروها برای درمان بیماری های دیگر مانند اختلالات خواب استفاده کنند.

به این روش Off-label می گویند.

 

نمونه هایی از SNRI و SSRI

در حالی که بسیاری از داروهای ضد افسردگی در یکی از این دو گروه قرار دارند اما مصرف هر داروی خاص، رفتار متفاوتی در بدن خواهد داشت.

افرادی که عوارض جانبی یکی از اعضای یک گروه دارویی را دوست ندارند، می توانند از مصرف داروی دیگری از همان گروه راضی باشند.

به عنوان مثال یک تحلیل در خصوص SNRI ها در سال 2014 نشان داد که تفاوت چشمگیری بین داروها از نظر عوارض جانبی، شرایط خاصی که سازمان غذا و دارو (FDA) برای آن دارو تایید کرده و تاثیرات آنها بر سایر انتقال دهنده های عصبی مثل دوپامین، وجود دارد.

بعضی از نمونه های SNRI ها عبارتند از:

• ونلافاکسین (Venlafaxine)
• دولوکستین (Duloxetine)
• دزونلافاکسین (Desvenlafaxine)
• میلناسیپران (Milnacipran)
• لوومیلناسیپران (Levomilnacipran)

 

بعضی از نمونه های SSRI ها عبارتند از:

• فلوکستین (Fluoxetine)
• سیتالوپرام (Citalopram)
• سرترالین (Sertraline)
• پاروکستین (Paroxetine)
• اسیتالوپرام (Escitalopram)
• فلووکسامین (Fluvoxamine)
• ویلازودون (Vilazodone)

 

خلاصه

SSRI ها و SNRI ها می توانند به درمان طیف وسیعی از مشکلات خلقی و همچنین بیماری های دیگر مانند درد مزمن کمک کنند.

زمانی که افراد این داروهای ضد افسردگی را زیر نظر پزشک مصرف می کنند، کیفیت زندگی آنها به طرز چشمگیری بهبود خواهد یافت.

با این حال، میزان بیش از حد هر انتقال دهنده عصبی می تواند روی سلامتی و تندرستی تاثیر منفی داشته باشد.

بنابراین، افرادی که به دنبال درمان بهداشت و سلامت روان هستند باید تمام علائم، سوابق پزشکی و فهرست داروهای مصرفی خود از جمله مکمل ها و داروهای قابل خرید بدون نسخه (OTC) را به پزشک ارائه دهند.

یافتن داروی موثر به زمان و کمی آزمایش نیاز دارد، بنابراین افراد باید سعی کنند با پزشکی که مایل است همه گزینه ها را بررسی کند، همکاری کرده و به نگرانی های مربوط به ایجاد عوارض جانبی به دقت توجه کنند.