لیپوپروتئین آ پروتئین حمل کننده کلسترول در خون است، علت اصلی افزایش سطح Lpa ژنتیک است که خطراتی داشته و با آزمایش خون بررسی می شود.

لیپوپروتئین آ (Lpa) پروتئینی است که کلسترول را در خون حمل می کند. مقادیر بالای لیپوپروتئین آ احتمال تشکیل پلاک یا لخته خون در عروق را افزایش می دهد.

بدین علت، لیپوپروتئین آ خطر بروز بیماری های قلبی عروقی را افزایش خواهد داد.

پیروی از برخی راهکارهای موثر جهت کنترل سطح کلسترول به کاهش این خطر کمک می کند.

در صورتیکه پزشک مشکوک به میزان بالای این پروتئین باشد، آزمایش خون برای بررسی میزان لیپوپروتئین آ را توصیه می شود.

در این مقاله به بررسی عوامل تعیین کننده لیپوپروتئین آ، آزمایش خون و نتایج مختلف و معانی آنها و اقداماتی برای کاهش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی می پردازیم.

همچنین بخوانید:

محدوده نرمال کلسترول HDL(کلیک)

لیپوپروتئین آ چیست؟

کلسترول ترکیبی است که بدن برای عملکرد مناسب خود به میزان مشخصی از آن نیاز دارد.

کلسترول نقش های مختلفی در بدن دارد. این ترکیب به منظور حفظ ساختار سلول و تولید هورمون های استروئیدی ضروری است.

لیپوپروتئین ها (Lipoprotein) نوعی پروتئین هستند که کلسترول را به عنوان یک ماده چرب در خون حمل می کنند.

دو نوع اصلی لیپوپروتئین شامل HDL یا کلسترول خوب و LDL یا کلسترول بد هستند.

سطوح بالای HDL یا همان کلسترول خوب، حتی به کاهش خطر بیماری های قلبی عروقی کمک می کند.

مقادیر بالای LDL یا کلسترول بد و مضر باعث تصلب شرایین یا تجمع و رسوب چربی در رگ ها شده که خطر بروز بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهد.

لیپوپروتئین آ عامل خطری برای ابتلا به بیماری های قلبی عروقی است.

یک تحقیق نشان داد که LP(a) باعث ایجاد LDL در دیواره رگ ها شده که در نتیجه، این امر منجر به تنگ شدن و انسداد رگ های خونی و تصلب شرایین خواهد شد و خطر بروز بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد.

همچنین آپولیپوپروتئین آ به عنوان پروتئینی که بخشی از Lp(a) را تشکیل می دهد از حل شدن لخته های خون توسط آنزیم ها جلوگیری کرده و باعث افزایش خطر بروز تشکیل لخته در رگ ها می شود.

همچنین بخوانید:

بیماری عروق کرونر قلب (کلیک)

علت بالا رفتن سطح لیپوپروتئین آ

آنچه بررسی ها نشان می دهد، عوامل ژنتیکی علت اصلی سطوح بالای لیپوپروتئین آ است.

با این جال برخی شواهد نیز نشان داده اند علاوه بر ژنتیک که رژیم غذایی و سبک زندگی فرد نیز علتی مهم برای تعیین میزان لیپوپروتئین آ می باشد.

تحقیقات نشان می دهند که حدود 20% از جمعیت جهان دارای سطح Lp(a) بالا هستند.

به منظور درک دقیق نحوه تاثیر رژیم غذایی و سبک زندگی در افزایش میزان لیپوپروتئین آ به مطالعات بیشتری نیاز است.

همچنین بخوانید:

رژیم پاکسازی عروق و تصلب شرائین (کلیک)

آزمایش لیپوپروتئین آ

آزمایش لیپوپروتئین آ یک آزمایش معمول نیست.

پزشک در صورت نامشخص بودن سابقه خانوادگی یا مشکلات زیر انجام این آزمایش را توصیه می کنند:

بیماری قلبی عروقی بواسطه افزایش کم میزان کلسترول یا چربی
خطر داشتن کلسترول بالا به صورت ارثی
سابقه خانوادگی بیماری قلبی عروقی زودرس

پزشک آزمایش لیپوپروتئین آ را با دریافت نمونه خون از رگ بازو انجام می دهد.

آمادگی خاصی برای انجام آزمایش Lp(a) نیاز نیست.

البته در صورتی که پزشک نیاز به آزمایش سطح کلسترول و تری گلیسیرید خون داشته باشد، ناشتایی 9 تا 12 ساعته و فقط نوشیدن آب را توصیه می کند.

متخصصان بهداشت در مورد نحوه آمادگی برای انجام آزمایش خون به افراد مشاوره خواهند داد.

همچنین بخوانید:

تقاوت کلسترول و تری گلیسرید (کلیک)

بالا بودن سطح لیپوپروتئین آ به چه معنی است؟

با بررسی آزمایش سطح بالای لیپوپروتئین آ تعیین خواهد شد. افراد می توانند نتایج آزمایش چربی خون طبیعی داشته باشند اما در عین حال سطح لیپوپروتئین آ آنها بالا باشد.

سطح بالای لیپوپروتئین آ به معنی افزایش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی است.

بعضی از بیماری ها باعث افزایش سطح Lp(a) می شود. این موارد عبارتند از:

دیابت کنترل نشده
کم کاری تیروئید
بیماری کلیوی
سندروم نفروتیک به عنوان یک اختلال کلیوی

سطح پایین استروژن در بعضی از موارد باعث افزایش سطح لیپوپروتئین آ خواهد شد. پزشک با آزمایش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را در خانم های یائسه بررسی می کند. البته این موارد نادر هستند.

سطح پایین یا غیرقابل تشخیص Lp(a) هیچ مشکلی برای سلامتی ایجاد نخواهد کرد.

همچنین بخوانید:

هورمون استروژن (کلیک)

محدوده طبیعی لیپوپروتئین آ

طبق اعلام کالج قلب و عروق آمریکا، دستورالعمل ها در مورد نقاط مرزی سطح بالای لیپوپروتئین آ متفاوت هستند.

نشانگرهای سطح لیپوپروتئین آ در افراد مختلف، متفاوت بوده و به عوامل خطر و بیماری های دیگر وابسته است.

به صورت کلی سطح طبیعی لیپوپروتئین آ، زیر 30 میلی گرم در دسی لیتر است. حتی ممکن است بعضی از افراد سطح غیرقابل تشخیص Lp(a) را داشته باشند.

بعضی از کارشناسان معتقدند که میزان Lp(a) بالا، مربوط به مقادیر بیش از 50 میلی گرم در دسی لیتر است. اما سایر دستورالعمل ها مقادیر کمی پایین تر را نشان می دهند.

بعضی از تحقیقات نشان می دهند که کاهش سطح لیپوپروتئین آ به زیر 50 میلی گرم در دسی لیتر مطلوب بوده اما همچنان سطوح بالای 25 تا 30 میلی گرم در دسی لیتر خطر بروز بیماری قلبی عروقی را افزایش می دهد.

برای نمونه، مطالعات نشان می دهند که بزرگسالان با سطح Lp(a) بالای 30 میلی گرم در دسی لیتر خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری عروق کرونر خواهند داشت.

علاوه بر این در صورتی که سطح Lp(a) بالاتر از 50 میلی گرم در دسی لیتر باشد، خطر بروز سکته مغزی ایسکمیک وجود خواهد داشت.

متخصصان بهداشت و درمان سطح لیپوپروتئین آ کم یا غیرقابل تشخیص را سالم می دانند.

افراد می توانند برای اطلاع از نتایج آزمایش خود با پزشک صحبت کنند. بعضی از آزمایشگاه ها از محدوده ها یا اندازه گیری های مختلفی استفاده می کنند.

همچنین بخوانید:

پزینه های سالم و کم کلسترول برای صبحانه (کلیک)

آیا می توان سطح Lp(a) را کاهش داد؟

همانگونه که پیشتر توضیح دادیم عوامل ژنتیکی علت اصلی سطح بالای لیپوپروتئین آ است.

در واقع این عوامل ژنتیکی است که میزان Lp(a) را تعیین می کنند. بنابراین تغییر آن کمی دشوار بوده و هیچ روش درمانی خاصی برای انجام این کار وجود ندارد.

ممکن است داروهای مهارکننده PCSK9 سطح Lp(a) را کاهش دهند اما برای تایید این اثر توسط داروهای تجویزی به تحقیقات بیشتری نیاز است.

آفرزیس لیپوپروتئین (Lipoprotein Apheresis) روشی مشابه دیالیز است. در این روش یک دستگاه کلسترول را از پلاسمای خون جدا کرده و Lp(a) و LDL را از خون خارج می کند.

افراد برای ادامه از بین بردن کلسترول از خون به پروسه های هفتگی یا دو هفته ای نیاز خواهند داشت. مراکز محدودی در دنیا این خدمات را ارائه می دهند.

در روش دیگر افراد می توانند از پزشک در مورد هرگونه آزمایش بالینی به منظور کاهش سطح لیپوپروتئین آ سوال کنند.

از آنجا که عوامل ژنتیکی تا حد زیادی میزان Lp(a) را تعیین می کنند، به احتمال زیاد در طول زندگی تغییر نخواهند کرد.

در صورتی که یائسگی یک عامل موثر باشد، مصرف نیاسین (ویتامین B3) و استروژن کمی سطح Lp(a) را کاهش می دهد. با این حال به تحقیقات برای تائید کارایی این روش های درمانی و امکان کاهش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی نیاز است.

در این میان افراد می توانند بر کاهش عوامل خطر قابل کنترل در مورد بیماری های قلبی عروقی تمرکز کنند. تمرکز بر کاهش سطح LDL به طور ویژه ای دارای اهمیت است.

همچنین بخوانید:

راه های کاهش کلسترول: رژیم غذایی و سبک زندگی (کلیک)

کاهش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی

تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی کلسترول LDL را کاهش خواهد داد که این امر به کاهش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی کمک می کند.

برخی راه های موثر برای کاهش کلسترول و پیشگیری از ابتلا به بیماری های قلبی عروقی عبارتند از:

کنترل وزن بدن: افراد در صورت ابتلا به اضافه وزن می توانند با کاهش 3 تا 5 درصدی وزن بدن خود به کاهش LDL و افزایش HDL کمک کنند.
ورزش منظم: تحرک بدنی باعث کاهش LDL و افزایش HDL خواهد شد.
رعایت یک رژیم غذایی سالم برای حمایت از قلب: یک رژیم غذایی سالم شامل روغن های امگا 3، مغزها، روغن زیتون و بعضی از روغن های گیاهی دیگر، غلات سبوس دار، میوه ها و سبزیجات است. همچنین باید از مصرف چربی های اشباع و ترانس مانند مواد غذایی حاوی گوشت های چرب، لبنیات و غذاهای فرآوری شده پرهیز کرده یا آنها را محدود کنند.
به حداقل رساندن استرس: استرس مزمن باعث افزایش LDL می شود.
ترک سیگار: افراد سیگاری برای حمایت از قلب خود باید آن را ترک کنند.
داشتن خواب با کیفیت تر: طبق توصیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، افراد باید هر شب 7 تا 9 ساعت بخوابند تا به قلب و عروق به منظور بهبود و ترمیم کمک کنند.
محدود کردن مصرف الکل: افراد می توانند برای افزایش سلامت قلب مصرف الکل را محدود کنند. افرادی که برای ترک الکل به کمک نیاز دارند، می توانند از متخصصان مراقبت های بهداشتی و پزشکی و یا گروه های حمایتی کمک بگیرند.

همچنین بخوانید:

تاثیر مصرف الکل بر کلسترول (کلیک)

خلاصه

علت اصلی و تعیین کننده سطح لیپوپروتئین آ، عوامل ژنتیکی است. بنابراین این امر به طور کلی در طول زندگی ثابت خواهد ماند. سطح بالای Lp(a) خطر بروز بیماری قلبی عروقی را افزایش می دهد.

اگرچه در حال حاضر هیچ روش درمانی برای کاهش سطح Lp(a) وجود ندارد اما برخی راه های مدیریت و درمان کلسترول بالا و کاهش LDL به کاهش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی کمک خواهد کرد.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.