پتاسیم یک ماده معدنی است که نقش های مهم بسیاری در بدن دارد؛ این مقاله به بررسی خواص – عوارض – مقدار مصرف و تداخلات آن می پردازد.

سرفصل های مورد نظر خود را سریعتر بیابید:

1- اطلاعات عمومی↓

2- خواص و موارد مصرف پتاسیم↓

3- عوارض جانبی پتاسیم↓

4- تداخلات پتاسیم↓

5- مقدار مصرف پتاسیم↓

1- اطلاعات عمومی

پتاسیم (Potassium) یک ماده معدنی است که خواص و نقش های مهم بسیاری در بدن دارد.

منابع غذایی سرشار از پتاسیم شامل میوه ها (به ویژه میوه های خشک)، غلات، لوبیا، شیر و سبزیجات است.

معمولا از پتاسیم برای درمان و پیشگیری از سطح پایین پتاسیم، درمان فشار خون بالا و پیشگیری از سکته مغزی استفاده می شود.

همچنین بخوانید:

بیماری کلیوی و مصرف پتاسیم (کلیک)

پتاسیم چگونه عمل می کند؟

پتاسیم برای بسیاری از عملکردهای بدن از جمله انتقال سیگنال های عصبی، انقباض عضلات، تعادل مایعات و واکنش های مختلف شیمیایی خواص دارد.

2- خواص، موارد استفاده و اثربخشی پتاسیم

پتاسیم برای موارد زیر موثر است

سطح پایین پتاسیم در خون (هیپوکالمی): مصرف خوراکی یا داخل وریدی پتاسیم دارای خواص پیشگیری و درمان سطح پایین پتاسیم در خون است.

به احتمال زیاد پتاسیم برای موارد زیر موثر است

فشار خون بالا: بیشتر تحقیقات نشان می دهند که مصرف ماده معدنی پتاسیم می تواند فشار خون را کاهش دهد. به نظر می رسد که پتاسیم برای افرادی که فشار خون بالا، سطح پتاسیم پایین، مصرف زیاد سدیم و نژاد آفریقایی آمریکایی دارند، بهترین نتیجه را در پی دارد. افراد مبتلا به فشار خون بالا باید استفاده روزانه 3500 تا 5000 میلی گرم پتاسیم را هدف قرار دهند. انتظار می رود که این میزان مصرف پتاسیم، فشار خون را 4 تا 5 میلی متر جیوه کاهش می دهد.

احتمالا پتاسیم برای موارد زیر موثر است

سکته مغزی: مصرف بالای ماده معدنی پتاسیم از طریق غذا با کاهش 20% سکته مغزی مرتبط است. مصرف مکمل های پتاسیم نیز با کاهش خطر سکته مغزی ارتباط دارد. برای تایید این ارتباط به تحقیقات با کیفیت بالاتر نیاز است. بعضی از شواهد نشان می دهند که مصرف نمک حاوی منیزیم و پتاسیم پس از سکته مغزی باعث بهبود عملکرد عصب و سیستم عصبی می شود. اما به نظر نمی رسد که مصرف نمک حاوی پتاسیم، بدون منیزیم کمکی کند. افرادی که در این مطالعه شرکت کرده بودند در نواحی زندگی می کردند که میزان مصرف پتاسیم کم بود. مشخص نیست که آیا مصرف نمک حاوی پتاسیم و منیزیم باعث بهبودی پس از سکته مغزی در افراد ساکن نواحی شود که مصرف پتاسیم کافی دارند.

همچنین بخوانید:

انواع سکته مغزی : از علائم تا درمان (کلیک)

شواهد کافی برای موثر بودن پتاسیم در موارد زیر وجود ندارد

دندان درد: بعضی از تحقیقات نشان می دهند که استفاده از خمیردندان حاوی ماده معدنی پتاسیم نیتریت باعث کاهش حساسیت دندان می شود. با این حال این خمیردندان ها هنوز هم کارایی کمتری از خمیردندان های استاندارد دارند.
پیش دیابت: تحقیقات اولیه نشان می دهند که مصرف پتاسیم باعث کاهش سطح قند خون ناشتا در افراد مبتلا به پیش دیابت می شود. اما به نظر نمی رسد که انسولین یا HbA1c را بهبود دهد. همچنین به نظر نمی رسد که بدن توانایی تجزیه و پاکسازی قند از خون پس از صرف غذا را بهبود بخشد.
آکنه
اعتیاد به الکل
آلرژی
آلزایمر
آرتریت
نفخ شکم
تاری دید
سرطان
سندروم خستگی مزمن
کولیت
گیجی
یبوست
خستگی (Fatigue) و تغییرات خلقی در اوایل یائسگی
تب
نقرس
سر درد
حمله قلبی
قولنج کودک
مقاومت به انسولین
تحریک پذیری
بیماری منیر
علائم یائسگی
ضعف عضلانی
دیستروفی عضلانی
میاستنی گراویس
مشکلات پوستی
استرس
مشکل در خواب (بی خوابی)
سایر بیماری ها

برای ارزیابی خواص پتاسیم برای موارد فوق به شواهد بیشتری نیاز است.

3- عوارض جانبی و ایمنی پتاسیم

ماده معدنی پتاسیم برای بیشتر افراد به صورت خوراکی و در مقادیر حداکثر 100 (mEq) یا تزریق شده به داخل ورید توسط متخصصان پزشکی، به احتمال زیاد بدون عوارض است. پتاسیم در بعضی از افراد باعث ناراحتی معده، حالت تهوع، اسهال، استفراغ یا گاز روده می شود.

مصرف پتاسیم زیاد ایمن نیست و می تواند باعث بروز عوارضی مانند احساس سوزش یا گزگز، ضعف عمومی، فلج، گیجی ذهنی، فشار خون پایین، ریتم نامنظم قلب یا مرگ شود.

هشدارها و احتیاط های ویژه

بارداری یا شیردهی: زمانی که پتاسیم از طریق رژیم غذایی و به میزان 40 تا 80 (mEq) دریافت شود، به احتمال زیاد بی خطر بوده و عوارض ندارد. مصرف بیش از حد پتاسیم در دوران بارداری و شیردهی ایمن نیست.
آلرژی به محصولات آسپرین یا تارترازین: از مصرف مکمل های پتاسیم حاوی تارترازین خودداری کنید.
دیالیز: سطح پتاسیم خون در افرادی که دیالیز می شوند، کم یا زیاد خواهد شد. سطح پتاسیم وابسته به نوع دیالیز می تواند متفاوت باشد. در صورت دیالیز کردن ممکن است لازم باشد تا با راهنمایی یک متخصص بهداشت و درمان از مکمل استفاده کرده یا مصرف آن را محدود کنید.
بی نظمی در دستگاه گوارش که باعث تغییر سریع مواد غذایی و مکمل ها در بدن می شود (بیماری های حرکتی دستگاه گوارش): در صورت ابتلا به یکی از این اختلالات از مکمل های پتاسیم استفاده نکنید. در این وضعیت ممکن است پتاسیم در بدن به میزان خطرناکی برسد.
بیماری کلیوی: در صورت داشتن مشکلات کلیوی، فقط با مشاوره و نظارت مداوم یک متخصص مراقبت های بهداشتی از پتاسیم استفاده کنید.
پیوند کلیه: دو گزارش از میزان بسیار بالای پتاسیم در افرادی که بلافاصله پس از پیوند کلیه به آنها پتاسیم سیترات داده شده است، وجود دارد. در صورت انجام پیوند کلیه، جهت پیشگیری از بروز عوارض، فقط با مشاوره و نظارت مداوم یک متخصص مراقبت های بهداشتی از پتاسیم استفاده کنید.

4- تداخلات

تداخلات متوسط

در مصرف این ترکیبات احتیاط کنید

داروهای فشار خون بالا (مهارکننده های ACE) با پتاسیم تداخل دارند.

بعضی از داروهای فشار خون بالا می توانند سطح پتاسیم خون را افزایش دهند. مصرف پتاسیم به همراه بعضی از داروهای فشار خون می تواند باعث وجود پتاسیم بیش از حد در خون شود.

بعضی از داروهای فشار خون بالا شامل کاپتوپریل (Captopril)، انالاپریل (Enalapril)، لیزینوپریل (Lisinopril)، رامیپریل (Ramipril) و سایر داروها هستند.

داروهای فشار خون بالا (مسدودکننده گیرنده آنژیوتانسین (ARB)) با پتاسیم تداخل دارند.

بعضی از داروهای فشار خون بالا شامل لوزارتان (Losartan)، والسارتان (Valsartan)، ایربسارتان (Irbesartan)، کاندسارتان (Candesartan)، تلمیزارتان (Telmisartan)، اپروسارتان (Eprosartan) و سایر داروها هستند.

قرص های آب (داروهای ادرارآور پتاسیم) با پتاسیم تداخل دارند.

بعضی از قرص ها آب می توانند سطح پتاسیم در بدن را افزایش دهند. مصرف بعضی از قرص های آب همراه با پتاسیم باعث وجود مقدار زیاد پتاسیم در بدن می شود.

بعضی از قرص های آب که باعث افزایش پتاسیم در بدن می شوند شامل آمیلوراید (Amiloride)، اسپیرونولاکتون (Spironolactone) و تریامترن (Triamterene) هستند.

5- مقدار مصرف پتاسیم

دوزهای زیر در تحقیقات علمی مورد مطالعه قرار گرفته اند:

مقدار مصرف پتاسیم برای بزرگسالان

به صورت خوراکی:

عمومی: مصرف کافی پتاسیم برای بیشتر بزرگسالان 4.7 گرم در روز، برای زنان باردار 4.7 گرم در روز و برای زنان شیرده 5.1 گرم در روز است.
سطح پایین پتاسیم (هیپوکالمی): برای پیشگیری از سطح پایین پتاسیم، مصرف روزانه 20 (mEq) یا حدود 780 میلی گرم پتاسیم اولیه لازم است. برای درمان سطح پایین پتاسیم، به طور معمول مصرف روزانه 40 تا 100 (mEq) یا حدود 1560 تا 3900 میلی گرم پتاسیم اولیه در 2 تا 5 دوز تقسیم شده لازم است.
فشار خون بالا: برای درمان فشار خون بالا مصرف روزانه 3500 تا 5000 میلی گرم پتاسیم، ترجیحا به عنوان بخشی از رژیم غذایی توصیه می شود.
سکته مغزی: برای پیشگیری از سکته مغزی، مصرف روزانه 75 (mEq) یا حدود 3.5 گرم پتاسیم اولیه از طریق رژیم غذایی نیاز است.

به صورت تزریق وریدی:

سطح پایین پتاسیم (هیپوکالمی): دوز و میزان تجویز شده پتاسیم کلرید وریدی برای پیشگیری یا درمان هیپوکالمی متفاوت بوده و به شرایط بیمار بستگی دارد. بیماران باید در زمان تجویز تحت مراقبت و نظارت متخصصان پزشکی قرار بگیرند.

مقدار مصرف پتاسیم برای کودکان

به صورت خوراکی:

عمومی: مصرف کافی پتاسیم برای نوزادان تا 6 ماهگی 0.4 گرم در روز، برای نوزادان 6 تا 12 ماهه 0.7 گرم در روز، برای کودکان 1 تا 3 ساله 3 گرم در روز، برای کودکان 4 تا 8 ساله 3.8 گرم در روز و برای کودکان 9 تا 13 ساله 4.5 گرم در روز است.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.