درمان کمبود سدیم در بدن

پایین بودن بسیار زیاد سطح سدیم در خون، باعث ایجاد وضعیتی به نام هیپوناترمی می شود؛ علائم – علت – عوارض و درمان کمبود سدیم در بدن را بخوانید.

 

سدیم یک الکترولیت دارای نقش بسیار مهم در تنظیم سطح آب و سایر مواد بدن است. پایین آمدن بسیار زیاد سطح سدیم در خون باعث ایجاد وضعیتی به نام کمبود سدیم یا هیپوناترمی (Hyponatremia) می شود.

در این شرایط افراد علائمی مانند بی‌ حالی، گیجی و خستگی را تجربه خواهند کرد.

هیپوناترمی متداول ترین اختلال الکترولیتی بوده و در بین افراد دارای سرطان شیوع بیشتری دارد.

برخی از بیماری های زمینه ای مانند نارسایی کلیه یا عوامل دیگر مانند نوشیدن بیش از حد آب یا مصرف برخی داروها در بروز هیپوناترمی نقش دارند.

هیپوناترمی زمانی رخ می دهد که سطح سدیم به کمتر از 135  میلی اکی والان در لیتر (meq/l) برسد. هیپوناترمی شدید نیز به سطوح کمتر از 125 مگا اکیوالان در لیتر اشاره دارد.

در صورتی که وضعیت بدتر شود افراد دچار علائم زیر خواهند شد:

• تشنج
• استفراغ
• انقباضات عضلانی

مشکلات سلامتی ناشی از سطوح بسیار پایین سدیم می توانند بسیار خطرناک و کشنده باشند.

 

همچنین بخوانید:

نارسایی حاد کلیه : علت و درمان (کلیک)

 

علت کمبود سدیم در بدن

سایر شرایط پزشکی و عوامل تاثیرگذار در کاهش سطح سدیم شامل موارد زیر هستند:

• از دست دادن مایعات دستگاه گوارش در اثر اسهال یا استفراغ
• پانکراتیت
• انسداد روده کوچک
• مصرف برخی داروها، از جمله ادرار آور ها یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی.
• دلایل کلیوی، مانند نارسایی حاد یا مزمن کلیه
• نارسایی احتقانی قلب
• سندرم ترشح نامناسب هورمون ضد ادراری (SIADH)، در این وضعیت بدن هورمون ضد ادرار بیش از حدی تولید می کند.

مصرف داروی تفریحی اکستازی یا MDMA نیز در افزایش خطر خطر هیپوناترمی شدید موثر است. هیپوناترمی ناشی از مصرف اکستازی، به خصوص در زنان، می تواند کشنده باشد.

اختلالات هورمونی از دیگر عوامل موثر در کمبود سدیم بدن هستند. بیماری آدیسون از جمله این بیماری ها است که باعث کاهش تولید هورمون های کورتیزول و آلدوسترون در بدن می شود.

کم کاری تیروئید، (که باعث سطوح پایین هورمون تیروئید) یکی دیگر از دلایل ایجاد هیپوناترمی است.

 

همچنین بخوانید:

بیماری آدیسون چیست؟ (کلیک)

 

علائم کمبود سدیم در بدن

در برخی موارد کمبود سدیم خفیف بدن بدون علائم است. با این وجود در صورت ایجاد، علائم زیر ایجاد می شوند:

• خستگی و انرژی کم
• گیجی
• سردرد
• سستی
• بی قراری
• تحریک پذیری و زود رنجی
• حالت تهوع

 

همچنین بخوانید:

علل خستگی و راه های درمان آن (کلیک)

 

عوارض کمبود سدیم در بدن

بدتر شدن علائم کمبود سدیم در بدن می تواند باعث ایجاد بیماری های قابل توجه، ناتوانی یا در موارد شدید مرگ شود.

هیپوناترمی حاد نیز قابلیت ایجاد تورم مغزی جدی و درنتیجه آن ناتوانی دائمی یا مرگ را خواهد داشت.

هیپوناترمی شدید می تواند باعث ایجاد علائم شدیدی به خصوص در افراد مسن شود. علائم شدید این وضعیت عبارتند از:

• بی حالی
• استفراغ
• سرگردانی
• ضعف عضلانی، اسپاسم و پرش

طبق اعلام پزشکان، کمبود سدیم مزمن خفیف نیز با عوارض زیر در بدن در ارتباط است:

• پوکی استخوان
• کاهش دقت و توجه
• شکستگی ها
• بی ثباتی در راه رفتن

بدون درمان کافی، افراد مبتلا به کمبود سدیم عوارض زیر را تجربه خواهند کرد:

• تغییر وضعیت ذهنی
• تشنج
• کما
• رابدومیولیز، این وضعیت باعث مرگ بافت ماهیچه های اسکلتی می شود.

 

همچنین بخوانید:

کما چیست؟ (کلیک)

 

عوامل خطر

عوامل خاصی مانند موارد زیر در افزایش خطر ابتلا به هیپوناترمی موثر هستند:

• مصرف اکستازی
• بالا بودن سن
• مصرف برخی دیورتیک ها، داروهای ضد افسردگی یا داروهای مسکن
• شیوه سبک زندگی، مانند ورزش شدید(زیرا باعث می شود افراد به سرعت آب زیادی بنوشند)
• داشتن برخی شرایط خاص، مانند SIADH یا بیماری کلیوی، قلبی یا کبدی

 

همچنین بخوانید:

روزانه چقدر آب بخوریم؟ (کلیک)

 

درمان

درمان پایین بودن سطح سدیم در خونبا هدف بازگرداندن سطوح سدیم و رسیدگی به آنچه باعث آن شده صورت می گیرد.

 

بازگرداندن سطح سدیم خون

کمبود سدیم خفیف تا متوسط ​​بدن ناشی از عوامل سبک زندگی یا دارو را می توان با نوشیدن کمتر و تنظیم یا تغییر داروهای خود، بهبود بخشید.

برای افراد دارای علائم شدید، اغلب به بستری شدن در بیمارستان و درمان سدیم داخل وریدی برای بازگرداندن سطح سدیم به حالت عادی نیاز است. همچنین برخی افراد برای درمان تشنج یا سایر علائم هیپوناترمی به دارو نیاز خواهند داشت.

 

همچنین بخوانید:

علائم عدم تعادل الکترولیت بدن (کلیک)

 

درمان علت زمینه ای

اغلب، علت پایین بودن سدیم خون یک بیماری زمینه ای نیازمند درمان است. برای نمونه فرد مبتلا به بیماری کبد، بیماری کلیوی یا بیماری قلبی دارای هیپوناترمی باید به دنبال درمان با دارو یا جراحی وضعیت خود باشند.

افراد دارای اختلال تیروئید می توانند با مدیریت علائم از هیپوناترمی و سایر عوارض با داروها جلوگیری کنند. همچنین ممکن است این افراد به تغییرات خاص سبک زندگی مانند اجتناب از سیگار کشیدن و کاهش مصرف الکل نیاز داشته باشند.

SIADH نیز برای جلوگیری از هیپوناترمی به درمان مداوم نیاز دارند. افراد مبتلا به این بیماری باید مصرف مایعات و مصرف قرص نمک و سایر داروهای خود را محدود و کنترل کنند.

 

همچنین بخوانید:

اثرات مصرف الکل بر بدن (کلیک)

 

تشخیص و زمان صحبت با پزشک

در صورت داشتن خطر هیپوناترمی یا ایجاد علائم این وضعیت فورا به پزشک مراجعه کنید. ممکن است این وضعیت به درمان فوری پزشکی نیاز داشته باشد.

افراد دارای علائمی مانند استفراغ، تشنج یا از دست دادن هوشیاری به درمان های فوری نیاز دارند. در این شزایط باید با آمبولانس تماس گرفته یا به نزدیکترین اورژانس مراجعه کرد.

برای تشخیص سطوح پایین سدیم، پزشک معیانه فیزیکی را انجام داده و سایقه پزشک فرد را دریافت می کند. همچنین ممکن است انجام آزمایش خون را توصیه کند.

درصورت تائید سطوح پایین سدیم در غربالگری خون، انجام آزمایشات اضافی برای تعیین علت در نظر گرفته می شود.

 

جلوگیری از کمبود سدیم در بدن

اقدامات زیر در جلوگیری از پایین بودن سطح سدیم خون موثر هستند:

• اجتناب از نوشیدن بیش از حد آب
• مصرف نوشیدنی های ورزشی در حین ورزش شدید
• خودداری از مصرف اکستازی
• درمان شرایط پزشکی موجود
• صحبت با پزشک در خصوص داروهای مصرفی
• دریافت مراقبت های پزشکی در صورت تداوم علائم استفراغ یا اسهال

 

همچنین بخوانید:

نوشیدنی های الکترولیت (کلیک)

 

خلاصه

چشم انداز کمبود سدیم در بدن وابسته به شدت بیماری و علت زمینه ای آن متفاوت است.

پایین بودن سدیم خون حاد که به سرعت ایجاد می شود، خطرناک تر از موارد مزمنی است که زمان شروع طولانی تری دارند. در صورت شدید موارد، ممکن است عوارض خطرناک و کشنده ای ایجاد شوند.

مهم است که از علائم کمبود سدیم بدن آگاه بوده تا در صورت تجربه آنها سریعا به دنبال دریافت مراقبت های پزشکی باشید. این مساله بخصوص برای افراد دارای خطر سطوح پایین سدیم اهمیت زیادی دارد.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.