سه ماهه های بارداری | جنین و مادر در سه ماهه اول - سه ماهه دوم - سه ماهه سوم یا آخر

دوره های سه ماهه بارداری شامل دوره اول – دوره دوم و دوره سوم یا آخر است؛ وضعیت جنین و فرد باردار را در سه ماهه های بارداری بخوانید.

بارداری کامل حدود 40 هفته بوده و دارای سه دوره سه ماهه است. این دوره ها از اولین روز آخرین قاعدگی شروع می شوند.

بعد از گذشت هر دوره سه ماهه جنین مراحل رشد خاصی را طی می کند.

40 هفته مدت زمان معمول برای یک بارداری کامل است اما برخی نوزادان بین هفته های 37 و 42 متولد می شوند.

طبق اعلام اداره سلامت زنان، سه دوره سه ماهه به شرح زیر است:

سه ماهه اول: هفته 1 تا 12
سه ماهه دوم: هفته 13 تا 28
سه ماهه سوم: هفته 29 تا 40

البته این زمان بندی وابسته به فرد می تواند متفاوت باشد.

برخی افراد به سه ماهه چهارم یعنی سه ماه پس از زایمان نیز توجه ویژه ای دارند.

همچنین بخوانید:

13 نکته برای داشتن یک بارداری خوب و شاد (کلیک)

سه ماهه اول بارداری

سه ماهه اول بارداری شامل 12 هفته است. این سه ماهه برای جنین از نظر رشد اهمیت بسیار زیادی دارد.

جنین

اولین مرحله بارداری ترکیب تخمک و اسپرم با یکدیگر و ایجاد یک تخم بارور (Zygote) است. این تخم شروع به تقسیم و رشد سلول های خود و در نهایت تبدیل شدن به جنین می کند.

در پایان 12 هفته اول موارد زیر رخ می دهند:

همه اندام ها و ساختارهای اصلی بدن شروع به رشد می کنند.
انگشتان دست و پا تشکیل می شوند.
اعصاب و ماهیچه ها با هم کار کرده و جنین می تواند دست خود را مشت کند.
قلب به طور مرتب می تپد.
پلک ها برای محافظت از چشم ها تشکیل شده و تا حدود هفته 28 بسته می مانند.
طول جنین حدود سه اینچ (7.5 سانتی متر) و وزن آن تقریبا 1 اونس (حدود 30 گرم) است.

خانم باردار

مادر نیز طی این 12 هفته تغییرات زیادی از جمله موارد زیر را تجربه می کند:

تغییرات وزن
هوس خوردن غذاهای خاص
خستگی
حالت تهوع و گاهی استفراغ (که به تهوع صبحگاهی معروف است.)
تغییرات خلق و خو
سردرد
سوء هاضمه
تورم و حساس به لمس شدن پستان ها
یبوست
نیاز بیشتر به دفع ادرار

تهوع صبحگاهی طی سه ماهه اول بارداری بیشتر معمول بوده اما گاهی برای مدت بیشتری نیز طول می کشد. این وضعیت علیرغم نام خود، فقط صبح ها ایجاد نمی شود.

همچنین بخوانید:

علائم اولیه و عجیب بارداری (کلیک)

سه ماهه دوم بارداری

هفته های 14 تا 27 با عنوان سه ماهه دوم بارداری شناخته می شوند. جنین در این دوران دستخوش تغییرات زیادی شده و طول آن حدود 1 فوت (حدود 30 سانتی متر) و وزن آن حدود 1.5 پوند (حدود 680 گرم) می شود.

جنین

در پایان سه ماهه دوم جنین موارد زیر را تجربه می کند:

توانایی برای دیدن، شنیدن، مکیدن و چنگ زدن خود
شکل گرفتن پوست، مو و ناخن
خواب و بیداری منظم جنین
تولید سلول های خونی توسط مغز استخوان
ایجاد مامیزه یا مکونیوم به عنوان اولین مدفوع در روده ها
شکل گیری جوانه های چشایی
ایجاد لانوگو به عنوان موهای ظریفی که بدن را می پوشانند.
تشکیل ریه ها (در این دوره عملکرد ندارند)
انتقال بیضه ها به کیسه بیضه (در پسرها) و شکل گیری تخمک ها در تخمدان (در دخترها)

خانم باردار

بسیاری از خانم ها با ورود به سه ماهه دوم بارداری احساس راحتی بیشتری را تجربه می کنند. در این دوره تهوع صبحگاهی و خستگی برای اغلب خانم ها کاهش می یابد.

در همین حین تغییرات جدیدی رخ می دهند که عبارتند از:

تورم مچ پا، انگشتان دست و صورت
تیره تر شدن پوست اطراف نوک سینه ها (آرئول)
بزرگ شدن شکم با رشد جنین
ایجاد استرچ مارک ها در شکم، ران، سینه و باسن
خارش – در صورت ایجاد این وضعیت به همراه استفراغ یا زرد شدن پوست و بخش سفید چشم ها (مشخصات مربوط به زردی) باید با پزشک مشورت کرد.
ایجاد پچ های پوستی تیره بر روی صورت

پس از این سه ماه حرکات کودک نیز قابل احساس است.

همچنین بخوانید:

ویتامین و مکمل های دوران بارداری (کلیک)

سه ماهه سوم بارداری

سه ماهه سوم یا آخر بارداری از هفته 29 تا پایان بارداری و زایمان ادامه داشته و معمولا شامل 40 هفته است.

جنین

بیشتر اندام ها و دستگاه های بدن جنین در این زمان شکل گرفته و به رشد و کامل شدن خود ادامه می دهند.

در پایان سه ماهه آخر بارداری جنین موارد زیر را تجربه می کند:

رشد کامل ریه ها
سفت شدن استخوان ها
باز شدن چشم ها و حس کردن نور
از بین رفتن لانوگو و ایجاد یک پوشش مومی به نام ورنیکس
افزایش حس کردن حرکات

جنین در هنگام زایمان به پایین شکم آمده و معمولا سر به سمت پایین قرار می گیرد.

فرد باردار

رشد جنین در سه ماهه آخر بارداری در این دوران باعث ایجاد ناراحتی های جدیدی می شود.

در این دوره علائم زیر ایجاد می شوند:

سایر تغییرات سینه و نوک سینه
سوزش سر دل
تورم در مچ پا، صورت و انگشتان دست
تغییرات خلق و خو
تنگی نفس
نشت شیر از نوک سینه
انقباضات واقعی که نشان دهنده زایمان است.
تکرر ادرار
بی خوابی
انقباضات برکستون هیکس (نشان دهنده درد زایمان نیست)
هموروئید

همچنین ایجاد اضطراب در خصوص زایمان و وظایف مادری در اواخر بارداری بسیار طبیعی است.

همچنین بخوانید:

عوارض بارداری (کلیک)

پس از زایمان (سه ماهه پس از باداری)

دوره سه ماهه پس از زایمان در سلامتی نوزاد و مادر نقش مهمی دارد. بعضی افراد این دوره را سه ماهه چهارم بارداری می نامند.

این دوران هیجان انگیز بوده اما از طرفی طیف وسیعی از تغییرات هورمونی و محیطی نیز باعث ایجاد چالش هایی می شوند.

این چالش ها عبارتند از:

یادگیری مهارت های جدید
سازگار شدن با نقش جدید مادر بودن
ریکاوری پس از زایمان به ویژه در صورت وجود بخیه
مقابله با لوشیا (ترشح خون و بافت) که برای چند هفته طول می کشد.
تجربه افسردگی پس از زایمان (در بعضی از موارد)
درد سینه و سایر مشکلات مربوط به شیردهی
خستگی به دلیل کم خوابی و سایر عوامل
گرفتگی شبیه به گرفتگی دوران قاعدگی که به طور ویژه در دوران شیردهی ایجاد می شود.

نکات زیر در مدیریت این چالش ها موثر هستند:

غذا خوردن منظم (تا حد ممکن)
درخواست کمک از دیگران
محدود کردن ملاقات ها
حضور در معاینات پزشکی بعدی
استراحت کردن در هنگام استراحت کودک
برطرف کردن هر نگرانی در مورد نوزاد، شیردهی یا سلامت فردی
کاهش وظایف خانه داری

در صورت تجربه تغییرات خلق و خو، احساس گناه یا افکار آسیب رساندن به خود یا نوزاد فورا از مراقبت و راهنمایی های پزشکی استفاده کنید.

این موارد نشان دهنده افسردگی پس از زایمان هستند.

پیشگیری از خودکشی

اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر صدمه رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است باید اقدامات زیر را انجام دهید:

قاطعانه بپرسید: آیا قصد خودکشی داری؟
بدون قضاوت به حرف های او گوش دهید.
برای برقراری ارتباط با یک مشاور آموزش دیده شرایط بحرانی با اورژانس تماس بگیرید.
تا رسیدن کمک در کنار او بمانید.
سعی کنید هرگونه سلاح، دارو و یا سایر اشیای خطرناک را از او دور نگه دارید.

همچنین بخوانید:

افکار خودکشی (کلیک)

جمع بندی

بارداری، زایمان و چند ماه اول پس از آن تفاوت هایی اساسی با سایر دوره های زندگی دارند. در این دوره ها تجربیات جدید، عدم قطعیت، تحول و احساسات جدید زیادی تجربه می شوند.

توجه به مراقبت های منظم دوران بارداری در طول هر سه دوره سه ماهه ضروری است.

با این کار از طی شدن مراحل رشد جنین و سلامت او اطمینان حاصل می شود.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.