هر آنچه باید درباره آپلازی بدانید

این مقاله به بررسی علت و نشانه های انواع آپلازی و تفاوت آن با بیماری های مشابه مانند هیپوپلازی – آتروفی – آژنزی و دیسپلازی می پردازد.

 

آپلازی (Aplasia) بیماری است که در آن عضو، اندام یا بخش دیگری از بدن رشد نمی کند.

در اکثر موارد آپلازی از بدو تولد مشهود است. با این حال برخی انواع آپلازی ممکن است تا پایان زندگی فرد نمایان نشوند.

 

انواع آپلازی

از آنجایی که آپلازی می تواند روی هر اندام یا بافتی اثر گذارد انواع مختلفی از این بیماری وجود دارد.

برخی از نمونه ها عبارتند از:

 

آپلازی خالص گلبول قرمز اکتسابی (PRCA)

در مغز استخوان، گلبول های قرمز خون در ابتدا به صورت سلول هایی به نام اریتروبلاست فعالیت می کنند. این سلولها بعداً به گلبولهای قرمز خون بالغ تبدیل می شوند.

افراد مبتلا به PRCA فاقد سلولهای اریتروبلاست هستند. به همین دلیل این افراد ممکن است به آنمی آپلاستیک دچار شوند.

کم خونی آپلاستیک شرایطی است که در آن مغز استخوان، گلبول های قرمز خون لازم و کافی برای بدن را تولید نمی کند.

به گفته مرکز ملی پیشرفت علوم ترجمه، علائم PRCA عبارتند از:

• خستگی
• بی حالی
• رنگ پریدگی

بیماری های خود ایمنی، تیموما، تومورها و عفونت های ویروسی از انواع علت های ابتلا به آپلازی PRCA هستند. در برخی موارد علت آپلازی مشخص نیست.

 

همچنین بخوانید:

کم خونی یا آنمی (کلیک)

 

آپلازی کوتیس مادرزادی (Aplasia cutis congenita)

آپلازی کوتیس مادرزادی یک وضعیت نادر است که باعث می شود نوزادان تازه متولد شده در برخی قسمت های بدن خود پوست نداشته باشند. در برخی موارد افراد مبتلا به این وضعیت، ساختارهای زیرین پوست مانند استخوان را نیز ندارند.

این ضایعه پوستی مادرزادی معمولاً به پوست سر آسیب می زند. با این حال می تواند هر قسمت از بدن را درگیر کند.

نواحی آسیب دیده غشاء شفاف و نازکی در قسمت بالای آن دارند. در برخی موارد مشاهده اعضای داخلی کودک از طریق غشاء امکان پذیر است.

ممکن است علت آپلازی کوتیس مادرزادی جهش در برخی ژن ها باشد.

 

آپلازی رادیال (Radial aplasia)

رادیوس استخوانی است که استخوان ساعد در قسمت فوقانی بازو را به مچ وصل می کند. افراد مبتلا به آپلازی رادیال بدون استخوان رادیوس متولد می شوند.

بدون استخوان رادیال ساعد کوتاهتر از آنچه که باید به نظر می رسد. علاوه بر این، دست و مچ به سمتی از ساعد که انگشت شست قرار دارد می چرخند (انحراف پیدا می کنند).

اگرچه نظریه های زیادی در مورد علت آپلازی رادیال وجود دارد اما تحقیقات بیشتری برای تعیین علت دقیق این بیماری باید انجام گیرد.

 

آپلازی سلول زایا (Germ cell aplasia)

توبولهای اسپرم ساز درون بیضه ها جایی هستند که فرایند اسپرماتوژنز یا تولید اسپرم اتفاق می افتد.

توبولها حاوی دو نوع سلول هستند: سلولهای اسپرماتوژنیک و سلولهای سرتولی.

سلولهای اسپرماتوژنیک به فرایند اسپرماتوژنز کمک می کنند. یکی از نقشهای اصلی سلولهای سرتولی تأمین تغذیه اسپرم است.

افراد مبتلا به آپلازی سلولهای ژرم سلولهای سرتولی دارند اما سلولهای اسپرماتوژنیک ندارند.

همچنین ممکن است متخصصان پزشکی از این نوع آپلازی به عنوان سندروم تک سلول سرتولی یا سندروم دل کاستیلو نام ببرند.

این نوع آپلازی علائم جسمی ایجاد نمی کند. اصلی ترین علامت و نشانه ابتلای فرد به آپلازی سلولهای ژرم ناباروری است.

به همین دلیل ممکن است تا زمانی که فرد از طریق رابطه جنسی اقدام به بارداری نکند متوجه نشود که چنین وضعیتی دارد.

اگر یک پزشک به آپلازی سلول های زایا مشکوک شود احتمالاً از بافت بیضه های فرد نمونه برداری انجام می دهد.

 

آپلازی تیموس

تیموس غده ای است که نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد. اگرچه این غده فقط تا زمان بلوغ فعالیت می کند اما به رشد و فعالیت سلول های T جوان کمک می کند.

سلول های T میکروب ها و سلول های مضر مانند باکتری ها، ویروس ها و سرطان ها را شناسایی و به آنها حمله می کنند. با این حال هر سلول T تنها با یک نوع میکروب یا سلول مبارزه می کند.

آپلازی تیموس در کنار سندروم دی جورج رخ می دهد. در افراد مبتلا به این شرایط ژنتیکی بخش کوچکی از کروموزوم وجود ندارد. نوزاد بدون غده تیموس در معرض خطر بالایی از ابتلا به عفونت هایی قرار دارد که زندگی را تهدید می کنند.

 

آپلازی ریه

در موارد نادر ممکن است نوزاد فقط با یک ریه متولد شود.

یک مطالعه موردی در سال 2015 جزئیات معاینه نوزادی که بدون ریه متولد شده است را بیان می کند.

نویسندگان این مطالعه خاطرنشان کردند که کودک کمی پس از تولد به مشکلات تنفسی دچار شده و به مراقبت با دستگاه تنفس احتیاج داشت.

تشخیص این نوع آپلازی در اسکن های قبل از زایمان دشوار است.

با این حال نویسندگان این مطالعه موردی تأکید می کنند که در زمان نوشتن مقاله وضعیت کودک پایدار بوده و به تمام نقاط موردانتظار رشد رسیده بود.

 

آژنزی – هیپوپلازی و آتروفی

آژنزی، آپلازی و هیپوپلازی اصطلاحات بسیار مشابهی هستند که همگی به مراحل متفاوتی از رشد ناقص اشاره دارند.

همه آنها به رشد ناقص و کمتر از حد معمول اندامها یا بافتها منجر می شوند.

 

 آژنزی

برخی افراد ممکن است از دو اصطلاح آژنزی و آپلازی به جای یکدیگر استفاده کنند.

با این حال، محققان از آژنزی برای توصیف فقدان کامل یک عضو و از آپلازی برای اشاره به عدم رشد کامل یک عضو در مراحل اولیه استفاده می کند.

 

هیپوپلازی

هیپوپلازی به اختلال در رشد یا رشد ناقص اعضای بدن اشاره دارد.

در برخی موقعیت ها، شرایط مربوط به آپلازی نیز ممکن است در گروه هیپوپلازی قرار گیرند.

به عنوان مثال ممکن است فرد مبتلا به آپلازی رادیال کاملا بدون استخوان رادیوس نباشد و در عوض استخوان رادیوس او کوتاهتر از حد معمول باشد.

 

آتروفی

آتروفی اصطلاح مرتبط دیگری است. این اصطلاح به نبود جزئی یا کامل سلول، عضو یا بافت پس از رشد طبیعی و بلوغ اشاره دارد.

آتروفی معمولاً به کاهش اندازه یا عملکرد بافت، اندام یا سلول گفته می شود. این وضعیت با هیپوپلازی تفاوت دارد چرا که در هیپوپلازی کاهش اندازه به این دلیل است که سلول، اندام یا بافت به حد نرمال رشد نمی کنند.

 

همچنین بخوانید:

آتروفی مغز (کلیک)

 

تفاوت بین آپلازی و دیسپلازی

به گفته موسسه ملی سرطان دیسپلازی هنگامی رخ می دهد که سلول های بافت یا اندام به طور غیر طبیعی رشد می کنند.

دیسپلازی با آپلازی تفاوت دارد؛ از این نظر که در آپلازی اندام یا بافت از همان مراحل اولیه رشد نمی کند.

دیسپلازی می تواند در هر قسمت از بدن رخ دهد و هر دوی کودکان و بزرگسالان را درگیر کند.

پزشک می تواند دیسپلازی را در جنین در حال رشد قبل از تولد تشخیص دهد و دیسپلازی در زمان رشد کودک می تواند مشکلات رشدی ایجاد کند.

در بزرگسالان، دیسپلازی معمولا به رشد غیر طبیعی بافت ها یا سلول ها اشاره دارد.

در صورتی که این سلولها به رشد خود ادامه دهند مستعد سرطانی شدن بوده و می توانند تومور ایجاد کنند.

دیسپلازی انواع مختلفی دارد و علت همه آنها هنوز مشخص نیست.

گاهی اوقات ممکن است متخصصان پزشکی اصطلاحات مشابهی را برای توصیف آپلازی یا دیسپلازی که ناحیه خاصی از بدن را درگیر می کند استفاده کنند.

به عنوان مثال آنها ممکن است اصطلاح دست چنبری رادیال (فقدان مادرزادی استخوان رادیوس) را برای آپلازی رادیال و دیسپلازی رادیال بکار ببرند.

گاهی اوقات پزشکان از این اصطلاح برای اشاره به هیپوپلازی رادیوس هم استفاده می کنند.

پزشکان بسته به علت، دست چنبری رادیال را به چهار نوع مختلف طبقه بندی می کنند.

این دسته بندی این سردرگمی را ایجاد می کند که آیا استفاده از اصطلاحات آپلازی و دیسپلازی به جای هم مناسب است یا خیر.

با این حال مردم نباید این دو اصطلاح را معادل و یکسان بدانند. اگرچه هر دو ممکن است اثرات مشابهی در یک ناحیه از بدن ایجاد کنند و باعث ایجاد بیماری و وضعیت هایی با نام مشترک شوند اما آپلازی و دیسپلازی با هم تفاوت دارند.

 

خلاصه

Aplasia هنگامی اتفاق می افتد که عضو، اندام یا بخشی از بدن در طی رشد جنین رشد نکند.

بسیاری از انواع آپلازی از بدو تولد مشهود هستند اما برخی از آنها ممکن است در مراحل بعدی زندگی نمایان شوند.

آژنزی، آپلازی و هیپوپلازی اصطلاحات بسیار مشابهی هستند که همگی به مراحل متفاوتی از رشد ناقص اشاره دارند. با این حال معانی متفاوتی دارند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.