عوارض بارداری

برخی خانم ها در دوران بارداری دچار مشکلاتی مانند کم خونی و دیابت می شوند؛ عوارض و بیماری های شایع بارداری و راه درمان آن ها را بخوانید.

 

برخی خانم ها در دوران بارداری دچار بعضی مشکلات سلامتی شده که عدم درمان آنها باعث شدیدتر شدن این مشکلات می شود. برخی عوامل رفتاری، بیماری ها و عوامل محیطی نیز در افزایش احتمال این مشکلات و عوارض دوران بارداری موثر و دخیل هستند.

این مقاله عوامل افزایش دهنده احتمال بروز عوارض و بیماری های شایع دوران بارداری را مورد بحث قرار می دهد.

همچنین به شرح در خصوص عوارض و مشکلات احتمالی، گزینه های درمانی و نکات پیشگیرانه و مراقبت از خود برای بهینه سازی سلامتی و تندرستی در دوران بارداری پرداخته می شود.

 

همچنین بخوانید:

بارداری خوب: 13 نکته برای داشتن یک بارداری شاد و سالم (کلیک)

 

 

فشار خون بالا

عدم کنترل فشار خون بالا پیش از بارداری یا در حین آن باعث ایجاد عوارض می شود.

موارد زیر نمونه ای از اختلالات فشار خون احتمالی در دوران بارداری هستند:

• فشار خون بارداری: به فشار خون ایجاد شده پس از هفته 20 بارداری که تا 12 هفته پس از زایمان ادامه داشته و سپس به حالت عادی باز گردد، فشار خون بارداری گفته می شود. در این وضعیت افراد قبلا فشار خون نرمال داشته اند.
• پره اکلامپسی: این افزایش فشار خون جدید پس از هفته 20 بارداری آغاز شده و با علائم جدید همراه است.
• فشار خون بالا مزمن: این وضعیت پیش از هفته 20 بارداری شروع می شود.

فشار خون بارداری تنها باعث ایجاد مشلات مربوط به فشار خون می شود. با این وجود پره اکلامپسی علاوه بر این علائم باعث افزایش سطح پروتئین در ادرار می شود.

به علاوه برخی افراد در این وضعیت دچار ادم محیطی ناگهانی و شدید یا تورم دست، صورت، پا و مچ پا می شوند.

معمولا افراد به غیر از فشار خون علائم دیگری را تجربه نمی کنند. با این وجود بعضی از علائم احتمالی عبارتند از:

• مگس پران و جرقه در چشم ها
• سردرد مداوم که با مصرف مسکن ها بهبود نیابد.
• از دست دادن جزئی بینایی یا ایجاد نقطه کور
• تاری دید

معمولا فشار خون بارداری بدون آسیب بوده اما باید تحت نظارت قرار بگیرد.

فشار خون بالا شدید باعث عوارضی مانند تولد نوزاد با وزن کم، کاهش مایعات آمنیوتیک، افزایش خطر ابتلا به پره اکلامپسی و دلایل پزشکی برای زایمان زودرس می شود.

 

درمان

در این وضعیت پزشکان به بررسی فشار خون بالا پرداخته و می توانند از داروهایی برای کنترل آن استفاده کنند.

 

همچنین بخوانید:

درمان فشار خون بالا (کلیک)

 

پره اکلامپسی

پره اکلامپسی نوعی بیماری است که باعث فشار خون بسیار بالا در دوران بارداری می شود. این بیماری سایر اندام ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

این وضعیت می تواند در هفته 20 بارداری یا پس از آن رخ دهد.

علائم پره اکلامپسی عبارتند از:

• دشوار شدن تنفس
• تغییرات بینایی
• درد زیر دنده ها
• سردرد شدید

پزشکان به طور مرتب فشار خون بالا را در جلسات معاینه پیش از زایمان بررسی می کنند. در صورت بالا بودن فشار خون، عملکرد کلیه ها و کبد از نظر تاثیر پره اکلامپسی زیر نظر قرار خواهد گرفت.

 

درمان

در صورتی که پره اکلامپسی در هفته های 37 تا 40 بارداری ایجاد شود، پزشک برای درمان آن زایمان را پیشنهاد می کند.

اما اگر برای انجام زایمان زود باشد پزشک استراحت مطلق و مصرف داروهای کاهش فشار خون را توصیه کرده و وضعیت فرد را تحت کنترل قرار می دهد.

 

همچنین بخوانید:

عارضه بارداری پره اکلامپسی (کلیک)

 

سندرم هلپ (HELLP)

سندرم هلپ یک عارضه نادر اما جدی ناشی از مشکلات فشار خون بالا در دوران بارداری است. معمولا این وضعیت در سه ماهه سوم بارداری رخ می دهد.

HELLP مخفف موارد زیر است:

• همولیز: اشاره به تجزیه شدن گلبول های قرمز خون دارد.
• افزایش آنزیم های کبدی: سطح بالای آنزیم های کبدی نشان دهنده وجود یک مشکل در کبد است.
• پلاکت کم: پلاکت کم باعث خونریزی شدید می شود.

سندرم هلپ با عوارض زیر همراه است:

• ادم ریوی (تجمع مایعات در ریه ها)
• جدا شدن جفت (از دیواره رحم)
• نارسایی کلیوی
• مشکلات خونریزی و لخته شدن خون
• نارسایی کبدی

در صورت تجربه موارد زیر به دنبال دریافت کمک های پزشکی باشید:

• درد قفسه سینه
• تورم
• درد قسمت فوقانی معده
• خستگی
• درد در میانه شکم
• تاری دید
• استفراغ

در برخی موارد افراد دچار علائم نادری مانند خونریزی بینی یا تشنج می شوند.

 

درمان

درمان سندرم هلپ شامل مصرف دارو برای کمک به کنترل فشار خون است. برخی افراد به تزریق خون نیز نیاز دارند.

 

دیابت بارداری

دیابت بارداری از جمله دیگر بیماری های دوران بارداری است. حتی ممکن است خانم هایی که از پیش دیابت نداشتند در هنگام بارداری دچار آن شوند.

این وضعیت با عنوان دیابت بارداری شناخته می شود. دیابت بارداری مانع از تجزیه صحیح قند در بدن می شود.

با توجه به اینکه این وضعیت علائم خارجی ندارد، با انجام آزمایش این مساله تشخیص داده می شود. این وضعیت بین هفته های 24 تا 28 بارداری مورد بررسی قرار می گیرد.

همچنین پزشکان انجام این آزمایش را در سه ماهه اول برای افراد دارای عوامل خطری چون اضافه وزن یا داشتن سابقه دیابت توصیه می کنند.

 

درمان

رعایت رژیم غذایی سالم و ورزش منظم در کنترل دیابت بارداری موثر است.

بعضی از افراد نیز برای کنترل قند خون به مصرف دارو یا تزریق انسولین نیاز دارند.

 

همچنین بخوانید:

دیابت بارداری : علائم، عوارض و درمان (کلیک)

 

کم خونی

کم خونی یکی از مشکلات و بیماری های شایع ایجاد شده در دوران بارداری است.

در دوران بارداری حدود 20 تا 30% خون اضافی تولید می شود. درنتیجه بدن برای ساخت هموگلوبین به آهن اضافی نیاز دارد. گلبول های قرمز خون برای انتقال اکسیژن به سلول ها به هموگلوبین نیاز دارند. بنابراین برخی از خانم ها در سه ماهه دوم و سوم بارداری دچار کمبود آهن می شوند.

کمبود آهن یکی از دلایل ایجاد کم خونی است که تحت عنوان کم خونی فقر آهن نیز شناخته می شود.

علائم کم خونی عبارتند از:

• ضربان قلب سریع
• احساس خستگی
• تنگی نفس
• احساس ضعف

 

همچنین بخوانید:

دانستنی هایی درباره کم خونی یا آنمی (کلیک)

 

درمان

کم خونی خفیف در دوران بارداری شایع بوده اما این مساله نیازمند دریافت درمان است. کم خونی بدون درمان با عوارضی مانند زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم همراه است.

برای جلوگیری از کم خونی، مصرف ویتامین های مورد نیاز پیش از زایمان و مکمل آهن توصیه می شود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل های دروان بارداری و شیردهی داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

سلامت روان

برخی خانم ها در دوران بارداری مشکلات و بیماری های سلامت روان را تجربه می کنند. افسردگی و اضطراب از جمله این مشکلات هستند.

به علاوه بر اساس اعلام اداره بهداشت زنان (OWH)، برخی اختلالات خوردن در دوران بارداری بدتر می شوند.

تجربه علائم زیر برای بیش از 1 تا 2 هفته احتمالا نشان دهنده افسردگی است:

• تغییر در انرژی، اشتها یا خواب
• از دست دادن علاقه به فعالیت های لذتبخش
• فکر اینکه زندگی ارزش زیستن ندارد.
• مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری
• روحیه پایین یا غم
• احساس شرم، گناه یا بی ارزش بودن

 

درمان

برای درمان این مشکل با پزشک مشورت کنید. درمان های وضعیت شامل مراجعه به گروه های پشتیبانی و مصرف دارو است.

 

همچنین بخوانید:

سلامت روان چیست؟ (کلیک)

 

افسردگی پس از زایمان

افسردگی یکی از بیماری های روانی جدی و شایع پس از زایمان و طی شدن دوران بارداری است.

بر اساس اعلام OWH، بسیاری از خانم ها چند روز پس از زایمان دچار احساس غم و پوچی می شوند. این وضعیت به طور معمول بین 3 تا 5 روز زمان می برد.

با این وجود در صورت برطرف نشدن این احساسات و طول کشیدن احساس غم، خالی بودن یا درماندگی برای بیش از 2 هفته احتمالا افسردگی پس از زایمان ایجاد شده است.

 

درمان

در صورت مشکوک بودن به افسردگی پس از زایمان باید در اولین فرصت این موضوع را به یک متخصص بهداشت و روان اطلاع داد. درمان این وضعیت شامل تراپی و مصرف دارو است.

 

همچنین بخوانید:

افسردگی چیست: از علائم تا درمان (کلیک)

 

استفراغ‌ شدید حاملگی‌ (HG)

این وضعیت به حالت تهوع و استفراغ مداوم و شدید در دوران بارداریاشاره دارد. HG با کاهش وزن و کم آبی بدن همراه است.

طبق اعلام مرکز پزشکی جانز هاپکینز، HG می تواند کل دوران بارداری را درگیر کرده یا پس از هفته 20 ام بهبود یابد.

حالت تهوع و استفراغ شدید و مداوم از جمله علائم HG هستند. همچنین برخی از خانم ها کاهش وزن بیش از 5%  نسبت به وزن پیش از بارداری خود را تجربه می کنند.

 

درمان

درمان این وضعیت در جلوگیری از ایجاد کمبود مواد مغذی موثر است.

با رعایت رژیم غذایی با غذاهای کم حجم و مایعات می توان به این وضعیت کمک کرد. بعضی از افراد نیز به مصرف داروهای کنترل تهوع یا دریافت مایعات و مواد مغذی داخل وریدی نیاز خواهند داشت.

 

عفونت ها

بعضی از عفونت ها می توانند خانم ها را دوران بارداری و زایمان درگیر کنند. این عفونت ها بر سلامت جنین تاثیر می گذارند.

نمونه هایی از این عفونت ها که بارداری را تحت تاثیر قرار می دهند، عبارتند از:

• عفونت های مخمری
• عفونت های مقاربتی (STI)
• واژینوز باکتریال
• آنفولانزا
• استرپوکوک گروه B
• سیتومگالوویروس
• توکسوپلاسموز
• هپاتیت B
• لیستریا (یا لیستریوز)
• پارواویروس B19

هر کدام از این عفونت ها علائم مختلفی داشته اما به صورت کلی عفونت ها دارای علائم زیر هستند:

• علائمی شبیه به آنفولانزا
• ترشحات واژنی خاکستری یا سفید با بوی نامطبوع
• بدن درد
• حالت تهوع
• تب و لرز
• استفراغ یا اسهال
• خستگی

با انجام آزمایش در دوران بارداری می توان عفونت را تشخیص داده و برای درمان سریع آن اقدام کرد. همچنین شستشوی مکرر دست ها در جلوگیری از سرایت عفونت موثر است.

 

همچنین بخوانید:

ترشحات واژن در اوایل دوران بارداری چگونه است؟ (کلیک)

 

درمان

درمان این وضعیت به نوع عفونت وابسته بوده و شامل موارد زیر است:

• واکسن آنفولانزا
• آنتی بیوتیک ها
• واکسن هپاتیت B برای کودکان در بدو تولد

 

همچنین بخوانید:

اسهال و استفراغ در دوران بارداری: از علت تا درمان (کلیک)

 

مشکلات مرتبط با جفت

اختلالات زیر باعث تحت تاثیر قرار گرفتن جفت در دوران بارداری می شوند:

• جفت سر راهی: این وضعیت زمانی رخ می دهد که جفت باعث پوشاندن تمام یا بخشی از دهانه رحم شود. معمولا این وضعیت هیچ علامتی ندارد و تا سه ماهه سوم برطرف می شود. با این وجود باید تحت نظارت قرار گیرد زیرا گرفتگی و خونریزی واژینال یک وضعیت اضطراری محسوب می شود.
• جدا شدن جفت: این وضعیت به حالتی اشاره دارد که جفت پیش از زایمان از دیواره رحم جدا شود. این امر به منزله این است که جنین اکسیژن کافی دریافت نمی کند. خونریزی، گرفتگی عضلات، درد شکمی و حساسیت به لمس (دردناک شدن) رحم از جمله علائم این وضعیت هستند.
• چسبندگی جفت: به چسبیدن و رشد جفت و رگ های خونی در دیواره رحم، چسبندگی جفت گفته می شود.
• انفارکتوس جفت: به وجود نواحی از بافت مرده درون جفت گفته می شود.
• نارسایی جفت: این وضعیت زمانی رخ می دهد که جفت درست عمل نکرده و قادر به تغذیه جنین نباشد.

 

درمان

درمان این موارد وابسته به علت اصلی متفاوت هستند. با این وجود در خصوص جفت سر راهی و جدا شدن جفت باید فرد در بیمارستان تحت نظر قرار گرفته و فعالیت بدنی خود را محدود کند.

موارد شدید جدا شدن جفت نیازمند مراقبت های پزشکی بوده و ممکن است زایمان پیش از موعد انجام شود. شدید بودن جدا شدن جفت به معنی جدایی بیش از نیمی از آن است.

در صورتی که جفت سر راهی باعث ایجاد خونریزی شدید شود، فرد باید در بیمارستان بستری شود. همچنین معمولا در این شرایط باعث زایمان سزارین 2 تا 4 هفته پیش از موعد مقرر می شود.

 

سقط جنین

سقط جنین به معنی از دست دادن غیرمنتظره جنین پیش از زایمان است. سقط جنین دلایل زیادی دارد.

علائم سقط جنین عبارتند از:

• خونریزی واژن یا لکه بینی
• احساس گرفتگی زیر شکم
• خارج شدن مایع یا بافت از واژن
• درد در قسمت پایین کمر

خونریزی واژن در دوران بارداری همیشه نشان دهنده سقط جنین نیست. بنابراین در صورت ایجاد خونریزی واژینال به یک متخصص بهداشت مراجعه کنید.

 

همچنین بخوانید:

روش های خانگی سقط جنین: خطرات و نکاتی که باید بدانید (کلیک)

 

مراحل بعدی

نوع مراقبت پزشکی دریافتی برای سقط جنین وابسته به علائم ایجاد شده و مرحله بارداری متفاوت است.

در برخی افراد برای جلوگیری از خونریزی بیش از حد یا عفونت باید با استفاده از جراحی یا مصرف دارو بافت از رحم جدا شود.

بعضی از خانم ها پس از سقط جنین به پشتیبانی عاطفی نیاز دارند.

ناهنجاری های ژنتیکی جنین و مشکلات گردن رحم و رحم از جمله دلالی سقط جنین هستند. در صورتی که سقط جنین به دلیل شرایط سلامتی رخ داده باشد باید علت را درمان کرد.

 

عفونت مجاری ادراری

عفونت مجاری ادراری (UTI) به دلیل ایجاد تغییر در دستگاه ادراری و سطح هورمون ها شایع است. علائم عفونت مجاری ادراری عبارتند از:

• احساس درد یا سوزش در هنگام دفع ادرار
• تب
• تکرر ادرار
• احساس فشار در پایین شکم
• ادرار کدر با بوی نامطبوع
• حالت تهوع
• خستگی
• کمردرد

 

درمان

پزشک برای بررسی عفونت های ادراری انجام آزمایش ادرار را توصیه می کند. همچنین آنتی بیوتیک ها طی 1 تا 2 روز UTI را درمان می کنند.

 

همچنین بخوانید:

داروهای موثر در درمان عفونت ادراری (کلیک)

 

زایمان زودرس

به زایمان پیش از هفته 37 بارداری زایمان گفته می شود. زایمان زودرس باعث افزایش احتمال بروز مشکلات سلامتی در کودک می شود. دلیل این امر عدم رشد کافی کودک است.

علائم زایمان زودرس عبارتند از:

• افزایش ترشحات واژن
• احساس فشار در ناحیه لگن
• گرفتگی
• کمردردی که به ناحیه شکمی نیز سرایت کند.
• انقباضات

 

درمان

استراحت مطلق و مصرف دارو در پیشگیری از زایمان زودرس موثر هستند. در صورتی که پزشکان قادر به مهار این وضعیت نباشند باید زایمان زودرس انجام شود.

 

 

عوارض بالقوه در حین زایمان

موارد زیر بعضی از عوارض احتمالی در حین زایمان هستند:

 

بریچ

به دنیا آمدن کودک با پا یا باسن را بریچ می گویند. با معاینه شکم فرد باردار یا استفاده از سونوگرافی می توان جهت قرارگیری جنین را مشخص کرد.

یکی از روش های موجود برای رفع این مساله، چرخاندن جنین است که به آن چرخش سفالیک خارجی (ECV) می گویند. در این روش برای چرخاندن جنین از فشار روی شکم استفاده می شود. در صورتی که استفاده از ECV موثر نباشد باید زایمان به روش سزارین انجام شود.

 

وزن کم نوزاد

به نوزادان متولد شده با وزن زیر 2.5 کیلوگرم، کم وزن اطلاق می شود. ممکن است نوزاد در این وضعیت سالم باشد اما برخی از آنها دچار برخی مشکلات سلامتی می شوند.

بعضی از نوزادان با وزن کم به قرار گرفتن تحت نظر در بیمارستان، استفاده از لوله های تغذیه یا درمان در بخش مراقبت های ویژه نوزادان نیاز دارند.

 

عوامل موثر در عوارض و بیماری های شایع دوران بارداری

 

مواردی که باعث افزایش احتمال بروز عوارض و بیماری های شایع در دوران بارداری می شوند، عبارتند از:

مشکلات سلامتی	تاثیر بر بارداری
افسردگی	افراد مبتلا به افسردگی پیش از زایمان در معرض ابتلا به افسردگی پس از زایمان خواهند بود.
دیابت	سطح قند خون بالا به جنین آسیب رسانده و احتمال بروز عوارض بلندمدت دیابت را افزایش می دهد.
اختلالات خوردن	اختلالات خوردن منجر به ناتوانی های مادرزادی، زایمان زودرس و افسردگی پس از زایمان می شوند.
صرع	تشنج احتمال سقط جنین و مرده زایی را افزایش می دهد.
اضافه وزن و چاقی	اضافه وزن و چاقی احتمال ایجاد پره اکلامپسی و زایمان زودرس را افزایش می دهد.
بیماری تیروئید	پرکاری تیروئید باعث نارسایی قلبی و وزن کم جنین می شود.
فیبروئید رحم	فیبروئید رحم به ندرت باعث سقط جنین می شود. همچنین این وضعیت گاهی باعث زایمان زودرس و زایمان بریچ می شود.
فشار خون بالا	فشار خون بالا منجر به پره اکلامپسی، جدا شدن جفت، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد می شود.

 

مشکلات سلامتی زیر احتمال بروز عوارض و بیماری های مرتبط دوران بارداری را افزایش می دهند:

• بیماری تیروئید
• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• بیماری قلبی
• عفونت زیکا
• بیماری خود ایمنی
• بیماری کلیوی

سایر عوامل افزایش دهنده احتمال بروز عوارض و مشکلات دوران بارداری عبارتند از:

• سیگار کشیدن در دوران بارداری
• بارداری در نوجوانی
• اولین بارداری در سنین بالای 35 سال
• کشیدن حشیش (کانابیس) یا مصرف مواد مخدر غیرقانونی در دوران بارداری
• نوشیدن الکل در دوران بارداری

 

همچنین بخوانید:

مصرف سیگار و الکل در بارداری (کلیک)

 

پیشگیری از عوارض بارداری

با رعایت موارد زیر می توان از بروز برخی مشکلات و بیماری های شایع دوران بارداری پیشگیری کرد:

• شستن مکرر دست ها برای پیشگیری از بروز عفونت های خاص
• پرهیز از استعمال دخانیات، مصرف الکل و مصرف مواد مخدر غیرقانونی
• رژیم غذایی سالم
• ورزش منظم
• مدیریت بیماری های موجود
• حفظ وزن متناسب
• شرکت در تمام معاینات پیش از زایمان

 

خود مراقبتی

نکات خود مراقبتی برای پیشگیری از ایجاد مشکلات و بیماری های شایع دوران بارداری شامل موارد زیر هستند:

• درخواست و قبول کمک برای کارهای روزمره
• آماده سازی کیف حاوی موارد لازم برای زایمان در بیمارستان
• اختصاص زمان برای نشستن و استراحت کردن
• وقت گذرانی در هوای آزاد
• ورزش منظم و سبک از جمله پیاده روی و شنا
• انجام فعالیت های آرامبخش

 

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم و مشکلات غیرمعمول زیر در هنگام بارداری به پزشک مراجعه کنید:

• خستگی
• ترشحات غیر معمول واژن
• خونریزی واضح یا لکه بینی
• سردرد
• تنگی نفس
• احساس ضعف یا سرگیجه
• افسردگی
• حالت تهوع یا استفراغ شدید
• تاری دید
• تورم دست یا صورت
• درد یا گرفتگی شکم

 

همچنین بخوانید:

آیا ممکن است سرگیجه در هفته اول بارداری اتفاق بیفتد؟ (کلیک)

 

جمع بندی

در این مقاله شامل تمامی عوارض و بیماری های شایع دوران بارداری نیست.

برخی خانم ها در دوران بارداری دچار برخی عوارض و مشکلات می شوند. تشخیص و درمان به موقع مشکلات ایجاد شده در بارداری در پیشگیری از ایجاد آنها موثر است.

حضور در تمام جلسات معاینه پیش از زایمان و به روز نگه داشتن متخصص در خصوص علائم باعث کاهش خطر بروز عوارض و بیماری های دوران بارداری می شود.

لازم به ذکر است که ابتلا به بیماری احتمال بروز عوراض بارداری را افزایش می دهد. اما این امر به معنی آن نیست که خانم های دارای بیماری نباید باردار شوند.

در واقع با کنترل بسیاری از بیماری ها می توان از ایجاد عوارض دروان بارداری پیشگیری کرد.

خانم های دارای بیماری های مختلف و در معرض بروز عوارض دروان بارداری می توانند پیش از اقدام برای باردار شدن با پزشک مشورت کنند.

پزشک می تواند با اطمینان دادن در خصوص سلامت وی درباره انتظارات دوران بارداری به او مشاوره دهد. این افراد به نظارت و انجام آزمایشات بیشتر در طول بارداری نیاز دارند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.