خشکی و سفتی عضلات : علت و درمان

سفتی و خشکی عضلات مشکلی شایع بوده و عوامل زیادی می توانند باعث ایجاد آن شوند؛ علت – درمان و راه های پیشگیری از سفت شدن عضلات را بخوانید.

 

گاهی اوقات عضلات دچار خشکی و سفتی می شوند. در برخی موارد این خشکی و سفتی با علائم دیگری از جمله درد عضلانی، اسپاسم عضلانی یا کاهش تحرک همراه است.

در اغلب موارد خشکی و سفتی خفیف عضلات خوش خیم و قابل درمان است. با این حال خشکی و سفتی شدید، مزمن یا ناگهانی می تواند نشانه ای از وجود یک بیماری زمینه ای جدی باشد.

این مقاله به بررسی برخی از علت های خشکی و سفتی عضلات و درمان های مرتبط با آنها می پردازد. همچنین روش هایی جهت پیشگیری از علائم عضلات ارائه خواهد شد.

 

همچنین بخوانید:

معرفی انواع عضلات بدن و راه کمک به رشد آنها (کلیک)

 

آسیب دیدگی های مربوط به ورزش

سفتی عضلات مرتبط با ورزش به علت تمرین بیش از حد یا تغییر ناگهانی در روال ورزشی ایجاد می شود.

درد عضلانی با تاخیر (DOMS) از شایع ترین علت های آسیب های ورزشی است. DOMS، باعث ایجاد پارگی های میکروسکوپی در عضلات و در پی آن درد و سفتی می شود. اغلب این علائم بین 3 تا 5 روز طول کشیده و خود به خود برطرف می شوند.

با این حال روش های خانگی زیر برای در تسکین این درد موثر هستند:

• بالا بردن اندام آسیب دیده نسبت به سطح قلب
• ماساژ
• مصرف مسکن های بدون نسخه
• استفاده از کیسه یخ

 

همچنین بخوانید:

ورزش اجباری / ورزش بیش از حد (کلیک)

 

پیچ خوردگی و کشیدگی

پیچ خوردگی و کشیدگی از آسیب های بافت نرم هستند. پیچ خوردگی بر رباط و کشیدگی بر عضله یا تاندون تاثیر می گذارد.

رباط ها بافت های پیوندی و متصل کننده استخوان ها به یکدیگر هستند. با این حال تاندون ها بافت های پیوندی و متصل کننده عضلات به استخوان هستند.

آسیب های ناشی از پیچ خوردگی و کشیدگی زنجیره ای بوده و از کشش جزئی تا پارگی کامل متغیر هستند. اغلب هر دو نوع آسیب به طور ناگهانی (مانند زمین خوردن) رخ می دهند. البته گاهی اوقات استفاده بیش از حد از عضلات در ایجاد و تشدید این وضعیت موثر است.

علائم پیچ خوردگی و کشیدگی عبارتند از:

• سفتی عضلات
• درد یا حساس شدن به لمس ناگهانی
• قرمزی
• مشکل در حرکت دادن ناحیه آسیب دیده
• تورم

در بیشتر موارد آسیب های پیچ خوردگی و کشیدگی به خودی خود درمان می شوند. درمان های خانگی زیر نیز در ریکاوری موثر هستند:

• فشرده کردن: بانداژهای فشاری برای کاهش تورم ناحیه آسیب دیده مناسب هستند.
• استفاده از داروهای بدون نسخه: می توان برای تسکین درد از استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده کرد.
• استراحت: استراحت دادن به ناحیه آسیب دیده تا زمان بهبودی در پیشگیری از آسیب بیشتر موثر است.
• بالا بردن ناحیه آسیب دیده نسبت به سطح قلب: این امر در کاهش تورم و التهاب موثر است.
• استفاده از یخ: کمپرس سرد یا یخ به کاهش درد و التهاب ناحیه آسیب دیده کمک می کند.

 

همچنین بخوانید:

کشیدگی زانو : علائم و درمان (کلیک)

 

کم آبی بدن

کم آبی باعث محروم شدن بدن از مایعات و الکترولیت های مورد نیاز برای عملکرد مناسب می شود. این امر باعث گرفتگی عضلات به همراه سایر علائم زیر می شود:

• یبوست
• افزایش دمای بدن
• مشکل در تفکر شفاف
• تغییرات خلقی

نوشیدن آب بیشتر در پیشگیری و درمان کم آبی بدن موثر است. محلول های الکترولیت نیز باعث تسکین اسپاسم عضلانی ناشی از کم آبی بدن می شوند.

کم آبی بدن می تواند به علت استفراغ یا اسهال زیاد رخ دهد. در صورت داشتن این علائم باید برای تشخیص علت زمینه ای و دریافت درمان به پزشک مراجعه کرد.

 

همچنین بخوانید:

کم آبی بدن / دهیدراتاسیون : علائم و درمان (کلیک)

 

سبک زندگی کم تحرک

سبک زندگی کم تحرک باعث ضعف و درنتیجه آسیب پذیر شدن عضلات می شود. عدم انجام ورزش یا نشستن طولانی در محل کار و خانه یکی دیگر از علت های خشکی و سفتی عضلات است.

دردهای ایجاد یا تشدید شده پس از نشستن طولانی و کاهش آنها پس از دوره های فعالیت، نشان می دهد که بی تحرکی علت ایجاد آن است.

باید به منظور تسکین مشکلات عضلانی در زمان استراحت از تمرینات کششی استفاده کرده و ورزش را به طور منظم دنبال کرد.

یک دوره بی تحرکی طولانی در افزایش خطر بروز صدمات ناشی از ورزش موثر است. به این ترتیب باید به تدریج شدت و دفعات ورزش را افزایش داد.

 

همچنین بخوانید:

فواید ورزش برای سلامت جسم و روان (کلیک)

 

فیبرومیالژیا

فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن شامل درد عضلات در نقاط حساس است. سایر علائم این وضعیت عبارتند از:

• افسردگی
• خستگی
• مه مغزی

دلیل سفتی یا تنش عضلانی غیرقابل توضیح که با گذشت زمان بهتر نشده و به درمان های خانگی واکنش نمی دهد، می تواند فیبرومیالژیا باشد.

درمان های زیر در کاهش برخی علائم فیبرومیالژیا موثر هستند:

• طب سوزنی
• داروهای ضد درد
• ماساژ
• ورزش و کشش
• داروهای ضد افسردگی با دوز پایین از جمله مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین یا مهارکننده های انتخابی بازجذب نوراپی نفرین: هر دو با تاثیر بر انتقال دهنده های عصبی در کاهش درد مزمن موثر هستند.

 

همچنین بخوانید:

فیبرومیالژیا چیست؟ علت، علائم و تشخیص (کلیک)

 

عفونت ها

در ادامه برخی از عفونت های دخیل در سفت و خشک شدن عضلات بررسی می شوند.

 

همچنین بخوانید:

5 مرحله عفونت کدامند؟ (کلیک)

 

مننژیت

مننژیت یک اصطلاح پزشکی برای عفونت غشا یا مننژها (مغز و نخاع را می پوشانند) است. عفونت ویروسی یا باکتریایی می تواند دلیل ایجاد این بیماری باشد. بنابراین درصورتی به طور ناگهانی به دلیل عفونت ویروسی یا باکتریایی شدیدا بیماری شدید، باید به پزشک مراجعه کنید.

علائم مننژیت عبارتند از:

• حساس شدن به نور
• سفتی گردن
• سردرد

اغلب مننژیت ویروسی خود به خود برطرف می شود. با این حال مننژیت باکتریایی می تواند منجر به مرگ یا معلولیت دائمی شود، به همین دلیل این وضعیت به درمان فوری با آنتی بیوتیک نیاز دارد.

 

همچنین بخوانید:

انواع مننژیت (کلیک)

 

آنفولانزا و نوروویروس

اغلب بیماری آنفولانزا باعث بدن درد و سفت شدن عضلات می شود. این علائم برای برخی افراد دردناک ترین علائم ویروس هستند.

نوروویروس یک علت شایع بیماری بوده که با عنوان آنفولانزا معده شناخته می شود. نوروویروس علاوه بر حالت تهوع و استفراغ در سفت شدن عضلات نیز موثر است.

اغلب عفونت های فوق خود به خود تسکین شده اما استراحت و نوشیدن مایعات فراوان در درمان آنها موثر هستند. البته در صورت شدیدتر شدن علائم باید برای دریافت درمان های اضافی به پزشک مراجعه کرد.

 

همچنین بخوانید:

علت آنفولانزا چیست؟ (کلیک)

 

مونونوکلئوز

مونونوکلئوز یا مونو یک عفونت ناشی از ویروس اپشتین بار است. مونونوکلئوز از دیگر علت های سفتی عضلات به ویژه در کودکان و جوانان است.

سایر علائم مونونوکلئوز عبارتند از:

• علائم شبیه به آنفولانزا
• خستگی شدید (کمبود انرژی)
• تورم غدد لنفاوی
• تب

مونونوکلئوز اغلب خود به خود برطرف شده و درمان خاصی ندارد. البته در برخی موارد مونونوکلئوز با برخی عوارض جدی از جمله پارگی طحال همراه است. در این وضعیت باید به پزشک مراجعه کرد.

 

همچنین بخوانید:

مونونوکلئوز عفونی : علت و درمان (کلیک)

 

بیماری پارکینسون

بیماری پارکینسون (PD) یک اختلال عصبی بوده که اغلب افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. تنش و سفتی عضلات از علائم اولیه هشدار دهنده بیماری پارکینسون هستند. سایر علائم احتمالی بیماری پارکینسون عبارتند از:

• زوال عقل
• ضعف منجر به از دست دادن تحرک
• افسردگی
• لرزش مزمن و پیشرونده عضلات

 

همچنین بخوانید:

لرزش پارکینسون : علت و درمان (کلیک)

 

بیماری پارکینسون هیچ درمانی نداشته و به مرور زمان علائم آن بدتر می شوند. پیش بینی سرعت پیشرفت این بیماری بسیار دشوار است.

در برخی افراد این بیماری سرعت پیشرفت کندی داشته و آنها برای سال ها سلامت کلی قابل قبولی دارند اما برخی دیگر عکس این امر را تجربه می کنند.

داروها یا درمان های زیر در مدیریت بیماری پارکینسون و علائم آن موثر هستند:

• تجویز داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی
• داروی لوودوپا (Levodopa) که به طور موقت پیشرفت بیماری پارکینسون را کندتر می کند.
• فیزیوتراپی برای بهبود تحرک

 

همچنین بخوانید:

بیماری پارکینسون : علائم و درمان (کلیک)

 

اسکلروز جانبی آمیوتروفیک

اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یک اختلال عصبی نادر آسیب رسان به سلول های عصبی مسئول حرکت است. مشکلات عضلانی زیر از علائم اولیه ALS هستند:

• درد عضلانی
• سفتی یا خشکی عضلات
• ضعف
• اسپاسم عضلانی

این علائم با گذشت زمان بدتر شده و در نهایت باعث ایجاد مشکل در بلع و تنفس می شوند.

هیچ درمانی برای ALS وجود نداشته با این حال داروهای ریلوزول (Rilutek) و رادیکاوا (Radicava) در کند شدن روند پیشرفت این بیماری موثر هستند.

درمان این وضعیت در درجه اول با هدف مدیریت علائم انجام می شوند.

 

سندرم شخص سفت

سندرم شخص سفت (SPD) یک اختلال عصبی نادر بوده که با دوره های درد، سفتی و اسپاسم عضلانی همراه است. اغلب علائم این وضعیت با گذشت زمان و به طور پیوسته ایجاد می شوند.

صداهای بلند می تواند یکی از دلایل ایجاد اسپاسم عضلانی در واکنش به یک عامل محرک باشد. این دوره های سفتی عضلات برای ساعت ها ادامه یافته سپس به صورت خود به خود برطرف می شوند. در بعضی از موارد این سفتی به شدت ناتوان کننده بوده و فرد در این وضعیت به استفاده از ویلچر یا سایر لوازم حمایتی نیاز دارد.

علت دقیق ایجاد SPD مشخص نبوده و این وضعیت هیچ درمانی ندارد. بنزودیازپین ها برای تسکین علائم SPD موثر هستند. با این وجود مصرف این داروها باعث ایجاد وابستگی می شود.

درمان های خانگی زیر برای افراد مبتلا به SPD مفید است:

• طب سوزنی
• پیشگیری از تحریک اسپاسم عضلات
• ماساژ
• کمپرس گرم روی عضلات آسیب دیده
• کشش

سندرم خستگی مزمن

سندرم خستگی مزمن (CFS) یک اختلال پیچیده بوده که با احساس خستگی شدید روحی و جسمی همراه است. بعضی از افراد در این وضعیت خشکی و سفتی عضلات را نیز تجربه می کنند. سایر علائم این وضعیت شامل علائم شبیه به آنفولانزا، عدم تحمل ورزش و تورم غدد لنفاوی است.

هیچ درمانی برای سندرم خستگی مزمن وجود نداشته اما با تعدیل سبک زندگی می توان به مدیریت آن کمک کرد.

 

پیشگیری از خشک و سفت شدن عضلات

نمی توان از همه علت های سفتی عضلات پیشگیری کرد اما روش های زیر در کاهش خطر ایجاد سفتی عضلات به دلیل عفونت یا آسیب موثر هستند:

• انجام فعالیت بدنی بیشتر برای بهبود قدرت عضلات و کاهش خطر آسیب دیدگی
• شستشوی مکرر دست و پرهیز از ارتباط با بیماران
• هماهنگی تدریجی با برنامه ورزشی برای کاهش خطر آسیب دیدگی
• انجام کشش در هنگام استراحت (در صورت نشستن طولانی)
• صحبت با یک فیزیوتراپ در مورد تمرینات مدیریت درد مزمن و کاهش ضعف عضلانی
• گرم کردن پیش از ورزش و سرد کردن پس از آن

 

تشخیص علت خشکی و سفتی عضلات

برای تشخیص علت سفتی عضلات روش های زیر کمک کننده هستند:

• سوال در حصوص درد و عوامل محرک آن
• بررسی سابقه پزشکی فرد
• سوال در خصوص سایر علائم

همچنین پزشک وابسته به علائم و عوامل خطر فرد، موارد زیر را توصیه می کند:

• آزمایش خون برای بررسی عفونت ها و نشانگرهای التهابی خاص
• معاینه فیزیکی عضلات
• استفاده از اشعه ایکس و سایر اسکن ها از جمله اسکن مغز در صورت مشکوک شدن به مننژیت

در صورتی که پزشک قادر به تشخیص علت درد نبوده و به یک بیماری زمینه ای جدی مشکوک نباشد، انتظار یک تا دو هفته ای را برای بررسی برطرف شدن خود به خود علائم توصیه می کند.

 

 

جمع بندی

سفتی عضلات مشکلی رایج است.

این سفتی وابسته به علت می تواند با سرعت زیاد یا به صورت تدریجی ایجاد شود.

برخی از علت های سفتی و خشکی عضلات حاد و به راحتی قابل درمان بوده اما نوع مزمن آنها چشم انداز ضعیفی دارند.

در خصوص سفتی خفیف عضلات بدون علائم دیگر می توان از اقدامات کنترل وضعیت از جمله کشش ملایم و کمپرس سرد یا گرم استفاده کرد.

همچنین در خصوص دردی که بدتر شده یا از بین نمی رود، باید با پزشک مشورت کرد.

سفتی شدید عضلات به همراه سایر علائم جدی می تواند نشان دهنده ابتلا به یک بیماری زمینه ای جدی از جمله مننژیت باشد. در چنین شرایطی باید احتیاط کرده و به پزشک یا بیمارستان مراجعه کرد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.