فیبرومیالژیا بیماری بلند مدتی است که با علائمی مانند درد – سر درد و خستگی همراه است، این مقاله به بررسی علائم – علت و تشخیص آن می پردازد.

جهت مطالعه روش های درمان فیبرومیالژیا مقاله زیر را بخوانید:

روش های درمان فیبرومیالژیا (کلیک)

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- بررسی اجمالی↓

2- علائم فیبرومیالژیا↓

3- علل ایجاد فیبرومالژیا؟↓

4- تشخیص فیبرومیالژیا↓

1- بررسی اجمالی

فیبرومیالژیا که سندروم فیبرومیالژیا (FMS) نیز نامیده می شود، یک بیماری بلند مدت ایجاد کننده درد در کل بدن است.

همچنین بخوانید:

درد چیست و روش های درمان آن (کلیک)

علائم فیبرومیالژیا

افراد مبتلا به فیبرومیالژیا علاوه بر درد گسترده ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:

افزایش حساسیت به درد
خستگی شدید
سفتی عضلات
مشکل در خوابیدن
مشکل در فرآیندهای ذهنی (معروف به مه مغزی) مانند مشکلات حافظه و تمرکز
سر درد
سندروم روده تحریک پذیر (IBS) به عنوان یک بیماری گوارشی که باعث درد معده و نفخ می شود.

در صورت مشکوک بودن به فیبرومیالژیا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید.

با اینکه بعید به نظر می رسد که این بیماری به طور کامل از بین برود اما درمان برای تکسین بعضی از علائم آن در دسترس است.

نحوه درمان فیبرومیالژیا

اگرچه در حال حاضر هیچ درمانی برای فیبرومیالژیا وجود ندارد اما روش های درمانی برای تسکین بعضی از علائم و تسهیل زندگی با این بیماری وجود دارد.

درمان معمولا ترکیبی از موارد زیر است:

مصرف داروهایی مثل داروهای ضد افسردگی و مسکن ها
درمان های گفتاری مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) و مشاوره
تغییر در سبک زندگی مانند برنامه های ورزشی و تکنیک های ریلکسیشن
ورزش به طور ویژه فواید مهمی برای افراد مبتلا به فیبرومیالژیا از جمله کمک به کاهش درد دارد.

علت ایجاد فیبرومیالژیا

علت دقیق بروز فیبرومیالژیا ناشناخته باقی مانده است.

اما تصور می شود که این بیماری مربوط به سطح غیر طبیعی بعضی از مواد شیمیایی در مغز و تغییر در روش پردازش پیام های درد سیستم عصبی مرکزی (مغز، نخاع و اعصاب) به بدن است.

همچنین گفته می شود که بعضی از افراد به دلیل ژن های منتقل شده از والدین بیشتر در معرض ابتلا به فیبرومیالژیا قرار دارند.

به نظر می رسد در بسیاری موارد این بیماری توسط یک رویداد استرس زا از نظر جسمی یا روحی ایجاد شود. این موارد عبارتند از:

آسیب دیدگی یا عفونت
زایمان
عمل جراحی
به هم زدن یک رابطه
مرگ یک عزیز

چه افرادی تحت تاثیر فیبرومیالژیا قرار می گیرند؟

همه افراد می توانند به فیبرومیالژیا مبتلا شوند اما این بیماری خانم ها را 7 برابر بیش از مردان تحت تاثیر قرار می دهد.

این بیماری معمولا در سنین 30 تا 50 سالگی ایجاد می شود اما ممکن است در همه افراد از جمله کودکان و افراد مسن رخ دهد.

دقیقا مشخص نیست که چه تعداد از افراد به فیبرومیالژیا مبتلا هستند اما تحقیقات نشان داده اند که این بیماری نسبتا شایع است.

بعضی از تخمین ها نشان می دهند که ممکن است تقریبا 1 نفر از هر 20 نفر تا حدی تحت تاثیر فیبرومیالژیا قرار گیرد.

یکی از علت های اصلی مشخص نبودن تعداد مبتلایان به فیبرومیالژیا این است که تشخیص این بیماری می تواند دشوار باشد.

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و علائم آن می توانند شبیه به بیماری های دیگر باشند.

2- علائم

فیبرومیالژیا علائم زیادی دارد که در افراد مختلف، متفاوت هستند.

علامت اصلی آن ایجاد درد گسترده است.

ممکن است دوره هایی برای بهتر یا بدتر شدن علائم وجود داشته باشند که به عوامل زیر بستگی دارند:

سطح استرس
تغییرات آب و هوایی
میزان فعال بودن از نظر جسمی

در صورتی که مشکوک به فیبرومیالژیا هستید به پزشک عمومی مراجعه کنید.

درمان برای تسکین بعضی از علائم فیبرومیالژیا در دسترس بوده اما بعید بنظر می رسد که این بیماری به طور کامل از بین برود.

در ادامه به بررسی علائم اصلی فیبرومیالژیا می پردازیم.

درد گسترده

در صورت ابتلا به فیبرومیالژیا، احتمالا یکی از اصلی ترین علائم آن ایجاد درد گسترده است.

این درد در سراسر بدن احساس شده اما ممکن است در نواحی خاص مانند کمر یا گردن بدتر باشد.

احتمالا این درد مداوم بوده اما می تواند در زمان های مختلف بهتر یا شدیدتر شود.

ممکن است این درد مشخصات زیر را داشته باشد:

تیر کشیدن
احساس سوزش
درد تیز و شبیه به چاقو زدن

حساس شدن شدید به درد

فیبرومیالژیا می تواند شما را نسبت به درد در سراسر بدن بسیار حساس کند. در این وضعیت ممکن است کوچکترین لمس نیز دردناک باشد.

در صورت صدمه دیدن مثلا ضربه به شست پا، ممکن است درد آن برای مدت بیشتری نسبت به روال عادی ادامه پیدا کند.

ممکن است بیماری های توصیف شده با اصطلاحات پزشکی زیر عنوان شوند:

هایپرالژزی (Hyperalgesia) – زمانی که شدیدا نسبت به درد حساس باشید.
آلودینیا (Allodynia) – زمانی که چیزی باعث درد شود که در حالت عادی دردناک نیست مانند لمس بسیار آهسته

همچنین ممکن است حساسیت به مواردی مانند دود، بعضی غذاها و نورهای شدید نیز ایجاد شود.

قرار گرفتن در معرض مواردی که به آن حساس هستید می تواند باعث عود کردن سایر علائم فیبرومیالژیا شود.

سفتی

فیبرومیالژیا می تواند باعث ایجاد احساس سفتی شود.

قرار گرفتن طولانی مدت در یک وضعیت می تواند باعث شدیدتر شدن این احساس شود. به عنوان مثال زمانی که صبح از خواب بیدار می شوید.

همچنین این وضعیت می تواند باعث اسپاسم عضلات می شود.

اسپاسم زمانی رخ می دهد که عضلات سفت، منقبض و دردناک شوند.

خستگی

فیبرومیالژیا می تواند باعث ایجاد خستگی شدید شود.

این وضعیت از یک احساس خستگی ملایم تا احساس خستگی که طی یک بیماری آنفولانزا ایجاد می شود، متغیر است.

خستگی شدید می تواند به طور ناگهانی ظاهر شده و باعث تخلیه شدن تمام انرژی شود.

ممکن است در این صورت برای انجام هر کاری بیش از حد احساس خستگی کنید.

کیفیت پایین خواب

فیبرومیالژیا می تواند خواب را تحت تاثیر قرار دهد.

ممکن است در این وضعیت حتی در صورت داشتن خواب کافی، اغلب خسته از خواب بیدار شوید.

دلیل این امر این است که گاهی اوقات فیبرومیالژیا از خواب عمیق برای سرحال شدن جلوگیری کند.

ممکن است این وضعیت را با اصطلاح خواب غیر ترمیمی بشناسید.

مشکلات شناختی (مه مغزی)

مشکلات شناختی موضوعاتی مربوط به فرآیندهای ذهنی مانند تفکر و یادگیری هستند.

در صورت ابتلا به فیبرومیالژیا ممکن است شرایط زیر را تجربه کنید:

مشکل در یادآوری و یادگیری چیزهای جدید
مشکل در توجه و تمرکز
گفتار کند یا غیر واضح

سر درد

در صورتی که فیبرومیالژیا باعث احساس درد و سفتی در گردن و شانه ها شود، ممکن است دچار سر دردهای مکرر نیز شوید.

این موارد می توانند از سر دردهای خفیف تا میگرن شدید متفاوت باشند.

همچنین ممکن است علائم دیگری مانند حالت تهوع را نیز به همرا داشته باشد.

سندروم روده تحریک پذیر (IBS)

بعضی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دچار سندورم روده تحریک پذیر (IBS) می شوند.

سندروم روده تحریک پذیر (IBS) یک بیماری شایع هضم بوده که باعث درد معده و نفخ می شود.

این بیماری همچنین می تواند منجر به یبوست یا اسهال شود.

سایر علائم

علائم دیگری که گاهی اوقات افراد مبتلا به فیبرومیالژیا تجربه می کنند، عبارتند از:

سرگیجه و بی دقتی در حرکات (دست و پا چلفتی)
احساس گرما یا سرمای شدید – این وضعیت به این دلیل رخ می دهد که بدن به درستی قادر به تنظیم دمای بدن نیست.
اصرار طاقت فرسا به حرکت دادن پاها یا سندرم پای بی قرار
احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی، خارش یا سوزش در دست و پاها (سوزن سوزن شدن به پارستزی یا خواب رفتگی نیز معروف است.)
قاعدگی های غیر معمول و دردناک در خانم ها
اضطراب
افسردگی

افسردگی

ابتلا به فیبرومیالژیا در بعضی از افراد منجر به افسردگی می شود.

این امر به این دلیل است که مقابله با فیبرومیالژیا دشوار بوده و سطح پایین بعضی از هورمون های مرتبط با این بیماری افراد را مستعد ابتلا به افسردگی می کند.

افسردگی باعث ایجاد علائم بسیاری می شود که عبارتند از:

بی حوصلگی
احساس نا امیدی و درماندگی
از دست دادن علاقه به چیزهایی که از آنها لذت می برده اید.
در صورتی که مشکوک به افسردگی هستید، کمک گرفتن از پزشک عمومی یا متخصص مراقبت های بهداشتی فیبرومیالژیا دارای اهمیت است.

3- علت فیبرومیالژیا

هنوز علت ابتلای بعضی از افراد با فیبرومیالژیا مشخص نیست. در واقع علت دقیق بروز فیبرومیالژیا ناشناخته مانده اما احتمالا عواملی در آن دخیل هستند.

در ادامه به بررسی بعضی از عوامل اصلی که تصور می شود در ایجاد فیبرومیالژیا نقش دارند، می پردازیم.

پیام های درد غیر عادی

یکی از نظریه های اصلی این است که افراد مبتلا به فیبرومیالژیا دچار تغییراتی در نحوه پردازش پیام های درد توسط سیستم عصبی مرکزی می شوند.

این امر می تواند در نتیجه تغییر در مواد شیمیایی در سیستم عصبی ایجاد شود.

سیستم عصبی مرکزی (مغز، نخاع و اعصاب) اطلاعات را از طریق شبکه ای از سلول های خاص به سراسر بدن منتقل می کنند.

ممکن است تغییر در نحوه عملکرد این سیستم توضیح دهد که چرا فیبرومیالژیا باعث احساس درد دائمی و حساس شدن شدید به آن می شود.

عدم تعادل مواد شیمیایی

تحقیقات نشان داده اند که افراد مبتلا به فیبرومیالژیا سطح غیر طبیعی از هورمون های سروتونین، نورآدرنالین و دوپامین در مغز خود دارند.

ممکن است سطح پایین این هورمون ها به علت مهم بودن برای تنظیم موارد زیر، یک عامل اصلی در ایجاد فیبرومیالژیا باشد:

خلق (مود)
اشتها
خواب
رفتار
واکنش به شرایط استرس زا

همچنین این هورمون ها در پردازش پیام های درد ارسال شده توسط اعصاب نقش دارند.

افزایش سطح هورمون ها با دارو می تواند این سیگنال ها را مختل کند.

همچنین بعضی از محققان اعلام کردند که ممکن است تغییر در سطح بعضی دیگر از هورمون ها مانند کورتیزول (که هنگام تحت فشار قرار گرفتن بدن آزاد می شود) در ایجاد فیبرومیالژیا نقش داشته باشد.

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره عدم تعدل شیمیایی مغز (کلیک)

مشکلات خواب

ممکن است الگوی خواب آشفته بیش از آن که یک علامت باشد، علت فیبرومیالژیا باشد.

فیبرومیالژیا می تواند از خواب عمیق جلوگیری کرده و باعث خستگی شدید شود.

افراد مبتلا به این بیماری که بدخواب نیز هستند، ممکن است سطح بالاتری از درد داشته و این امر نشان می دهد که مشکلات خواب به ایجاد سایر علائم فیبرومیالژیا کمک می کنند.

ژنتیک

تحقیقات نشان داده اند که ژنتیک می تواند سهم کمی در بروز فیبرومیالژیا داشته باشد زیرا احتمالا بعضی از افراد به دلیل ژن های خود بیش از دیگران به آن دچار می شوند.

در این موارد ژنتیک می تواند توضیح دهد که چرا بسیاری از افراد پس از قرارگیری در معرض نوعی محرک دچار فیبرومیالژیا می شوند.

محرک های احتمالی

اغلب فیبرومیالژیا در اثر یک رویداد استرس زا از جمله استرس جسمی یا عاطفی (روانی) ایجاد می شود.

محرک های احتمالی این بیماری عبارتند از:

آسیب دیدگی
عفونت ویروسی
زایمان
عمل جراحی
به هم زدن یک رابطه
مورد سوء استفاده قرار گرفتن در یک رابطه
مرگ یک عزیز

اما در بعضی از موارد فیبرومیالژیا پس از بروز یک محرک مشخص ایجاد نمی شود.

بیماری های وابسته

چندین بیماری دیگر اغلب با فیبرومیالژیا همراه هستند.

به طور کلی بیماری های روماتیسمی (که مفاصل، عضلات و استخوان ها را تحت تاثیر قرار می دهند) مانند:

آرتروز – زمانی که آسیب به مفاصل باعث درد و سفتی می شود.
لوپوس – زمانی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول ها و بافت های سالم در قسمت های مختلف بدن حمله می کند.
آرتریت روماتوئید – زمانی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های سالم در مفاصل حمله کرده و باعث درد و تورم می شوند.
اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات – درد و تورم در قسمت هایی از ستون فقرات
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMD) – بیماری که می تواند باعث درد در فک، گونه ها، گوش ها و شقیقه شود.

چنین بیماری هایی معمولا برای تشخیص فیبرومیالژیا، مورد آزمایش قرار می گیرند.

4- تشخیص فیبرومیالژیا

در صورت مشکوک بودن به فیبرومیالژیا به پزشک عمومی مراجعه کنید.

ممکن است تشخیص فیبرومیالژیا دشوار باشد زیرا هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد.

علائم فیبرومیالژیا می توانند متفاوت و شبیه به علائم چندین بیماری دیگر باشند.

همچنین بدن برای بررسی علائم قابل مشاهده سایر بیماری ها معاینه می شود.

به عنوان مثال تورم مفاصل می تواند به جای فیبرومیالژیا، نشانه ای از آرتریت باشد.

رد کردن سایر بیماری ها

پزشک برای تشخیص فیبرومیالژیا، ابتدا باید بروز سایر بیماری هایی که باعث علائم مشابه می شوند را رد کند.

ممکن است این بیماری ها شامل موارد زیر باشند:

سندورم خستگی مزمن (که با عنوان ME نیز شناخته می شود.) – بیماری که باعث خستگی بلند مدت می شود.
آرتریت روماتوئید – بیماری که باعث درد و تورم در مفاصل می شود.
ام اس (MS) – بیماری سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) که بر حرکت و تعادل تاثیر می گذارد.

آزمایشاتی برای بررسی بعضی از این بیماری ها شامل آزمایش ادرار و خون وجود دارند.

همچنین ممکن است نیاز به تصویربرداری با اشعه ایکس و سایر اسکن ها باشد.

در صورت ابتلا به یک بیماری هنوز احتمال ابتلا به فیبرومیالژیا وجود دارد.

معیارهای تشخیص فیبرومیالژیا

برای تشخیص فیبرومیالژیا معمولا باید معیارهای خاصی رعایت شوند.

معیارهای پرکاربرد برای تشخیص فیبرومیالژیا عبارتند از:

وجود درد شدید در 3 تا 6 ناحیه از بدن یا وجود درد خفیف در بیش از 7 ناحیه از بدن
علائم حداقل 3 ماه در یک سطح مشابه باقی مانده باشند.
هیچ دلیل دیگری برای علائم پیدا نشود.

میزان درد ایجاد شده با اعمال فشار ملایم به بعضی از نقاط حساس (جایی که احتمالا درد بدترین حالت خود را دارد) ارزیابی می شود. البته امروزه این مورد کمتر شایع است.

تشخیص سایر بیماری ها

ممکن است در کنار این بیماری به بیماری های دیگری مبتلا باشید که عبارتند از:

افسردگی
اضطراب
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

در صورتی که علائم ابتلا به یک بیماری دیگر در کنار فیبرومیالژیا را نشان دهند، ممکن است برای تشخیص آن به آزمایشات بیشتری نیاز باشد.

شناسایی تمام بیماری های ممکن به راهنمایی برای انتخاب درمان کمک می کند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.