رژیم غذایی کم پروتئین به دلیل کاهش فشار به کلیه برای بیماران کلیوی و فنیل کتونوری مناسب است؛ مزایا و خطرات رژیم کم پروتئین را بخوانید.

رژیم غذایی کم پروتئین فشار کمتری به کلیه وارد می کند. در نتیجه رژیم غذایی کم پروتئین به افرادی که دارای اختلالات مربوط به کلیه مانند بیماران کلیوی یا فنیل کتونوری هستند، کمک می کند.

زمانی که افراد پروتئین مصرف می کنند، بدن ترکیبی به نام اوره تولید می کند.

در صورتی که کلیه ها به خوبی عمل نکنند، اوره در خون جمع شده و باعث خستگی و کاهش اشتها می شود.

با ایجاد تغییرات اساسی، افراد می توانند یک برنامه غذایی کم پروتئین قابل قبول و متنوع را برای خود تهیه کنند.

در این مقاله در مورد مزایا و خطرات مرتبط با رژیم کم پروتئین بحث می کنیم. همچنین به بررسی تعدادی از بهترین مواد غذایی و زمان محدود کردن مصرف پروتئین با استفاده از آنها می پردازیم.

همچنین بخوانید:

تغذیه چیست و چرا اهمیت دارد؟ (کلیک)

مواد غذایی برای مصرف کردن

جایگزینی مقداری گوشت به همراه سبزیجات و غلات روشی مناسب برای کاهش مصرف پروتئین است. سبزیجات و غلات باید بدنه اصلی وعده های غذایی را تشکیل دهند و به همراه آنها یک منبع مکمل پروتئینی مصرف شود.

افرادی که یک رژیم غذایی کم پروتئین را رعایت می کنند، می توانند بیشتر کالری خود را از مواد غذایی زیر تامین کنند که پروتئین نسبتا کمی دارند.

مواد غذایی کم پروتئین

موارد زیر مواد غذایی با پروتئین کم هستند:

همه میوه ها به جز میوه های خشک
همه سبزیجات به جز نخود، لوبیا و ذرت
بسیاری از منابع چربی های مفید مانند روغن زیتون یا آووکادو
گیاهان و ادویه ها

بسیاری از انواع دیگر مواد غذایی با پروتئین کم وجود دارند که افراد باید از آنها در رژیم خود به میزان متوسطی استفاده کنند. بعضی از این مواد غذایی عبارتند از:

قند
آبنبات هایی که حاوی ژلاتین نیستند.
چای و قهوه بدون شیر لبنی
مربا و ژله
مایونز
کره
بسیاری از سس ها از جمله کچاپ و سس سالاد

مواد غذایی با پروتئین متوسط

افراد در رژیم غذایی کم پروتئین باید غذاهایی حاوی مقادیر متوسطی از پروتئین را مصرف کنند که عبارتند از:

نان
کراکرها
غلات صبحانه
ماکارونی
جو دوسر
ذرت
برنج

همچنین بخوانید:

نکات تغذیه برای افزایش طول عمر و سلامت (کلیک)

چه افرادی باید رژیم غذایی کم پروتئین را رعایت کنند؟

دستورالعمل های رژیم غذایی برای آمریکایی ها بین سال های 2015-2020 توصیه می کند که بیشتر بزرگسالان حداقل 10% کالری روزانه خود را به شکل پروتئین مصرف می کنند. رژیم کم پروتئین شامل مصرف پروتئین کمتر از این در هر روز است.

بعضی از افراد نمی توانند مقادیر بالای پروتئین را تحمل کنند. در صورتی که بدن نتواند پروتئین یا مواد زائد آن را پردازش کند، این مواد جمع شده و علائمی از حالت تهوع و استفراغ تا آسیب مغزی را ایجاد می کنند.

برای این افراد پیروی از یک رژیم غذایی کم پروتئین خطرات اثرات منفی بر سلامتی را کاهش می دهد.

پزشکان ممکن است به افراد مبتلا به بیماری های زیر رعایت رژیم کم پروتئین را توصیه کنند:

بیماری کلیوی

افراد مبتلا به بیماری کلیوی که دیالیزی نیستند، با کاهش مصرف پروتئین می توانند فشار روی کلیه های خود را کاهش داده و از تجمع اوره در جریان خون جلوگیری کنند.

بدن در هنگام هضم پروتئین ترکیبی به نام اوره تولید می کند. در افرادی که مشکل کلیوی ندارند، اوره از طریق ادرار خارج می شود و مشکلی ایجاد نمی کند.

با این حال زمانی که کلیه ها به درستی عمل نکنند، اوره در خون جمع شده و علائمی مانند حالت تهوع، خستگی و از دست دادن اشتها را ایجاد می کنند.

طی یک بررسی در سال 2018 بر روی 17 مطالعه گزارش شد که دریافت پروتئین بسیار کم می تواند پیشرفت نارسایی کلیه را کندتر کند.

بنیاد ملی کلیه توصیه می کند که محدود کردن مصرف پروتئین می تواند مدت زمان قبل از نیاز به دیالیز را افزایش دهد. بیماران کلیوی که قبلا تحت درمان دیالیز قرار گرفته اند نباید از رژیم های غذایی کم پروتئین پیروی کنند.

همچنین بخوانید:

بیماری کلیوی و مصرف پتاسیم (کلیک)

نفروپاتی دیابتی

مروری بر چندین مطالعه نشان داد که رژیم کم پروتئین می تواند علائم نفروپاتی دیابتی را که به آسیب کلیه ناشی از دیابت اشاره دارد، بهبود ببخشد.

این تحقیقات اثرات سوء رژیم غذایی مانند بدتر شدن سایر علائم دیابت را آشکار نکردند.

فنیل کتونوری

فنیل کتونوری (PKU) نوعی اختلال نادر است که زمانی رخ می دهد که بدن آنزیم مورد نیاز برای تجزیه یک اسید آمینه به نام فنیل آلانین را تولید نمی کند. آمینو اسیدها اجزای سازنده پروتئین هستند.

برای افرادی که دچار PKU هستند، مصرف غذاهای سرشار از پروتئین منجر به تجمع فنیل آلانین در بدن می شود.

در صورتی که فرد مبتلا به PKU تحت درمان قرار نگیرد، این امر منجر به ناتوانی ذهنی و سایر علائم عصبی مانند بیش فعالی، هماهنگی ضعیف و تشنج می شود.

درمان اصلی PKU رعایت رژیم بسیار کم پروتئین به صورت مادام العمر است. افراد مبتلا باید فقط مقدار حداقل فنیل آلانین لازم برای رشد سالم را مصرف کنند.

هموسیستینوری

هموسیستینوری یک اختلال ارثی است که بر توانایی بدن در پردازش یک اسید آمینه دیگر به نام متیونین تاثیر می گذارد. تجمع متیونین باعث ایجاد مشکل در بینایی و سلامت استخوان می شود.

همانند PKU، درمان آن شامل رعایت رژیم بسیار کم پروتئین خواهد بود.

مزایای عمومی رعایت رژیم کم پروتئین

نویسندگان یک بررسی روی تحقیقات اعلام کردند که رعایت رژیم کم پروتئین می تواند مزایایی برای افراد بدون مشکل کلیوی نیز فراهم کند.

آنها گزارش دادند که رعایت رژیم کم پروتئین برای افراد میانسال (نه مسن) خطرات ابتلا به موارد زیر را کاهش می دهد:

سرطان
دیابت
بیماری قلبی

تحقیقات دیگر منتشر شده در ژورنال Cell Reports نشان می دهد که یک رژیم غذایی کم پروتئین و با کربوهیدرات بالا به محافظت از سلامت مغز و کاهش افت شناختی کمک می کند.

با این وجود دانشمندان این تحقیق را فقط روی موش ها انجام دادند و از تاثیر آن روی انسان ها اطمینان ندارند.

نویسندگان یک مطالعه در سال 2015 گزارش کردند که یک رژیم کم پروتئین و با کربوهیدرات بالا به همان اندازه یک رژیم غذایی با کالری محدود در افزایش طول عمر افراد موثر است.

احتمالا دلیل آن مزایای رژیم کم پروتئین برای سلامت قلب و هضم غذا است.

با این حال آنها این آزمایش را فقط روی موش ها انجام دادند.

ایده هایی برای دستور غذایی

زمان رعایت یک رژیم غذایی کم پروتئین، فکر کردن به سبزیجات و غلات به عنوان اجزای اصلی یک وعده غذایی می تواند مفید باشد. افراد باید گوشت، حبوبات و محصولات سویا را به عنوان غذای فرعی یا چاشنی در نظر بگیرند.

طبق گزارش انستیتو ملی بهداشت (NIH)، بیشتر افراد (چه مبتلا به بیماری کلیوی باشند یا نه) فقط با دو وعده مصرف گوشت یا جایگزین آن در روز می توانند نیازهای پروتئینی خود را برآورده کنند. وعده غذایی 85 گرم یا اندازه یک کارت است.

نمونه هایی از وعده های غذایی کم پروتئین عبارتند از:

یک ساندویچ با گوشت خلالی بسیار نازک، مقداری سبزیجات و سس مایونز
برنج سفید سرخ شده با سبزیجات و کمی گوشت و توفو یا صدف
پاستا کم پروتئین همراه با سس گوجه فرنگی و سبزیجات کبابی
بوریتو تهیه شده با تورتیلا کم پروتئین، سبزیجات، سالسا، گوآکاموله خانگی و کمی لوبیا
کاری سبزیجات با برنج کم پروتئین یا کمی برنج معمولی
سوپ سبزی خانگی

میان وعده های کم پروتئین عبارتند از:

میوه تازه
خلال سبزیجات خام با سالسا یا گوآکاموله خانگی
مافین های خانگی تهیه شده با ترکیب کم پروتئین
سیب زمینی شیرین پخته با دیپ مایونز تند
اسموتی میوه ای که با آب یا جایگزین لبنی با پروتئین کم تهیه شود. مانند شیر برنج
بستنی یخی های تهیه شده با آب میوه خانگی

سایر نکات در مورد رژیم کم پروتئین

در اینجا چند روش دیگر برای کاهش سطح پروتئین بدون ایجاد مشکل در طعم وجود دارد:

در دستور غذاهایی که نیاز به شیر لبنی دارند از شیر برنج شیرین نشده یا جایگزین شیر کم پروتئین دیگری استفاده کنید.
سوپ ها را با مقادیر کمی برنج یا پاستا تهیه کنید.
مصرف سبزیجات را افزایش داده و مصرف گوشت را کاهش دهید. برای نمونه، قارچ خرد شده جایگزین خوبی برای گوشت در اسپاگتی بلونیز است.
مقدار کمی تخم مرغ به سالادها اضافه کنید تا سیر شوید.
کمی پنیر پارمزان به وعده های غذایی اضافه کنید تا بدون افزودن پروتئین زیاد، عطر و طعم آن بهتر شود.
با افزودن بعضی از چربی های مفید مانند آووکادو یا چند قطره روغن زیتون، وعده غذایی خود را غنی تر کنید.
همیشه در هنگام خرید مواد غذایی برچسب آنها را با دقت از نظر محتوای پروتئین و مواد تشکیل دهنده بررسی کنید.

مواد غذایی که باید از مصرف آنها پرهیز کرد

پروتئین یک ماده غذایی ضروری است، بنابراین حتی افرادی که رژیم غذایی کم پروتئین دارند باید میزان مشخصی از آن مصرف کنند. با این حال غذاهای سرشار از پروتئین باید فقط بخش کوچکی از کالری دریافتی روزانه را تشکیل دهد.

افرادی که رژیم غذایی کم پروتئین دارند مانند بیماران کلیوی، باید مصرف موارد زیر را محدود یا متوقف کنند:

گوشت
مرغ
ماهی و صدف
تخم مرغ
لبنیات از جمله شیر، خامه و پنیر
لوبیا، نخود و عدس
محصولات سویا مانند توقو و تمپه
مغزها، کره مغزها و دانه ها
ژلاتین

گزینه های لبنیات گیاهی اغلب حاوی پروتئین کمتری هستند.

سالم ماندن با رعایت رژیم کم پروتئین

از آنجایی که مصرف پروتئین برای سلامتی حیاتی است، مهم است که قبل از محدود کردن مصرف آن به زیر 10 % از کالری دریافتی، با یک متخصص تغذیه مشورت کنید.

به طور معمول افراد فقط باید پروتئین دریافتی خود را تا حدی که پزشک توصیه می کند، محدود کنند.

پیروی از رژیم غذایی کم پروتئین نیاز به برنامه ریزی دقیقی دارد، زیرا در غیر این صورت می تواند منجر به کمبودهای تغذیه ای و سایر خطرات بهداشتی از جمله از دست دادن عضلات و عملکرد ضعیف ایمنی بدن شود.

همچنین محدود کردن مصرف پروتئین برای همه مناسب نیست.

برای نمونه، تحقیقات نشان می دهند که افراد مسن به دلیل از بین رفتن عضلات در اثر افزایش سن، ممکن است به پروتئین بیشتری نیاز داشته باشند.

علاوه بر این:

پایبند بودن به این نوع رژیم ها می تواند برای بسیاری از افراد چالش برانگیز باشد اما با بعضی از برنامه ریزی ها می توان یک رژیم کم پروتئین سالم و رضایت بخش داشت.

افرادی که از یک رژیم غذایی کم پروتئین پیروی می کنند، ممکن است برای سالم ماندن به مصرف بعضی از مکمل ها نیاز داشته باشند.

برای نمونه ویتامین B12 فقط در محصولات حیوانی و غذاهای غنی شده وجود دارد.

افرادی که مصرف گوشت و ماهی خود را محدود می کنند، ممکن است ویتامین B12 کافی را از منابع غذایی مصرفی خود دریافت نکنند. بنابراین لازم است تا از مکمل ها استفاده کرده یا مواد غذایی غنی شده با این ویتامین مانند بعضی از غلات یا شیرهای گیاهی را مصرف کنند.

قبل از شروع این رژیم در مورد استفاده از مکمل ها با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. همچنین به طور مداوم با متخصصان مراقبت های بهداشتی در تماس باشید. محققان پیشنهاد می کنند که در هنگام رعایت این رژیم غذایی هر 3 تا 4 ماه به پزشک مراجعه کنید.

جهت مشاهده و خرید مکمل های داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

خلاصه

بیماران کلیوی ممکن است به رعایت رژیم غذایی کم پروتئین نیاز داشته باشند.

این رژیم غذایی شامل محدود کردن مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین و تمرکز بر مصرف مقدار زیادی میوه، سبزیجات و چربی های مفید است.

معمولا پزشکان به دلیل خطرات کمبودهای تغذیه ای و سایر موارد بهداشتی، رژیم کم پروتئین را برای افراد فاقد بیماری توصیه نمی کنند.

افرادی که رعایت رژیم کم پروتئین را در نظر دارند باید ابتدا در خصوص خطرات و مزایای آن با پزشک خود مشورت کنند. این رژیم با برنامه ریزی درست می تواند متنوع و مفید باشد.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.