چرک چیست؟ علت و درمان

چرک تجمع سلول های سفید مرده است که در پاسخ به سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونت ایجاد می شود، علت و درمان پزشکی و خانگی ترشحات چرکی را بخوانید.

 

چرک (Pus) در محل تجمع عفونت جمع  شده و بصورت مایع است. رنگ آن زرد مایل به سفید، زرد یا قهوه ای بوده و حاوی مایعات سرشار از پروتئین به نام liquor puris می باشد.

هتگامی که تجمع گلبول های سفید در نزدیک سطح پوست باشد، پوسچول یا دمل ایجاد می شود. و هنگامی که این انباشت در یک فضای بافتی بسته باشد، آبسه است.

 

حقایق سریع درباره چرک

PUS نتیجه طبیعی مبارزه بدن با عفونت است.

رنگ آن زرد، سبز یا قهوه ای است و در برخی موارد بوی بدی دارد.

اگر پس از جراحی ظاهر شود، باید بلافاصلخ با پزشک خود تماس بگیرید.

عفونت های کوچک در خانه قابل درمان و مدیریت هستند.

در صورت مقادیر بالای چرک در عفونت ممکن است نیاز به جراحی و استفاده از کانال تخلیه باشد.

 

 

همچنین بخوانید:

آبسه: انواع، علت و درمان (کلیک)

 

چرا رنگ چرک زرد است؟

چرک به علت و در نتیجه تجمع نوتروفیل های (نوعی گلبول سفید که پیشتر توضیح داده شد) مرده است. که آن باعث رنگ زرد، سفید متمایل به زرد، قهوه ای زرد یا زرد متمایل به سبز می شود.

برخی مواقع این ترشحات به رنگ سبز هستند. علت آن تولید یک پروتئین ضد باکتری سبز رنگ به نام میلوپراکسیداز (Myeloperoxidase) است که توسط برخی گلبول های سفید تولید می شود.

یک باکتری موسوم به سودوموناس آئروژینوزا (P.aeruginosa) عامل تولید رنگدانه ای سبز به نام پیوسیانین (Pyocyanin) است که ترشحات چرکی ایجاد شده توسط آن بوی بدی دارند.

در صورتی که خون وارد ناحیه آسیب دیده شده باشد، رنگ ترشحات ممکن است دارای ته زمینه قرمز شوند.

 

علت ایجاد چرک

همانگونه که عنوان شد علت چرک نتیجه پاسخ طبیعی سیستم ایمنی بدن به یک عفونت باکتریایی با قارچی است.

گلبول های سفید خون یا لکوسیت در مغز استخوان تولید و به ارگانیسم های عامل ایجاد عفونت حمله می کنند.

نوتروفیل که در واقع نوعی لکوسیت است، مسئول ویژه حمله به باکتری ها یا قارچ های عامل ایجاد عفونت هستند. در نتیجه چرک علاوه بر گلبول های سفید مرده داراری باکتری های مرده نیز هست.

ماکروفاژها نیز نوع دیگری از لکوسیت ها (گلبول های سفید خون) هستند. آنها اجسام بیگانه را شناسایی و یک سیستم هشدار در قالب ملکول های پروتئینی پیام رسان سلول کوچک که سیتوکین نامیده می شود آزاد می سازد.

سیتوکین ها به نوتروفیل ها هشدار داده و آنها از طریق رگ های خونی به ناحیه آسیب دیده وارد می شوند. تجمع سریع نوترفیل ها این گلبول های سفید منجر به ظاهر شدن چرک می شود.

 

چرک بعد از جراحی

چرک نشانه عفونت است و ظاهر شدن آن پس از عمل جراحی نشان دهنده وجود یک مشکل به شکل عفونت خواهد بود.

اگر پس از عمل جراحی خود متوجه وجود ترشحات چرکی در ناحیه شدید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

بدن بیماران دارای سیستم ایمنی ضعیف ممکن است نتوانند پاسخگویی مناسبی در برابر این شرایط داشته باشند.

همچنین ممکن است عفونت بدون ایجاد هر گونه ترشحی در بدن وجود داشته باشد.

 

برخی شرایط که موجب کاهش و ضعف سیستم ایمنی بدن فرد می شوند عبارتند از:

• شیمی درمانی
• مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدنبال پیوند عضو
• بیماری ایدز (HIV)
• دیابت

 

در این شرایط پزشک معمولا پماد موضعی برای درمان چرک و عفونت تجویز خواهد کرد.

مصرف آنتی بیوتیک یک عامل کمک کننده به گلبول های سفید برای حمله به عفونت خواهد بود که روند بهبودی را تسریع می کند. همچنین از ایجادعوارض ثانویه عفونت جلوگیری خواهد کرد.

در صورت ایجاد آبسه، ممکن است پزشک تخلیه آن را توصیه نموده که ممکن است یک برنامه مراقبتی ویژه از محل برش لازم باشد.

 

همچنین بخوانید:

روش مصرف و عوارض آنتی بیوتیک (کلیک)

 

درمان ترشحات چرکی

درمان چرک بسته به علت ایجاد آن متفاوت خواهد بود.

 

درمان خانگی ترشحات چرکی

اگر ترشحات در نزدیک سطح پوست باشند مانند دمل یا پوسچول، معمولا نیازی به مراجعه به پزشک نیست و می توان چرک را با روش های خانگی درمان نمود.

برای این کار یک حوله را در آب گرم خیس کرده و آن را به مدت تقریبی 5 دقیقه در ناحیه دارای ترشحات آلوده قرار دهید. این کار سبب کاهش تور ناحیه آسیب دیده شده و روند بهبودی تسریع خواهد شد.

 

همچنین بخوانید:

آنتی بیوتیک برای درمان عفونت گوش (کلیک)

 

درمان پزشکی

در صورتی که ترشحات پس از عمل جراحی در ناحیه مورد نظر ایجاد شده باشند، فرد باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرد.

مصرف خودسرانه پمادهای موضعی، آنتی بیوتیک، الکل و … به هیچ وجه توصیه نمی شود.

درمان ترشحات چرکی ناشی از آبسه های بزرگ یا نواحی آسیب دیده که دسترسی به آنها مشکل است باید توسط پزشک صورت پذیرد.

جهت درمان و تخلیه چرک، پزشک با ایجاد دهانه ای به خارج سعی در تخلیه و خارج نمودن آن می کند.

همچنین بر حسب صلاحدید وی ممکن است مصرف دارو نیز تجویز شود.

برخی درمان ها برای ترشحات چرکی که نیازمند مراجعه به پزشک است عبارتند از:

 

عفونت گوش میانی  (اوتیت مدیای مزمن)

این بیماری موجب تجمع مکرر مایع اضافی در گوش میانی گردد. برای کمک به تخلیه این مایع پزشک متخصص یک لوله پلاستیکی کوچک به نام گرمت (grommet) را به داخل گوش فرو می برد.

بواسطه این لوله پلاستیکی علاوه بر تخلیه مایعات اضافی، هوا نیز در پشت پرده گوش جریان یافته و در نتیجه باعث کاهش خطر تجمع مایعات در آینده خواهد شد.

 

آبسه

درمان از طریق مصرف آنتی بیوتیک برای آبسه های کوچک موثر است اما در برخب مواقع نیز ممکن است تاثیری نداشته باشد.

در این موارد پزشک برای تخلیه ترحات موجود در آبسه یک کانال تخلیه ایجاد می کند. همچنین ممکن است برای تخلیه چرک نیاز به جراحی باشد. این امر معمولا از طریق یک ساختار لوله مانند استفاده می شود که ممکن است به پمپ مکش یا ساکشن متصل باشد یا نباشد.

 

آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی)

در صورتی که عفونت در ناحیه مفصل ایجاد شده یا از ناحیه دیگری از بدن به مفصل انتقال یابد، معمولا موجب چرک و التهاب عمومی خواهد شد.

پس از تشخیص باکتری عامل عفونت، پزشک آنتی بیوتیک وریدی مناسب را تجویز خواهد کرئ. این امر ممکن است هفته ها به طول انجامد.

همچنین ممکن است نیاز به تخلیه ترشحات عفونی داخل مفصل باشد.

برای این امر از یک لوله منعطف و مجهز به دوربین فیلمبرداری به نام آرتروسکوپ استفاده شده و با استفاده از یک برش کوچک وارد مفصل می شود.

بدین طریق پزشک قادر خواهد بود تا لوله های ساکشن و تخلیه را برای تخلیه مایع سینوویتال عفونی وارد مفصل کند.

آسپیراسیون مایع (آرتروسنتز : Arthrocentesis) روشی متفاوت است.

این روش شامل تخلیه مایع و ترشحات عفونی با استفاده از یک سوزن است. ترشحات تخلیه شده برای تشخیص نوع باکتری آزمایش شده و این عمل روزانه تکرار می شود تا زمانی که پزشک تشخیص دهد دیگر باکتری در ترشحات نیست.

 

خلاصه

چرک معمولا مایعی زرد رنگ یا زرد میال به سفید، سبز یا قهوه ایست که حاوی کلبول های سفید مرده و بعضا باکتری هاست. این ترشحات در محل عفونت تجمع می یابند. درمان های خانگی برای موارد سطحی چرک مانند دمل و درمان های پزشکی برای موارد شدیدتر وجود دارد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.