سندرم روده کوتاه : علائم و درمان

سندرم روده کوتاه مجموعه علائمی هستند که به علت کوتاه شدن روده کوچک رخ می دهد، علائم – عوارض و درمان آن را در نوزادان و بزرگسالان بخوانید.

 

سندرم روده کوتاه (SBS) یک بیماری نادر است که حدودا 3 نفر در هر یک میلیون نفر را درگیر می کند.

سندروم روده کوچک بواسطه کوتاه شدن روده کوچک ایجاد شده و علائم آن از خفیف تا شدید متغیر است.

سندرم روده کوتاه پس از برخی بیماری ها یا آسیب به روده از جمله پس از جراحی برای بیماری کرون ایجاد می شود.

در این خصوص جراحان برای درمان برخی بیماری ها همچون بیماری کرون بخشی از روده کوچک را جدا می کنند. این امر منجر به کوتاه شدن روده کوچک شده و باعث بروز SBS خواهد شد.

نوزادان نیز به دلیل یک ناهنجاری ژنتیکی در هنگام تولد دچار SBS خواهند شد. در واقع این دسته از نوزادان از بدو تولد دچار سندرم روده کوتاه هستند.

برخی علائم شامل اسهال، نفخ و خستگی هستند.

در این مقاله به بررسی علت، علائم و درمان سندرم روده کوتاه (SBS) در نوزادان و بزرگسالان پرداخته ایم.

 

همچنین بخوانید:

درمان خانگی بیماری کرون (کلیک)

 

علت

شایع ترین علت بروز سندرم روده کوتاه (SBS) جدا کردن بخشی از روده کوچک است.

همچنین این بیماری به دلیل هر شرایطی که مانع از عملکرد بخش فوقانی روده می شود، ایجاد خواهد شد.

سندرم روده کوتاه به ندرت در برخی نوزادان از بدو تولد و به دلیل هنجارهای ژنتیکی بروز خواهد کرد.

 

بیماری التهابی روده

بیشتر افراد مبتلا به SBS برای درمان بیماری التهابی روده (IBD) از جمله بیماری کرون یا کولیت زخمی تحت عمل جراحی قرار گرفته اند. این بیماری های التهابی جدی بوده و با تاثیر بر روده باعث بروز علائم شدید خواهند شد.

افراد مبتلا به بیماری کرون در صورت عدم واکنش به درمان تحت عمل جراحی قرار می گیرند. این جراحی شامل برداشتن کامل روده کوچک بوده که باعث کوتاه شدن روده خواهد شد.

 

همچنین بخوانید:

سندروم روده تحریک پذیر (IBS) : علائم و تشخیص (کلیک)

 

در نوزادان

بروز SBS در نوزادان نادر است.

سندرم روده کوتاه (SBS) در بعضی از نوزادان به علت شرایط ژنتیکی یا زایمان ایجاد می شود. برخی علت های بروز این وضعیت در نوزادان شامل ایجاد روده در خارج بدن یا پیچ خوردگی آن است.

 

بواسطه مطالعه و بهبود تکنیک های جراحی و آگاهی بیشتر محققان، میزان بقاء این وضعیت بهبود یافته است.

 

سایر علت ها

سایر علل بروز سندرم روده کوتاه (SBS) عبارتند از:

• تروما (ضربه) یا یک حادثه
• ولولوس که به معنی پیچ خوردن یا در هم پیچیدن روده کوچک است که باعث محدودیت خونرسانی و آسیب به بافت روده خواهد شد.
• تا شدن بخشی از روده ها که به انواژیناسیون نیز معروف است.
• آسیب یا بیماری عروق داخلی از جمله فتق
• سرطان روده و درمان هایی از جمله پرتو درمانی یا جراحی

 

علائم

علائم سندرم روده کوتاه (SBS) وابسته به میزان و محل باقی ماند بخش هایی از روده کوچک متفاوت خواهند بود.

علامت اصلی سندرم روده کوتاه بروز اسهال است که منجر به بروز عوارض جدی از جمله سوء تغذیه و کم آبی بدن خواهد شد.

 

بعضی از علائم کم آبی شدید بدن عبارتند از:

• تشنگی بیش از حد
• خشکی پوست
• بی حالی
• ضعف
• سرگیجه
• ادرار تیره
• کاهش دفع ادرار

 

همچنین بخوانید:

کم آبی بدن (دهیدراتاسیون): علائم و درمان (کلیک)

 

علائم سوء تغذیه عبارتند از:

• کبودی آسان
• بثورات پوستی
• ریزش مو
• درد مفاصل
• خونریزی لثه
• رنگ پریدگی، ضخیم شدن و خشکی پوست

 

 

سایر علائم سندرم روده کوتاه عبارتند از:

• نفخ
• باد شکم زیاد
• سوزش سر دل
• گرفتگی و صدای شکم
• خستگی
• بد بو شدن مدفوع
• استفراغ
• ضعف

افراد مبتلا به SBS بیشتر در معرض حساسیت های غذایی یا مواردی از جمله عدم تحمل لاکتوز قرار خواهند داشت.

 

 

عوارض سندرم روده کوتاه

افراد مبتلا به سندرم روده کوتاه (SBS) در معرض خطر بیشتر برای درگیر شدن به مشکلات و عوارض زیر خواهند بود:

• سوء تغذیه
• رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک
• عفونت به ویژه در صورت دریافت غذا از طریق لوله
• بروز زخم در روده کوچک یا معده در اثر تولید اسید معده اضافی
• سنگ کلیه که ماده ای جامد در کلیه ها است و منجر به بروز درد و دفع خون از طریق ادرار خواهد شد.

 

تشخیص

ابزارهای زیر به تشخیص بیماری سندرم روده کوتاه (SBS) کمک می کنند:

• سابقه پزشکی: این امر شامل هرگونه سابقه خانوادگی ابتلا به این وضعیت است.
• معاینه فیزیکی: پزشک با معاینه فرد علائم تحلیل رفتن عضلات، کاهش وزن یا مشکلات مرتبط با کمبود ویتامین ها و مواد معدنی را بررسی می کند.
• آزمایش خون: پزشکان معمولا انجام آزمایش شمارش کامل خون (CBC) را توصیه می کنند. سایر آزمایشات نیز شامل بررسی سطح آلبومین، آنزیم های کبدی، الکترولیت ها، کمبود ویتامین ها و مواد معدنی و همچنین عملکرد کلیه ها است.
• آزمایش چربی مدفوع: این آزمایش بر روی نمونه مدفوع انجام شده و توانایی بدن در تجزیه و جذب چربی را بررسی می کند.
• سونوگرافی کبد: پزشکان از این روش برای بررسی لجن صفراوی یا سنگ صفرا استفاده می کنند.
• آزمایشات دستگاه گوارش فوقانی: در این روش از نوشیدن مایع باریم برای وضوح تصویربرداری از دستگاه گوارش فوقانی با اشعه ایکس استفاده می شود. این روش برای مدت کوتاهی باعث ایجاد نفخ، حالت تهوع و مدفوع رنگ پریده خواهد شد.
• اشعه ایکس شکم: این روش وجود انسداد یا تنگ شدن روده ها را نشان می دهد.

 

درمان

درمان بیماری سندرم روده کوتاه بر کاهش علائم بیماری و ایجاد تعادل مواد مغذی بر بدن متمرکز است.

گزینه های درمانی زیادی برای سندرم روده کوتاه (SBS) در دسترس هستند که عبارتند از:

• تغذیه تزریقی (TPN): این روش شامل تغذیه با محلول های آسان هضم از طریق لوله متصل شده به معده، خط درون وریدی (IV) یا هر دو است.
• سازگاری روده ای: پزشکان به تدریج وابستگی فرد به TPN را کاهش داده و آن را حذف می کنند.
• کمک تغذیه ای: بزرگسالان و کودکان مبتلا به SBS برای پیشگیری از بروز کمبود ویتامین ها و مواد معدنی به مصرف مکمل های اضافی نایز خواهند داشت.
• دارو: ممکن است بدن در این وضعیت قادر به جذب کامل داروها نباشد و پزشکان از دوزهای بالاتر از حد معمول استفاده کنند. این داروها شامل موارد زیر خواهند بود:
  • داروهای ضد تحرک برای کند کردن عملکرد روده
  • داروهایی که به اتصال نمک های صفراوی جذب نشده کمک می کنند.
  • داروهایی برای کاهش اسید معده یا رشد بیش از حد باکتری ها
• جراحی: این روش به بلندتر شدن روده کوچک و جلوگیری از انسداد آن کمک می کند.
• پیوند روده: پزشکان تنها در صورت موثر نبودن هیچ کدام از روش های فوق و بروز عوارض جدی و عدم توانایی دریافت مواد مغذی از طریق TPN از این روش استفاده می کنند.

 

تغذیه

بیشتر افراد پس از جراحی برداشتن روده برای دریافت مواد مغذی از طریق لوله به TPN متکی خواهند شد. این لوله از IV (درون وریدی) استفاده کرده تا مواد مغذی را به طور مستقیم به جریان خون وارد کند.

افراد دارای مقداری روده بزرگ نیز به رژیم غذایی کم چربی با کربوهیدرات بالا نیاز خواهند داشت.

همچنین افرادی که ژژونوستومی یا ایلئوستومی انجام داده اند به رژیم غذایی با چربی بالا، کربوهیدرات کم و نمک بیشتر نیاز خواهند داشت.

 

همچنین بخوانید:

رژیم غذایی ایلئوستومی (کلیک)

 

هیچ رژیم غذایی برای درمان همه علائم SBS وجود ندارد اما نکات زیر کمک کننده خواهند بود:

 

بایدها	نبایدها
یاداشت رژیم غذایی برای پیگیری علائم	نوشیدن بیش از نصف لیوان مایعات به همراه وعده غذایی
خوب جویدن غذاها	مصرف شیرینی های کنسانتره
مصرف مکرر وعده های کوچک تر	مصرف الکل و کافئین
مصرف کالری بیشتر نسبت به افراد دارای روده با اندازه متوسط	مصرف اسمزی ها از جمله آب میوه، نوشابه و قندهای ساده از جمله کیک، کلوچه، پای و دونات
آبرسانی به بدن با مصرف محلول های خوراکی	مصرف مغزها یا دانه های کامل، نارگیل، پوست میوه یا میوه خشک

 

نحوه افزایش وزن پس از جراحی روده

افراد مبتلا به سندرم روده کوتاه (SBS) باید میزان انرژی دریافتی خود را 50% افزایش دهند تا ضعف دریافت مواد مغذی را تامین کرده و به حفظ وزن متوسط کمک کنند.

همچنین افراد با مصرف 5 تا 6 وعده غذایی کوچک در طول روز به بهبود مصرف غذا کمک می کنند.

به علاوه، افراد مبتلا به SBS می توانند در مورد مصرف رژیم غذایی Low FODMAP برای بررسی عدم تحمل غذاها با مصرف تدریجی آنها مشورت کنند.

 

چشم انداز

در حال حاضر هیچ درمانی برای SBS وجود ندارد و معمولا افراد تا پایان عمر به مدیریت بیماری نیاز دارند.

درمان های موجود برای کاهش علائم SBS در دسترس بوده و به داشتن زندگی کامل و فعال کمک می کنند.

هدف اصلی درمان افراد مبتلا به سندرم روده کوتاه ایجاد تعادل مواد مغذی در بدن است.

عوامل موثر بر طول درمان SBS عبارتند از:

• سن و سلامت کلی
• میزان باقی مانده از روده کوچک
• وجود بیماری التهابی روده کوچک
• وجود روده بزرگ
• وجود دریچه که دو روده را به هم متصل می کند.

 

خلاصه

سندرم روده کوتاه (SBS) باعث بروز علائمی از جمله اسهال، نفخ و خستگی به دلیل کوتاه شدن روده خواهد شد.

این بیماری می تواند در نوزادن در بدو تولد وجود داشته باشد یا در بزرگسالان به علت آسیب به روده کوچک ایجاد شود. این آسیب می تواند در اثر عمل جراحی برای درمانی مشکلاتی چون بیماری کرون رخ دهد.

در حال حاضر هیچ درمانی برای سندرم روده کوتاه (SBS) وجود ندارد اما می توان با استفاده از داروها و تنظیم رژیم غذایی این وضعیت را مدیریت کرد.

همچنین افراد می توانند برای دریافت مناسب ترین برنامه تغذیه ای با یک متخصص تغذیه مشورت کنند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.