کولکتومی چیست؟ انواع و عوارض

کولکتومی نوعی عمل جراحی برای برداشتن کل یا بخشی از روده بزرگ بیمار یا آسیب دیده است؛ انواع – عوارض و مراقبت های لازم پس از آن را بخوانید.

 

درصورت ایجاد سرطان روده بزرگ و درگیر شدن غدد لنفاوی اطراف آن، باید کل یا بخشی از روده بزرگ برداشته شود.

کولکتومی عمل جراحی است که برای برداشتن کل یا بخشی از روده بزرگ بیمار شده یا آسیب دیده استفاده می شود.

سرطان روده بزرگ با ایجاد پولیپ  در روده بزرگ یا داخل رکتوم شروع می شود.

بنابراین می توان با غربالگری و چک کردن، این پولیپ ها را تشخیص داد. تشخیص زودهنگام آنها باعث بهبودی کامل می شود.

البته اگر سلول های سرطانی در بدن شد کرده و گسترده شوند، بدن دچار متاستاز شده و وضعیتی جدی ایجاد می کند.

این مقاله به انتظارات قبل، حین و مراقبت های بعد از عمل جراحی کولکتومی پرداخته و عوارض و سایر موارد مربوط به آن را بررسی می کند.

 

همچنین بخوانید:

سرطان روده بزرگ: انواع، علائم و درمان (کلیک)

 

کولکتومی چیست؟

درصورتی که سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه نباشد، باید از عمل جراحی برای درمان آن استفاده کرد.

کولکتومی (Colectomy) جراحی است که برای درمان سرطان روده بزرگ استفاده می شود.

جراحی کولکتومی چندین روش دارد که عبارتند از:

• همی کولکتومی
• کلکتومی کامل
• پروكتوكولكتومي كامل
• کولکتومی جزئی یا فرعی

 

همچنین بخوانید:

طول روده های بزرگ و کوچک انسان (کلیک)

 

استوما

در بعضی از موارد جراح با ایجاد یک استوما (Stoma) موقت یا دائم که به عنوان بخشی از روده عمل می کند به خروج مدفوع و سایر مواد زائد بدن کمک می کند.

همچنین یک کیسه کولکتومی برای جمع آوری مدفوع به استوما متصل می شود.

 

انتظارات پیش از جراحی کولکتومی

بصورت کلی باید پیش از هرگونه جراحی، آزمایشات لازم را انجام داده و با پزشک مشورت کرد.

 

داروها

پیش از جراحی، پزشک یا جراح در خصوص داروهای استفاده شده برای بیهوشی و نحوه انجام جراحی به بیمار توضیح می دهد.

پزشک همچنین در خصوص نحوه کاهش یا تغییر داروها و تاثیر آن بر بهبودی، پاسخ به بیهوشی یا لخته شدن خون، توصیه هایی به فرد بیمار انجام می دهد.

مصرف آنتی بیوتیک ها و سایر داروها به منظور پاکسازی روده، یکی دیگر از مواردی است که پیش از جراحی توصیه می شود.

 

همچنین بخوانید:

پاکسازی روده در سه روز (کلیک)

 

آزمایشات

آزمایشات و معایناتی که باید پیش از جراحی کلکتومی انجام شوند عبارتند از:

• سونوگرافی
• آزمایش خون
• سی تی اسکن
• آزمایش ادرار
• اشعه ایکس (Xray) شکم یا قفسه سینه

همچنین پزشک باید سوابق پزشکی بیمار را برای آگاهی از بیماری های فعلی و گذشته وی بررسی کند.

پزشک همچنین باید درخصوص علائم، درمان های خانگی و داروهای مصرف کننده بیمار، سوالاتی مطرح کند.

پیش از انجام جراحی، فرد بیمار باید سیگار را ترک کرده تا خطر بروز عفونت ریه پس از عمل کاهش یابد.

 

همچنین بخوانید:

تفاوت ریه فرد سالم و سیگاری (کلیک)

 

انتظارات روز جراحی

متخصصان به فرد بیمار توصیه می کنند که 4 ساعت پیش از جراحی از غذا خوردن پرهیز کند. اما می توان تا 2 ساعت پیش از جراحی مایعات شفاف مصرف کرد.

اجتناب از به همراه داشتن لوازم با ارزش از جمله جواهرات یکی دیگر از توصیه های متخصصان است.

به علاوه باید در روز جراحی موارد خاصی را با خود به بیمارستان یا مرکز پزشکی بیاورید. این موارد عبارتند از:

• کفشی که پوشیدن آن نیاز به خم شدن نداشته باشد
• فهرست داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه، داروهای گیاهی و سایر مکمل های مصرفی
• لباس راحت و آزاد
• دستورالعمل بهداشتی
• اطلاعات بیمه

همچنین درصورت داشتن هر یک از موارد زیر با پزشک خود صحبت کنید:

• دندان های لق
• وجود هرگونه حساسیت
• جزئیات مصرف الکل و مواد مخدر
• هرگونه بیماری

 

انتظارات حین کولکتومی

طی جراحی کولکتومی، فرد باید بیهوش باشد.

این عمل به دو روش با کمک لاپاراسکوپی یا جراحی باز انجام می شود.

 

جراحی باز

در این روش جراح برای دسترسی به روده بزرگ و بخش بیمار یا آسیب دیده آن، برشی در شکم ایجاد می کند.

در برخی موارد بافت های سالم اطراف آن نیز برداشته می شوند.

سپس انتهای آن را بسته که به این کار آناستوموز (بازپیوندی) می گویند و یا یک استوما ایجاد خواهد کرد.

درصورتی که کولکتومی برای درمان سرطان استفاده شود، جراح غدد لنفاوی نزدیک روده را نیز خارج کرده تا آنها را زیر میکروسکوپ بررسی کند.

 

جراحی با کمک لاپاراسکوپی

در این روش لوله های انعطاف پذیر کوچکی از طریق برش هایی کوچک به بدن وارد می شوند.

این لوله ها برای وارد شدن نور و سایر ابزار جراحی در داخل بدن قرار می گیردند.

طی این عمل بخش بیمار یا آسیب دیده روده بزرگ برداشته شده یا دو انتهای آن را به هم دوخته و یا یک استوما ایجاد می شود.

 

انواع روش ها

با توجه به میزان برداشتن روده بزرگ طی جراحی کولکتومی، از روش های مختلفی استفاده می شود که عبارتند از:

• برداشتن بخش قدامی پایین: مورد استفاده برای برداشتن بخش فوقانی رکتوم
• همی کولکتومی چپ: مورد استفاده برای برداشتن چپ یا قسمت نزولی روده بزرگ
• همی کولکتومی راست: مورد استفاده برای برداشتن راست یا صعودی روده بزرگ
• کلکتومی عرضی: مورد استفاده برای برداشتن بخش میانی روده یا کولون عرضی
• برداشتن سگمنتال: مورد استفاده برای برداشتن بخش های کوتاه روده بزرگ
• پروكتوكلكتومي كامل: مورد استفاده برای برداشتن روده بزرگ و رکتوم یا بخشی از آن
• کلکتومی کامل: مورد استفاده برای خراج کردن کل روده بزرگ، سپس جراح روده کوچک را به رکتوم وصل می کند.
• سیگموئیدکتومی: مورد استفاده برای برداشتن روده بزرگ سیگموئید که قسمت خمیده روده بزرگ متصل به رکتوم است
• برداشتن پرینه شکمی: مورد استفاده برای برداشتن رکتوم، مقعد، روده بزرگ سیگموئید و ایجاد کولوستومی دائم

 

همچنین بخوانید:

پولیپ روده بزرگ: انواع و روش های درمان (کلیک)

 

زمان نیاز به ایجاد استوما

درصورتی که نتوان دو انتهای جدا شده روده را به هم متصل کرد، جراح به ایجاد استوما نیاز خواهد داشت.

بنابراین در روشی به نام کولوستومی، کیسه ای برای جمع آوری مدفوع به دهانه خروجی بدن وصل می شود.

در برخی موارد نیاز به استوما موقتی بوده و جراح پس از بهبود روده بزرگ آن را با جراحی خارج می کند.

طی جراحی دوم روده بزرگ دوباره به بدن متصل می شود.

با این در برخی موارد وجود استوما دائمی خواهد بود.

 

 

دلایل انجام کولکتومی

عمل جراحی کولکتومی برای چندین بیماری روده استفاده می شود. این بیماری ها عبارتند از:

• بیماری کرون
• سرطان روده بزرگ
• کولیت زخمی

پزشک پیش از اینکه در خصوص انجام جراحی تصمیم گیری کند، ابتدا معاینه بدنی را انجام می دهد.

همچنین به طور کلی ابتدا از کولونوسکوپی استفاده می شود. در این روش از یک دوربین و نور قرار گرفته بر روی یک لوله نازک برای بررسی روده بزرگ استفاده می شود.

در برخی افراد به معاینه دستی مقعد نیز نیاز است.

 

همچنین بخوانید:

درمان خانگی بیماری کرون (کلیک)

 

عوارض عمل کولکتومی

در خصوص مزایا، خطرات و عوارض احتمالی عمل کولکتومی با پزشک خود صحبت کنید.

عوارض مرتبط با عمل کولکتومی عبارتند از:

• ایجاد فیستول دستگاه گوارش یا ارتباط غیرمعمول بین دو قسمت بدن
• نشت محتوای روده بزرگ به داخل شکم
• عفونت ها
• لخته شدن خون در رگ ها یا ریه ها
• سکته مغزی یا حمله قلبی
• خونریزی پس از جراحی
• ذات الریه و سایر مشکلات ریوی
• چسبندگی اندام یا بافت
• مرگ

 

مدت زمان ریکاوری (بهبودی)

در بیشتر موارد بعد از لاپاراسکوپی یا عمل جراحی باز کولکتومی به مراقبت و بستری شدن 3 تا 4 روزه در بیمارستان نیاز است.

درصورتی که عوارض خاصی ایجاد شوند، این مدت زمان افزایش می یابد.

همچنین استفراغ، حالت تهوع یا عدم توانایی دفع ادرار مدت زمان نیاز به بستری شدن در بیمارستان را افزایش می دهند.

معمولا بعد از اولین دفع پس از جراحی طی 3 تا 4 روز می توان به طور طبیعی غذا خورد.

بسیاری از افراد 1 تا 2 هفته بعد از جراحی به کمک لاپاراسکوپی و 2 تا 3 هفته پس از جراحی باز می توانند فعالیت های منظم خود را از سر بگیرند.

همچنین افراد باید بین 4 تا 6 هفته بعد از عمل کولکتومی از خود مراقبت کرده و از انجام فعالیت های سنگین، ورزش و بلند کردن اجسام سنگین تر از 5 کیلو اجتناب کنند.

 

زمان مراجعه به پزشک

درخصوص زمان نیاز به مراجعه، با پزشک خود صحبت کنید.

اما بصورت کلی با تجربه علائم زیر به سرعت به دنبال دریافت مشاوره پزشکی باشید:

• استفراغ
• حالت تهوع پیوسته
• عدم دفع مدفوع برای 2 تا 3 روز
• بوی بد یا ترشح محل برش جراحی
• نشت یا ترشح زخم
• تورم شکم
• درد شدید
• وجود خون در مدفوع
• گرفتگی و درد شکمی
• تب
• افزایش تورم یا گرگرفتگی در اطراف یا بالای محل برش جراحی

 

همچنین بخوانید:

7 علت وجود خون در مدفوع (کلیک)

چشم انداز بلندمدت

معمولا پس از جراحی، استفاده از شیمی درمانی یا پرتو درمانی برای کاهش خطر بروز بیماری بعدی توصیه می شود.

چشم انداز افراد پس از جراحی کولکتومی به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل عبارتند از:

• سن فرد
• عوارض ایجاد شده حین جراحی یا پس از آن
• شدت یا میزان بیماری روده بزرگ یا آسیب آنها
• سلامت کلی فرد
• میزان روده بزرگ یا بافت اطراف برداشته شده

بر اساس یک مطالعه بر روی افراد مبتلا به کولیت زخمی که تحت جراحی کولکتومی قرار داشتند، 84% پس از این عمل بهبود کیفیت زندگی را تجربه کردند.

در همین مطالعه مشخص شد که 81% از افراد نیز دچار علائمی از جمله کاهش تصویر بدن، افسردگی، اضطراب، اختلال عملکرد جنسی و کاهش بهره وری را تجربه کردند.

 

جمع بندی

کولکتومی نوعی جراحی است که برای برداشتن کل یا بخشی از روده بزرگ بیمار یا آسیب دیده استفاده می شود.

در بیشتر موارد پس از عمل جراحی کولکتومی به چند روز بستری و مراقبت در بیمارستان نیاز است.

افراد می توانند طی 1 تا 4 هفته، بیشتر فعالیت های خود را از سر بگیرند.

همچنین بعضی از افراد به استفاده از کیسه کولوستومی نیاز دارند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.