بیماری کبدی NASH (استئاتوهپاتیت غیر الکلی)
استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) نوع پیشرونده و خطرناک بیماری کبد چرب غیر مرتبط با الکل است؛ مراحل – علت – نحوه تشخیص و درمان NASH را بخوانید.
بیماری کبد چرب غیر الکلی رایج ترین بیماری مزمن کبدی است، بطوریکه 25% از مردم در سراسر جهان دارای این بیماری هستند.
این بیماری یک اصطلاح گسترده برای چندین بیماری کبدی دارای ویژگی های مشترک (مانند تجمع چربی در کبد) است. دلیل ایجاد این دسته از بیماری ها مصرف زیاد الکل نیست.
استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) نوعی از بیماری کبد چرب غیر الکلی است که می تواند به کبد آسیب دائمی وارد کند. در واقع NASH نوع پیشرونده و بسیار جدی بیماری کبد چرب غیر الکلی است.
NASH باعث تجمع چربی همراه با التهاب و به طور بالقوه زخم در کبد می شود. حدود 25% از موارد بیماری کبد چرب غیر الکلی را بیماری NASH تشکیل می دهند.
تشخیص این وضعیت به دلیل مشترک بودن علائم آن با سایر شرایط یا عدم وجود نشانه دشوار است.
در این مقاله علت، علائم، مراحل و نحوه درمان بیماری NASH بررسی می شود.
همچنین بخوانید:
بیماری کبد چرب غیر الکلی چیست (کلیک)
مراحل و علائم بیماری NASH
برخی افراد مبتلا به استئاتوهپاتیت غیر الکلی بدون نشانه بوده به همین دلیل ممکن است افراد متوجه ابتلا به این بیماری نشوند. یکی از دلایل خطرناک بودن بیماری NASH این مساله می باشد..
با این وجود برخی افراد دچار علائمی مانند ناراحتی یا سفتی مبهم در ناحیه سمت راست بالای شکم یا سایر علائم عمومی مانند خستگی می شوند.
با مراجعه به پزشک و انجام برخی آزمایشات می توان وجود سایر بیماری های کبدی و علائم آسیب کبدی را بررسی کرد. این آزمایشات با رد وجود سایر شرایط به تشخیص NASH کمک می کنند.
سپس پزشک با استفاده از ابزارهای مرحله بندی مختلف، شدت بیماری کبد چرب غیر الکلی یا به طور خاص NASH را تشخیص می دهد.
مراحل بیماری کبد چرب غیر الکلی شامل موارد زیر هستند:
- 1: شروع تجمع چربی در سلول های کبد
- 2: وجود علائم التهاب؛ NASH در این مرحله آغاز می شود.
- 3: وجود علائم فیبروز؛ در این مرحله کبد هنوز قادر به فعالیت است، اما بافت اسکار به تدریج جایگزین بافت سالم می شود.
- 4: فیبروز یا سیروز در اواخر مرحله خود قرار دارد؛ بافت اسکار و آسیب ناشی از التهاب گسترده بوده و کبد دیگر قادر به کار کردن نیست.
همچنین بخوانید:
طول عمر بیماران مبتلا به سیروز کبدی (کلیک)
همچنین پزشکان برای تعیین میزان بافت اسکار در کبد از درجات زیر استفاده می کنند:
- F0: عدم وجود فیبروز
- F1: فیبروز پورتال بدون سپتوم (نشان دهنده تغییرات بافتی در آسیب کبدی)
- F2: فیبروز پورتال با سپتوم
- F3: سپتوم های متعدد اما بدون سیروز
- F4: سیروز
همچنین بخوانید:
مراحل بیماری کبدی و درمان نارسایی کبدی (کلیک)
علت NASH
در بیماری NASH کبد دچار تجمع چربی و التهاب می شود. این التهاب با ایجاد زخم و اسکار در بافت کبد باعث ایجاد وضعیتی به نام فیبروز می شود.
این زخم به مرور زمان بدتر شده و بیماری بسیار خطرناک سیروز بروز پیدا می کند. در این وضعیت بافت اسکار جایگزین بافت سالم شده و خطر نارسایی کبد افزایش می یابد.
دقیقا مشخص نیست که بیماری کبد چرب غیر الکلی به چه دلیل ایجاد می شود. با این وجود بر اساس تحقیقات سال 2021، سبک زندگی کم تحرک و رژیم غذایی ناسالم در افزایش احتمال این وضعیت موثر است.
دلیل این امر این است که سبک زندگی و رژیم غذایی ناسالم منجر به چاقی می شوند و چاقی خود یکی از عوامل خطر بیماری های کبد چرب غیر الکلی است. بطوریکه این بیماری تا 80% افراد چاق را تحت تاثیر قرار می دهد.
در برخی شرایط استئاتوهپاتیت غیر الکلی ممکن است به دلیل سندرم متابولیک (مجموعه ای از عوامل خطر برای بیماری قلبی و دیابت نوع 2) ایجاد شود.
علائم سندرم متابولیک عبارتند از:
- نسبت های بالای چربی بدن
- فشار خون بالا
- نسالم بودن سطح کلسترول
- سطح کنترل نشده گلوکز خون
همچنین بخوانید:
بیماری های کبدی : انواع – علائم و درمان (کلیک)
تشخیص NASH
پزشکان با استفاده از تکنیک های مرحله بندی بالا شدت NASH و بیماری های کبد چرب غیر الکلی را تشخیص می دهند. همچنین ممکن است به بیوپسی بافتی متعدد از نواحی مختلف کبد نیاز باشد.
آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا MRI برای مشاهده تغییرات کبد ناشی از بیماری NASH (از جمله جای زخم و سایر آسیب ها) از دیگر راه های تشخیصی موجود برای این وضعیت است.
همچنین بخوانید:
درمان NASH
انجام آزمایش برای تعیین میزان آسیب برای افراد مبتلا به بیماری کبدی، اهمیت بسیار زیادی دارد.
بر اساس گزارش تحقیقات سال 2021، افراد دارای فیبروز بیشترین احتمال مرگ در بین افراد مبتلا به بیماری های کبد چرب غیر الکلی را دارند. به همین دلیل پزشکان قبل از توصیه یک رویکرد درمانی مناسب، سعی در طبقه بندی درست آسیب دارند.
دانشمندان در حال انجام تحقیقاتی در زمینه رویکردهای درمانی مختلف برای NASH هستند.
با این وجود، هم اکنون هیچ درمان دارویی برای NASH وجود ندارد. بافت هایی از کبد که دچار زخم شده اند به درمان های پزشکی شناخته شده واکنش خوبی نشان نمی دهند.
پزشکان تغییرات قابل توجه سبک زندگی و رژیم غذایی را برای کند و معکوس کردن آسیب کبدی پیشنهاد می کنند.
دستورالعمل های درمانی از سال 2021، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی را بعنوان موثرترین درمان برای NASH تائید می کنند. این توصیه شامل موارد زیر هستند:
- رسیدن و حفظ وزن سالم
- داشتن یکرژیم غذایی سالم
- انجام حداقل 150 تا 200 دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط در هفته
- مدیریت موثر سایر بیماری ها مانند دیابت یا بیماری قلبی
- اجتناب از الکل و سیگار
پزشکان همچنین مصرف برخی مکمل ها مانند ویتامین E را برای کاهش التهاب کبد پیشنهاد می کنند.
همچنین بخوانید:
راه های افزایش سلامتی کبد (کلیک)
چشم انداز
استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) نوع پیشرونده و خطرناک بیماری کبد چرب غیر الکلی است. در صورتی که این وضعیت درمان نشود، جای زخم و سایر آسیب ها می توانند منجر به نارسایی کبد و در نهایت مرگ شوند.
افراد مبتلا به NASH یا هر شکل دیگری از بیماری کبد چرب غیر الکلی باید با مراجعه به پزشک، توصیه های مناسب برای ایجاد تغییر در رژیم غذایی، سبک زندگی و اقدامات لازم برای مدیریت سایر شرایط سلامتی را دریافت کنند.
بر اساس تحقیقات سال 2015، بیماری قلبی متداول ترین علت مرگ در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی (یعنی 38 % موارد) است.
چشم انداز بیماری NASH وابسته به عواملی مانند میزان آسیب کبدی، هر گونه شرایط همراه و تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی متفاوت است. با ایجاد این تغییرات و دریافت درمان برای سایر مشکلات سلامتی می توان به بهبود چشم انداز خود کمک کرد.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت داشتن علائم اختلال متابولیک حتما به پزشک مراجعه کنید. البته از آنجایی که ممکن است برخی افراد دارای NASH یا بیماری کبدی بدون نشانه باشند باید معاینات منظم برای افراد در معرض خطر در نظر گرفته شود.
بنابراین در صورت داشتن چندین عامل خطر یا سابقه خانوادگی استئاتوهپاتیت غیر الکلی یا سندرم متابولیک، برای ارزیابی خطر و احتمالا انجام آزمایشاتی برای بررسی سلامت کبد خود به پزشک مراجعه کنید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.