کتوکونازول: نحوه و دوز مصرف، عوارض

کتوکونازول در اشکال شامپو – کرم (پماد) – ژل و فوم دارویی برای درمان عفونت قارچی و مخمری است؛ نحوه استفاده – دوز مصرف و عوارض آن را بخوانید.

 

نام های تجاری

Extina

Ketodan Kit

Kuric

Nizoral

Nizoral A-D

Xolegel

 

نام تجاری کانادایی

Ketoderm

 

تعریف

کتوکونازول (Ketoconazole) برای درمان عفونت های ناشی از قارچ یا مخمر استفاده می شود. کتوکونازول با از بین بردن قارچ یا مخمر یا جلوگیری از رشد آن عمل کرده و در درمان عفونت قارچی / مخمری موثر است.

کرم کتوکونازول برای درمان عفونت قارچی و مخمری در موارد زیر استفاده می شود:

• پای ورزشکاران (Tinea pedis یا عفونت قارچی پا)
• عفونت قارچی بدن (Tinea corporis)
• عفونت قارچی کشاله ران (Tinea cruris یا خارش ژوک)
• درماتیت سبورئیک
• تینه آ ورسیکالر (Sun fungus یا ﭘﯿﺘﺮﯾﺎزﯾﺲ ورﺳﯿﮑﺎﻟﺮ)
• عفونت مخمری پوست (کاندیدیازیس جلدی)

از فوم یا ژل کتوکونازول برای درمان درماتیت سبورئیک (نواحی پوسته ای روی پوست سر) استفاده می شود.

از شامپو کتوکونازول 1% برای درمان شوره سر استفاده می شود.

از شامپو کتوکونازول 2% برای درمان تینه آ ورسیکالر (Sun fungus یا ﭘﯿﺘﺮﯾﺎزﯾﺲ ورﺳﯿﮑﺎﻟﺮ) استفاده می شود.

ممکن است از کتوکونازول برای درمان سایر عفونت های قارچی پوست که توسط پزشک شناسایی شده اند نیز استفاده شود.

بیشتر فرم های کتوکونازول جهت درمان عفونت قارچی / مخمری فقط با تجویز پزشک قابل تهیه هستند. بعضی از فرم های آن بدون نسخه پزشک در دسترس هستند. با این حال ممکن است پزشک دستورالعمل های خاصی در مورد استفاده مناسب برای بیماری شما داشته باشد.

این محصول با فرم های زیر عرضه می شود:

• شامپو
• کرم
• فوم (کف)
• ژل

 

همچنین بخوانید:

انواع عفونت قارچی پوست و راه درمان آنها (کلیک)

قبل از استفاده

برای تصمیم گیری در مورد استفاده از یک دارو، خطرات مصرف آن را در مقابل فواید آن بررسی کنید. تصمیم به استفاده از آن توسط شما و پزشک انجام می شود.

برای استفاده از کتوکونازول موارد زیر را در نظر بگیرید:

آلرژی ها

در صورتی که سابقه واکنش غیرمعمول یا آلرژیک نسبت به کتوکونازول یا سایر داروها داشته اید، پزشک خود را مطلع کنید. همچنین اگر آلرژی دیگری به غذاها، رنگ ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات دارید، متخصص بهداشت خود را مطلع کنید. در مورد محصولات بدون نیاز به نسخه، برچسب یا مواد تشکیل دهنده آن را به دقت مطالعه کنید.

 

کودکان

مطالعات کافی در مورد ارتباط سن و اثرات استفاده از کتوکونازول موضعی در کودکان زیر 12 سال انجام نشده است. بی خطر بودن و اثربخشی کتوکونازول موضعی برای کودکان تائید نشده است.

 

سالمندی

مطالعات مناسب انجام شده تا امروز مشکل خاصی را برای استفاده سالمندان از کتوکونازول موضعی در این سن نشان نداده اند. ممکن است بعضی از افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو حساسیت بیشتری نشان دهند.

 

شیردهی

مطالعات کافی در مورد تعیین احتمال بروز خطر برای نوزاد در دوران شیردهی در حین استفاده مادر از دارو انجام نشده است. قبل از مصرف کتوکونازول در دوران شیردهی، مزایای بالقوه آن را با خطرات احتمالی مقایسه کنید.

 

تداخلات دارویی

اگرچه بعضی از داروها به هیچ وجه نباید به همراه هم استفاده شوند اما در مواردی ممکن است دو دارو حتی در صورت داشتن تداخل با هم تجویز شوند. در این موارد ممکن است پزشک دوز مصرفی دارو را تغییر داده یا اقدامات احتیاطی دیگر را انجام دهد. در صورتی که از داروی تجویزی یا بدون نیاز به نسخه دیگری استفاده می کنید، پزشک خود را مطلع کنید.

 

سایر تداخلات

لازم است تا از مصرف برخی داروها در هنگام خوردن غذا (یا بعضی از غذاهای خاص) خودداری کرد زیرا احتمال بروز تداخل وجود دارد.

استفاده از الکل یا دخانیات به همراه داروهای خاص نیز احتمال بروز تداخل خواهد داشت. در مورد مصرف الکل، دخانیات یا غذا به همراه دارو با پزشک مشورت کنید.

 

نحوه استفاده صحیح از کتوکونازول

بسیار مهم است که نحوه استفاده از کتوکونازول، طبق دستورالعمل پزشک باشد. بیشتر از حد تجویز شده از آن استفاده نکنید. بیش از تعداد دفعات تجویز شده و در مدت زمان طولانی تر از زمان توصیه شده از این دارو استفاده نکنید. عدم رعایت این موارد باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته یا تحریک پوستی می شود.

 

این دارو فقط برای استفاده روی پوست است. از آن در چشم، بینی، دهان یا واژن خود استفاده نکنید.

از این دارو در نواحی که دارای بریدگی، خراش یا سوختگی است، استفاده نکنید. در صورتی که دارو بر روی این نواحی قرار گرفت، فورا آن را با آب بشویید.

 

همچنین بخوانید:

انواع عفونت قارچی(کلیک)

 

نحوه استفاده کتوکونازول برای بیمارانی که از کرم استفاده می کنند:

به اندازه کافی کرم بزنید تا نواحی آسیب دیده و اطراف آن پوشانده شوند و به آرامی مالش دهید.

برای کمک به پاکسازی و درمان عفونت، حتی در صورت بهبود علائم پس از چند روز، دوره استفاده از کرم را به پایان برسانید. از آنجایی که برطرف شدن و درمان عفونت های قارچی یا مخمری بسیار کند صورت می گیرد، ممکن است نیاز باشد تا هر روز و تا چند هفته به استفاده از کتوکونازول ادامه دهید. در صورت توقف زودهنگام استفاده از دارو، ممکن است علائم باز گردند. استفاده از هیچ دوز مصرفی را از دست ندهید.

 

نحوه استفاده کتوکونازول برای بیمارانی که از فوم (کف) استفاده می کنند:

• قبل و بعد از استفاده از دارو دست های خود را بشویید.
• کف را به صورت مستقیم روی دست خود اسپری نکنید زیرا به محض لمس پوست شروع به ذوب شدن می کند. در عوض فوم را بر روی درب قوطی یا سطح خنک دیگری بپاشید. سپس نوک انگشتان خود را به کف آغشته کرده و مقدار کمی از دارو را بر روی ناحیه آسیب دیده بمالید. فوم را به آرامی ماساژ داده تا از بین برود.
• در صورتی که در حال درمان نواحی مو دار پوست هستید، موها را اصلاح کرده تا فوم به طور مستقیم بر روی پوست آسیب دیده قرار گیرد.
• این دارو قابل اشتعال است. از آن در مجاورت گرما، شعله یا در هنگام استعمال دخانیات استفاده نکنید. قوطی آن را سوراخ نکرده، نشکنید و نسوزانید.

 

نحوه استفاده کتوکونازول برای بیمارانی که از ژل استفاده می کنند:

• قبل و بعد از استفاده از دارو دست های خود را بشویید.
• به اندازه کافی ژل کتوکونازول بزنید تا نواحی آسیب دیده و اطراف آن پوشانده شوند و به آرامی مالش دهید.
• پس از استفاده از این ژل حداقل تا 3 ساعت ناحیه آسیب دیده را نشویید.
• از مواد آرایشی (آرایشی یا ضد آفتاب) کمتر از 20 دقیقه پس از استفاده از ژل کتوکونازول بر روی نواحی تحت درمان، استفاده نکنید.
• ممکن است این دارو قابل اشتعال باشد. از آن در مجاورت گرما، شعله یا در هنگام استعمال دخانیات استفاده نکنید.

 

نحوه استفاده کتوکونازول برای بیمارانی که از شامپوی 1% استفاده می کنند:

• مو و پوست سر خود را به خوبی با آب خیس کنید.
• به اندازه کافی شامپو بزنید تا کف خوبی ایجاد شده و آن را به آرامی بر روی کل پوست سر خود ماساژ دهید.
• مو و پوست سر خود را با آب گرم بشویید.
• این روند را تکرار کنید.
• مو و پوست سر خود را با آب گرم به خوبی شسته و موهای خود را خشک کنید.

 

همچنین بخوانید:

شامپو کتوکونازول (کلیک)

 

نحوه استفاده کتوکونازول برای بیمارانی که از شامپوی 2% استفاده می کنند:

• مو و پوست سر خود را به خوبی با آب خیس کنید.
• شامپو را بر روی پوست ناحیه آسیب دیده و حاشیه وسیع اطراف آن بمالید.
• کف خوبی درست کرده و آن را به مدت 5 دقیقه بر روی سر باقی بگذارید.
• مو و پوست سر خود را با آب گرم به خوبی شسته و موهای خود را خشک کنید.

دوز مصرف کتوکونازول

دوز مصرف کتوکونازول برای بیماران مختلف، متفاوت است. دستورالعمل پزشک یا دستورالعمل روی برچسب دارو را دنبال کنید.

اطلاعات زیر تنها دوز مصرف متوسط این دارو را شامل می شود. در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک توصیه کرده باشد.

میزان داروی مصرفی به قدرت دارو، تعداد دوز مصرفی روزانه، مدت زمان مجاز بین مصرف دوزها و مدت زمان مصرف دارو به بیماری که برای آن دارو مصرف می کنید وابسته است.

 

میزان دوز مصرف کرم (پماد) کتوکونازول

• برای کاندیدیازیس جلدی، عفونت قارچی بدن، عفونت قارچی کشاله ران، پای ورزشکاران یا ﭘﯿﺘﺮﯾﺎزﯾﺲ ورﺳﯿﮑﺎﻟﺮ:

  • بزرگسالان – هر روز یک مرتبه به ناحیه آسیب دیده پوست و اطراف آن بمالید.
  • کودکان – میزان مصرف و دوز آن باید توسط پزشک تعیین شود.

 

• برای درماتیت سبوره ای:

  • بزرگسالان – هر روز دو مرتبه به ناحیه آسیب دیده پوست و اطراف آن بمالید.
  • کودکان – میزان مصرف و دوز آن باید توسط پزشک تعیین شود.

 

دوز مصرف فوم (کف) کتوکونازول

• برای درماتیت سبوره ای:

  • بزرگسالان – دو مرتبه در روز و به مدت 4 هفته به ناحیه آسیب دیده پوست و اطراف آن بمالید.
  • کودکان – میزان مصرف و دوز آن باید توسط پزشک تعیین شود.

 

دوز مصرف ژل کتوکونازول

• برای درماتیت سبوره ای:

  • بزرگسالان، نوجوانان و کودکان بالای 12 سال – یک مرتبه در روز و به مدت 2 هفته به ناحیه آسیب دیده پوست و اطراف آن بمالید.
  • كودكان كمتر از 12 سال – مقدار و دوز آن باید توسط پزشك تعیین شود.

 

دوز مصرف شامپو 1% کتوکونازول

• برای شوره سر:

  • بزرگسالان – هر 3 یا 4 روز تا 8 هفته استفاده شود. سپس فقط در صورت لزوم استفاده کنید تا شوره سر تحت کنترل باشد.
  • کودکان – میزان مصرف و دوز آن باید توسط پزشک تعیین شود.

 

دوز مصرف شامپو 2% کتوکونازول

• برای ﭘﯿﺘﺮﯾﺎزﯾﺲ ورﺳﯿﮑﺎﻟﺮ:

  • بزرگسالان – یک مرتبه استفاده کنید.
  • کودکان – میزان مصرف و دوز آن باید توسط پزشک تعیین شود.

 

فراموشی دوز مصرفی:

در صورت فراموشی دوز مصرفی، آن را به محض یادآوری استفاده کنید. با این حال در صورتی که زمان مصرف دوز بعدی تقریبا نزدیک بود، از مصرف آن صرف نظر کرده و دوز بعدی را در زمان مشخص خود استفاده کنید.

 

نگهداری از دارو

دارو را در دمای اتاق و دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم در یک ظرف در بسته نگهداری کنید. از یخ زدگی دارو جلوگیری کنید.

دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید.

از نگهداری داروی منقضی شده یا بدون استفاده خودداری کنید.

روش دفع داروهای بدون استفاده را از پزشک خود بپرسید.

 

موارد احتیاط

مراجعه منظم به پزشک برای بررسی پیشرفت درمان بسیار مهم است. این امر به شما این امکان را می دهد که اثربخشی داروی مصرفی یا بروز هرگونه مشکل یا اثرات ناخواسته ناشی از مصرف دارو را بررسی کنید.

از این دارو برای مشکلات پوستی که توسط پزشک بررسی نشده اند، استفاده نکنید.

در صورتی که مشکلات پوستی مانند کاندیدیازیس جلدی، ﭘﯿﺘﺮﯾﺎزﯾﺲ ورﺳﯿﮑﺎﻟﺮ، عفونت قارچی بدن یا عفونت قارچی کشاله ران پس از 2 هفته، درماتیت سبوره ای پس از 4 هفته و پای ورزشکاران پس از 4 تا 6 هفته بهبود نیافته یا بدتر شدند، با پزشک خود مشورت کنید.

رعایت عادت های بهداشتی خوب برای مصرف کنندگان فرم کرم این دارو لازم است تا به پاک شدن کامل عفونت و عدم بازگشت آن کمک کند.

 

برای بیمارانی که از کرم مخصوص پای ورزشکاران استفاده می کنند، رعایت موارد زیر به خشک و خنک نگه داشتن پا کمک می کند:

• اجتناب از پوشیدن جوراب تولید شده با پشم یا مواد مصنوعی (مانند ابریشم مصنوعی یا نایلون) – در عوض استفاده از جوراب های نخی و تمیز و تعویض آنها به صورت روزانه یا زودتر در صورت عرق کردن زیاد پا
• پوشیدن صندل یا کفش هایی با تهویه مناسب (مانند کفش های سوراخ دار)
• استفاده از پودرهای نرم و جاذب (مانند پودر تالک) یا پودر ضد قارچ بین انگشتان پا، روی پا و در جوراب و کفش – بهتر است تا این پودر را بین زمان های مصرف کرم استفاده کنید.
• در صورت داشتن هر گونه سوال در این خصوص با پزشک خود مطرح کنید.

 

برای بیمارانی که از کرم برای عفونت قارچی کشاله ران استفاده می کنند، دستورالعمل های زیر به کاهش عرق سوز شدن و تحریک کمک کرده و در خشک و خنک نگه داشتن کشاله ران موثر است:

• از پوشیدن لباس زیر تنگ یا تولید شده از مواد مصنوعی (مانند ابریشم مصنوعی یا نایلون) خودداری کنید. در عوض لباس زیر نخی و گشاد بپوشید.
• استفاده از پودرهای نرم و جاذب (مانند پودر تالک) یا پودر ضد قارچ روی پوست – بهتر است تا این پودر را بین زمان های مصرف کرم کتوکونازول استفاده کنید.
• در صورتی که سوالی در این مورد دارید با پزشک خود مطرح کنید.

استفاده از فوم (کف) این دارو ممکن است پوست را نسبت به نور خورشید حساس کند. هنگام بیرون رفتن از خانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. از استفاده از تخت های برنزه خودداری کنید.

ممکن است مصرف این دارو باعث بروز یک واکنش آلرژیک جدی به نام آنافیلاکسی شود. آنافیلاکسی می تواند کشنده باشد و به مراقبت های فوری نیاز دارد. در صورت بروز بثورات پوستی، خارش، گرفتگی صدا، مشکل در تنفس، مشکل در بلع یا هرگونه تورم دیگر در دست ها، صورت یا دهان خود در هنگام استفاده از دارو، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.

 

در صورتی که در هنگام استفاده از شامپو 2% کتوکونازول علائم زیر را دارید، پزشک خود را مطلع کنید:

• تغییر رنگ مو، بافت غیرطبیعی مو، از بین بردن فر موهای موج دار، ریزش مو، خارش، احساس سوزش پوست یا تاول زدن، لایه برداری پوست یا قرمزی
• در صورت بروز عوارضی مانند بثورات پوستی، سوزش، گزگز، تورم یا تحریک پوستی، استفاده از دارو را متوقف کرده و فورا با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی کتوکونازول

استفاده از یک دارو به همراه مزایا و اثرات مورد نیاز، عوارض جابی ناخواسته ای نیز ایجاد می کند. اگرچه ممکن است همه عوارض ناشی از مصرف کتوکونازول رخ ندهند، اما ممکن است در صورت بروز به مراقبت های پزشکی نیاز داشته باشند.

 

در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر ناشی از مصرف کتوکونازول فورا با پزشک خود مشورت کنید:

 

عوارض جانبی کمتر شایع کتوکونازول – برای کرم، شامپو، فوم (کف) یا ژل

• خارش، سوزش، گزگز یا تحریک قبل از استفاده از دارو وجود ندارد.

 

عوارض جانبی نادر کتوکونازول – برای کرم، فوم (کف) یا ژل

• آکنه
• خونریزی زخم های دهانی
• تاول، پوسته پوسته شدن، تحریک، خارش یا قرمزی پوست
• سوزش، مور مور شدن، خارش، بی حسی، سوزن سوزن شدن، گزگز
• ترک، خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
• تغییر رنگ ناخن ها یا انگشتان پا
• سرگیجه
• خشکی، تورم یا تحریک چشم
• بثورات پوستی قرمز به همراه تاول های آبدار، زرد رنگ یا پر از چرک به همراه (یا بدون) پوسته های ضخیم زرد تا عسلی
• خشکی پوست، درد، بثورات پوستی، قرمزی یا تورم
• زخم های دهان و لثه
• تورم صورت

 

عوارض جانبی نادر کتوکونازول – برای شامپو

• زیرش مو و تحریک

 

عوارض جانبی کتوکونازول که بروز آنها ناشناخته است – برای ژل

• درد

 

عوارض جانبی کتوکونازول که بروز آنها ناشناخته است – برای شامپو

• تاول، سوزش، پوسته پوسته شدن یا خشکی پوست
• احساس سوزش پوست
• سوزش، خارش، قرمزی، بثورات پوستی، تورم یا درد در محل استفاده از دارو
• تغییر رنگ مو
• خشکی پوست
• ضربان قلب سریع
• تب
• کهیر
• گرفتگی صدا
• تحریک
• خارش، پوسته پوسته شدن، قرمزی شدید یا درد پوست
• درد، سفتی یا تورم مفاصل
• بثورات پوستی
• تنگی نفس
• تورم پلک ها، صورت، لب ها، دست ها یا پاها
• نازک شدن مو
• تنگی قفسه سینه
• مشکل در تنفس یا بلع
• خس خس سینه

بعضی از عوارض جانبی ناشی از مصرف کتوکونازول نیاز به مراقبت پزشکی ندارند. برخی از آنها نیز با سازگاری بدن با مصرف دارو از بین می روند. همچنین ممکن است متخصص مراقبت های بهداشتی در مورد روش های پیشگیری از بروز یا کاهش بعضی از این عوارض راهنمایی ارائه دهد.

در صورت ادامه دار یا آزاردهنده بودن عوارض جانبی زیر یا در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد آنها با متخصص بهداشت خود مشورت کنید:

 

عوارض جانبی کمتر شایع کتوکونازول – برای شامپو یا ژل

• خشکی یا چرب شدن پوست سر و مو
• سر درد

 

عوارض جانبی نادر کتوکونازول – برای شامپو

• بافت غیرطبیعی مو
• خشکی خفیف پوست
• پوستول یا چرک دانه پوست سر

همچنین ممکن است سایر عوارض جانبی ذکر نشده در بعضی از بیماران رخ دهد. در صورت مشاهده اثرات دیگر با متخصص بهداشت خود مشورت کنید.

برای مشاوره در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید.

 

این مقاله جهت افزایش اطلاعات و آگاهی افراد است. تمامی داروها نیازمند تشخیص و تجویز پزشک می باشند.

تهیه ی تمام داروها صرفا با مراجعه حضوری به داروخانه ها امکان پذیر می باشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 1490 تماس بگیرید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.