فواید فیتواسترول و عوارض آن

فیتواسترول مانند کلسترول یک جزء ساختاری کلیدی از غشای سلولی محسوب می شود؛ منابع – فواید – کاربرد و عوارض فیتواسترول ها را بخوانید.

 

فیتواسترول ها موادی هستند که بطور طبیعی در گیاهان یافت می شوند. مهم ترین کاربرد فیتواسترول اضافه شدن به غذاها و مکمل ها برای تقویت سلامت قلب است.

فیتواسترول، جذب کلسترول را کاهش داده و به این ترتیب باعث کاهش سطح کلسترول می شود.

با این وجود تحقیقات، نتایج متناقضی را در خصوص نحوه تاثیر، فواید و عوارض فیتواسترول روی سلامتی نشان می دهند.

در این مقاله فیتواسترول، منابع، فواید و عوارض احتمالی آن بررسی می شود.

 

همچنین بخوانید:

راه های کاهش کلسترول (کلیک)

 

فیتواسترول چیست؟

فیتواسترول ها که به استرول های گیاهی نیز معروف هستند، جز خانواده مولکول های مرتبط با کلسترول هستند.

فیتواسترول به طور طبیعی در بسیاری از گیاهان وجود دارد. این ترکیب مانند کلسترول یک جزء ساختاری کلیدی از غشای سلولی محسوب می شود.

کمپسترول، بتا سیتوسترول و استیگماسترول رایج ترین فیتواسترول های گیاهی دریافت شده از رژیم غذایی مصرفی هستند.

فیتواسترول در موادی مانند آجیل، دانه ها و روغن های گیاهی وجود دارد. این ترکیب همچنین به برخی از غذاهای فرآوری شده مانند مارگارین اضافه می شود.

فیتواسترول به دلیل مسدود کردن جذب کلسترول، اغلب برای بهبود سلامت قلب و کاهش سطح کلسترول بد (LDL) خون کاربرد دارد.

با این وجود بر اساس تخمین ها، تنها حدود 2% از فیتواسترول موجود در غذا توسط بدن جذب می شود. و جالب است بدانید که بدن حدود 50% از کلسترول غذاها را جذب می کند.

 

همچنین بخوانید:

کلسترول LDL : علت و درمان (کلیک)

 

منابع غذایی فیتواسترول

فیتواسترول به میزان قابل توجهی در بسیاری از مواد غذایی گیاهی سالم وجود دارد. این مواد شامل موارد زیر هستند:

• میوه ها: آناناس، پرتقال، توت، موز، سیب، زردآلو
• سبزیجات: کنگر فرنگی، کلم بروکلی، لوبیا سبز، کلم، مارچوبه، سیب زمینی شیرین، کرفس، گل کلم
• آجیل: پسته، ماکادمیا، بادام، بادام هندی، بادام زمینی، فندق
• دانه ها: تخمه کدو تنبل، تخمه آفتابگردان، تخمه هندوانه
• حبوبات: نخود، عدس، ماش، لوبیا آزوکی، سویا
• روغن ها: روغن زیتون، روغن آرگان، روغن آفتابگردان، روغن کانولا

170 گرم نخود تقریبا 206 میلی گرم فیتواسترول، یک وعده 100 گرم سیب زمینی شیرین 105 میلی گرم و 14 گرم روغن آفتابگردان، 69 میلی گرم فیتواسترول دارند.

به دلیل وجود این ترکیب در بسیاری از مواد غذایی گیاهی، معمولا افراد وگان و گیاهخوار فیتواسترول بیشتری نسبت به افرادی دنبال کننده رژیم های غذایی غیر گیاهی دارند.

 

همچنین بخوانید:

باروهای غلط درباره وگان و گیاهخواری (کلیک)

 

به طور مشابه، تخمین زده می شود که رژیم غذایی پارینه سنگی، به دلیل وجود غذاهای گیاهی بسیار در آن (مانند آجیل و دانه ها) حدود 2.5 تا 5 برابر بیشتر از رژیم غذایی متوسط ​​مدرن، فیتواسترول ارائه دهد.

در گذشته این گروه های بستانی مردم مقادیر زیادی فیتواسترول از غذاهای گیاهی دریافت می کردند، با این حال امروزه نیز بسیاری از مردم به طور منظم فیتواسترول را از غذاهای فرآوری شده مانند مارگارین دریافت می کنند. این فیتواسترول ها از روغن های گیاهی برداشت شده و به غذاهای فرآوری شده اضافه می شوند.

به دلیل وجود مقادیر زیاد فیتواسترول در دانه های غلات، افراد مصرف کننده این دانه ها، این ترکیب را به راحتی دریافت می کنند.

بنظر می رسد که مصرف روزانه 2 گرم فیتواسترول باعث کاهش قابل توجه سطح کلسترول بد (LDL) می شود.

توجه داشته باشید که مارگارین، روغن‌های گیاهی تصفیه‌ شده و مکمل های فیتواسترول قادر به تامین دیگر مواد مغذی مفیدی مانند فیبر یا ویتامین‌ های C، K یا A نیستند.

بنابراین بهتر است برای دریافت فیتواسترول از غذاهای کامل حاوی این ماده استفاده کنید.

 

همچنین بخوانید:

اثر ویتامین C روی بدن (کلیک)

 

کاربرد و فواید سلامتی فیتواسترول

بر اساس مطالعات، فیتواسترول ها فواید و کاربرد سلامتی زیادی برای بدن دارند. این ترکیب به خصوص تاثیر مثبتی بر سطح کلسترول و خطر ابتلا به سرطان دارد.

 

کاهش سطح کلسترول

فیتواسترول و کلسترول دریافت شده از رژیم غذایی برای متابولیسم به آنزیم های یکسانی نیاز دارند. بنابراین این دو ترکیب بر سر دریافت این آنزیم ها رقابت می کنند. در نتیجه این امر کلسترول بین 30% تا 50% کاهش می یابد.

بر اساس یک بررسی مصرف روزانه حداقل 2 گرم فیتواسترول باعث کاهش حدود 8% تا 10% سطح کلسترول بد (LDL) خون می شود. البته توجه داشته باشید در این مطالعه برای دریافت فیتواسترول به جای استفاده از منابع غذایی طبیعی از مکمل‌ های با دوز بالا استفاده شده بود.

فیتواسترول ها به دلیل افزایش اثربخشی استاتین (نوعی داروی کاهش دهنده کلسترول)، برای افراد دارای سطح بالای کلسترول مناسب هستند.

کلسترول مستقیما باعث ایجاد مشکلات قلبی نمی شود اما سطح بالای آن یک عامل خطر برای بروز بیماری های قلبی است.

 

همچنین بخوانید:

درمان کلسترول بالا (کلیک)

 

کاهش خطر برخی سرطان ها

بر اساس شواهد، فیتواسترول قادر به کاهش خطر ایجاد برخی سرطان ها است.

طبق مطالعات انسانی صورت گرفته، مصرف مقادیر بالای فیتواسترول ها باعث کاهش خطر ایجاد سرطان معده، ریه، کبد، سینه، پروستات و تخمدان می شود.

به طور مشابه مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان دادند که فیتواسترول می تواند با سرطان مبارزه کرده و موجب کاهش رشد و گسترش تومورها شود.

البته توجه داشته باشید در مطالعات انسانی نقش سایر عوامل در ایجاد سرطان مانند سابقه خانوادگی، فعالیت بدنی، مصرف الکل و استعمال دخانیات در نظر گرفته نمی شود.

بعلاوه در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی از مقادیر زیادی فیتواسترول بسیار غلیظ استفاده شده بود درحالیکه نمی توان این میزان را به طور طبیعی از رژیم غذایی دریافت کرد.

بنابراین به تحقیقات بیشتری برای تعیین فواید و تاثیر فیتواسترول بر رشد سرطان در مقادیر نرمال بدست آمده از رژیم غذایی موردنیاز است.

 

همچنین بخوانید:

سرطان : انواع، دلایل و درمان (کلیک)

 

عوارض فیتواسترول

فیتواسترول با وجود ارائه فواید متعدد و کاربرد مفید برای بدن، چندین عوارض و تاثیر منفی نیز به همراه داشته که باید هنگام مصرف به آنها توجه کرد.

 

افزایش خطر بیماری قلبی

اگرچه بالاتر ذکر شد که در مطالعات نشان داده شده که فیتواسترول‌ باعث کاهش سطح کلسترول بد (LDL) می شود، اما نتایج متفاوتی در خصوص توانایی آن در کاهش خطر بیماری قلبی وجود دارد.

برای نمونه، در مطالعه ای در سال 2007 هیچ ارتباطی بین افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی در بین افراد دارای سطوح بالای فیتواسترول یافت نشد.

بعلاوه یک مطالعه 12 هفته ای روی 232 فرد مبتلا به کلسترول بالا نشان داد که مصرف یک اسپرید کم چرب با 3 گرم فیتواسترول اضافه شده تاثیری در ایجاد نشانگرهای سلامت گردش خون ندارد.

از طرفی بر اساس چندین مطالعه قدیمی، افزایش سطح فیتواسترول باعث افزایش خطر ایجاد بیماری یا حمله قلبی می شود.

 

همچنین بخوانید:

چگونه حمله قلبی را تشخیص و درمان کنیم؟ (کلیک)

 

افزایش تجمع پلاک ها

بر اساس برخی تحقیقات فیتواسترول با افزایش تجمع پلاک در شریان‌ ها باعث ایجاد وضعیتی به نام آترواسکلروز می شود. در این وضعیت شریان ها باریک شده و پمپاژ خون در سراسر بدن برای قلب دشوار می شود.

این مساله بطور ویژه می تواند افراد دارای بیماری ژنتیکی سیتوسترولمی را تحت تاثیر قرار دارد. در سیتوسترولمی بدن مقادیر زیادی فیتواسترول را وارد جریان خون کرده و باعث افزایش خطر تشکیل پلاک و بیماری قلبی می شود.

با این وجود، تحقیقات متناقضی در این خصوص وجود دارد.

برای نمونه بر اساس مطالعلات قدیمی و جدید صورت گرفته روی انسان و حیوانات افزایش مصرف فیتواسترول‌ باعث افزایش خطر تصلب شرایین نمی شود. با این حال این امر افزایش جریان خون را در نتیجه گشاد کردن رگ های خونی به همراه دارد.

بنابراین به انجام تحقیقات بیشتری در این خصوص نیاز است.

 

جمع بندی

فیتواسترول ها ترکیباتی هستند که در سبزیجات، میوه ها، حبوبات و سایر غذاهای گیاهی وجود داشته و برای مدت ها بخشی از رژیم غذایی انسان ها بوده اند.

امروزه این ترکیب به برخی از غذاهای فرآوری شده مانند انواع مارگارین اضافه می شود.

بر اساس مطالعات مصرف زیاد فیتواسترول باعث ایجاد فوایدی مانند کاهش سطح کلسترول و کاهش خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان می شود.

با این حال، در خصوص عوارض و تاثیر فیتواسترول روی سلامت قلب (از جمله نحوه تأثیر آن بر تشکیل پلاک و بیماری قلبی) نتایج متفاوتی وجود دارد. به همین دلیل باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.

در نهایت، در صورت تمایل به افزایش میزان فیتواسترول بهتر است آن را از غذاهای گیاهی با سایر مواد مغذی به جای غذاهای فرآوری شده و مکمل های حاوی آن، دریافت کنید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.