درمان عفونت غدد بزاقی

عفونت غدد بزاقی معمولا به علت کاهش جریان بزاق یا انسداد غده ایجاد می شود؛ علائم – عوامل خطر – نحوه تشخیص و درمان این عفونت را بخوانید.

 

عفونت غدد بزاقی (Salivary Gland Infection) ممکن است در نتیجه تجمع باکتری ها یا ویروس های مضر در غدد بزاقی یا انسداد مجرای بزاق ( که باعث التهاب می شود) بروز پیدا کند. این غدد در سر و گردن قرار داشته و مسئول تولید بزاق در دهان هستند.

عفونت غدد بزاقی یا سیالادنیت (sialadenitis) باعث ایجاد علائمی مانند درد، حساسیت و تورم در افراد می شود.

این عفونت بیشتر در دو غده اصلی پاروتید (در جلوی گوش) و غده زیر فکی (در زیر چانه) اتفاق می افتد.

در این مقاله انواع، علت، علائم، نحوه تشخیص و درمان عفونت غدد بزاقی مورد بررسی قرار می گیرد.

 

همچنین بخوانید:

5 مرحله عفونت کدامند؟ (کلیک)

 

انواع عفونت غدد بزاقی

هر انسان دارای سه جفت غدد بزاقی اصلی (در مجموع 6 عدد) است. هر یک از این جفت غدد (یعنی 3 عدد) در سمت راست و مابقی در سمت چپ قرار دارند. عفونت می تواند هر یک از این 6 غده را تحت تاثیر قرار دهد.

غدد بزاقی اصلی شامل موارد زیر هستند:

• غدد پاروتید: این جفت بزرگترین غدد بزاقی هستند که در داخل گونه ها قرار دارند. آنها از بالای گوش تا فک امتداد دارند.
• غدد زیر فکی: این جفت دومین غدد بزاقی بزرگ بوده که در پشت فک پایین، زیر زبان و چانه قرار گرفته اند.
• غدد زیر زبانی: اینها در دو طرف زبان و در عمق، زیر کف دهان قرار داشته و کوچکترین غدد بزاقی اصلی هستند.

احتمال ایجاد عفونت در غدد پاروتید و زیر فکی بیشتر است.

پزشک عفونت غدد بزاقی که سریع ایجاد شده را حاد می نامد. عفونت های ایجاد شده به علت مسدود یا باریک شدن لوله ها به مرور بروز پیدا می کنند.

 

 

 

علائم عفونت غدد بزاقی

عفونت غدد بزاقی باعث ایجاد علائم زیر در افراد می شود:

• طعم بد در دهان
• تب
• لرز
• مشکل در باز کردن دهان، جویدن یا بلعیدن
• چرک در دهان
• درد و تورم در اطراف ناحیه آسیب دیده

اگر وجود تومور باعث ایجاد انسداد و درنتیجه بروز عفونت شود، احتمالا فرد یک توده سفت و بی حرکت را در ناحیه آسیب دیده احساس می کند.

در صورت بروز موارد زیر به دنبال دریافت مراقبت های پزشکی باشید:

• شدت بسیار زیاد
• ایجاد مشکل در خوردن، آشامیدن، بلعیدن یا تنفس
• احساس درد
• عدم بهبود وضعیت با هیدراتاسیون، بهداشت دهان و دندان و سایر رویکردهای اولیه

علائم ایجاد شده در افراد مختلف متفاوت بوده و به شدت التهاب و غدد خاصی که تحت تاثیر قرار گرفته بستگی دارد.

 

علت عفونت غدد بزاقی

عفونت ایجاد شده می تواند ناشی از باکتری (عفونت باکتریایی) یا ویروس (عفونت ویروسی) باشد. استافیلوکوکوس اورئوس شایع ترین علت باکتریایی عفونت غدد بزاقی است.

سایر باکتری ها و ویروس هایی که قادر به ورود به این غدد و ایجاد عفونت در آنها هستند، عبارتند از:

• پاراآنفلوآنزا انواع 1 و 2
• باکتری استرپتوکوک
• باکتری کلی فرم
• ویروس آنفولانزای A
• ویروس اوریون
• HIV
• ویروس تبخال
• ویروس کوکساکی

عفونت غدد بزاقی معمولا به علت کاهش جریان بزاق یا انسداد غده بروز پیدا می کند. انسداد نیز می تواند با ایجاد التهاب باعث آسیب پذیرتر شدن غدد در برابر عفونت شود.

التهاب ایجاد شده در غدد بزاقی منجر به کاهش تولید بزاق می شود. در برخی موارد نیز تجمع بزاق در غدد منجر به افزایش غلظت باکتری ها یا ویروس ها در بزاق می شود.

انسداد غدد بزاقی می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• سنگ های غدد بزاقی
• پیچ خوردگی مجرای بزاقی
• تومورها
• تولید غیر طبیعی غدد بزاقی

 

همچنین بخوانید:

تفاوت عفونت باکتریایی و ویروسی (کلیک)

 

عوامل خطر برای عفونت غدد بزاقی

احتمال ایجاد عفونت غدد بزاقی در همه افراد وجود دارد با این حال شیوع این وضعیت در افراد مسن بیشتر است.

افراد دارای شرایط زیر ممکن است کاهش جریان بزاق را تجربه کنند:

• در حال نقاهت پس از عمل جراحی هستند.
• افراد بیمار
• دارای سابقه پرتو درمانی دهان
• مبتلا به بیماری شوگرن
• وجود خشکی دهان
• دارای وضعیت کم آبی بدن
• سوء تغذیه
• دارای سیستم ایمنی ضعیف
• مصرف کننده داروهای زیر:
  • بتا بلاکرها
  • آنتی هیستامین ها
  • ادرار آور ها
  • داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی و سایر داروها برای شرایط سلامت روان
  • باربیتورات ها
• دارای یک اختلال خوردن مانند پرخوری عصبی یا بی اشتهایی
• دارای نارسایی کلی

بر اساس اعلام سرویس بهداشت ملی بریتانیا (NHS) خشکی دهان نیز می تواند به علت شرایط زیر ایجاد شود:

• دیابت
• تنفس بیش از حد از طریق دهان، به ویژه در هنگام خواب
• اضطراب
• برفک دهان

 

همچنین بخوانید:

تشخیص دیابت نوع 1 و 2 (کلیک)

 

تشخیص عفونت غدد بزاقی

در صورت احساس ورم در غدد بزاقی باید برای تشخیص وجود یا عدم وجود عفونت یا هر بیماری دیگری به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کرد.

پزشک برای تشخیص موارد زیر را در نظر می گیرد.

• دریافت سابقه پزشکی
• بررسی ناحیه متورم
• درخواست تست های آزمایشگاهی

درصورتی که توموری در این ناحیه وجود داشته باشد و پزشک گمان کند که تومور در ایجاد عفونت موثر است، انجام بیوپسی سوزنی ظریف را در خواست می کند. در این آزمایش از بافت نمونه برداری شده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می شود.

بیوپسی همچنین برای بررسی برخی بیماری های خودایمنی مانند بیماری شوگرن قابل استفاده است.

برای بررسی وجود انسداد غده بزاقی نیز آزمایشات تصویربرداری زیر در دسترس هستند:

• اسکن MRI
• سونوگرافی
• سیالوگرافی، نوعی آزمایش رادیوگرافی از غدد بزاقی
• آندوسکوپی بزاق (سیالواندوسکوپی)، شامل استفاده از ابزار نازک و لوله مانند همراه با دوربین
• سی تی اسکن

 

همچنین بخوانید:

سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

 

درمان

در برخی موارد عفونت غدد بزاقی به خودی خود و بدون استفاده از دارو درمان می شود.

در صورت عدم درمان، باید برای ارزیابی وضعیت و دریافت بهترین روش به پزشک مراجعه کرد.

درصورتی که عفونت باکتریایی عامل ایجاد این وضعیت باشد، پزشک مصرف آنتی بیوتیک را توصیه می کند. برای عامل ویروسی نیز مصرف داروهای ضد ویروسی توصیه می شود.

همچنین اگر آبسه (تجمع چرک) وجود داشته باشد نیز، پزشک آن را تخلیه می کند. برای انسداد غدد نیز به درمان های اضافه نیاز است. برای نمونه، پزشک می تواند با ماساژ آرام ناحیه، سنگ غدد بزاقی را خارج کند.

برخی از افراد نیز برای ترمیم یا برداشتن پیچ خوردگی ها یا لوله های باریک تاثیر گذار بر جریان بزاق، به جراحی نیاز دارند.

برای عفونت غدد بزاقی ناشی از بیماری خود ایمنی نیز به درمان های اضافی نیاز است.

 

همچنین بخوانید:

عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها (کلیک)

 

درمان های خانگی

اقدامات خانگی زیر می توانند برای این وضعیت مفید باشند:

• رعایت بهداشت دهان و دندان
• نوشیدن مایعات زیاد
• استفاده از کمپرس گرم
• ماساژ غدد
• خوردن آب نبات سفت یا نوشیدن آب لیمو برای افزایش جریان بزاق

اجتناب از موارد زیر نیز کمک کننده خواهد بود:

• اجتناب از نوشیدنی های الکلی یا اسیدی و دهان شویه های تجاری
• پرهیز از مصرف غذاهایی که به سقف دهان می چسبند
• خوردن لقمه های کوچک و کامل جویدن آنها

 

همچنین بخوانید:

بهترین و بدترین غذاها برای بهداشت دهان (کلیک)

 

مدت ماندگاری عفونت غدد بزاقی

عفونت غدد بزاقی ممکن است حدود یک هفته طول بکشد. البته برخی تورم های جزئی به مدت چند هفته ماندگار هستند.

احتمال بسیار کمی وجود دارد که عفونت حاد غدد بزاقی باعث ایجاد عوارض اضافی شود.

 

جلوگیری

کاهش مصرف الکل یا ترک سیگار از جمله مواردی است که می تواند در پیشگیری از بروز این وضعیت موثر باشد. رعایت بهداشت دهان و دندان نیز در کاهش خطر عفونت غدد بزاقی موثر است.

اقدامات زیر نیز باید در نظر گرفته شوند:

• روزانه دوبار مسواک زدن
• روزانه نخ دندان کشیدن
• شستن دهان با آب، پس از مصرف نوشیدنی ها یا غذاهای شیرین یا گازدار
• هر 6 ماه یکبار جرمگیری کردن دندان

همچنین باید با انجام اقدامات زیر از کم آبی بدن پیشگیری کرد:

• محدود کردن الکل
• نوشیدن منظم مایعات در طول روز
• جویدن آدامس بدون قند
• اجتناب از محصولات تنباکو
• مکیدن آب نبات های سفت بدون قند

 

همچنین بخوانید:

اثرات مصرف الکل بر بدن (کلیک)

 

زمان مراجعه به پزشک

در صورت داشتن عفونت و وجود شرایط زیر به پزشک مراجعه کنید:

• عدم پاسخ عفونت به مراقبت های اولیه
• ایجاد لکه های سفید یا قرمز
• وجود خون در بزاق یا خلط
• ایجاد مشکل در جویدن، بلع یا حرکت زبان
• بوی بد دهان

 

همچنین بخوانید:

علت بوی بد دهان و درمان آن (کلیک)

 

چشم انداز

در برخی موارد عفونت غدد بزاقی بدون درمان برطرف می شود. البته برخی داروها و تکنیک‌های مراقبت خانگی موثر برای این وضعیت نیز در دسترس است.

عفونت شدید یا مزمن غدد بزاقی، به ویژه اگر عفونت ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد، به مراقبت های پزشکی مداوم نیاز است.

 

خلاصه

عفونت غدد بزاقی به علت ورود باکتری ها یا ویروس ها، به دلیل کاهش جریان بزاق (که می تواند ناشی از انسداد) رخ می دهد.

ایجاد تب، لرز، درد و تورم در ناحیه آسیب دیده از جمله علائم ایجاد شده در این وضعیت هستند.

درمان وابسته به علت متفاوت است. مصرف دارو، نوشیدن مایعات زیاد، مکیدن آب نبات های سفت بدون قند و استفاده از کمپرس گرم از جمله اقدامات کمک کننده برای این وضعیت هستند.

در صورت وجود مشکل در غذا خوردن یا علائمی که پس از گذشت یک هفته برطرف نشد، به پزشک مراجعه کنید.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.