تفاوت رژیم گیاهی و وگان

در این مقاله به بررسی انواع رژیم های غذایی گیاهی – تفاوت آنها با وگان بودن و فواید بالقوه ای که برای سلامتی و محیط زیست دارند، می پردازیم.

 

محبوبیت غذاها و رژیم های گیاهی (Plant-based foods) به طور چشمگیری در حال افزایش است. برخی افراد دقیقا نمی دانند که چه تفاوتی بین وگان بودن (vegan) و رعایت رژیم غذایی گیاهی وجود دارد.

اصلی ترین تفاوت بین این دو این است که در رژیم غذایی وگان از استفاده از تمام مشتقات حیوانات حتی البسه آنها پرهیز می شود، اما این امر در رژیم گیاهی فقط محدود به رژیم و مواد خوراکی است.

این مقاله به بررسی تفاوت بین وگان بودن و رعایت رژیم غذایی گیاهی و فواید بالقوه آنها برای سلامتی و محیط زیست می پردازد.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره رژیم های وگان (Vegan Diets) (کلیک)

 

تفاوت های اساسی رژیم گیاهی و وگان

در جدول زیر به بررسی تفاوت های بین وگان بودن و رعایت رژیم گیاهی پرداخته شده است.

	وگان	رژیم بر پایه گیاهی
پرهیز کامل از محصولات حیوانی خوراکی	بله	شاید
مصرف کامل غذاهای گیاهی	بله	بله
مصرف غذاهای فرآوری شده و جایگزین های گوشت	شاید	شاید
پرهیز از استفاده از کلیه محصولات حیوانی از جمله البسه	بله	شاید
تشویق و توسعه استفاده از گزینه های جایگزین محصولات حیوانی	بله	شاید
داشتن انگیزه هایی در مورد سلامتی	شاید	شاید

 

در ادامه این تفاوت ها را با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار می دهیم.

 

وگانیسم

وگان بودن نوعی فلسفه و روش برای زندگی کردن است. وگانیسم بر اساس تعریف انجمن وگان انگلستان، به صورت زیر است:

بر وگانیسم یک فلسفه حاکم است که در آن افراد از مصرف همه اشکال بهره برداری شده از حیوانات و ظلم به آنها با اهداف غذایی، پوشاک یا سایر موارد امتناع می کنند.

در وگانیسم همچنین افراد به توجه به حیوانات، محیط زیست و گسترش، توسعه و استفاده از گزینه های جایگزین تشویق می شوند.

در این روش و از نظر تغذیه افراد از مصرف محصولات کاملا (یا جزئی) حیوانی اجتناب می کنند.

اگرچه در وگانیسم دامنه های مختلفی توسط افراد پذیرفته شده است اما از نظر علمی وگان به معنی پرهیز از موارد زیر است:

• پوشاک یا کالاهای تولید شده با بهره برداری از حیوانات مانند ابریشم
• غذاهای حیوانی مانند گوشت، ماهی، غذاهای دریایی، لبنیات، تخم مرغ و عسل
• پوشاک یا کالاهای تولید شده از پر به ویژه پرهای زیرین
• افزودنی های غذا و موادی که از حیوانات تهیه می شوند از جمله ژلاتین، موم و کوشینیل (قرمز دانه)
• باغ وحش ها، سیرک ها، آکواریوم ها و سایر موارد استفاده از حیوانات برای سرگرمی
• محصولات یا موادی که تولیدکنندگان آنها را بر روی حیوانات آزمایش می کنند.
• پوشاک یا کالاهای تولید شده از پوست حیوانات از جمله چرم، جیر، خز و پشم

 

همچنین بخوانید:

معرفی 16 جایگزین برای تخم مرغ (کلیک)

 

برخی افراد وگان از روغن پالم نیز استفاده نمی کنند زیرا آنها معتقدند که برای تهیه این روغن زیستگاه حیوانات آسیب دیده یا باعث آزار آنها می شوند.

برخی دیگر نیز حتی از خرید و حمایت از شرکت ها یا موسسات خیریه که از آزمایشات حیوانی برای تست محصولات خود استفاده کرده، امتناع می کنند.

توجه داشته باشید که درصورتی که خود را وگان می دانید باید به این سبک از زندگی پایبند باشید.

در این میان به افرادی که فقط فرآورده های حیوانی مصرف نکرده و در مورد سایر روش های آن سختگیری ندارند، به جای اصطلاح وگان، دنبال کننده رژیم غذایی وگان گفته می شود.

اگرچه همه افراد وگان دارای مواضع اخلاقی مشترکی هستند، اما آنها می توانند از رژیم های غذایی متفاوتی استفاده کنند.

مثلا برخی افراد تمایل به مصرف غذاهای ارگانیک و طبیعی (Whole Foods) و خودداری از مصرف غذاهای فرآوری شده دارند. اما برخی دیگر تمایل به مصرف جانک فود یا غذاهای بدون ارزش غذایی از جمله همبرگر یا سوسیس تهیه شده از مواد گیاهی دارند.

برخی دیگر نیز گاهی اوقات از غذاهای فرآوری شده در کنار غذاهای ارگانیک و طبیعی (Whole Foods) استفاده می کنند.

 

رژیم غذایی گیاهی

فلسفه وگانیسم، پرهیز از ظلم به حیوانات است. اما افراد دنبال کننده انواع رژیم های غذایی گیاهی، بیشتر جنبه سلامتی یا توجه به محیط را در نظر می گیرند.

اصطلاح دیگر رژیم غذایی گیاهی، Plant-forward diet است که به خوردن غذاهای بر پایه گیاهان اشاره دارد.

در رژیم های غذایی گیاهی بر حسب نوع، افراد از خوردن همه غذاهای حیوانی به صورت کامل اجتناب کرده یا فقط مقدار محدودی از آنها را استفاده کنند.

روش های مختلفی برای رسیدن به این رویکرد گیاهی وجود دارد که در ادامه مقاله با جزئیات بیشتری به توضیح آنها می پردازیم.

رژیم های گیاهی توسط برخی افراد و به دلایل محیط زیستی یا سلامتی از جمله کاهش وزن انتخاب می شوند.

افراد دنبال کننده رژیم های گیاهی لزوما از محصولات یا خدمات آزاردهنده حیوانات اجتناب نمی کنند.

برخی از آنها از پوشاک چرمی یا محصولات مراقبت شخصی آزمایش شده بر روی حیوانات استفاده می کنند.

برخی از آنها نیز فقط درصورتی که از غذاهای ارگانیک و طبیعی (Whole Foods) استفاده کرده و از غذاهای فرآوری شده اجتناب کنند، خود را دنبال کننده رژیم غذایی گیاهی می دانند.

افراد دیگر نیز تمایل به مصرف غذاهای فرآوری شده جایگزین گوشت داشته ولی به قواعد مربوط به سبک وگان پایبند نیستند.

 

انواع رژیم های غذایی گیاهی و فواید آنها

در انواع مختلف رژیم های غذایی گیاهی، مصرف دامنه های مختلفی از غذاهای حیوانی محدود می شوند. در ادامه انواع رژیم های غذایی گیاهی و فواید سلامتی آنها بررسی می شوند.

 

گیاهخواری (وجترین)

افراد دنبال کننده رژیم غذایی گیاهخواری از مصرف گوشت، ماهی و مواد حیوانی از جمله ژلاتین پرهیز کرده اما با مصرف تخم مرغ، لبنیات و عسل مشکلی ندارند.

تفاوت اساسی بین رژیم غذایی گیاهخواری و وگان این است که گیاهخواران نیز از مواد غذایی که تهیه آنها با کشتن حیوانات همراه است، اجتناب کرده اما سایر فرآورده های حیوانی را مصرف می کنند.

در واقع گیاهخواران با مصرف تخم مرغ و لبنیات مشکلی نداشته و آن را برای حیوانات مضر ندانسته اما افراد وگان این امر را بی رحمانه می دانند.

بر اساس اعلام انجمن تغذیه آمریکا، معمولا در رژیم های گیاهخواری مواد موردنیاز بدن تامین شده و حتی در برخی موارد خطر بروز بعضی از بیماری های مزمن کاهش می یابد.

با این حال رژیم های گیاهخواری متفاوت، کیفیت مختلفی داشته و باید از مصرف غذاهای ارگانیک و طبیعی (Whole Foods) سالم مطمئن شوند.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره رژیم گیاهخواری (Vegetarian Diet) (کلیک)

 

وگان

بر اساس یک بررسی در سال 2021، رژیم های غذایی وگان دارای برنامه مناسب، تاثیر مثبتی بر چاقی، سندروم متابولیک و بیماری های قلبی و عروقی دارد.

با این حال افرادی که از رژیم های سخت و محدود کننده استفاده می کنند ممکن است دچار مشکلات ناشی از کمبود دریافت مواد مغذی شوند. بنابراین آنها باید توجه ویژه ای به دریافت مواد مغذی اساسی برای حفظ سلامتی خود داشته باشند.

برای مثال برخی از آنها باید از طریق مصرف مکمل های غذایی ویتامین B12 موردنیاز بدن خود را تامین کنند.

در همین راستا آنها می توانند از مواد غذایی غنی شده با ویتامین ها و مواد معدنی استفاده کنند.

 

همچنین بخوانید:

منابع ویتامین B12 برای گیاهخواران و وگان ها (کلیک)

 

طبق همین بررسی بعضی از کمبودهای احتمالی رژیم غذایی وگان که باید به آنها توجه کرد، عبارتند از:

• ویتامین D
• ویتامین B12
• کلسیم
• پروتئین
• ید
• اسیدهای چرب امگا 3
• آهن
• روی (زینک)

درصورتی که یک رژیم غذایی سخت و محدود کننده را دنبال می کنید حتما با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.

 

همچنین بخوانید:

کمبودهای رژیم وگان : علت، علائم و نحوه جبران (کلیک)

 

خام وگان (Raw Vegan)

در این رژیم غذایی فقط محصولات گیاهی خام (نپخته) یا گرم شده با دمای پایین مصرف می شوند.

در این رژیم منابع کربوهیدرات مانند سیب زمینی، برنج و نان حذف می شوند. با این حال برخی افراد خام گیاهخوار برای تهیه نان غلات جوانه از خشک کن استفاده می کنند.

در این رژیم به منظور تامین پروتئین و کربوهیدرات از موادی مانند غلات جوانه دار، دانه ها و لوبیا استفاده می شود.

برخی تحقیقات نشان می دهند که رژیم های غذایی گیاهی با کاهش التهاب، افزایش سلامت روده و خطر بروز بعضی از بیماری های مزمن همراه هستند.

اما تحقیقات پیرامون اثرات سلامتی رعایت رژیم خام گیاهخواری محدود است.

بر اساس یک مطالعه قدیمی در سال 2005 و با حضور 201 شرکت کننده، رعایت رژیم خام گیاهخواری سخت و محدود کننده با کاهش کلسترول و تری گلیسیرید همراه بود.

اما دنبال کردن این رژیم کاهش کلسترول مفید HDL را نیز در پی دارد.

همچنین شرکت کنندگان این مطالعه به افزایش سطح هموسیستئین که ناشی از کمبود ویتامین B12 بود دچار شدند. سطح بالای هموسیستئین باعث افزایش خطر بروز سکته مغزی و بیماری های قلبی عروقی می شود.

 

 

فلکسترین (گیاهخواری منعطف یا نیمه گیاهخواری)

در این رژیم اغلب افراد از غذاهای گیاهی استفاده کرده و گاهی نیز گوشت و ماهی مصرف می کنند.

بر اساس یک بررسی در سال 2016 فواید سلامتی این رژیم عبارتند از:

• بهبود فشار خون
• کاهش وزن بدن
• کاهش خطر ابتلا به دیابت
• مزایایی برای بیماری التهابی روده
• بهبود سلامت متابولیک

در رژیم غذایی فلکسترین (گیاهخواری منعطف) افراد می توانند به مواد غذایی توصیه شده توسط متخصصان دسترسی پیدا کنند.

 

پسکاترین (ماهی خواری)

در رژیم غذایی پسکاترین (Pescatarian) از مصرف گوشت، لبنیات و تخم مرغ اجتناب شده اما ماهی مصرف می شود.

این رژیم هم شامل  مزایای سلامتی رعایت یک رژیم غذایی گیاهی و هم مزایای بالقوه مصرف ماهی است.

انجمن قلب آمریکا (AHA) مصرف حداقل 2 بار در هفته ماهی به ویژه ماهی های روغنی را توصیه می کند.

دلیل این توصیه محتوای اسیدهای چرب امگا 3 موجود در ماهی ها به ویژه سالمون و خال مخالی است که با کاهش بروز بیماری های قلبی و سکته مغزی همراه هستند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها امگا و روغن ماهی داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

پگان (Pegan)

در رژیم غذایی پگان ترکیبی از قواعد تغذیه ای وگان و پالئو دنبال می شوند. در این رژیم اغلب غذاهای گیاهی و مقادیر کمی از محصولات حیوانی، غلات و حبوبات مصرف می شوند.

شاخص گلیسیمی این رژیم پایین است زیرا در آن مصرف قندهای اضافه و غذاهای فرآوری شده محدود می شوند.

رعایت رژیم غذایی پگان با مزایای اضافی رژیم پالئو از جمله کاهش خطر ابتلا به چاقی، بیماری های التهابی و بعضی سرطان ها همراه است.

 

فواید محیط زیستی رژیم های غذایی گیاهی و وگان

یک بررسی در سال 2018 نشان داد که رژیم های غذایی با کالری بالا و بر پایه مواد غذایی حیوانی دارای تاثیرات منفی زیر بر محیط زیست هستند:

• افزایش زمین های کشاورزی تهدیدکننده تنوع زیستی
• افزایش انتشار گازهای گلخانه ای
• افزایش 860% کود نیتروژن در جهان از سال 1961 و بروز آلودگی آب و آسیب به انسان ها و حیات وحش
• خطر انقراض گونه های مختلف

بر اساس این بررسی افزایش افراد دنبال کننده رژیم های گیاهی با فوایدی برای محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در جهان تا سال 2050 و بین 30% تا 60% همراه است..

 

جمع بندی

وگان بودن نوعی فلسفه و یک روش برای زندگی کردن است. در این روش فقط به رژیم غذایی توجه نمی شود.

افراد دنبال کننده رژیم های گیاهی به فواید سلامتی و محیط زیستی آن توجه دارند.

در این رژیم ها مصرف محصولات حیوانی محدود می شود. انواع رژیم های گیاهی شامل رژیم های گیاهخواری منعطف، پسکاترین (ماهی خواری) و پگان هستند.

در این رژیم ها مصرف مقادیر مختلف محصولات حیوانی محدود می شود.

بر اساس شواهد موجود رژیم های گیاهی با فوایدی برای سلامت انسان و محیط زیست همراه هستند.

در صورتی که تمایل به رعایت یک رژیم گیاهی دارید، به نیازهای تغذیه ای خود جهت پیشگیری از بروز کمبودها توجه ویژه ای داشته باشید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.