علائم هاری در انسان - درمان - پیشگیری - تشخیص - روش انتقال | واکسن هاری

هاری یک ویروس خطرناک است که از طریق نیش و خراش حیوانات ناقل به انسان منتقل می شود: علائم – تشخیص – پیشگیری و درمان این بیماری را بخوانید.

هاری نوعی ویروس بسیار خطرناک و جدی است که منجر به ایجاد التهاب در مغز انسان و دیگر پستانداران می شود. این ویروس از طریق حیوانات ناقل عفونت و بوسیله نیش و خراش آنها به انسان منتقل می شود.

این بیماری در صورت عدم درمان باعث مرگ افراد خواهد شد. با این وجود در صورتی که فرد بلافاصله پس از قرارگیری در معرض هاری، به دنبال درمان باشد احتمال بهبودی وجود دارد.

از دهه 1970 با آگاهی رسانی، پیشرفت های پزشکی و برنامه های واکسیناسیون احتمال ایجاد هاری بسیار کاهش یافته است.

با این وجود باید بدانید که این بیماری همچنان در بسیاری از کشورها مخصوصا مناطق روستایی آسیای جنوب شرقی و آفریقا باعث مرگ تعداد زیادی انسان می شود.

عامل 99% از عفونت های هاری ایجاد شده در انسان، گاز گرفتن سگ است.

همچنین بخوانید:

ویروس چیست؟ بیماری های ویروسی کدامند؟ (کلیک)

حقایقی سریع در مورد هاری:

هاری یک بیماری ویروسی است غالبا به دلیل گزش توسط حیوان ناقل به انسان منتقل می شود.
در صورت زندگی در منطقه ای که هاری در آن شایع است، باید بالافاصله پس از گزش توسط حیوانات فوریت های پزشکی را دریافت کرد.
با انجام واکسیناسیون برای حیوانات خانگی می توان باعث پیشگیری و کنترل هاری شد.
علائم بیماری هاری در انسان شامل مشکلات عصبی و ترس از نور و آب است.
برای اثربخشی درمان ها باید قبل از ظاهر شدن علائم به دنبال کمک بود.پ

هاری چیست؟

همانطور که بالاتر گفته شد هاری نوعی عفونت ویروسی منتقل شده از طریق گاز حیوانات ناقل است. درصورتی که درمان های اولیه برای این بیماری صورت نگیرد، احتمال مرگ فرد بیمار وجود دارد.

ویروس هاری نوعی RNA از خانواده رابدویروس است که بدن را به دو روش درگیر می کند. در روش اول به صورت مستقیم وارد سیستم عصبی محیطی شده و به راه خود به مغز را پیدا می کند.

در روش دوم در بافت عضلانی، جایی که از سیستم ایمنی میزبان در امان است، تکثیر می یابد. در این روش ویروس بوسیله اتصالات عصبی عضلانی وارد سیستم عصبی می شود.

پس از ورود ویروس به سیستم عصبی التهاب مغز، کما و در نهایت مرگ رخ می دهد.

هاری دارای دو نوع است:

هاری خشمگین: 80% از موارد هاری ایجاد شده در انسان از این نوع است. هاری خشمگین با احتمال بیشتری باعث بیش فعالی و آب هراسی می شود.
هاری فلج یا گنگ: فلج شدن یکی از علائم غالب این نوع است.

همچنین بخوانید:

فلج : انواع – دلایل و راه های درمان (کلیک)

علائم بیماری هاری در انسان

علائم بیماری هاری در پنج مرحله در انسان پیشرفت می کند:

دوره نهفتگی یا کمون
پرودروم
دوره حاد عصبی
کما
مرگ

دوره نهفتگی یا کمون

انکوباسیون به زمان قبل از ظهور علائم بیماری هاری اشاره دارد. این مرحله معمولا بین 2 تا 3 ماه طول می‌کشد و بسته به محل ورود ویروس به بدن و تعداد ذرات ویروسی درگیر، از 1 هفته تا 1 سال متغیر است. هر چه نیش به مغز نزدیکتر باشد، احتمال ایجاد سریعتر عوارض بیشتر است.

پس از ظهور علائم، معمولا بیماری هاری منجر به مرگ انسان می شود. بنابراین باید پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، سریعا به پزشک مراجعه کرد.

پرودروم

در طول پرودروم، علائم اولیه مشابه علائم ایجاد شده در بیماری آنفولانزا است. این علائم شامل موارد زیر هستند:

سردرد
تهوع و استفراغ
اضطراب
گلو درد و سرفه
تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر
ناراحتی در محل گزش
احساس ناخوشی کلی

همچنین بخوانید:

علت گلو درد چیست؟ (کلیک)

دوره حاد عصبی

در این مرحله، علائم عصبی زیر بروز پیدا می کنند:

سفت شدن عضلات گردن
سردرگمی و پرخاشگری
انقباض غیر ارادی عضلات
ترس از آب یا هیدروفوبیا
فتوفوبیا یا ترس از نور
پریاپیسم یا نعوظ دائمی در مردان
فلج جزئی
تشنج
هیپرونتیلاسیون و مشکل در تنفس
کف کردن در دهان
تولید بزاق زیاد
توهم، کابوس و بی خوابی

در پایان این مرحله، تنفس بسیار سریع می شود.

همچنین بخوانید:

تشنج چیست؟ (کلیک)

کما و مرگ

در این مرحله فرد وارد شدما شده و معمولا پس از گذشت 3 روز می میرد. در این مرحله هیچ فردی نمی تواند از هاری جان سالم به در ببرد.

همچنین بخوانید:

کما چیست؟ علت و اقدامات لازم (کلیک)

چرا هاری باعث ترس از آب می شود؟

بسیاری از مردم به هاری هیدروفوبیا نیز می گویند. دلیل ترس افراد دارای این بیماری از آب این است که عفونت باعث اسپاسم شدید در گلو می شود. در نتیجه فرد حتی با قورت دادن آب دچار درد شدیدی می شود. به همین دلیل حتی فکر قورت دادن آب می تواند باعث اسپاسم شود و این امر باعث می شود که این تصور بوجود آید که افراد دارای هاری از آب در هراس هستند.

روش های انتقال

احتمال ایجاد بیماری هاری در کشورهای دارای سگ‌ های ولگرد بیشتر است. 95% از موارد بیماری هاری در آسیا و آفریقا رخ می دهد.

به دلیل وجود ویروس در بزاق حیوان ناقل، گاز گرفتن انسان توسط حیوان باعث ایجاد بیماری هاری می شود. ورود بزاق به زخم باز یا غشای مخاطی مانند چشم یا دهان نیز باعث ایجاد احتمال هاری می شود.

با این وجود باید بدانید که این ویروس توانایی عبور از پوست بدون زخم و بریدگی را ندارد.

احتمال وجود این ویروس در هر پستانداری وجود دارد با این حال پستانداران کوچکتر مانند جوندگان به ندرت آلوده به آن بوده یا باعث انتقال هاری می شوند. احتمال انتقال هاری از خرگوش نیز پسیار پایین است.

جلوگیری

هاری یک بیماری بسیار جدی است با این حال اقدامات موثری برای پیشگیری از بروز آن وجود دارد، از جمله:

افزایش اطلاعات آموزشی و آگاهی
افزایش دسترسی به مراقبت های پزشکی برای افراددچار گزش
واکسیناسیون گسترده انسان در برخی مناطق
واکسیناسیون معمول هاری برای حیوانات خانگی و حیوانات اهلی
ممنوعیت یا محدودیت واردات حیوانات از برخی کشورها

اقدامات احتیاطی فردی

برای کاهش احتمال بیماری هاری می توان برخی اقدامات فردی زیر را در نظر گرفت:

واکسینه کردن حیوانات خانگی: در صورت داشتن گربه‌، سگ‌، و سایر حیوانات اهلی یا مزرعه مرتبا آنها را واکسینه کنید.
محافظت از حیوانات خانگی کوچک: برخی از حیوانات خانگیقادر به دریافت واکسن نیستند، بنابراین مانع از تماس آنها با حیوانات وحشی شوید.
حفظ حیوانات خانگی در محدوده خاص: حیوانات خانگی را در خانه به طور ایمن نگه داشته و بر سلامتی آنها نظارت داشته باشید.
گزارش حیانات ولگرد به مقامات محلی: در صورت دیدن حیوانات ولگرد با مقامات محلی کنترل حیوانات یا ادارات پلیس تماس بگیرید.
نزدیک نشدن به حیوانات وحشی: حیوانات مبتلا به هاری احتیاط کمتری داشته و ممکن است به شما نزدیک شوند.
دوری از خفاش ها: مانع از لانه سازی خفاش ها شده و خفاش های موجود را از محل زندگی خود خارج کنید.

تشخیص

در صورتی که پزشک به وجود بیماری هاری مطمئن نباشد ابتدا به رد سایر بیماری ها می پردازد. ممکن است آزمایش های زیادی انجام شوند ولی در نهایت پزشک متوجه هاری نشود. آنتی بادی های این بیماری در آزمایش ها مشخص می شوند اما مساله این است که این آنتی بادی ها تا اواخر بیماری ظاهر نمی شوند. ویروس را می توان از طریق بزراق فرد یا بیوپسی پوست تشخیص دهند. با انی حال اغلب زمانی وجود این بیماری را تشخیص می دهند که بسیار دیر شده است.

به همین دلیل معمولا بدون تائید تشخیص این بیماری، باید بلافاصله یک دوره درمان پیشگیرانه دریافت شود.

بنابراین در صورت ایجاد علائم آنسفالیت ویروسی پس از گاز گرفتن حیوان، باید شبیه یک بیمار دچار هاری با آن برخورد شود.

همچنین بخوانید:

بیوپسی چیست؟ (کلیک)

درمان

درصورتی که حیوان مبتلا به هاری شما را گاز گرفت یا زخم باز روی بدن شما لیس زد بلافاصله و در کمتر از 15 دقیقه محل را با آب صابون، پوویدون ید یا مواد شوینده بشویید.

این روش باعث کاهش تعداد ذرات ویروسی می شود. سپس فورا با پزشک مراجعه کنید.

با دریافت یک سری واکسن، پس از قرار گیری در معرض ویروس و قبل از شروع علائم می توان به درمان عفونت های هاری کمک کرد. از آنجایی که مشخص نیست که آیا حیوان دارای هاری بوده یا نه بهتر است با فرض مبتلا بودن واکسیناسیون را شروع کرد.

افراد بسیار کمی از بیماری هاری بهبود یافته اند. بیشتر افراد پس از شروع علائم آن مرده زیرا درمان موثری برای آن پس از این مرحله وجود ندارد. برخی افراد در این مرحله به دلیل مشکلات تنفسی به کمک تنفسی نیاز داشته به همین دلیل پزشکان سعی می کنند تا حد ممکن به آنها کمک کنند.

واکسن هاری

واکسن هاری مانند دیگر واکسن ها برای عموم مردم ارائه نمی شود. با این حال این واکسن باید توسط افراد دارای خطر بالا مانند کارکنان آزمایشگاهی در معرض ویروس، دامپزشکان و افرادی که احتمال دارد توسط حیوان گزیده شوند تزریق می شود. این افراد احتمالا باید به طور منظم این واکسن ها را دریافت کنند.

دیگر افراد پس از گزیده شدن توسط حیوانات آن را دریافت می کنند. به این امر پروفیلاکسی پس از تماس گرفته می شود.

واکسن هاری حاوی شامل یک ورژن غیرفعال یا بی ضرر از ویروس هاری است، بنابراین نمی تواند باعث بیماری شود. این واکسن ها باعث تحریک پاسخ ایمنی برای تولید آنتی بادی‌ و ایجاد محافظت در برابر عفونت‌ های هاری آتی می یشود.

واکسن هاری در قسمت بالایی بازو تزریق می شود. درصورتی که واکسیناسیون قبل از قرارگیری در معرض ویروس باید، باید سه دوز واکسن هاری در طول 28 روز دریافت شود.

با این حال برای واکسیناسیون پس از قرارگیری به دریافت چهار دوز واکسن هاری، به علاوه گلوبولین ایمنی هاری (RIG) نیاز است.

پزشکان واکسن هاری را در قسمت بالایی بازو تزریق می کنند. حفاظت قبل از قرار گرفتن در معرض نیاز به سه دوز واکسن هاری در طول 28 روز دارد.

برای محافظت پس از قرار گرفتن در معرض، افرادی که قبلا واکسینه نشده بودند، به چهار دوز واکسن هاری، به علاوه گلوبولین ایمنی هاری (RIG) نیاز دارند.

RIG باید سریعا در نزدیکی محل گزش برای پیشگیری از ایجاد عفونت توسط ویروس تزریق شود.

همچنین بخوانید:

اهمیت واکسناسیون برای سلامت (کلیک)

هنگام مسافرت

میزان شیوع هاری وابسته به کشورها متفاوت است. میزان این بیماری در کشورهای دارای تعداد کم سگ های وحشی، پایین است

بیماری هاری در 150 کشور و تمام قاره ها به جز قطب جنوب و قطب شمال وجود دارد.

با این حال احتمال وجود آن در آفریقا و آسیا رایج تر بوده و هند بیشترین تعداد مبتلا را دارد.

در صورتی که قصد سفر به کشور دارای شیوع بالای هاری یا شرکت در فعالیت های با احتمال تماس با حیوانات وحشی (غارنوردی یا کمپینگ) را دارید در خصوص نیاز به دریافت واکسن با پزشک صحبت کنید.

جمع بندی

هاری نوعی ویروس بسیار خطرناک است که بوسیله بزاق حیوانات آلوده به انسان منتقل می شود.

بیماری هاری در ابتدا باعث ایجاد علائمی شبیه آنفولانزا مانند تب، اسپاسم عضلانی سپس کما و در نهایت مرگ در انسان می شود.

اگرچه پس از ظاهر شدن علائم بیماری هاری، هیچ درمان موثری وجود ندارد، اما واکسن هاری باعث ایجاد حفظت مناسبی برای پیشگیری از ایجاد عفونت در انسان و حیوانات می شود. پس از گزش توسط حیوانات بدون هیچ درنگی به دنبال دریافت درمان های مناسب باشید.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.