خلاقیت درمانی چیست؟

خلاقیت درمانی نوعی درمان است که به فرد با تمرینات مبتنی بر هنر مشکلات خود را حل می کند، انواع آن شامل موسیقی درمانی – رقص درمانی و غیره است.

 

خلاقیت درمانی چیست؟

خلاقیت درمانی (Creative Therapy) یک روش درمان برای هر فردی است که از نظر روحی، جسمی یا عاطفی دچار مشکل است یا قصد در بهبود شرایط مختلف دارد.

بخش اصلی خلاقیت درمانی انتقال افکار و احساسات فرد از طریق بیان هنری است.

در این روش درمانی از انواع هنرها همانند رقص، طراحی، موسیقی و غیره برای کمک به فرد تحت درمان استفاده می شود.

در این درمان نیازی نیست که فرد لزوما  توانایی هنری خاصی داشته باشد.

با توجه به توضیحات عنوان شده، خلاقیت درمانی برای افرادی که در بیان احساسات خود به صورت کلامی مشکل دارند بسیار مفید است.

به عنوان مثال وقتی شخصی یک قطعه هنری را خلق نمود، می تواند درباره انتخاب های خود با درمانگر به گفتگو پردازد.

صحبت با یک درمانگر در مورد خلق آن اثر هنری به فرد کمک می کند تا احساس خود را پردازش کند.

 

همچنین بخوانید:

سلامت روان چیست؟ (کلیک)

 

چگونه خلاقیت درمانی مفید است؟

برای استفاده از خلاقیت درمانی لزومی ندارد که حتما با مشکل خاصی درگیر باشید، بلکه برای بهبود شرایط مختلف نیز می توانید از آن بهره بجویید.

طبق اظهارات انجمن هنر درمانی آمریکا، افراد برای هر یک از موارد زیر می توانند ازخلاقیت درمانی استفاده کنند:

• بهبود عملکردهای شناختی و حسی-حرکتی
• افزایش اعتماد به نفس، عزت نفس و خود آگاهی
• تقویت مهارت های اجتماعی
• ایجاد قدرت عاطفی
• قدرت حل مسئله
• تحمل ناسازگاری ها، کشمکش ها وهمچنین غم واندوه

 

همچنین بخوانید:

چگونه به گذشته فکر نکنیم؟ (کلیک)

 

همچنین بر اساس مقاله ای در سال 2015 خلاقیت درمانی برای موارد زیر هم مفید است:

• ایجاد حس آرامش
• کمک به فرد برای ایجاد روابط بهتر
• پرت کردن حواس شخص از درد، بیماری یا اندوه
• افزایش حس موفقیت فردی
• کمک به شخص برای درک بهتر از خود
• توانمند سازی فرد در شاخه های مختلف

جالب است بدانید خلاقیت درمانی برای درمان بیماری های زیر هم بسیار کمک کننده است:

• بیماری آلزایمر
• فشار
• ضربه
• جراحت سر
• بیماری های مزمن همچون سرطان
• سوء مصرف مواد
• ناتوانی های جسمی
• اختلالات رشد
• زوال عقل
• درگیری های ذهنی

 

همچنین بخوانید:

تداوم افکار منفی و خطر ابتلا به آلزایمر (کلیک)

 

در سال 2018، محققان آزمایشاتی راجع به خلاقیت درمانی و اینکه آیا به فرد تحت استرس کمک می کند  یا خیر،انجام دادند.

در 81.1% از بررسی هایی که انجام شد، مشخص گردید خلاقیت درمانی میزان استرس را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

همچنین، مقاله ای در سال 2020 بیان کرد که خلاقیت درمانی تأثیرات مثبت متنوعی بر روی افراد مبتلا به زوال عقل، سرطان، نارسایی قلبی، اچ آی وی (ایدز) یا مراحل نهایی بیماری کلیوی دارد.

 

همچنین بخوانید:

رابطه تغذیه با سلامت روان (کلیک)

 

انواع خلاقیت درمانی

خلاقیت درمانی انواع مختلفی دارد. انتخاب نوع بستگی به شرایط فرد دارد.

بنابراین بایستی با یک درمانگر مشورت کنید تا مشخص کند کدامیک از انواع خلاقیت درمانی برای شما بهتر است.

برخی مواقع فرد متوجه شود که به نوع خاصی از خلاقیت درمانی گرایش پیدا کرده است.

حتی ممکن است که فرد از برخی انواع خلاقیت درمانی همانند نقاشی یا مجسمه سازی بهره برد.

با این حال، تمرین های خلاقیت درمانی در خانه فواید مکالمه با یک درمانگر را نخواهند داشت.

در بخش های زیر انواع مختلف خلاقیت درمانی با جزئیات بیشتری بررسی می شود.

 

موسیقی درمانی

موسیقی درمانی (Music Therapy) یکی از انواع خلاقیت درمانی است که برای تمامی افراد با سنین مختلف مفید می باشد.

موسیقی درمانی به ویژه برای افرادی با شرایط زیر مفید است:

• دارای مشکلات سلامت روان
• اختلالات رشد جسمی
• ناتوانی در یادگیری
• بیماری آلزایمر
• سوء مصرف مواد مخدر
• آسیب های مغزی
• درد های حاد یا مزمن
• درد مربوط به زایمان

 

همچنین بخوانید:

وابستگی جسمی به مواد مخدر چیست؟ (کلیک)

 

در موسیقی درمانی، یک درمانگر آموزش دیده موسیقی  بواسطه پاسخ های موسیقی، سلامت جسمی و احساسی فرد را بررسی می نماید.

یک جلسه موسیقی درمانی شامل موارد زیر باشد:

• یادگیری از طریق موسیقی
• بداهه نوازی
• اجرای موسیقی
• گوش دادن به موسیقی
• ترانه سرایی
• گفتگو درباره اشعار
• بحث در مورد موسیقی و تصاویر

موسیقی کمک می کند تا فرد احساساتش  را پردازش کرده و احساس آرامش کند.

طی بررسی های محققین در سال 2017، این نتیجه گیری حاصل شد که در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط، بعد از جلسات موسیقی درمانی سطح حافظه، افسردگی و اضطراب بهبود پیدا کرد.

مطالعه دیگری هم نشان داد گوش دادن به موسیقی، به ویژه موسیقی کلاسیک با جاز، تأثیر مثبتی روی افراد مبتلا به افسردگی دارد.

 

هنر درمانی

در این مورد درمانگر از زمینه های مختلف هنری مانند نقاشی، طراحی یا مجسمه سازی و … بهره می برد.

بدین ترتیب فرد در موارد زیر توانایی کسب می کند.:

• کشف و درک احساسات شخصی
• تطبیق راحت تر با مشکلات و تعارضات عاطفی
• مدیریت رفتار
• بینش و خودشناسی بهتر
• توسعه مهارت های اجتماعی
• کاهش استرس و اضطراب فردی
• افزایش واقعیت گرایی
• بهبود عزت نفس

در  هنر درمانی (Art Therapy) پس از خلق اثر، به شخص کمک می شود تا در مورد احساسات بر انگیخته شده در خودش گفتگو نماید. بدین طریق به بازگشت آرامش در وی کمک می شود.

در سال 2018، بر اساس تحقیقی که در چین روی بزرگسالان بالای 60 سال انجام شد اثرات خلاقیت درمانی روی افرادی که در معرض خطر زوال عقل بودند، بررسی گردید.

نتایج بدین شرح بود:

طراحی و قصه گویی منجر به توسعه و پیشرفت عملکردهای شناختی می شود. مدت زمانی که طول کشید تا نتیجه حاصل شود بعد از گذشت 6 ماه بود.

 

رقص درمانی

رقص درمانی (Dance Therapy) برای افرادی که دارای مشکلات اجتماعی، اختلالات رشد، مشکلات پزشکی، جسمی و یا روانی هستند، موثر است.

تحقیقات انجام شده درسال 2019 نشان می دهد که استفاده از رقص درمانی برای افراد مبتلا به افسردگی مفید است.

تحقیقات بیشتر نشان داد که رقص درمانی می تواند:

• میزان استرس، اضطراب و میزان افسردگی را کاهش می دهد.
• مهارت های شناختی و کیفیت زندگی را افزایش می دهد.

 

همچنین بخوانید:

استری: علت و راه های مدیریت آن (کلیک)

 

این روش درمانی شامل استفاده از حرکت مختلف است تا بتواند احساسات و شناخت فردی، روابط اجتماعی، توانایی های جسمی فرد را تقویت کند.

هدف کلی رقص درمانی کمک به شخص برای موارد زیر است:

• افزایش اعتماد به نفس
• بهبود تصویر شخص از بدن خود
• توسعه مهارت های ارتباطی
• ایجاد روابط
• مقابله با مشکلات
• کشف برخی از الگوهای رفتاری
• گسترش سطح حرکات

 

شعر درمانی

از شعر درمانی (Poetry Therapy) برای بیان افکار و عواطف استفاده می شود، و بدین ترتیب فرد احساس می کند که عضوی از یک جامعه است.

در این روش، درمانگر از خواندن یا نوشتن شعر، برای کمک به فرد استفاده می کند. بدین طریق فرد می تواند احساسات خود و دیگران را درک کند.

یک مطالعه در سال 2018 نظریه ای را ارائه کرد که شعر درمانی در هنگام درمان سرطان مفید است.

 

درام درمانی

هدف از درام درمانی (Drama Therapy) همانند سایر زمینه های خلاقیت درمانی این است کهبه فرد کمک کند تا افکار و احساسات خود را بیان کند.

درام درمانی به فرد کمک می کند تا تجربیات درونی خود را از طریق روش های زیر به اشتراک گذارد:

• بداهه پردازی ها
• بازی های تئاتر
• قصه گویی
• اجرا و نمایش مجد

این نوع خلاقیت درمانی برای افراد در هر سنی مفید است، به ویژه برای اشخاص ذیل:

• در دوره بهبودی از ترک اعتیاد
• دارای خانواده ناسالم از نظر روان
• دچار ناتوانی و اختلال در رشد
• درای تجربه آسیب روحی و روانی
• زندان رفته
• بی خانمان
• مبتلا به ایدز
• افراد مسن
• اشخاص تحت درمانی که مشکلات بهداشت و سلامت رفتاری داشته اند
• دارای معضلات سلامت روان

تحقیقات معتبر انجام شده در سال 2019 نشان داد که درام درمانی تأثیر مثبتی در خود ادراکی و خود بیانی دانش آموزان دارای مشکلات سلامت روان یا شرایط رفتاری دارد.

 

همچنین بخوانید:

مدت زمان ترک اعتیاد به مواد مخدر (کلیک)

 

 

خطرات و مشکلات خلاقیت درمانی

مقاله ای معتبر در سال 2015 نشان داد که برخی از افراد بواسطه خلاقیت درمانی، اضطراب، افزایش درد و احساسات حل نشده ای را تجربه می کنند. با این حال این تأثیرات فقط در دو مطالعه روی افراد مبتلا به سرطان رخ داده است. بنابراین برای تائید این یافته ها، تحقیقات بیشتری لازم است.

مهم است که درمانگران با صلاحیت درمان خلاقیت را انجام دهند تا اطمینان حاصل شود که فرد درمان مورد نیاز را دریافت می کند.

با این حال، متخصصان هنر درمانی خاطر نشان می کنند که بعضا سایر افراد حرفه ای آنها را جدی نمی گیرند. این امر منجر به از دست دادن افراد در ارجاء به خلاقیت درمانی می شود.

بعلاوه، این روشهای درمانی بستگی به این دارد که فرد قادر به انجام فعالیتهای خلاقانه باشد. برخی از افراد ممکن است با این کار احساس راحتی نکنند، در این صورت این روش درمان برای آنها ایده آل نیست.

خلاصه

خلاقیت درمانی نوعی درمان است که فرد از طریق فعالیت های هنری محور، تحت درمان قرار می گیرد.

این روش فواید زیادی دارد و به نظر می رسد برای تمامی افرادی که دارای شرایط مختلف جسمی، روحی و عاطفی هستند مفید است.

انواع مختلفی از خلاقیت درمانی وجود دارد که هرکدام به روشهای مختلفی درمان را ارائه می دهند.

انتخاب نوع مناسب بسته به مساله فرد داشته و نیازمند مشورت با درمانگر است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.