میوکاردیت / التهاب عضله قلب : علت و درمان
میوکاردیت بیماری قلبی است که باعث التهاب عضلات قلب (میوکاردیوم) می شود؛ علائم – علت – درمان و عوارض بیماری التهاب عضله قلب را بخوانید.
میوکاردیت (myocarditis) یکی از انواع بیماری التهاب قلب است. این بیماری است موجب التهاب عضلات قلب میوکاردیوم شده به همین دلیل این بیماری تحت عنوان التهاب عضله قلب نیز شناخته می شود.
این التهاب موجب کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون به کل بدن شده و بر سیستم هدایت الکتریکی قلب اثر می گذارد.
میوکاردیوم لایه مرکزی عضلانی قلب بوده که بین لایه خارجی عضلانی (اپی کاردیوم) و لایه داخلی عضلانی(اندوکاردیوم) قرار دارد.
در صورت شدید بودن میوکاردیت، لخته های خونی در بدن تشکیل شده زیرا قلب نمی توان به خوبی خون را پمپاژ کند.
این مساله می تواند شرایط وخیمی مانند حمله قلبی یا سکته مغزی را در پی داشته باشد.
در این مقاله به بررسی علت های احتمالی میوکاردیت، علائم، تشخیص و درمان آن می پردازیم.
همچنین بخوانید:
التهاب قلب : علائم، علت و درمان (کلیک)
علائم میوکاردیت
میوکاردیت در هر فردی و در هر رده سنی می تواند ایجاد شود.
این بیماری در برخی افراد هیچگونه علائمی برجای نمی گذارد.
درصورت بروز علائم موارد زیر تجربه می شوند:
علت میوکاردیت
بر اساس اعلام سازمان ملی اختلالات نادر، بصورت کلی بیماری میوکاردیت علت مشخصی ندارد.
اما برخی شرایط در ایجاد این بیماری نقش داشته که در ادامه به توضیح هر یک می پردازیم:
بیماری های خودایمنی
زمانیکه سیستم ایمنی بافت سالم بدن را مورد حمله قرار دهد، بیماری های خودایمنی ایجاد می شوند.
همچنین بخوانید:
علائم انواع بیماری های خود ایمنی (کلیک)
از جمله بیماری های خودایمنی موثر در ایجاد میوکاردیت عبارتند از:
آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)
در برخی موارد نادر آرتریت روماتوئید باعث ایجاد میوکاردیت می شود.
بر اساس مطالعه ای در سال 2020، میوکاردیت یکی از عوارض قلبی اصلی ناشی از آرتریت روماتوئید است.
این مطالعه توضیح داد که میوکاردیت را به عنوان یک عارضه آرتریت روماتوئید بوسیله MRI می توان تشخیص داد.
این شرایط با متوقف کردن درمان های سرکوب کننده سیستم ایمنی قابل درمان است.
همچنین بخوانید:
علائم اولیه روماتیسم مفصلی (کلیک)
لوپوس
طبق گفته بنیاد لوپوس آمریکا، لوپوس می تواند باعث ایجاد التهاب میوکاردیت شود.
در بیشتر موارد التهاب میوکاردیت به دنباله التهاب در سایر قسمت های بدن رخ می دهد.
حتی اگر میوکاردیت به علت موارد دیگر رخ داده باشد، فرد دارای لوپوس در معرض عوارض جانبی بیشتری از آن قرار دارد.
دلیل این امر این است که فرد مبتلا به لوپوس بیشتر در معرض عفونت است.
همچنین گاهی برخی افراد دارای لوپوس ملزم به مصرف داروهای مهارکننده ی سیستم ایمنی هستند که خوده این مساله نیز موجب افزایش خطرات ناشی از عفونت می شود.
همچنین بخوانید:
بیماری لوپوس : علت و علائم (کلیک)
بیماری لایم
بیماری لایم نیز می تواند یکی از علت های میوکاردیت باشد.
لایم بیماری است که در آن فرد در اثر گزش کنه های حامل باکتری بورلیا بورگدورفری دچار عفونت می شود.
همچنین بخوانید:
بیماری لایم: علائم، علت و پیشگیری (کلیک)
عفونت های ویروسی
یکی از علت های قابل تشخیص برای میوکاردیت، عفونت ویروسی است.
در این مواد ویروس وارد شده به بدن باعث ایجاد التهاب شده و آسیب قلب ناشی از آن حتی پس از از بین رفتن ویروس باقی می ماند.
عفونت های ویروسی موثر در بیماری میوکاردیت عبارتند از:
- ویروس هرپس انسانی 6
- آدنوویروس
- ویروس اپشتین-بار
- ویروس کوکساکی
- آبله مرغان
- HIV
بیماری شاگاس
بیماری شاگاس ماهیچه قلب را آلوده کرده و به این ترتیب منجر به ایجاد میوکاردیت می شود.
بیماری شاگاس در اثر تماس مستقیم با انگل Trypanosoma cruzi رخ می دهد.
بر اساس گزارش مرکز درمان و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، این انگل در قاره آمریکا به خصوص در مناطق روستایی آمریکای لاتین زندگی می کند.
سموم محیطی
فاکتورهای محیطی نیز می توانند در ایجاد میوکاردیت موثر باشند. برخی از آنها عبارتند از:
فلزات سنگین: مقاله ای منتشر شده در سال 2020 گزارش داد که قرار گیری در برابر فلزات سنگین مانند مس، آهن و سرب در ایجاد میوکاردیت نقش دارند.
زهر: در برخی موارد نادر، میوکاردیت در اثر نیش عنکبوت یا مار و وارد شدن سم ناشی از زهر آنها به بدن به وجود می آید.
عفونت های باکتریایی
انواع مختلفی از عفونت های باکتریایی از جمله موارد زیر باعث ایجاد میوکاردیت می شوند:
- اندوکاردیت: گاهی اوقات، میوکاردیت یکی از عوارض بیماری اندوکاردیت است. اندوکاردیت شامل عفونت دریچه های قلب، ماهیچه قلب یا پوشش داخلی محفظه های قلب است.
- دیفتری: بیماری دیفتری به علت کورینه باکتریوم دیفتری ایجاد شده که همین باکتری خود می تواند میوکاردیت را نیز به همراه داشته باشد. سم تولید شده توسط این باکتری به ماهیچه قلب آسیب وارد کرده و موجب التهاب آن می شود.
همچنین بخوانید:
انواع عفونت باکتریایی : از علائم تا درمان (کلیک)
پیشگیری از میوکاردیت
هیچ گونه راه خاصی برای پیشگیری از ایجاد میوکاردیت وجود ندارد.
اما چون یکی از دلایل ایجاد بیماری التهاب عضله قلب عفونت ویروسی یا باکتریایی است، با اقدامات زیر می توان خطر ابتلا به عفونت را کاهش داد:
- پوشیدن لباس هایی که تا جای ممکن پوست را می پوشانند
- دور ماندن از افراد دارای علائم مشابه آنفولانزا
- شستشوی مکرر دست ها
- اطمینان از بروزرسانی و انجام واکسیناسیون ازجمله واکسن های سرخجه و آنفولانزا
- استفاده از محصولات دفع کننده کنه
تشخیص میوکاردیت
در صورت تشخیص زودهنگام میوکاردیت می توان از آسیب های قلبی بلندمدت پیشگیری کرد.
تشخیص این بیماری دشوار است. اما پزشک با انجام چندین تست می تواند دامنه منشا التهاب عضله قلب را محدود کند.
بر اساس طبق گزارش بنیاد میوکاردیت، این تست ها شامل موارد زیر هستند:
- اکوکاردیوگرافی: امواج صوتی ناشی از اکوکاردیوگرافی تصاویر متحرکی از تپش قلب تولید کرده که با استفاده از آنها می توان تشخیص داد که آیا قلب بزرگ تر شده و یا در پمپاژ خون مشکلی وجود دارد یا نه.
- بیوپسی: در برخی موارد پزشکان از بافت ماهیچه قلب نمونه ای جهت آنالیز برداشته و وجود هرگونه التهاب یا عفونت را بررسی می کند.
- الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب: در نوار قلب الگوهای الکتریکی قلب جهت تشخیص غیرمعمولی بودن ریتم و وجود نشانه ای از وجود آسیب در ماهیچه قلب بررسی می شود.
- ام آر آی (MRI): این آزمایش در صورت وجود التهاب تاثیرگذار بر ماهیچه قلب، آن را نشان می دهد.
- اشعه ایکس از قفسه سینه: این آزمایش شکل و اندازه ی قلب و وجود هر نوع مایع در اطراف آن را بررسی کرده تا وجود هرگونه آسیب به ماهیچه قلب مشخص شود.
درمان میوکاردیت
درمان میوکاردیت وابسته به دلیل و شدت آن در افراد متفاوت است.
در برخی افراد این بیماری بدون هیچ درمانی و به صورت خودبه خود از بین می رود.
جهت درمان علائم نارسایی قلبی ایجاد شده در میوکاردیت باید از درمان نارسایی سیستولیک یا احتقانی قلب استفاده کرد.
این روش درمانی شامل استفاده از دیورتیک ها، مهار کننده های ACE یا بتا بلاکرها است.
درمان های دیگری که برای این بیماری استفاده می شوند عبارتند از:
پمپاژ قلب
درصورتی که میوکاردیت باعث کاهش فشار خون شود، به طور موقت به پمپاژ مصنوعی قلب نیاز است.
مصرف دارو
در برخی موارد مصرف داروی ایمونوگلوبین وریدی (IV) تجویز می شود. این دارو بصورت وریدی و از طریق IV وارد بدن می شود.
پیوند قلب
درصورت عدم درمان آسیب قلب و پیشرفت التهاب عضله قلب، ممکن است پیوند قلب نیاز باشد.
استراحت
پس از اینکه التهاب عضله قلب تشخیص داده شد، به مدت 3 الی 6 ماه از انجام ورزش و فعالیت های قدرتی خودداری کنید.
مدت زمان استراحت به بازیابی قلب و توصیه پزشک متخصص وابسته است.
در برخی موارد میوکاردیت، فعالیت بدنی مرگ را در پی دارد. اما توانبخشی جسمی به تقویت قلب کمک می کند.
پرهیز از مصرف برخی داروهای خاص
از مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و هرگونه دارویی که سیستم ایمنی را سرکوب و مهار می کنند، اجتناب کنید.
اما در برخی موارد برای درمان پاسخ ایمنی مصرف کورتیکواستروئیدها تجویز می شود.
عوارض جانبی
التهاب عضله قلب به قلب آسیب وارد می کند. خوده آسیب قلبی عوارض زیر را در پی دارد:
- ایست قلبی
- نارسایی قلبی
- سکته مغزی
- حمله قلبی
- آریتمی
همه موارد بالا با خطر مرگ همراه هستند. در صورتی که گمان می کنید به میوکاردیت مبتلا هستید به پزشک مرجعه کنید.
چشم انداز
چشم انداز و امید به زندگی میوکاردیت به منشا پیدایش آن، شدت علائم و ریکاوری عملکرد قلب وابسته است.
در برخی موارد التهاب عضله قلب خود به خود بهبود یافته و بیماری بصورت کامل از بین می رود.
در موارد دیگر، میوکاردیت با عوارض تهدیدآمیز یا بلند مدتی همراه است.
کلام آخر
میوکاردیت که التهاب عضله قلب نیز نامیده می شود یک بیماری نادر و همراه با عوارض جدی است.
میوکاردیت در اثر ملتهب و ضعیف شدن ماهیچه قلب رخ می دهد.
این مساله به قلب برای پمپاژ خون در سرتاسر بدن فشار وارد کرده و باعث ایجاد عوارض سیستمیک جدی و شدیدی می شود.
یکی از علت های احتمالی التهاب عضله قلب، عفونت های ویروسی یا باکتریایی است. اما گاهیعلت مشخص و شناخته شده ای برای آن وجود ندارد.
گزینه های درمانی و چشم انداز میوکاردیت به علائم و علت آن وابسته است.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.