علت درد واژن : علائم - درمان پزشکی / خانگی - زمان مراجعه به پزشک | درد فرج

برخی از زنان در طول زندگی خود درد فرج (که عموم آن را با نام واژن می شناسند) را تجربه می کنند؛ علت – علائم – درمان پزشکی و خانگی آن را بخوانید.

بر اساس مطالعات تا 15% از زنان در طول زندگی خود، دچار درد فرج (vulvar pain) می شوند. درد فرج می تواند ناشی از یک وضعیت پزشکی نیازمند درمان باشد.

البته در برخی موارد این وضعیت با درمان های جزئی و حتی خانگی برطرف می شود.

اما به صورت کلی این وضعیت می تواند روی کیفیت زندگی اثر بگذارد.

در این مقاله علت درد فرج، علائم، گزینه‌ های درمانی پزشکی و خانگی آن بررسی می شوند.

همچنین بخوانید:

درد واژن : علت و روش های درمان آن (کلیک)

فرج چیست؟

به ناحیه خارجی دستگاه تناسلی زنان، فرج (vulva) اطلاق می شود. این ناحیه خود شامل قسمت های زیر است:

لب های بزرگ یا لب های خارجی: این قسمت شامل چین های پوستی واژن و سایر ساختارهای فرج بوده و روی سطح آن مو رشد می کند.
لب های کوچک یا لب های داخلی: این قسمت شامل چین های پوستی کوچکتر و داخلی بوده و فاقد مو است. لابیا مینورها در ساختار کوچکی به نام پرپوس (Prepuce) یا هود (Hood) به هم متصل شده و باعث ایجاد محافظت در برابر کلیتوریس می شوند.
کلیتوریس: کلیتوریس بخشی حاوی رگ های خونی و اعصاب فراوان است. زمانیکه تحریک جنسی صورت بگیرد این ناحیه با خون متورم می شود.
دهلیز: دهانه واژن یا دهلیز شامل غدد کوچک بارتولین است. این غدد با ترشح مایعی در طول رابطه جنسی به عنوان روان کننده عمل می کند.

در صورتی که هر یک از ساختار های زیر دچار درد شوند، گفته می شود که درد فرج وجود دارد. دلایل مختلفی برای ایجاد درد در هر ناحیه وجود دارد.

همچنین بخوانید:

علت، علائم و درمان کیست بارتولین (کلیک)

علائم درد فرج

درد فرج می تواند با علائم زیر نیز همراه باشد:

درد ضربان دار
احساس ناراحتی
حس گزیده شدن
سوزش
خارش

درد موضعی در یک نقطه ایجاد شده درحالیکه درد عمومی کل فرج را درگیر می کند. درد می تواند با ایجاد یک فشار یا لمس ایجاد شده یا بدون هیچ محرکی بروز پیدا کند.

این درد در برخی زنان ثابت بوده و در برخی دیگر می آید و می رود.

برخی فعالیت ها مانند موارد زیر در ایجاد درد فرج موثر هستند:

پوشیدن شلوار جین تنگ
فعالیت جنسی
نشستن
قرار دادن تامپون

به درد و ناراحتی که به علت فشار در دهانه واژن بروز پیدا می کند، وستیبولودینی گفته می شود. به درد طولانی مدتی (مثلا برای 3 ماه یا بالاتر) که علت آن مشخص نیست ولوودینیا اطلاق می شود.

ولوودینیا و وستیبولودینی هر دو به دلیل حساسیت بیش از حد انتهای عصبی در پوست فرج رخ می دهند.

ولوودینیا و وستیبولودینی ناشی از حساسیت بیش از حد انتهای عصبی در پوست فرج است.

همچنین بخوانید:

بیماری ولوودینیا درد ناحیه تناسلی زنان (کلیک)

علت درد فرج

علت های زیادی برای درد فرج وجود دارد. در ادامه برخی از آنها شرح داده می شوند.

تغییرات هورمونی

شرایطی مانند یائسگی و قاعدگی می توانند منجر به تغییرات هورمونی و درنتیجه ایجاد علائمی مانند تورم، ملتهب یا خشک شدن بافت های حساس و ناراحت کننده شود.

سندرم درد ادراری تناسلی یکی دیگر از شرایطی است که برخی زنان پس از یائسگی دچار آن می شوند. این وضعیت منجر به ایجاد علائمی مانند خشکی واژن، درد فرج، درد هنگام رابطه جنسی و مشکلات مثانه می شود.

همچنین بخوانید:

عدم تعادل هورمونی (کلیک)

آسیب بافتی و عصبی

فرج بافت های حساس و عصب های فراوانی دارد. عواملی مانند زایمان، فعالیت جنسی و دوچرخه‌ سواری یا اسب‌ سواری با تحریک این پایانه‌های عصبی می توانند منجر به آسیب و درنتیجه ایجاد درد و ناراحتی شوند.

شرایط درد مزمن

بر اساس تحقیقات، زنان دارای ولوودینیا، احتمال بیشتری برای ابتلا به درد مزمن دیگر دارند. فیبرومیالژیا، سیستیت بینابینی و سندرم روده تحریک پذیر از جمله این دردهای مزمنی هستند که می توانند همزمان با ولوودینیا ایجاد شوند.

همچنین بخوانید:

درد مزمن : مدیریت و درمان (کلیک)

نئوپلازی داخل اپیتلیال فرج

نئوپلازی داخل اپیتلیال فرج به تغییرات سلولی غیر سرطانی اشاره دارد که ممکن است در آینده سرطانی شوند.

این وضعیت باعث ایجاد علائمی مانند خارش، سوزش و تغییر در رنگ و بافت پوست می شود. احتمالا برای پیشگیری از ایجاد سرطان در آینده، این بیماری درمان می شود.

اختلالات عصبی

آسیب عصبی، نوروپاتی و کیست تارلوف از دیگر علت های ایجاد درد در ناحیه فرج هستند.

کیست‌های تارلوف در پایه ستون فقرات (جایی که ریشه‌ های عصبی را تحت تأثیر قرار داده یا آنها درگیر می‌ کنند) ایجاد می شوند. این کیست ها در صورت بروز منجر به ایجاد درد در فرج می شوند.

عفونت ها

عفونت‌های قارچی مزمن و عفونت‌ های باکتریایی هر دو می توانند عاملی برای ایجاد درد در ناحیه فرج باشند. این درد از ناراحتی خفیف و خارش تا سوزش یا درد ضربان دار شدید متغیر است.

عفونت های ویروسی و باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی و ویروس هرپس سیمپلکس نیز می توانند باعث درد یا ناراحتی فرج شوند.

همچنین بخوانید:

تفاوت عفونت باکتریایی و عفونت ویروسی چیست؟ (کلیک)

سرطان

درصورت رشد سلول‌ های غیر طبیعی در بافت‌ های فرج، سرطان فرج ایجاد می شود. درد این ناحیه یکی از علائم سرطان فرج است.

علائم سرطان فرج شامل موارد زیر هستند:

تغییر رنگ پوست
خارش، سوزش و درد
التهاب
زخم های بازی که برای یک ماه یا حتی بیشتر ماندگار هستند.
ضخیم شدن پوست
توده هایی شامل برجستگهای هایی زگیل مانند

بسته به نوع سرطان، ممکن است علائم زیر نیز ایجاد شوند:

قرمز و پوسته شدن پوست، که می تواند نشانه ای بیماری پاژه باشد.
ترشح
تغییر در شکل، اندازه یا رنگ خال

شرایط مختلفی در ایجاد زگیل تناسلی دخیل هستند. معمولا زگیل تناسلی خوش خیم بوده اما در برخی موارد نیز می تواند سرطانی شوند.

در صورت مشاهده هر چونه تغییر جدید و غیر قابل توضیحی در پوست فرج برای تشخیص علت، به پزشک مراجعه کنید.

همچنین بخوانید:

سرطان مهبل یا ولوو : علت، علائم و تشخیص (کلیک)

آلرژی

در صورتی که صابون ها یا محصولات بهداشتی موجب ایجاد آلرژی شوند، علائمی مانند التهاب، درد، ناراحتی و سوزش در ناحیه تناسلی بروز پیدا می کنند.

همچنین بخوانید:

با انواع آلرژی و علائم آنها آشنا شوید! (کلیک)

اختلالات پوستی

ممکن است مشکلات پوستی زیر علت ایجاد درد در فرج و واژن باشند:

درماتیت تماسی: برخی افراد به دلیل تماس با برخی صابون ها، پارچه ها و عطرها دچار خارش، سوزش و درد می شوند.
فولیکولیت: این وضعیت که به دلیل آلوده شدن فولیکول مو توسط باکتری ایجاد شده منجر به ایجاد علائمی مانند برآمدگی های کوچک، قرمز و دردناک می شود.
لیکن سیمپلکس مزمن: درماتیت تماسی طولانی مدت یا برخی دیگر از بیماری های پوستی باعث ایجاد پلاک هایی از پوست ضخیم و پوسته دار می شوند. این پلاک ها بعضا بسیار خارش دار هستند.
لیکن پلان: این بیماری موجب ایجاد یک سطح یا رگه های سفید و در برخی موارد برجستگی ها یا برآمدگی های صورتی در پوست می شود.
لیکن اسکلروزوس: این وضعیت باعث تغییر رنگ و بافت پوست شده و دردی را در حین رابطه جنسی درد ایجاد می کند. همچنین ممکن است پوست در این بیماری به راحتی پاره شود.
کیست غده بارتولین: انسداد در یکی از این غدد می تواند باعث ایجاد کیست و درنتیجه درد شود.

زمان مراجعه به پزشک برای درد فرج

برخی افراد از اینکه بخواهند در مورد درد یا ناراحتی فرج و واژن خود با پزشک صحبت کنند، خجالت می کشند.

توجه داشته باشید که یک پزشک متخصص برای کمک به همه مسائل پزشکی آموزش های لازم را دیده است.

درد فرج و واژن می توانند روی کیفیت زندگی افراد تاثیر بگذارند. در برخی موارد این وضعیت نشان دهنده وجود یک شرایط نیازمند جدی مانند عفونت یا سرطان است. این بیماری ها نیازمند دریافت کمک های پزشکی هستند.

پزشک می تواند گزینه های درمانی موثری را برای اکثر علت های درد فرج توصیه کند.

در برخی موارد درد فرج را می توان با اقدامات خانگی مانند موارد زیر درمان کرد.

درمان خانگی درد فرج

چندین استراتژی خانگی برای کاهش درد یا ناراحتی در فرج وجود دارد. از جمله اقدامات های خانگی کمک کننده عبارتند از:

توجه به محصولات بهداشتی: در صورت داشتن درد فرج باید از مصرف محصولات تحریک کننده مانند محصولات معطر یا صابون های قوی خودداری کرد. همچنین سعی کنید پدها و تامپون های قاعدگی که استفاده می کنید 100% پنبه ای بوده و فاقد هرگونه مواد پلاستیکی یا مصنوعی باشند.
استفاده از حمام سیتز: برای تسکین سوزش می توانید از حمام سیتز که شامل چند اینچ آب گرم و یک قاشق چای خوری نمک اپسوم است، استفاده کنید.

اجتناب از پوشیدن لباس‌ های تنگ: لباس‌ های تنگ و یا دارای پارچه‌ های مصنوعی (مانند اسپندکس یا لاکرا) منجر به ایجاد درد در فرج می شوند. لباس های گشاد و نخی کمترین احتمال را برای ایجاد علائم درد در فرج به همراه دارند.

شستن فرج: ناحیه تناسلی خود را به خوبی با آب گرم شسته و با حوله خشک کنید.
دوش نکردن : واژن خود تمیز شونده است، بنابراین نیازی به استفاده از دوش یا پاک کننده های دیگر نیست. این محصولات می توانند موجب تحریک به خصوص زمانی که درد یا ناراحتی در فرج وجود دارد، شوند. از هیچ محصول آرایشی برای استفاده در واژن استفاده نکنید.

درمان پزشکی درد فرج

درمان بستگی به علت خاص درد فرج دارد.

ممکن است پزشک هر یک از درمان های زیر را توصیه کند:

هورمون درمانی برای مدیریت تغییرات مرتبط با یائسگی
دارو برای درمان عفونت
جراحی برای ترمیم آسیب
داروی مسکن برای کاهش ناراحتی
استروئیدهای موضعی برای تسکین آلرژی

در برخی موارد نیز پزشک فرد را برای بهبود سفتی عضلات و رفع درد مزمن یا اضطراب به فیزیوتراپیست یا درمانگر ارجاع می دهد.

درمان های غیر دارویی درد فرج

گزینه های درمانی دیگر برای وجود علائم درد در فرج احتمالا شامل موارد زیر هستند:

درمان کف لگن

درمان کف لگن می تواند در شل شدن عضلات لگن و در نتیجه کاهش درد و تنش عضلانی موثر باشد. تقویت این ماهیچه ها باعث حمایت و ایجاد آرامش در اندام های لگن از جمله مثانه، رحم و راست روده می شود.

بیوفیدبک

این روش با آموزش چگونگی شل شدن عضلات کف لگن، به کاهش درد فرج و واژن کمک می کند. بیوفیدبک همچنین برای کنترل واکنش بدن به محرک های درد موثر است.

بلوک های عصبی

بلوک های عصبی برای دردهای مختل کننده زندگی و در صورت عدم اثربخشی درمان‌ ها یا درمان‌ های کمکی موثر هستند.

در این حالت پزشک یک داروی بی حس کننده را به اعصاب اندام تناسلی خارجی، تزریق می کند. این کار با ایجاد انسداد در گیرنده های درد موجب کاهش درد و ناراحتی در ناحیه موردنظر می شود.

بی حس کننده های موضعی

این موارد معمولا به صورت پمادهایی برای بی حس کردن اعصاب هستند. برای جلوگیری یا تسکین احساس درد یا ناراحتی، 20 تا 30 دقیقه قبل از فعالیت جنسی از آنها استفاده کنید.

درمان سرطان

در صورت وجود علائم سرطان یا پیش سرطان و وابسته به نوع و وسعت آن، پزشک جراحی و احتمالا شیمی درمانی، پرتو درمانی یا هر دو را توصیه می کند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.