روش های جایگزین کولونوسکوپی
کولونوسکوپی یکی از روش های رایج برای بررسی و تشخیص ناهنجاری ها و سرطان در روده بزرگ است؛ آزمایش های جایگزین برای کولونوسکوپی را بخوانید.
کولونوسکوپی نوعی بررسی تلسکوپی و بصری برای کولون و رکتوم است که برای تشخیص ناهنجاری های روده مانند علائم سرطان روده بزرگ استفاده می شود.
در واقع کولونوسکوپی یکی از روش های غربالگری برای تشخیص سرطان روده بزرگ است. البته روش های جایگزین موثر دیگری نیز وجود دارند.
سیگموئیدوسکوپی (شکل کمتر تهاجمی کولونوسکوپی) و روش های غیر تهاجمی مانند آزمایش نمونه مدفوع از جمله جایگزین های کولونوسکوپی هستند.
بر اساس دستورالعمل های سرطان روده بزرگ منتشر شده در BMJ، پزشکان باید بر اساس خطر ابتلا به این نوع سرطان، بهترین روش غربالگری و فرکانس را انتخاب کنند.
در ادامه به روش های جایگزین کولونوسکوپی برای بررسی و تشخیص سرطان روده پرداخته و آنها را شرح می دهیم.
همچنین بخوانید:
سرطان روده بزرگ : انواع – علائم و درمان (کلیک)
کولونوسکوپی چیست؟
اغلب متخصصان پزشکی برای غربالگری سرطان و ناهنجاری های روده بزرگ از کولونوسکوپی استفاده می کنند.
طی این روش متخصص یک لوله بلند به نام کولونوسکوپ را در رکتوم و در طول کولون وارد می کند. این وسیله به واسطه ایجاد تصاویر به شناسایی پولیپ های روده و از بین بردن آنها با استفاده از یک حلقه سیم کوچک متصل به لوله کمک می کند.
کولونوسکوپی پرهزینه، دارای عوارض ناخوشایند و نیاز به آماده سازی و آرامبخشی قابل توجهی است.
زمانی متخصصان، کولونوسکوپی را بهترین روش برای تشخیص سرطان روده بزرگ به شمار می آوردند. بر اساس دستورالعمل های جدیدتر، با توجه سطح خطر و سایر عوامل، روش های دیگر نیز موثر هستند.
همچنین بخوانید:
انتظارات از کولونوسکوپی (کلیک)
انتخاب روش های جایگزین کولونوسکوپی
بر اساس دستورالعمل های کالج پزشکان آمریکا (ACP) منتشر شده در سال 2019، افراد بزرگسال دارای خطر متوسط سرطان روده بزرگ در سنین 50 تا 75 سال، باید غربالگری های لازم را در نظر داشته باشند.
طبق این دستورالعمل ها، باید بر اساس موارد زیر بهترین روش برای غربالگری انتخاب شود:
- مزایای هر روش
- عوارض احتمالی
- هزینه ها
- دسترسی
- فرکانس توصیه شده غربالگری
- ترجیحات فرد
در ادامه روش های جایگزین کولونوسکوپی جهت تشخیص و آزمایش سرطان روده بزرگ شرح داده می شوند.
سیگموئیدوسکوپی
سیگموئیدوسکوپی مشابه کولونوسکوپی است با این تفاوت که قسمت کوچکتری از روده بزرگ را تحت بررسی قرار می دهد.
سیگموئیدوسکوپی مانند کولونوسکوپی تهاجمی بوده و به ناشتا بودن و مصرف قرص هایی برای القای اسهال یا داشتن تنقیه برای پاکسازی روده بزرگ نیاز دارد.
البته این روش حاوی خطرات و هزینه کمتری نسبت به کولونوسکوپی است. با این وجود این روش کل کولون را بررسی نمی کند.
جهت اطلاعات بیشتر، از پزشک بخواهید که مزایا و خطرات کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی را برای شما شرح دهند.
همچنین بخوانید:
مایعات قبل کولونوسکوپی برای پاکسازی روده (کلیک)
سی تی کولونوگرافی
سی تی کولونوگرافی تصاویر دقیقی از کولون ارائه می دهد. این روش نیازی به آرابخشی و آمادگی روحی ندارد اما مانند کولونوسکوپی باید روده بزرگ توسط داروها یا تنقیه پاکسازی شود.
طی این روش جهت دید بهتر، هوا وارد روده بزرگ می شود. در صورت وجود ناهنجاری باید کولونوسکوپی نیز انجام شود.
آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع
در آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT)، نمونه های مدفوع فرد مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. FIT نوعی روش غربالگری محبوب برای بسیاری از افراد است که توسط سازمان غذا و دارو (FDA) نیز تائید شده است.
در FIT از آنتی بادی ها برای تشخیص آثار خون در نمونه مدفوع استفاده می شود. وجود این آنتی بادی ها در نمونه نشان دهنده خونریزی در دستگاه گوارش (GI) است.
در صورتی که دارای بواسیر، شقاق مقعدی یا پریودی هستید، جهت پیشگیری از ایجاد نتایج کاذب باید پزشک را مطلع کنید.
برای این آزمایش باید نمونه مدفوع را خانه جمع آوری و آن را برای آزمایش ارسال کرد. این روش معمولا هزینه کمی دارد.
معمولا بسته به توصیه پزشک باید هر 1 تا 2 سال این آزمایش را تکرار کرد.
در صورتی که در FIT مشخص شود که فرد دارای خونریزی در دستگاه گوارش است، احتمالا انجام کولونوسکوپی برای بررسی بیشتر توصیه می شود.
همچنین بخوانید:
7 علت وجود خون در مدفوع (کلیک)
آزمایش خون مخفی مدفوع
در آزمایش خون مخفی مدفوع که جایگزینی برای FIT است نمونه مدفوع مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. کالج پزشکان آمریکا (ACP) جهت غربالگری سرطان روده بزرگ آزمایش های خون مخفی مدفوعی با حساسیت بالا (gFOBT) مبتنی بر گایاک را توصیه می کند.
برای غربالگری موثر توسط gFOBT باید هر 2 سال یکبار این آزمایش انجام شود.
در صورتی که آزمایش نشان دهنده وجود ناهنجاری در دستگاه گوارش باشد، پزشک کولونوسکوپی را برای بررسی بیشتر توصیه می کند.
DNA مدفوع
این آزمایش جهت غربالگری و تشخیص وجود سرطان روده بزرگ، خون و DNA خاصی را در نمونه مدفوع بررسی می کند. برخی پزشکان آزمایش DNA مدفوع را در کنار FIT توصیه می کنند.
باز هم در صورت وجود هر گونه ناهنجاری، انجام کولونوسکوپی تجویز می کند.
gFOBT تک نمونه
برخی از پزشکان یک نمونه مدفوع را طی یک معاینه معمول رکتوم جمع آوری کرده و آن را با gFOBT تجزیه و تحلیل می کنند.
با این وجود بر اساس تحقیقات این روش موثری برای غربالگری سرطان روده بزرگ نیست.
تنقیه باریم به وضوح دوگانه
تنقیه باریم با کنتراست دوگانه نوعی اشعه ایکس است که برای معاینه روده بزرگ استفاده می شود. باریم باعث تولید تصاویری واضح از روده می شود.
این روش به ندرت استفاده می شود زیرا بر خلاف کولونوسکوپی قادر به تشخیص پولیپ ها و تومورهای کوچک نیست. با این حال در صورتی که در معرض خطر عوارض کولونوسکوپی هستید جایگزین خوبی به شمار می رود.
مقایسه روش های مختلف
محققان همه در موثر بودن روش های آزمایش مدفوع، کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی جهت تشخیص سرطان روده بزرگ اتفاق نظر دارند.
با این حال برای انتخاب مناسب ترین روش باید به عوامل خطر و ترجیحات فرد توجه کرد.
بر اساس دستورالعمل های BMJ با انجام سالانه FIT، سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی می توان به کاهش ایجاد سرطان کمک کرد. با این حال FIT در مقایسه با سیگموئیدوسکوپی و کولونوسکوپی اثربخشی کمتری ارائه می دهد.
کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی با نشان دادن آدنوم (که قبل از ایجاد تومور ظاهر می شود) مانع از ایجاد سرطان روده بزرگ می شوند.
همچنین بوسیله آزمایش های نمونه مدفوع نمی توان مانع از ایجاد سرطان روده بزرگ شد. این موارد فقط برای تشخیص وجود سرطان موثر هستند.
همچنین بخوانید:
جلوگیری از سرطان روده بزرگ (کلیک)
دستورالعمل های غربالگری 2019
بر اساس اعلام ACP گزینه های زیر برای افراد بزرگسال بین 50 تا 75 سال دارای خطر متوسط سرطان روده بزرگ توصیه می شود:
- انجام هر 2 سال یکبار آزمایش مدفوع (توسط FIT یا gFOBT)
- انجام هر 10 سال یکبار کولونوسکوپی
- انجام هر 10 سال سیگموئیدوسکوپی به همراه انجام هر 2 سال یکبار FIT
جمع بندی
کولونوسکوپی یکی از روش های رایج برای بررسی ناهنجاری ها و سرطان روده بزرگ است. با این حال آزمایش و روش های جایگزین موثری برای کولونوسکوپی مانند نمونه مدفوع، سیگموئیدوسکوپی و سی تی اسکن روده بزرگ وجود دارد.
البته در صورت تشخیص وجود ناهنجاری در روده بزرگ توسط این آزمایش ها در نهایت به انجام کولونوسکوپی برای بررسی بیشتر نیاز است.
روش و فرکانس غربالگری بر اساس عوامل خطر و ترجیحات فرد توصیه می شود.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.