لیپوهیپرتروفی توده ای از بافت های ضخیم شده در لایه چربی زیرجلدی پوست است؛ این مقاله به بررسی علائم – تشخیص – پیشگیری و درمان آن می پردازد.

به توده های ضخیم ایجاد شده در لایه های چربی زیر جلدی پوست لیپوهیپرتروفی (Lipohypertrophy) گفته می شود. ایجاد این توده ها در افرادی که به طور منظم برای بعضی از بیماری ها مانند دیابت تزریق انجام می دهند، شایع است.

این توده ها تومور و بدخیم نبوده به همین دلیل خطری برای سلامتی ندارند. اما مشکلی که این توده ها ایجاد می کنند ایجاد تاخیر در جذب دارو است.

برخی افراد نیز بخاطر ایجاد برجستگی در زیر پوست، در خصوص ظاهر آنها نگران هستند.

با این وجود، با تشخیص زودهنگام و اقدامات پیشگیرانه می توان احتمال عود لیپوهیپرتروفی را کاهش داد. البته بسیاری از این توده ها به مرور زمان و خود به خود از بین می روند.

همچنین بخوانید:

توده های سینه (کلیک)

لیپوهیپرتروفی چیست؟

لیپوهیپرتروفی اصطلاحی پزشکی است که به توده های غیرطبیعی بافت ضخیم پوست اطلاق می شود.

معمولا این توده ها در نتیجه تزریقات زیرجلدی مکرر در یک ناحیه از پوست ایجاد می شوند. برای نمونه افراد مبتلا به دیابت که به طور مکرر انسولین تزریق می کنند به این وضعیت دچار خواهند شد.

این توده ها بدخیم نیستند اما در صورت تزریق در همین ناحیه در جذب انسولین اختلال ایجاد می کنند. این مشکل در جذب انسولین منجر به افت قند خون یا افزایش آن خواهد شد.

بر اساس برخی تحقیقات، این توده ها بیشتر به دلیل اثر لیپوژنیک انسولین (نسبت به آسیب فیزیکی ناشی از سوزن) ایجاد می شوند.

همچنین بخوانید:

تشخیص دیابت نوع 1 و 2 : علائم و علت ها (کلیک)

علائم لیپوهیپرتروفی کدامند؟

توده های لیپوهیپرتروفی دارای اندازه و فرم های متفاوتی هستند اما علائم اصلی آنها ایجاد برجستگی پوست در ناحیه دارای تزریق مکرر است. لیپوهیپرتروفی ها در ابتدا با مشاهده یا لمس ناحیه ضخیم شده قابل تشخیص هستند.

این توده ها در صورت رشد، قطری به اندازه حداقل 1 اینچ داشته و نسبت به اطراف خود سفتی یا تراکم بیشتری خواهند داشت.

اگرچه این توده ها کمی ناخوشایند بوده اما بعید است که با درد زیادی همراه باشند.

با این وجود درصورت عفونت، در کنار ایجاد درد علائم زیر بروز پیدا می کنند:

احساس گرما بر اثر لمس پوست
برافروختگی یا التهاب پوست
بروز کبودی یا خونریزی غیرمعمول
احساس خارش

در صورت بروز این علائم، برای درمان عفونت یا هر مشکل دیگر در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

همچنین بخوانید:

5 مرحله عفونت کدامند؟ (کلیک)

عوامل خطر

عوامل خطر موثر در بروز لیپوهیپرتروفی عبارتند از:

تزریق نادرست
استفاده مکرر از یک سوزن
سن و شاخص توده بدنی (BMI)
تزریق مکرر در یک ناحیه
مدت زمان درمان با انسولین

همچنین بخوانید:

نحوه محاسبه شاخص توده بدنی (BMI) (کلیک)

ایجاد لیپوهیپرتروفی در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 به دلیل نیاز به تزریق مکرر یا واکنش به انسولین بسیار رایج است.

بر اساس یک مطالعه در سال 2020 روی 1227 نفر استفاده کننده از انسولین برای دیابت نوع 2، مشخص شد که به دلیل تغییرات ساختاری پوست، افراد مسن و بالای 65 سال در معرض خطر بیشتری برای ایجاد این توده ها هستند.

همچنین با تغییر محل تزریق می توان خطر بروز لیپوهیپرتروفی را کاهش داد.

بر اساس یک مطالعه در سال 2019 روی 65 فرد بزرگسال و 104 کودک مبتلا به دیابت نوع 1، با تزریق منظم و صحیح می توان به سلامتی و کنترل قند خون موثر کمک کرد.

یک متا آنالیز در ژورنال بین المللی Nursing Studies افزایش خطر بروز لیپوهیپرتروفی در افرادی که به صورت مکرر از یک سوزن استفاده می کنند، را نشان داد.

با این وجود به دلیل نتایج متفاوت بررسی ها، نمی توان با استفاده از این اطلاعات توصیه های مناسب و مفیدی را ارائه داد.

همچنین به دلیل ایجاد هزینه اضافی برای تهیه سوزن، برخی افراد از انجام این روش منصرف می شوند.

درمان و پیشگیری لیپوهیپرتروفی

با تزریق در نواحی دیگر، به مرور اندازه توده ها کاهش یافته یا از بین می روند. با این روش می توان از جذب نامناسب دارو جلوگیری کرد.

همچنین برای از بین بردن این توده ها می توان از روش های درمانی یا زیبایی از جمله تزریق استروئیدها یا لیپوساکشن استفاده کرد.

همچنین بخوانید:

تزریق استروئید : موارد مصرف و عوارض (کلیک)

پیشگیری از لیپوهیپرتروفی

همانطور که پیشتر گفته شد، تغییر نواحی تزریق یکی از اقدامات مهم برای پیشگیری از بروز لیپوهیپرتروفی است.

جهت انتخاب محل تزریق انسولین با پزشک خود مشورت کنید.

بهترین نواحی برای تزریق انسولین عبارتند از:

بالای باسن
بازو
ران
شکم (دورتر از ناف)

سرعت رسیدن انسولین به خون از نواحی مختلف، متفاوت خواهد بود و در نتیجه به داشتن زمانبندی برای انجام تزریق نیاز است.

طبق توصیه انجمن دیابت آمریکا، سرعت جذب انسولین از طریق شکم سریع تر از بازو بوده و کمترین سرعت جذب مربوط به تزریق در باسن و ران است.

برای تغییر ناحیه تزریق نباید فاصله خیلی کم باشد زیرا تزریق نزدیک به محل قبلی ایجاد لیپوهیپرتروفی را افزایش می دهد.

بر اساس یک تحقیق در Frontiers in Endocrinology، افرادی که تزریق های خود را به فاصله یک کارت بانکی انجام می دهند 23.2 برابر بیشتر از افرادی که فاصله را یک کارت پستال در نظر می گیرند در معرض بروز لیپوهیپرتروفی قرار دارند.

همچنین با بررسی منظم محل تزریق می توان بروز علائم اولیه لیپوهیپرتروفی از جمله سفتی پوست را مشاهده و برای درمان آن اقدام کرد.

در نهایت با گزارش بروز هرگونه ناهنجاری پوستی می توان در تشخیص به موقع این توده ها، به پزشک کمک کرد.

تشخیص لیپوهیپرتروفی

با توجه به اینکه لیپوهیپرتروفی باعث ایجاد توده های برجسته ای می شود، به راحتی قابل تشخیص هستند.

با این وجود گاهی اوقات توده های لیپوهیپرتروفی صاف بوده و قابل مشاهده نیستند.

بنابراین پزشک برای تشخیص آنها به لمس عمیق یا استفاده از روشی چون سونوگرافی نیاز دارد.

جمع بندی

توده ها و برجستگی های پوستی ناشی از لیپوهیپرتروفی بدخیم نبوده و جای هیچ نگرانی ندارند، اما در نحوه جذب داروهایی از جمله انسولین اختلال ایجاد می کنند.

همچنین برخی افراد ظاهر این توده ها را دوست ندارند و برای آنها آزاردهنده است.

تغییر محل تزریق یکی از روش های پیشگیری از بروز لیپوهیپرتروفی است.

در واقع درصورتی که به بروز لیپوهیپرتروفی شک دارید باید در مورد تغییر محل تزریق خود با پزشک مشورت کرده یا نوع دیگر انسولین، نحوه دریافت آن یا سوزن را در نظر داشته باشید.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.