انواع غذاهای دریایی : خواص و عوارض

غذاهای دریایی بسیار مغذی بوده و مصرف آنها با فواید زیادی برای سلامتی همراه است؛ خواص – عوارض و ارزش غذایی برخی از انواع آن را بخوانید.

 

غذاهای دریایی (Seafood) به دلیل خواصی که برای سلامتی دارند بخشی ضروری از رژیم غذایی بسیاری از مردم جهان به شمار می روند.

اصطلاح غذاهای دریایی برای اشاره به موارد زیر استفاده می شود:

• ماهی
• خار پوستان از جمله خارپشت دریایی
• سخت پوستان از جمله خرچنگ و میگو
• نرم تنان از جمله صدف ها

در این مقاله خواص انواع غذاهای دریایی، عوارض و ارزش غذایی برخی از آنها شرح داده می شود.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل امگا و روغن ماهی از داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

خواص سلامتی انواع غذاهای دریایی

همه ما از تاثیر مثبت غذاهای دریایی بر سلامتی آگاه هستیم. بر اساس تحقیقات علمی انجام شده در چندین دهه، رژیم های غذایی سرشار از غذاهای دریایی دارای خاصیت محافظت کنندگی از بدن در برابر انواع بیماری هستند.

به علاوه، انواع غذاهای دریایی ارائه دهنده مواد مغذی هستند که در رژیم غذایی بسیاری از افراد وجود ندارند.

طبق تحقیقات انجام شده بعضی از مهمترین خواص سلامتی مصرف غذاهای دریایی عبارتند از:

 

سرشار از مواد مغذی

انواع غذاهای دریایی محتوای زیادی مواد مغذی ضروری دارند. ماهی ها از جمله سالمون، انواع صدف و میگو به میزان قابل توجهی پروتئین، ویتامین و مواد معدنی از جمله ویتامین B12، سلنیوم و روی (زینک) دارند.

 

همچنین بخوانید:

فواید مکمل های زینک (روی) (کلیک)

 

برای نمونه، یک وعده 3 گرمی صدف پخته شده (یکی از انواع غذاهای دریایی) دارای ارزش غذایی زیر است:

• بیش از 3500% ارزش روزانه (DV) برای ویتامین B12
• 99% DV برای سلنیوم
• 21% DV برای روی (زینک)
• 13% DV برای آهن

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ویتامین ها و مواد معدنی از داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.

 

نصف فیله (154 گرم) ماهی سالمون آزاد یکی دیگر از انواع غذاهای دریایی دارای ارزش غذایی  زیر است:

• 196% DV برای ویتامین B12
• 131% DV برای سلنیوم
• 85% DV برای ویتامین B6
• 21% DV برای پتاسیم

 

همچنین بخوانید:

ویتامین B6 : فواید، منابع و میزان مصرف (کلیک)

 

بر اساس مطالعات، بسیاری از افراد مقادیر کافی برخی مواد مغذی موجود در غذاهای دریایی از جمله ویتامین B12، ویتامین B6، سلنیوم، آهن و زینک (روی) را دریافت نمی کنند.

این امر به دلیل تاثیر منفی کمبود مواد مغذی بر سلامت جسمی و روانی نگران هایی ایجاد می کند. همچنین باعث افزایش خطر ابتلا به برخی از بیماری ها از جمله کم خونی، افسردگی و سایر موارد می شود.

بنابراین با مصرف غذاهای دریایی می توان شکاف های تغذیه ای متداول را پوشش داد. این امر به طور ویژه برای افرادی که مواد مغذی کمتری دریافت می کنند یا میزان کمی از آنها در خون خود دارند، مفید است.

زنان جوان، افراد مسن، افراد باردار و شیرده به طور ویژه دارای خطر کمبود مواد مغذی ضروری هستند.

 

کاهش خطر ابتلا به بیماری ها

غذاهای دریایی به دلیل داشتن مواد مغذی چون پروتئین، ویتامین ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا 3 (که ضد التهاب هستند) دارای توانایی محافظت از بدن در برابر بیماری ها هستند.

بر اساس یک بررسی در سال 2020 شامل تجزیه و تحلیل 34 مطالعه، افزایش مصرف ماهی باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونری قلب (CHD)، حمله قلبی، نارسایی قلبی، سکته مغزی، افسردگی و سرطان کبد می شود.

همچنین این بررسی نشان داد که مصرف ماهی باعث کاهش خطر کمتر مرگ به دلایل مختلف می شود.

بر اساس یک بررسی دیگر در سال 2020 شامل 40 مطالعه، افزایش مصرف ماهی به طور قابل توجهی با ایجاد کمتر CHD همراه است.

همچنین افرادی که ماهی بیشتری مصرف می کنند خطر کمتری برای مرگ ناشی از CHD دارند.

به علاوه، یک مطالعه نشان داد که میزان ایجاد CHD و مرگ ناشی از آن با افزایش مصرف ماهی کاهش می یابد. مصرف هر 20 گرم ماهی بیشتر باعث کاهش 4% ایجاد CHD و مرگ ناشی از آن می شود.

این امر باعث شد تا مصرف روزانه 60 گرم ماهی برای کاهش خطر ابتلا به CHD و مشکلات مرتبط با آن توصیه شود.

 

منبع اصلی اسیدهای چرب امگا 3

غذاهای دریایی منبع اصلی برای تامین اسیدهای چرب امگا 3 به نام های ایکوزاپنتانوییک اسید (EPA) و دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) هستند.

EPA و DHA بر بسیاری از جنبه های سلامتی چون عملکرد سلول های عصبی و تنظیم التهاب موثر هستند.

طبق تحقیقات، رژیم های غذایی سرشار از غذاهای دریایی به طور قابل توجهی در سلامت سیستم عصبی و قلبی نقش دارند. به عقیده دانشمندان این امر به طور ویژه ای با محتوای EPA و DHA در غذاهای دریایی در ارتباط است.

برای نمونه بر اساس مطالعات، افراد مصرف کننده غذاهای دریایی سرشار از امگا 3، خطر کمتری برای ابتلا به بیماری های قلبی و افت شناختی دارند.

 

همچنین بخوانید:

امگا 3 برای خشکی چشم : روغن ماهی برای چشم (کلیک)

 

عوارض مصرف غذاهای دریایی

بر اساس شواهد موجود مصرف غذای دریایی ایمن بوده و آنها باعث تامین مواد مغذی ضروری برای جبران کمبودها می شوند.

به علاوه، طبق تحقیقات، رژیم های غذایی سرشار از غذاهای دریایی از افراد در برابر بیماری های چون CHD و افت شناختی محافظت می کنند.

با این وجود، نحوه مصرف و نوع غذاهای دریایی مصرف شده اهمیت زیادی دارد. به علاوه، نگرانی های اخلاقی و زیست محیطی در خصوص مصرف غذاهای دریایی وجود دارد.

 

محتوای بالای جیوه در برخی غذاهای دریایی

انواع خاصی از غذاهای دریایی مقادیر زیادی فلزات سنگین از جمله جیوه دارند.

میزان جیوه غذاهای دریایی وابسته به عوامل مختلفی از جمله سن، اندازه ماهی و آبی که ماهی در آن زندگی می کند، متفاوت است.

بدن به راحتی جیوه غذاهای دریایی را جذب کرده که در صورت تجمع بیش از حد در بافت ها باعث ایجاد عوارض سلامتی می شود.

برای نمونه، سطوح بالای جیوه در رحم باعث ایجاد مشکلات شناختی در کودکان می شود. همچنین سطوح بالای جیوه موجود در غذاهای دریایی باعث افزایش خطر فشار خون بالا و حمله قلبی و همچنین عوارضی منفی بر سیستم ایمنی بدن می شود.

برخی افراد از جمله کودکان، افراد باردار یا شیرده و افرادی که به میزان زیادی ماهی مصرف می کنند، خطر بیشتری برای دریافت سطوح بالای جیوه ناشی از مصرف غذاهای دریایی دارند.

ماهی های دارای بیشتری میزان جیوه عبارتند از:

• کاشی ماهی
• کوسه
• اره ماهی
• شاه ماهی خال مخالی
• ماهی تن (به ویژه انواع خاصی از آن)

ماهی تن منبع غذایی دارای بیشترین میزان جیوه در جهان به شمار می رود. بدن جیوه را به آسانی از ماهی تن جذب می کند. به همین دلیل باید از مصرف مکرر آن اجتناب کرد.

اغلب غذاهای دریایی حاوی جیوه کمتر شامل ماهی های کوچکتر از نظر زنجیره غذایی بوده و عبارتند از:

• ماهی سالمون
• ماهی قزل آلا
• ساردین
• ماهی کاد
• شاه ماهی
• صدف ها
• روغن ‌ماهی کوچک

 

همچنین بخوانید:

خواص و فواید ماهی ساردین (کلیک)

 

آسیب ناشی از مصرف غذاهای دریایی سرخ شده

سرخ کردن غذاها از جمله مرغ، سیب زمینی و ماهی تغییرات نامطلوب و ترکیبات مضری در آنها ایجاد می کند.

در واقع با سرخ کردن منابع پروتئینی مانند ماهی، ترکیباتی به نام آمین های هتروسیکلیک (HCA)، آکرولئین، آلدئیدها و هیدروکربن آروماتیک چند حلقه ای ایجاد می شود. این ترکیبات در ایجاد بیماری هایی چون سرطان موثر هستند.

بر اساس مطالعات، مصرف مکرر ماهی سرخ شده باعث افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان ها از جمله سرطان ریه و پروستات می شود.

همچنین مصرف ماهی سرخ شده به عنوان یکی از انواع غذاهای دریایی عوارض منفی برای سلامت قلب دارد.

بر اساس یک مطالعه در سال 2019 شامل 106966 خانم یائسه، مشخص شد که افراد مصرف کننده مداوم غذاهای سرخ شده به ویژه مرغ و ماهی سرخ شده، 13% بیشتر در معرض مرگ ناشی از بیماری های قلبی هستند.

به علاوه، مصرف غذاهایی دریایی مانند ماهی شور و دودی نیز دارای عوارضی مانند افزایش خطر ابتلا به برخی بیماری ها است.

بر اساس یک مطالعه در سال 2013 بر روی 2268 مرد، مصرف زیاد ماهی شور یا دودی باعث افزایش دو برابری احتمال ابتلا به پیش سرطان یا سرطان پروستات پیشرفته می شود.

این روش های پخت و پز نه تنها باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری ها شده بلکه مصرف مکرر غذاهای سرخ شده یا شور با افزایش احتمال ایجاد سایر مشکلات سلامتی از جمله افزایش وزن، فشار خون بالا و سایر موارد همراه است.

 

همچنین بخوانید:

تاثیر غذاهای سرخ شده بر قلب (کلیک)

 

مسائل محیط زیستی و اخلاقی

تقاضای بالا برای غذای دریایی، صید بی رویه و نابودی محیط های دریایی در سراسر جهان را به همراه داشته است. به همین دلیل گونه های مختلف حیوانات دریایی توان تکثیر جمعیت خود را نداشته و این امر به مشکلی جدی جهانی تبدیل شده است.

اکوسیستم های دریایی دارای تعادل ظریفی بوده به گونه ای که کاهش قابل توجه یک گونه اثرات فاجعه باری بر سایر گونه ها به همراه دارد.

اغلب کشتی های ماهیگیری تجاری از روش های غیرمسئولانه از جمله ترال استفاده کرده که علاوه بر تخریب زیستگاه های ظریف کف اقیانوس، صید غیر هدفمند سایر گونه ها از جمله لاک پشت و کوسه را نیز در پی دارند.

این موارد برای ماهیگیران غیر قابل استفاده بوده و دور ریخته می شوند.

طبق برآوردها، صید غیرمجاز حدود 40% از کل صید جهانی را تشکیل داده و مبلغی معادل 63 میلیارد پوند در سال است.

در واقع ماهیگیری با روش های غیرمسئولانه و صید بیش از حد منجر به از بین رفتن اکوسیستم دریایی می شود. همچنین این مساله تقریبا جمعیتی معادل 3 میلیارد نفر که به عنوان منبع اصلی غذا به آن وابسته هستند را تحت تاثیر قرار می دهد.

متخحصصان نگرانی هایی در خصوص ضعف مدیریت ماهیگیری، روش های غیرمسئولانه صید و صید بی رویه در سراسر جهان که منجر به فروپاشی ماهیگیری و بحران غذایی می شود، دارند.

در واقع بسیار مهم است که به اولویت بندی روش های ماهیگیری پایدار و پرورش ماهی برای حفاظت از محیط های دریایی موجود توجه شود.

همچنین انسان ها می توانند با کاهش مصرف غذاهای دریایی، خرید غذاهای دریایی پایدار و پرهیز از خرید گونه های در معرض خطر به این روند کمک کنند.

در صورت تمایل به کاهش مصرف پروتئین های حیوانی از جمله غذاهای دریایی می توان آنها را با پروتئین های گیاهی جایگزین کرد. در واقع مصرف غذاهای گیاهی باعث کاهش آسیب به محیط زیست و افزایش سلامت عمومی می شود.

 

همچنین بخوانید:

منابع پروتئین برای گیاهخواران و وگان (کلیک)

 

میکروپلاستیک ها در غذاهای دریایی

فعالیت های انسانی به مرور زمان باعث تجمع میکروپلاستیک ها در محیط دریا شده است. این موارد قطعات ریز پلاستیکی به قطر کمتر از 5 میلی متر بوده که به دلیل فعالیت های انسانی از جمله تولید زباله های پلاستیکی ایجاد می شوند.

طبق هشدار محققان، مصرف غذاهای دریایی حاوی میکروپلاستیک ها با عوارض و آسیب به سلامتی همراه هستند. با این حال تحقیقات بسیار کمی در این زمینه انجام شده است.

 

نحوه بهره مندی از غذاهای دریایی در رژیم غذایی

مصرف این غذاها یکی از روش های خوب برای افزایش دریافت پروتئین است. با این وجود در صورت تمایل به استفاده از آنها باید تاثیرات بهداشتی و محیط زیستی آنها را در نظر گرفت.

در ادامه چند نکته برای بهره مندی از ارزش غذایی بالای غذاهای دریایی پایدار ارائه می شود:

• آگاهی در مورد ماهی های دارای جیوه بالا – در صورت امکان توصیه می شود که از مصرف ماهی های حاوی جیوه بالا از جمله کاشی ماهی، کوسه، شاه ماهی خال مخالی، مارلین، شمشیر ماهی و ماهی تن چشم بزرگ اجتناب شود.
• مصرف بیشتر ماهی های چرب پایدار – بعضی از غذاهای دریایی پرورشی سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. برای نمونه، ماهی سالمون صورتی و شاه ماهی آتلانتیک و اقیانوس آرام دارای امگا 3 بالایی بوده و پایدار محسوب می شوند.
• انتخاب ماهی های صید شده یا پرورش داده شده به روش های پایدار
• استفاده از صدف هایی که در موانع و حصارها گیر کرده و گزینه های پایدارتری محسوب می شوند.
• ترکیب غذاهای دریایی با سایر غذاهای مغذی و مصرف سبزیجات، لوبیاها و غلات کامل به همراه آنها
• پرهیز از مصرف گونه های در معرض خطر – برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بدترین انتخاب ها از نظر پایداری، می توانید به Monterey Bay Aquarium Seafood Watch مراجعه کنید.
• پخت و پز غذاهای دریایی به روش های مغذی و استفاده از پختن و بخارپز کردن به جای سرخ کردن آنها

 

کلام آخر

غذاهای دریایی ارزش غذایی بسیاری داشته، به همین دلیل مصرف آنها در رژیم غذایی با خواص زیادی همراه است. برای نمونه، غذاهای دریایی دارای خواصی مانند حمایت از سلامت قلب و محافظت از بدن در برابر افت شناختی هستند.

با اینکه غذاهای دریایی برای رژیم غذایی مفید هستند اما باید برای کاهش عوارض از ماهی های صید شده یا پرورش داده شده به روش های پایدار استفاده کرده و از مصرف ماهی های حاوی جیوه بالا پرهیز کرد. همچنین باید مصرف ماهی سرخ شده را به حداقل رساند.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.