نحوه تشخیص روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) : آزمایش خون و تصور برداری و درمان آن

روماتیسم مفصلی / آرتریت روماتوئید یک اختلال خود ایمنی عامل التهاب مفاصل است، نحوه تشخیص (آزمایش خون و تصویر برداری) و درمان آن را بخوانید.

آرتریت روماتوئید یکی از انواع بیماری های آرتریت (التهاب مفاصل) است. این بیماری بر مفاصل و سایر سیستم های بدن تاثیر می گذارد. این بیماری مزمن سبب حمله سیستم ایمنی به بافت های خود بدن می شود.

پزشکان بدلیل شباهت علائم بیماری روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید)، نحوه تشخیص آن را چالش برانگیز می دانند.

تاکنون هیچ آزمایش واحدی، قادر به تشخیص بیماری مزمن آرتریت روماتوئید نیست.

با اینکه درمانی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد اما تشخیص و درمان به موقع به کنترل علائم و پیشگیری از آسیب به مفاصل کمک می کند.

در این مقاله به بررسی نحوه تشخیص آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) شامل آزماش خون و تصویر برداری می پردازیم. همچنین در مورد نحوه آماده شدن برای مراجعه به روماتولوژیست و گزینه های درمانی این وضعیت بحث خواهیم کرد.

جهت مشاهده و خرید مکمل های مفاصل از داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

همچنین بخوانید:

علائم انواع بیماری های خود ایمنی (کلیک)

نحوه تشخیص روماتیسم مفصلی

کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) و اتحادیه اروپا بر علیه روماتیسم (EULAR) در سال 2010 یک سیستم طبقه بندی را به جهت تشخیص آرتریت روماتوئید ارائه دادند.

این سیستم از چهار دسته بندی برای نمره دادن به علائم استفاده می کند.

پزشکان امتیازات هر گروه را جمع کرده و با تعیین نمره کلی بروز روماتیسم مفصلی را تشخیص می دهند.

نمره 6 یا بیشتر به معنی ابتلا به روماتیسم مفصلی است.

نحوه تشخیص آرتریت روماتوئید بدین صورت است که در ابتدا پزشک، تعداد مفاصل دارای حساسیت به لمس یا تورم را بررسی می کند.

وی همچنین اندازه مفاصل درگیر شامل بزرگ (شانه، باسن یا زانو) یا کوچک (انگشتان، شست یا مچ) بودن آنها را در نظر خواهد گرفت.

پزشک به جهت تکمیل روند تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید، انواع آزمایش های تصویر برداری مناسب جهت بررسی آسیب مفصلی را تجویز خواهد کرد.

نوعی آزمایش به نام سرولوژی، وجود برخی آنتی بادی ها در خون را بررسی کرده و ابتلا به روماتیسم مفصلی را تشخیص می دهد.

دو مورد از آنتی بادی های تشخیصی مورد بررسی در آزمایش خون شامل آنتی بادی های پروتئین ضد سیترولین (ACPA) و فاکتور روماتوئید (RF) هستند.

همچنین پزشکان نشانگرهای التهاب که واکنش دهنده فاز حاد نامیده می شوند را بررسی خواهند کرد.

افزایش دو نشانگر، میزان رسوب گلبول قرمز (ESR) و پروتئین واکنش پذیر C (CRP) نشان دهنده سطح بالاتر التهاب است.

جدول زیر این سیستم طبقه بندی را نشان می دهد:

طبقه بندی	علائم	امتیاز
A – درگیری مفصل	1 مفصل بزرگ	0
	2 تا 10 مفصل بزرگ	1
	1 تا 3 مفصل کوچک (بدون در نظر گرفتن مفاصل بزرگ)	2
	4 تا 10 مفصل کوچک (بدون در نظر گرفتن مفاصل بزرگ)	3
	بیش از 10 مفصل با حداقل یک مفصل کوچک	5
B – سرولوژی یا سرم شناسی (نیازمند حداقل یک تست برای طبقه بندی امتیاز)	RF و ACPA منفی	0
	RF و ACPA مثبت پایین	2
	RF و ACPA مثبت بالا	3
C – واکنش دهنده های فاز حاد (نیازمند حداقل یک تست برای طبقه بندی)	CRP و ESR طبیعی	0
	CRP یا ESR غیرطبیعی	1
D – مدت زمان علائم	کمتر از 6 هفته	0
	6 هفته یا بیشتر	1

همچنین بخوانید:

علائم اولیه روماتیسم مفصلی (کلیک)

آزمایش های تشخیص روماتیسم مفصلی

با توجه به اینکه هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص روماتیسم مفصلی وجود ندارد، پزشکان از ترکیبی از بررسی ها استفاده می کنند.

آنها پس از دریافت شرح حال کامل و معاینه فیزیکی، جهت بررسی سایر علل از آزمایشات زیر استفاده می کنند:

آزمایش خون

پزشک برای بررسی وجود آنتی بادی های خاص و نشانگرهای التهابی نشان دهنده روماتیسم مفصلی از آزمایشات خون استفاده می کند.

انواع آزمایش های خون جهت تشخیص آرتریت روماتوئید عبارتند از:

شمارش کامل خون (CBC): این آزمایش سطح گلبول قرمز و هموگلوبین را بررسی می کند. با این روش سلول های مختلف خونی در گردش خون مشاهده می شوند. همولگوبین یک پروتئین سرشار از آهن است که سبب انتقال اکسیژن در بدن می شود. افراد دارای سطح پایین آهن دچار کم خونی شده که این وضعیت از علائم شایع روماتیسم مفصلی محسوب می شود.
سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR): پزشکان در این روش نمونه خون را در لوله آزمایش قرار داده و سرعت رسوب گلبول های قرمز را بررسی می کنند. خون در صورت لخته شدن سریع تر از حد انتظار رسوب می کند که این امر نشان دهنده التهاب در بدن خواهد بود.
پروتئین واکنش پذیر سی (CRP) : کبد این پروتئین را تولید کرده که متناسب با التهاب افزایش می یابد.
فاکتور روماتوئید (RF): تقریبا نیمی از افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دارای نتیجه مثبت آنتی بادی RF هستند. با این وجود از هر 20 نفر با RF مثبت فقط 1 نفر دچار روماتیسم مفصلی نیست.
آزمایش Anti-CCP: نتیجه مثبت این آزمایش به معنی احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی است.

همچنین بخوانید:

آزمایش CBC : تفسیر نتایج و علت انجام (کلیک)

آزمایشات تصوربرداری

پزشکان با استفاده از آزمایشات تصویربرداری، التهاب، آسیب به مفاصل و میزان پیشرفت بیماری را بررسی می کنند.

انواع آزمایش های تصویربرداری جهت تشخیص آرتریت روماتوئید عبارتند از:

اشعه ایکس: این آزمایش تصویری از هرگونه تغییر فیزیکی در مفاصل ارائه می دهد.
MRI: در این مورد از میدان های مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصویری از مفصل استفاده می شود.
سونوگرافی: در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا تصویری از مفاصل ایجاد خواهد شد.

نحوه آماده سازی جهت آزمایش های تشخیص آرتریت روماتوئید

کالج روماتولوژی آمریکا توصیه های زیر را برای افرادی که تمایل به مراجعه به روماتولوژیست دارند، ارائه نموده است:

آماده سازی سوابق پزشکی
هرگونه سابقه خانوادگی مرتبط
فهرستی از داروها یا مکمل های مصرفی (یا با سابقه مصرف)

همچنین افراد باید گزارش دقیقی از علائم خود به شرح زیر تهیه کنند:

زمان شروع علائم
محل بروز علائم
مدت ادامه یافتن علائم
محرک بروز علائم

ارائه این اطلاعات به روماتولوژیست در تشخیص بیماری کمک می کنند.

همچنین لازم است فرد نتایج آزمایشات خود از جمله آزمایش خون یا تصویربرداری را جهت تشخیص دقیق بیماری آرتریت روماتوئید به پزشک ارائه نماید.

چه سوالاتی از پزشک بپرسیم

قبل از مراجعه به پزشک فهرستی از سوالات مرتبط با علائم و بیماری تان که ذهنتان را درگیر کرده آماده کنید. این کار حس اطمینان بیشتری در شما ایجاد خواهد کرد.

افرادی که تشخیص روماتیسم مفصلی دریافت کرده اند، می توانند سوالات زیر را با پزشک خود مطرح کنند:

آیا روماتیسم مفصلی باعث بروز تمام علائم من است یا سایر بیماری های دیگر نیز مسئول آنها هستند؟
اهداف درمان چیست؟
گزینه های درمانی مناسب من کدامند؟
آیا درمان های خانگی به کاهش علائم کمک می کنند؟
آیا توصیه هایی مربوط به ورزش و فعالیت بدنی وجود دارد؟
آیا روش درمانی جایگزین از جمله فیزیوتراپی و طب سوزنی برای این وضعیت مفید است؟
چگونه می توان عود کردن این وضعیت را مدیریت کرد؟
آیا مصرف داروهای مسکن بدون نسخه از جمله استامینوفن بی خطر است؟
آیا مصرف مکمل ها بی خطر است؟
روماتیسم مفصلی و داروها چه تاثیری بر سیستم ایمنی داشته و چگونه می توان عفونت ها را کنترل کرد؟
پزشکان چگونه روماتیسم مفصلی و داروها را کنترل خواهند کرد؟
عوارض جانبی یا خطرات احتمالی مصرف داروها و دریافت درمان کدامند؟

همچنین افراد می توانند از یک دوست یا عضو خانواده بخواهند تا در این جلسه آنها را همراهی کرده تا به یادداشت برداری کمک کرده و پشتیبانی بیشتری برای فرد فراهم کنند.

درمان روماتیسم مفصلی

روش های درمانی توصیه شده توسط پزشک به مدیریت و کنترل علائم روماتیسم مفصلی و جلوگیری از پیشرفت آن کمک خواهد کرد.

اگر فردی تشخیص آرتریت روماتوئید را دریافت کرده است، پزشک ترکیبی از درمان های زیر را تجویز می کند:

کورتیکواستروئیدها

برخی افراد اذعان داشته اند که مصرف کورتیکواستروئیدها، سبب تسکین درد در کوتاه مدت خواهد شد.

با این وجود افراد باید در مورد مصرف آنها احتیاط کنند. زیرا استفاده بلند مدت این داروها باعث افزایش وزن، پوکی استخوان، آب مروارید و نازک شدن پوست خواهد شد.

همچنین بخوانید:

کورتیکواستروئیدهای موضعی (کلیک)

داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARD)

DMARD ها به تسکین علائم و کندتر شدن آسیب مفاصل کمک می کنند. در واقع آنها به طور قابل توجهی درد، تورم و کیفیت زندگی افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی را بهبود می بخشند.

با این وجود DMARD ها بر کبد و مغز استخوان تاثیر می گذارند.

بنابراین لازم است که مصرف کنندگان این داروها جهت بررسی سلامت کبد و سلول های خونی، آزمایش خون منظم انجام دهند.

داروهای بیولوژیک (زیست دارو)

زیست داروها برای جلوگیری از ارسال سیگنال های منجر به التهاب جلوی سیستم ایمنی بدن را می گیرند. گاهی اوقات دریافت داروهای بیولوژیکی داخل وریدی سبب بروز سردرد، تب و بدن درد می شود. این امر به عنوان واکنش تزریق شناخته می شود.

همچنین بخوانید:

مقایسه داروهای DMARD سنتی و بیولوژیک برای درمان آرتریت روماتوئید (کلیک)

دستگاه های کمکی

برخی ابزارهای کمکی خاص برای کمک به کارهای روزمره خود استفاده کنند. برای نمونه می توان به عصا و واکر اشاره نمود که به کاهش فشار بر مفاصل کمک می کنند.

جراحی

در صورت موثر نبودن سایر درمان ها، پزشک گزینه جراحی را در نظر می گیرد.

بر اساس اعلام مرکز آرتریت جانز هاپکینز، گزینه های جراحی شامل سینووکتومی (Synovectomy) یا تعویض کامل مفصل هستند.

جراح طی سینووکتومی پوشش ملتهب مفصل (پوشینه مفصلی) را بر می دارد. ممکن است این وضعیت تسکین موقتی داشته باشد اما به درمان روماتیسم مفصلی مچ دست کمک می کند.

تعویض کامل مفصل زانو، ران، مچ دست و آرنج نیز از روش های درمانی بسیار موثر هستند. جایگزینی بند انگشت نیز به کاهش درد و افزایش عملکرد کمک می کند.

جراحی خطر بروز عوارضی چون عفونت، خونریزی یا لخته شدن خون را کاهش خواهد داد.

درمان خانگی روماتیسم مفصلی

بنیاد آرتریت درمان های خانگی زیر را برای تسکین علائم روماتیسم مفصلی توصیه می کند:

کمپرس گرم برای تسکین مفاصل سفت و دردناک
کمپرس سرد برای بی حس شدن درد و کاهش التهاب
ورزش منظم و سبک از جمله راه رفتن و کشش
کاهش استرس از طریق فعالیت های ذهن آگاهانه، تنفس عمیق و مدیتیشن

همچنین بخوانید:

تفاوت آرتروز و روماتیسم مفصلی (کلیک)

داروهای گیاهی و مکمل

افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی می توانند از مکمل هایی چون زردچوبه یا کورکومین و روغن ماهی امگا 3 بهره مند شوند. این گزینه های طبیعی به طور موثری باعث کاهش درد و سفتی ناشی از روماتیسم مفصلی شده که صبح ها تجربه می شوند.

مصرف مکمل ها امکان بروز عوارض جانبی یا تداخلات دارویی را در پی دارد. بنابراین باید پیش از مصرف آنها با پزشک مشورت کنید.

همچنین بخوانید:

غذاهای ضد التهاب و التهاب زا کدامند (کلیک)

پشتیبانی و کنار آمدن با وضعیت

زندگی با روماتیسم مفصلی طاقت فرسا است. بیشتر افراد برای کنار آمدن با این وضعیت باید از حمایت دیگران بهره مند شوند.

افراد می توانند از نکات زیر برای مدیریت زندگی با روماتیسم مفصلی استفاده کنند:

استراحت منظم
دنبال کردن برنامه درمانی برای احساس کنترل بیشتر
صحبت با دوستان و خانواده در مورد نحوه احساس روماتیسم مفصلی از نظر جسمی و روانی
یافتن گروه پشتیبانی محلی یا جامعه افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی
انجام فعالیت های لذتبخش

خلاصه

تشخیص بیماری روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) به علت شباهت علائم آن به سایر بیماری ها، سخت و چالش برانگیز است.

نحوه تشخیص روماتیسم مفصلی توسط پزشکان شامل ترکیبی از آزمایش خون و تصویربرداری، بررسی سابقه پزشکی، علائم و معاینه فیزیکی فرد است.

افراد می توانند با ثبت دقیق علائم به پزشک خود در تشخیص وضعیت کمک کنند. به علاوه، در صورتی که افراد سوال یا نگرانی در مورد بیماری خود داشته باشند باید آنها را بنویسند تا برای جلسه ملاقات با پزشک آمادگی بیشتری داشته باشند.

با اینکه روماتیسم مفصلی درمانی ندارد، ترکیبی از روش های درمانی به کنترل علائم کمک کرده و روند پیشرفت بیماری را کاهش می دهند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.