فنی توئین چیست؟ نحوه مصرف و عوارض آن

فنی توئین دارویی برای درمان صرع و نورالژی عصب سه ‌قلو است، درباره دارو – نحوه و میزان مصرف – بارداری و شیردهی و عوارض آن را بخوانید.

 

نام های تجاری: Epanutin و Epanutin Infatabs

 

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- درباره دارو↓

2- حقایق کلیدی↓

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند فنی توئین مصرف کنند؟↓

4- نحوه و زمان مصرف↓

5- عوارض جانبی فنی توئین↓

6- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی فنی توئین↓

7- فنی توئین در بارداری و شیردهی ↓

8- احتیاط در مصرف با داروهای دیگر↓

 

1- درباره فنی توئین

فنی توئین (Phenytoin) دارویی برای درمان صرع است.

همچنین می توان از فنی توئین برای درمان نورالژی عصب سه ‌قلو به عنوان نوعی درد عصبی تاثیرگذار روی صورت، استفاده نمود.

تهیه فنی توئین با نسخه پزشک ممکن است. این دارو به صورت قرص جویدنی یا حل شدنی در آب، کپسول و شربت عرضه می شود.

 

همچنین بخوانید:

صرع یا اختلال تشنج، پاسخ به سوالات متداول  (کلیک)

 

2- حقایق کلیدی

• از این دارو معمولا روزی یک یا دو مرتبه استفاده می شود. می توان آن را به همراه غذا یا بدون آن میل کرد.
• شایع ترین عوارض جانبی فنی توئین شامل سر درد و احساس سرگیجه است.
• اثربخشی فنی توئین حدود 4 هفته طول می کشد.
• در صورت ابتلا به صرع بهتر است فنی توئین مصرف کنید زیرا ممکن است مصرف سایر نام های تجاری آن برای شما مناسب نباشد.
• در صورتی از فنی توئین برای درمان نورالژی عصب سه ‌قلو استفاده می کنید، مجبور به مصرف نام تجاری خاصی نخواهید بود.
• مصرف فنی توئین در بارداری و شیردهی تنها زمانیست که پزشک فواید آن را بیشتر از مضرات آن بدانید.

 

 

3- چه افرادی می توانند / نمی توانند فنی توئین مصرف کنند؟

بزرگسالان و کودکان در هر سنی می توانند برای درمان صرع و نورالژی عصب سه قلو، فنی توئین مصرف کنند.

مصرف فنی توئین برای بعضی از افراد مناسب نیست.

برای اطمینان از ایمن بودن مصرف آن در صورت وجود شرایط زیر پزشک خود را مطلع کنید:

• سابقه حساسیت دارویی نسبت به فنی توئین یا داروهای دیگر
• مشکل کبدی یا کلیوی
• ابتلا به یک اختلال خونی به نام پورفیری
• منع مصرف الکل – شربت فنی توئین حاوی مقدار کمی الکل است.
• سابقه بروز بثورات پوستی ناشی از مصرف فنی توئین
• تلاش برای باردار شدن یا بارداری
• سابقه واکنش آلرژیک به کارموزین رنگ خوراکی قرمز (E122) یا زنگ زرد غروب خورشید یا ساسنت یلو (E110) – بعضی از نام های تجاری شربت فنی توئین و قرص ها حاوی این موارد هستند.
• عدم تحمل یا جذب بعضی از قندها – بعضی از نام های تجاری فنی توئین حاوی قند هستند.

 

4- نحوه و زمان مصرف فنی توئین

فنی توئین یک داروی تجویزی است. مهم است که این دارو طبق دستورالعمل پزشک مصرف شود.

 

میزان دوز مصرف

دوز مصرفی معمول فنی توئین برای درمان صرع عبارت است از:

• بزرگسالان – 200 تا 500 میلی گرم در روز که به صورت 1 یا 2 دوز مصرف می شود.
• کودکان (12 تا 17 سال) – 300 تا 400 میلی گرم که به صورت 2 دوز مصرف می شود.
• کودکان (تا 11 سال) – دوز مصرفی وابسته به وزن آنها متفاوت است.

دوز مصرفی معمول برای درمان نورالژی عصب سه ‌قلو در بزرگسالان 300 تا 500 میلی گرم در روز است که به صورت 1 یا 2 دوز مصرف می شود.

 

نحوه مصرف فنی توئین

معمولا این دارو روزانه یک یا دو مرتبه مصرف می شود. می توان آن را به همراه غذا یا بدون آن مصرف کرد.

در صورت مصرف دو مرتبه در روز، سعی کنید تا دوزهای مصرفی را به طور مساوی در طول روز (برای مثال صبح و عصر) تقسیم کنید.

• کپسول و قرص – آنها را به صورت کامل به همراه یک لیوان آب، شیر یا آب میوه میل کنید. آنها را نجوید.
• قرص های جویدنی – به همراه یک لیوان آب به صورت کامل میل شده یا جویده شود.
• شربت – دارو به همراه یک سرنگ یا قاشق برای اندازه گیری آن ارائه می شود. در صورت نداشتن، یکی از داروساز درخواست کنید. از قاشق چایخوری برای اندازه گیری دارو استفاده نکنید زیرا میزان مناسبی را ارائه نمی دهد.

 

آیا دوز مصرفی فنی توئین بالا و پایین می شود؟

به منظور پیشگیری از بروز عوارض جانبی، پزشک برای شروع مصرف دوز کمتر فنی توئین را تجویز کرده و آن را به تدریج و طی چند هفته افزایش می دهد.

هنگام شروع مصرف این دارو یا تغییر دوز آن، ممکن است به آزمایش خون نیاز داشته باشید. این کار برای اطمینان از مناسب بودن دوز مصرفی انجام می شود.

زمانی که دوز مصرفی مناسب تعیین شد معمولا ثابت خواهد ماند.

 

برای چه مدت فنی توئین مصرف کنم؟

در صورت ابتلا به صرع به جهت درمان، احتمالا با کنترل شرایط نیز باید برای سال های زیادی از فنی توئین استفاده کنید.

در صورت ابتلا به نورالژی عصب سه ‌قلو تا زمان نیاز از این دارو مصرف می شود. اما گاهی اوقات مصرف آن برای سال ها ادامه خواهد داشت مگر اینکه درد بهبود یافته یا به طور کلی از بین برود.

بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را متوقف نکنید.

 

در صورت فراموشی مصرف دارو چه اتفاقی می افتد؟

در صورت فراموشی مصرف یک دوز فنی توئین مطابق زیر عمل کنید:

• اگر یک مرتبه در روز فنی توئین مصرف می کنید – به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه کمتر از 12 ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی زمان باقی مانده باشد. در این صورت از مصرف آن صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص خود مصرف کنید.
• اگر دو مرتبه در روز فنی توئین مصرف می کنید – به محض یادآوری آن را مصرف کنید مگر اینکه کمتر از 8 ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی زمان باقی مانده باشد. در این صورت از مصرف آن صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص خود مصرف کنید.

هرگز دو دوز دارو را به طور همزمان مصرف نکنید. هرگز برای جبران دوز فراموش شده، دوز اضافی مصرف نکنید.

در صورت ابتلا به صرع، برای درمان فنی توئین را به صورت منظم مصرف کنید. ممکن است فراموشی دوز های این دارو منجر به ایجاد تشنج شود.

اگر اغلب مصرف داروی خود را فراموش می کنید، از زنگ هشدار دهنده برای یادآوری استفاده کنید. همچنین می توانید از داروساز در مورد روش های دیگر یادآوری زمان مصرف داروها راهنمایی بخواهید.

 

اگر زیاد فنی توئین مصرف کنم چه می شود؟

مصرف بیش از حد فنی توئین باعث ایجاد عوارض ناخوشایندی خواهد شد.

 

در شرایط زیر برای دریافت مشاوره با پزشک تماس بگیرید:

• مصرف بیش از حد فنی توئین – حتی در صورتی که هیچ عوارض جانبی ندارید.

 

در صورت نیاز به مراجعه به بخش اورژانس بیمارستان خودتان رانندگی نکنید و از فرد دیگری بخواهید تا این کار را برای شما انجام دهد یا آمبولانس درخواست کنید.

 

بسته دارو یا بروشور آن به همراه میزان باقی ماده از دارو را به همراه خود داشته باشید.

 

5- عوارض جانبی

مصرف فنی توئین در درمان صرع و نورالژی عصب سه گانه، مانند سایر داروها می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شود اما همه افراد دچار این عوارض نخواهند شد.

 

 بثورات پوستی

ایجاد بثورات پوستی در اثر مصرف فنی توئین متداول است. بیشتر این بثورات پوستی جدی نیستند.

اما در صورتی که دچار بثورات پوستی یا قرمزی شده اید، فورا پزشک خود را مطلع کنید زیرا این وضعیت می تواند به بیماری پوستی کشنده ای به نام سندروم استیونز جانسون تبدیل شود.

سندروم استیونز جانسون یکی از عوارض جانبی نادر مصرف فنی توئین است.

این علائم شبیه به آنفولانزا بوده و به دنبال آن بثورات پوستی قرمز یا بنفش گسترش یافته و تاول ایجاد می شود. در نهایت پوست آسیب دیده مرده و از بین می رود.

احتمالا این اتفاق در 8 هفته اول شروع مصرف فنی توئین یا افزایش سریع دوز مصرفی رخ می دهد.

همچنین در صورتی که مصرف فنی توئین به صورت ناگهانی متوقف شود و سپس با همان دوز قبلی شروع شود (کاهش دوز و سپس افزایش دوباره آن) این اتفاق ایجاد می شود.

 

سندروم استیونز جانسون بیشتر در موارد زیر رخ می دهد:

• برای کودکان
• افرادی که سابقه ابتلا به بثورات پوستی در اثر مصرف داروهای مختلف صرع را دارند.
• افرادی که به آنتی بیوتیکی به نام تری متوپریم (Trimethoprim) حساسیت دارند.
• افرادی که دارویی به نام والپروات سدیم (Sodium valproate) مصرف می کنند.

برای پیشگیری از بروز بثورات پوستی که می توانند با سندروم استیونز جانسون اشتباه گرفته شوند، بهتر است در 3 ماه اول درمان با فنی توئین هیچ دارو، غذا یا محصول جدیدی را شروع نکنید.

همچنین بهتر است طی 2 هفته از ابتلا به عفونت ویروسی، واکسیناسیون یا ایجاد بثورات ناشی از سایر موارد، مصرف فنی توئین را شروع نکنید.

 

عوارض جانبی شایع

این عوارض جانبی شایع در بیش از 1 نفر از هر 100 نفر رخ می دهند. آنها معمولا خفیف بوده و خود به خود از بین می روند.

در صورت آزاردهنده شدن عوارض زیر یا از بین نرفتن آنها به مصرف دارو ادامه داده و با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید:

• سر درد
• احساس خواب آلودگی، چرت زدن یا سرگیجه
• احساس عصبی بودن، ناپایداری یا لرزش
• حالت تهوع یا استفراغ
• یبوست
• لثه دردناک یا متورم
• بثورات پوستی خفیف

بعضی از عوارض جانبی مصرف فی توئین با عادت بدن به دارو از بین می روند اما ممکن است چندین هفته تا چندین ماه طول بکشند.

 

عوارض جانبی جدی

تعداد بسیار کمی از افراد با مصرف فنی توئین دچار عوارض جانبی جدی می شوند.

 

در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر فورا پزشک خود را مطلع کنید:

• افکار آسیب رساندن به خود یا خودکشی – تعداد کمی از افراد با مصرف فنی توئین دچار افکار خودکشی می شوند که پس از چند هفته درمان رخ می دهد.
• کبودی یا خونریزی غیرمنتظره، درجه حرارت بالای بدن یا گلو درد – این موارد می توانند نشانه های هشداردهنده یک اختلال خونی باشند.
• درجه حرارت بالای بدن همراه با غدد متورم و بثورات پوستی و گاهی اوقات زردی پوست یا چشم ها به ویژه در 2 ماه اول درمان – این موارد می توانند نشانه هایی از واکنش حساسیت بیش از حد باشند که در صورتی که نژاد سیاه آفریقایی کارائیب داشته یا دارای سیستم ایمنی ضعیفی باشید احتمال بروز آن بیشتر است.
• بثورات پوستی – ممکن است این مورد نشانه ای از سندروم استیونز جانسون باشد.

 

همچنین بخوانید:

علل بروز کبودی ناگهانی و بی علت (کلیک)

 

واکنش آلرژیک جدی

در موارد نادر، ممکن است مصرف فنی توئین باعث یک واکنش آلرژیک جدی مثل آنافیلاکسی (Anaphylaxis) شود.

 

در صورت بروز شرایط زیر با اورژانس تماس گرفته و یا به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید:

• ایجاد بثورات پوستی که ممکن است خارشی، قرمز رنگ، متورم، شبیه تاول یا باعث لایه لایه ای شدن پوست شود.
• خس خس کردن سینه
• ایجاد تنگی در قفسه سینه یا گلو
• ایجاد مشکل در تنفس یا صحبت کردن
• ایجاد تورم در دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو

در صورت بروز موارد فوق ممکن است یک واکنش آلرژیک جدی تجربه کرده و نیاز به درمان فوری در بیمارستان داشته باشد.

موارد اشاره شده همه عوارض جانبی مصرف فنی توئین نیستند. برای دسترسی به فهرست کامل عوارض جانبی این دارو، به بروشور داخل بسته آن مراجعه کنید.

 

6- نحوه کنار آمدن با عوارض جانبی

در صورت بروز عوارض جانبی می توان اقدامات زیر را انجام داد:

• سر درد

استراحت کرده و مایعات فراوان بنوشید. الکل زیادی مصرف نکنید. از داروساز بخواهید تا به شما یک مسکن توصیه کند. در صورتی که این سردردها بیش از یک هفته طول کشیده یا بدتر شدند با پزشک خود صحبت کنید.

 

• احساس خواب آلودگی، چرت زدن یا سرگیجه

این عوارض با عادت بدن به دارو برطرف می شوند. تا زمان هوشیاری از رانندگی، دوچرخه سواری و کار با ماشین آلات خودداری کنید. در صورت برطرف نشدن این موارد طی یک یا دو هفته ممکن است پزشک دوز مصرفی را کاهش داده یا آن را آهسته تر افزایش دهد. در صورت موثر نبودن این روش ها ممکن است به تغییر دارو نیاز داشته باشید.

 

• احساس عصبی شدن، ناپایداری یا لرزش

در صورت آزاردهنده شدن این عوارض با پزشک خود صحبت کنید. این علائم می توانند نشانه مصرف بیش از دوز مصرفی مورد نیاز باشد.

 

حالت تهوع یا استفراغ

به مصرف وعده های غذایی ساده پایبند باشید و از مصرف غذاهای سنگین یا تند و پرادویه خودداری کنید. ممکن است مصرف فنی توئین بعد از غذا یا میان وعده کمک کننده باشد. در صورت استفراغ جرعه های کوچک و مکرر آب بنوشید تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. علائم کم آبی بدن شامل دفع ادرار کمتر از حد معمول یا بوی بد ادرار و شدید ادرار است. در صورت بدتر شدن علائم یا طول کشیدن آن برای بیش از یک هفته با پزشک خود صحبت کنید.

 

• یبوست

مواد غذایی سرشار از فیبر مثل میوه و سبزیجات تازه و غلات بیشتری مصرف کنید. هر روز چندین لیوان آب یا مایعات غیرالکلی بنوشید. در صورت امکان به طور منظم ورزش (پیاده روی روزانه یا دویدن) کنید.

 

لثه های دردناک یا متورم

برای جلوگیری از این عوارض دو مرتبه در روز دندان ها و لثه های خود را مسواک زده و به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید.

 

بثورات پوستی خفیف

ممکن است مصرف آنتی هیستامین قابل خرید بدون نسخه کمک کننده باشد. در مورد انتخاب بهترین نوع آن با داروساز مشورت کنید. در هنگام حمام کردن از آب ولگرم به جای آب داغ استفاده کنید. در صورت گسترش این وضعیت، بروز خارش شدید یا ادامه دار شدن آن برای بیش از دو روز با پزشک خود تماس بگیرید.

 

7- مصرف فنی توئین در بارداری و شیردهی

فنی توئین و بارداری

مصرف فنی توئین در بارداری با افزایش احتمال بروز مشکلات برای کودک متولد نشده مرتبط است.

معمولا فقط زمانی مصرف فنی توئین در دوران بارداری توصیه می شود که پزشک فواید مصرف آن را بیش از خطرات احتمالی آن بداند.

خوب ماندن شما و کودکتان در دوران بارداری مهم است.

در صورت مصرف فنی توئین و بارداری (باردار شدن) فورا پزشک یا پرستار خود را مطلع کنید.

در صورت ابتلا به صرع درمان آن در دوران بارداری مهم است زیرا بروز تشنج می تواند به شما و کودک متولد نشده شما آسیب برساند. در صورت تجویز و صلاحدید پزشک از فنی توئین برای درمان صرع در دوران بارداری استفاده کنید.

همچنین مصرف این دارو را بدون مشورت با پزشک متوقف نکنید.

در صورت تلاش برای باردار شدن یا بارداری و مصرف فنی توئین توصیه می شود تا دوز بیشتری از اسید فولیک (ویتامینی برای رشد طبیعی کودک) استفاده کنید.

ممکن است پزشک در هنگام تلاش برای باردار شدن و در 12 هفته ابتدایی بارداری مصرف دوز بالای 5 میلی گرم در روز را برای شما تجویز کند.

 

همچنین بخوانید:

اسید فولیک چیست؟ مصرف و عوارض (کلیک)

 

فنی توئین و شیردهی

درصورت تایید سلامتی کودک توسط پزشک یا ویزیتور سلامتی شما، می توانید در دوران شیردهی از فنی توئین استفاده کنید.

در صورت مصرف دارو در دوران شیردهی، مقدار کمی از فنی توئین به شیر مادر منتقل می شود. بعضی گزارش ها در مورد ایجاد عوارض جانبی در نوزادان شیرده وجود دارد اما در بیشتر موارد نوزادان دچار هیچ عارضه جانبی نخواهند شد.

ادامه مصرف فنی توئین در دوران شیردهی برای خوب ماندن شما اهمیت دارد. مصرف فنی توئین در دوران شیردهی را بدون مشورت پزشک متوقف نکنید.

در صورتی که مشاهده کردید کودک شما به اندازه معمول شیر نمی خورد، به نظر غیرمعمول خواب آلود است یا نگرانی دیگری در مورد او دارید در اولین فرصت با داروساز، ویزیتور سلامتی یا پزشک خود صحبت کنید.

 

در صورت وجود موارد زیر پزشک یا داروساز را مطلع کنید:

• بارداری
• تلاش برای بارداری
• شیردهی

8- احتیاط در مصرف داروهای دیگر

مصرف بسیاری از داروها بر عملکرد این دارو تاثیر گذاشته و احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد.

در صورت نیاز به مصرف داروهای زیر ممکن است پزشک دوز مصرفی آن را تغییر دهد.

در صورت مصرف داروهای زیر پزشک خود را مطلع کنید:

• سایر داروها برای درمان صرع مانند کاربامازپین (Carbamazepine)، کلونازپام (Clonazepam)، لاموتریژین (Lamotrigine)، فنوباربیتال (Phenobarbital)، سدیم والپروات (Sodium valproate)، توپیرامات (Topiramate)، اکسکاربازپین (Oxcarbazepine)، اتوسوکزوماید (Ethosuximide) و ویگاباترین (Vigabatrin)
• داروهایی برای درمان HIV
• جلوگیری از بارداری هورمونی یا هورمون درمانی جایگزین (HRT)
• داروهایی برای درمان مشکلات قلبی و گردش خون مثل دیگوکسین (Digoxin)، آمیودارون (Amiodarone)، فوروزماید (Furosemide)، وارفارین (Warfarin)، دیلتیازم (Diltiazem)، نیفدیپین (Nifedipine)، آپیکسابان (Apixaban) و تیکاگرلور (Ticagrelor)
• داروهایی برای درمان عفونت های قارچی مثل فلوکونازول (fluconazole)، ایتراکونازول (Itraconazole) و میکونازول (Miconazole)
• داروهایی برای درمان بیماری سل و سایر عفونت ها مثل ایزونیازید (Isoniazid)، ریفامپیسین (Rifampicin)، سولفامتوکسازول – تری متوپریم (Sulfamethoxazole-trimethoprim)، داکسی سایکلین (Doxycycline) و سیپروفلوکساسین (Ciprofloxacin)
• داروهایی برای مشکلات معده مانند امپرازول (Omeprazole)، سوکرالفیت (Sucralfate)، رانیتیدین (Ranitidine) و بعضی از ضد اسیدها
• تئوفیلین (Theophylline) به عنوان دارویی برای کمک به مشکلات تنفسی
• داروهایی برای بی خوابی و مشکلات روحی و روانی مثل کلردیازپوکساید (Chlordiazepoxide)، کلوزاپین (Clozapine)، کلوبازام (Clobazam)، دیازپام (Diazepam)، دیسولفیرام (Disufiram)، فلوکستین (Fluoxetine)، کوئتیاپین (Quetiapine)، ترازودون (Trazodone) و آمی تریپتیلین (Amitriptyline)
• داروهایی برای پیوند مثل سیکلوسپورین (Ciclosporin) و تاکرولیموس (Tacrolimus)
• داروهایی برای درمان سرطان
• بوپروپیون به عنوان دارویی برای کمک به ترک سیگار

موارد فوق فهرست کامل داروی های تاثیرگذار بر عملکرد فنی توئین نیست. برای مطالعه فهرست کامل به بروشور همراه با دارو مراجعه کنید.

 

ترکیب فنی توئین با داروهای گیاهی و مکمل ها

ممکن است مشکلی در مصرف بعضی از داروهای گیاهی و مکمل ها به همراه این دارو وجود داشته باشد.

عصاره گل راعی (St John’s wort) را به همراه Phenytoin مصرف نکنید زیرا باعث کاهش میزان فنی توئین در خون می شود.

در صورتی که قبلا از آن استفاده کرده اید، قبل از توقف مصرف آن با پزشک مشورت کنید زیرا ممکن است به افزایش دوز فنی توئین نیاز داشته باشید.

 

مهم

در صورت مصرف داروی دیگری از جمله داروهای گیاهی، ویتامین ها یا مکمل ها، داروساز یا پزشک خود را مطلع کنید.

 

این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند.

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه ها امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.