راههای تشخیص سرطان تخمدان
راههای مختلفی مانند معاینه بدنی، سونوگرافی، آزمایش خون و MRI برای تشخیص سرطان تخمدان وجود دارد؛ در این مقاله تشریح این روش ها را بخوانید.
سرطان تخمدان به وجود سلول های سرطانی یا تومور در تخمدان اشاره دارد.
برای تشخیص سرطان تخمدان تعدادی آزمایش در دسترس است. برای تعیین موثرترین آزمایش باید به سابقه پزشکی و عوامل خطر فرد توجه کرد.
در این مقاله راههای تشخیصی سرطان تخمدان شرح داده می شوند.
همچنین بخوانید:
علائم اولیه و هشدار دهنده سرطان تخمدان (کلیک)
غربالگری و تشخیص سرطان تخمدان
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، هیچ فرآیند غربالگری واحد و قابل اعتمادی برای سرطان تخمدان وجود ندارد.
آزمایشات معمولی مانند پاپ اسمیر برای تشخیص سرطان دهانه رحم و نه سرطان تخمدان قابل استفاده هستند.
هیچ آزمایش غربالگری توصیه شده ای برای افراد بدون عوامل خطر سرطان تخمدان وجود ندارد.
پزشکان برای افراد دارای عوامل خطر، بررسی تغییرات غیر منتظره را توصیه می کنند. همزمان با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان تخمدان افزایش می یابد.
افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان سینه و تخمدان نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان هستند. در صورت تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان، حدود 94% افراد بیش از 5 سال پس از تشخیص زنده خواهند ماند.
پزشک برای افراد مشکوک به سرطان تخمدان، سونوگرافی یا آزمایش تصویربرداری دیگری را برای تشخیص و جستجوی تومور توصیه می کند. آزمایش خون برای جستجوی نشانگرهایی که می توانند سرطان تخمدان را نشان دهند، از دیگر آزمایش های درخواستی پزشک است.
همچنین بخوانید:
مراحل سرطان تخمدان و طول عمر بیماران (کلیک)
معاینه بدنی
معاینه فیزیکی یکی از راههایی است که به متخصص پزشکی برای تشخیص علائم نشان دهنده سرطان تخمدان کمک می کند.
رایج ترین آنها معاینه لگنی شامل موارد زیر است:
- معاینه داخل واژن با استفاده از ابزاری به نام اسپکولوم برای باز کردن دهانه واژن
- معاینه خارجی فرج و دهانه واژن
- بررسی داخلی با استفاده از دست
- معاینه رکتوواژینال، شامل بررسی واژن و راست روده
معاینه فیزیکی ناحیه لگن در شناسایی علائم احتمالی سرطان تخمدان موثر است. با این حال بر اساس تحقیقات، این تکنیک به تنهایی کافی نیست.
سابقه خانوادگی
CDC چگونگی تاثیر سابقه خانوادگی یک فرد در خطر ابتلا به سرطان تخمدان را توضیح می دهد. جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 عامل نزدیک به 40% از موارد سرطان تخمدان در افراد دارای سابقه خانوادگی این بیماری است.
بر اساس تحقیقات، 5% تا 25 % از تمام موارد سرطان تخمدان ناشی از جهش های ارثی است.
افراد مبتلا به جهش BRCA1 در سن 80 سالگی دارای احتمال 39% تا 44% ابتلا به سرطان تخمدان هستند.
این میزان برای افراد دارای جهش ارثی BRCA2، 11% تا 17% است. هر دو بسیار بالاتر از میانگین ریسک 1.21% هستند.
احتمال حمل جهش BRCA1 یا BRCA2 وابسته به افراد در گروه های جمعیتی مختلف متفاوت است. همچنین انواع جهش ها نیز در بین جمعیت های مختلف متفاوت است.
با توجه به این آمار، افراد دارای سابقه خانوادگی سرطان تخمدان یا سینه باید اقدامات بیشتری را برای محافظت در برابر سرطان تخمدان در نظر داشته باشند. متخصصان پزشکی نیز برای این افراد انجام آزمایش ژنتیکی را توصیه می کنند.
در آزمایش ژنتیک، DNA افراد برای تعیین وجود خطر ابتلا به سرطان تخمدان تجزیه و تحلیل می شود. افراد دارای جهش ژنتیکی مرتبط می توانند اقدامات پیشگیرانه ای برای به حداقل رساندن این خطر دنبال کنند.
همچنین بخوانید:
ارتباط آندومتریوز و سرطان تخمدان (کلیک)
آزمایش های تصویربرداری
آزمایش های تصویربرداری پیشرفته به تشخیص رشد بافت های سرطان تخمدان کمک می کنند. نوع آزمایش انتخاب شده با توجه به علائم و سابقه پزشکی فرد متفاوت است.
سونوگرافی لگن و ترانس واژینال
در سونوگرافی، امواج صوتی از طریق ابزار نازکی به نام مبدل یا پروب به بدن ارسال می شوند.
این امواج پس از انعکاس از اندام ها و بافت ها، تصویر مربوطه را از داخل بدن به کامپیوتر منتقل می کنند.
پزشک در طول سونوگرافی لگن، ابزار را در امتداد خارج از ناحیه لگن حرکت می دهد. برای سونوگرافی ترانس واژینال پروب در داخل واژن حرکت داده می شود.
سونوگرافی ترانس واژینال تصاویری از تخمدان ها ایجاد می کند. این اسکن سونوگرافی، برای تشخیص وجود کیست های بی ضرر یا تومورهای سرطانی در تخمدان موثر است.
سونوگرافی یکی از مطمئن ترین ابزارهای تشخیصی سرطان تخمدان به شمار می رود. با این وجود در برخی موارد برای تشخیص دقیق تر به آزمایش های دیگر نیز نیاز است.
همچنین بخوانید:
آزمایش خون
برخی از اجزای خون می توانند وجود سرطان تخمدان را نشان دهند. این اجزا بیومارکر نامیده می شوند.
پروتئین CA-125 متداول ترین بیومارکر سرطان تخمدان است. سطح این پروتئین در خون در حدود نیمی از افراد مبتلا به تومورهای اولیه و 92% از افراد مبتلا به تومورهای مرحله آخر افزایش می یابد.
پزشک برای افراد دارای خطر بالای سرطان تخمدان، آزمایش خون برای ارزیابی سطح CA-125 را توصیه می کند. انجام منظم این آزمایش نیز برای فرد دارای تشخیص سرطان تخمدان پیشنهاد می شود.
کاهش سطح CA-125 معمولا نشان دهنده اثربخشی درمان ها در برابر سرطان بوده اند.
البته باید توجه داشته باشید که ممکن است سطح CA-125 به دلایلی غیر از سرطان، مانند استرس یا التهاب، افزایش یابد.
همچنین بخوانید:
تشخیص سرطان با آزمایش خون (کلیک)
سی تی اسکن
این نوع آزمایش تصویربرداری برای مشاهده تومورهای بزرگ تر مفید هستند. با این حال کارایی این روش برای نشان دادن تومورهای کوچک تر ناشی از سرطان تخمدان کمتر است.
البته با وجود این محدودیت، سی تی اسکن در حدود 70% تا 90% می تواند وجود سرطان تخمدان را تشخیص دهد. این روش اغلب برای افراد دارای علائم سرطان تخمدان، توصیه می شود.
همچنین بخوانید:
همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)
اسکن های ام آر آی
دستگاه MRI با استفاده از آهن ربا، تصاویری را از داخل بدن ارائه می دهد.
این روش برای به خصوص برای مشاهده مغز و نخاع مناسب است. معمولا MRI برای تشخیص سرطان تخمدان کاربرد ندارد اما با استفاده از آن گسترش سلول های سرطانی از تخمدان به مناطق دیگر مشخص می شود.
پزشک با تشخیص گسترش سرطان تخمدان می تواند برای انتخاب بهترین راههای درمانی تصمیم گیری کند.
علائم هشدار دهنده سرطان تخمدان
علائم سرطان تخمدان در افراد مختلف متفاوت است. با این حال تعدادی از متداول ترین علائم این وضعیت شامل موارد زیر هستند:
- مشکل در خوردن یا احساس سیری غیرطبیعی
- نفخ
- افزایش نیاز به ادرا
- یبوست
- خونریزی یا ترشح غیر معمول از واژن
- درد پشت یا شکم
- احساس درد یا فشار در لگن
در صورت داشتن عوامل خطر سرطان تخمدان باید پس از مشاهده این علائم یا علائم دیگر، سریعا به پزشک مراجعه کرد. فقط یک متخصص پزشکی قادر به ارائه یک تشخیص دقیق است.
همچنین بخوانید:
علت دردهای شکمی (دل درد) چیست؟ (کلیک)
مراحل بعدی
برای فرد دارای تشخیص سرطان تخمدان، درمان های مختلفی درنظر گرفته می شود. جراحی و شیمی درمانی از متداول ترین روش های درمانی هستند البته باز این مساله به پیشرفت سرطان بستگی دارد.
ممکن است جراحی یا هیسترکتومی کامل برای برداشتن تومورها در سراسر بدن توصیه شود.
شیمی درمانی، گروهی از داروهای مورد استفاده (به صورت قرص یا تزریق داخل وریدی) برای از بین بردن یا کوچک شدن سلول های سرطانی هستند.
معمولا پزشک پس از شیمی درمانی، درمان نگهدارنده را برای حفظ روند بهبودی توصیه می کند. در واقع برای این امر مصرف یک داروی هدفمند سرطان به نام مهارکننده PARP تجویز می شود.
PARP مخفف پلی آدنوزین دی فسفات ریبوز پلیمراز و آنزیمی برای کمک به ترمیم آسیب DNA است. این درمان به سلول های سرطانی حمله کرده اما تاثیری روی سلول های سالم ندارد.
همچنین بخوانید:
عوامل خطر بالای سرطان تخمدان
افراد دارای ریسک بالا، باید وابسته به توصیه پزشک آزمایشات منظمی را انجام دهند.
افراد مسن، افراد دارای جهش های ژنتیکی خاص و سابقه خانوادگی سرطان تخمدان از جمله افراد شامل خطر بالای این سرطان هستند.
عوامل خطر کم سرطان تخمدان
برای افراد دارای عوامل خطر کم سرطان تخمدان، نیازی به غربالگری منظم نیست.
این افراد عبارتند از:
- خانم های شیرده
- مصرف کننده قرص های ضد بارداری
- بدون سابقه خانوادگی سرطان تخمدان
- باردار بوده اند
همچنین بخوانید:
رایج ترین عوارض قرص های ضد بارداری (کلیک)
خلاصه
درصورت تشخیص زودهنگام سرطان تخمدان، درمان ها میزان موفقیت بالایی خواهند داشت.
پزشک با معاینه فیزیکی می تواند علائم نشان دهنده سرطان تخمدان را بررسی کند. درصورت وجود علائم پزشک برای تشخیص دقیق از آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی و در نهایت آزمایش خون برای سرطان تخمدان استفاده می کند.
درصورتی که خطر بالایی برای ابتلا به سرطان تخمدان دارید باید در خصوص علائم احتمالی این بیماری آگاه باشید.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.