تشخیص اختلالات ارتباطی

انواع اختلالات ارتباطی در dsm5، بر جنبه های مختلف ارتباط در کودکان و بزرگسالان اثر می گذارد؛ علائم – تشخیص و درمان این وضعیت را بخوانید.

 

اختلالات ارتباطی (Communication disorders) به اختلال های تاثیر گذار بر توانایی افراد برای تشخیص، دریافت، پردازش و درک مفاهیم یا نمادهای لازم برای ارتباط اشاره دارد.

بوسیله فرآیند ارتباط می توان اطلاعات را منتقل، عقاید و احساسات را بیان و افکار، عواطف و عقاید دیگران را درک کرد.

در این مقاله انواع اختلالات ارتباطی، علت، علائم، تشخیص و درمان آنها مورد بررسی قرار می گیرد.

 

همچنین بخوانید:

انواع اختلالات عصبی رایج و علائم آنها (کلیک)

 

اختلالات ارتباطی چیست؟

اختلالات ارتباطی گروهی از شرایط است که باعث ایجاد مشکلاتی در دریافت، پردازش، ارسال و درک اشکال مختلف اطلاعات و ارتباطات می شود. این شرایط می توانند ناشی از مشکلات مفاهیمی، کلامی، غیر کلامی، زبان نگاره ای، سخن، گفتار باشند.

این اختلالات می توانند ناشی از هر شرایط تاثیر گذار بر شنوایی، گفتار و زبان ایجاد شده و باعث ایجاد اختلال در توانایی افراد برای برقراری ارتباط صحیح شود.

احتمال ایجاد اختلال ارتباطی در اوایل رشد کودکان یا در سنین بالاتر و به دلیل شرایط پزشکی وجود دارد.

بر اساس اعلام راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5)، اختلالات ارتباطی در چهار دسته طبقه بندی می شوند.

یک اختلال ارتباطی می تواند یک وضعیت مستقل یا همزمان با سایر اختلالات ارتباطی و رشدی باشد.

شدت اختلالات ارتباطی وابسته به شرایط از خفیف تا عمیق متغیر هستند.

 

همچنین بخوانید:

انواع اختلالات رفتاری در کودکان (کلیک)

 

انواع اختلالات ارتباطی

ASHA اختلالات ارتباطی را به چهار گروه زیر طبقه بندی می کند:

 

اختلال گفتاری (Speech disorder)

اختلالات گفتاری توانایی فرد در بیان صداهای گفتاری را تحت تاثیر قرار می دهند. این شرایط روی روان صحبت کردن افراد، یعنی سرعت، ریتم، جریان گفتار یا صدا (زیر و بم) و حجم یا طول گفتار اثر می گذارد.

 

اختلال زبانی (Language disorder)

اختلالات زبانی باعث ایجاد اختلال در توانایی افراد برای درک یا استفاده از سیستم های گفتاری، نوشتاری یا سایر نمادها می شود.

این اختلال می تواند باعث ایجاد مشکل در موارد زیر شود:

• محتوای زبان: اصطلاحی مورد استفاده برای معنای کلمات و جملات یا معناشناسی است.
• آواشناسی: شامل صداهایی است که سیستم های زبانی و قواعد حاکم بر ترکیب صداها را می سازند.
• کاربردهای زبان: به استفاده و درک زبان بر اساس زمینه تعاملی و فراتر از معنای تحت اللفظی آن اشاره دارد.
• ریخت شناسی (Morphology): ریخت شناسی برای ساختار و نحوه ساخت کلمات است.
• نحو (Syntax): مشکل در نحو باعث ایجاد خطا در رابطه، ترتیب و ترکیب کلمات در جملات می شود.

 

اختلال شنوایی (Hearing disorder)

اختلالات شنوایی به دلیل اختلال در حساسیت سیستم شنوایی ایجاد می شود. این اختلالات شامل مشکلاتی در پیدا کردن، تشخیص، تمایز، درک و فهمیدن اطلاعات شنیداری هستند.

فرد دارای اختلال شنوایی ممکن است ناشنوا بوده یا ناشنوایی نسبی داشته باشد.

 

همچنین بخوانید:

کم شنوایی: یک مشکل رایج در سالمندان (کلیک)

 

اختلال پردازش شنوایی مرکزی (CAPD)

بر اساس اعلام ASHA، اختلال پردازش شنوایی مرکزی به دلیل وجود مشکلاتی در پردازش اطلاعات شنوایی در ناحیه مغز (که مسئول تفسیر سیگنال های شنوایی است) ایجاد می شود.

این مشکلات ناشی از نوعی نقص مغزی یا مشکلات حساسیت شنوایی گوش نیستند.

 

طبقه بندی اختلالات ارتباطی در DSM5

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5) اختلالات ارتباطی را به چهار زیر دسته طبقه بندی می کند:

• اختلال صدای گفتار: این اختلالات شامل مشکل در تولید صداهای گفتاری است که باعث ایجاد اختلال در صداها برای درک یا برقراری ارتباط موثر می شود.
• اختلال زبان: در این وضعیت در یادگیری و استفاده از زبان گفتاری، نوشتاری یا اشاره یا سایر مدالیته های زبانی افراد مشکل وجود دارد.
• اختلال ارتباط اجتماعی (عملی): در این وضعیت مشکلاتی در درک و استفاده از ارتباطات کلامی و غیرکلامی برای اهداف اجتماعی افراد وجود دارد.
• اختلال فصاحتبا شروع کودکی (لکنت): به مشکلات موجود در جریان گفتار و فصاحتی اشاره دارد که با توجه به سن کودک نامناسب است.

 

علائم اختلالات ارتباطی

علائم اختلالات ارتباطی بر اساس نوع اختلال متفاوت هستند.

 

علائم اختلال زبان

علائم اختلالات زبان عبارتند از:

• ترتیب اشتباه در گفتن کلمات
• مشکل در درک دستورالعمل ها و پاسخ به سؤالات
• استفاده بیش از حد از آواهایی مانند اوم و اوه به دلیل ناتوانی در یادآوری کلمات
• مشکل در درک مفاهیم و ایده ها
• مشکل در یادگیری کلمات جدید
• آگاهی و استفاده کمتر از کلمات نسبت به همتایان
• مشکلات در استفاده از کلمات و تشکیل جملات برای توضیح یا توصیف چیزی

 

علائم اختلال گفتار

علائم اختلالات گفتاری می توانند شامل موارد زیر باشند:

• مکث مکرر هنگام صحبت کردن
• حرکات تند سر یا پلک زدن زیاد هنگام صحبت کردن
• افزودن، حذف یا جایگزینی کلمات یا صداها
• مشکل در ساختن صداها، حتی زمانی که فرد می داند چه می خواهد بگوید
• تکرار کلمات، مصوت ها یا صداها
• کشدار کردن کلمات

 

علائم اختلال CAPD

علائم CAPD عبارتند از:

• مشکل در یادگیری یک زبان جدید
• مشکل داشتن در توجه
• منحرف شدن ذهن و عدم تمرکز
• مشکل در ایجاد صداها
• مشکل در درک کلماتی که خیلی سریع یا در پس زمینه ای پر سر و صدا بیان می شوند
• فقدان مهارت های موسیقی و آواز
• مشکل در درک و دنبال کردن گفتار سریع
• مشکل در یادگیری شعر و ترانه

 

علائم اختلال شنوایی

علائم اختلالات شنوایی می توانند شامل موارد زیر باشند:

• گفتار و صداهای نا مفهوم
• کناره گیری از محیط های اجتماعی و مکالمات
• مشکل در درک کلمات به خصوص در محیط های پر سر و صدا
• عقب تر بودن از همسالان از نظر ارتباط زبانی
• خواستن از دیگران که آرام تر و واضح تر صحبت کنند
• بلندتر از حد معمول صحبت کردن

 

تشخیص اختلالات ارتباطی

برای تشخیص اختلالات ارتباطی باید فرد معاینه فیزیکی شود. در این معاینه پزشک دهان، گوش ها و بینی فرد را بررسی می کند. در صورت مشکوک بودن به اختلال ارتباطی، پزشک برای تشخیص دقیق فرد را به متخصصان دیگر مانند متخصصان مغز و اعصاب و آسیب شناسان گفتار زبان ارجاع می دهد.

آزمایشات رایج برای تشخیص اختلالات ارتباطی شامل موارد زیر هستند:

• ارزیابی گفتار و زبان
• تست های شنوایی
• معاینه عصبی
• تست روانشناسی برای ارزیابی توانایی های شناختی
• ارزیابی روانپزشکی، برای بررسی مشکلات عاطفی و رفتاری
• نازوفارنگولارنگوسکوپی، استفاده از یک لوله فیبر نوری منعطف با دوربین برای مشاهده حنجره
• تست روان‌ سنجی برای ارزیابی عملکرد تفکر و توانایی‌ های استدلال منطقی
• تست های تصویربرداری، مانند ام آر آی یا سی تی اسکن

همچنین می توان زبان کودک را با توجه به سن و نقاط عطف ارتباطی و چک لیست مقایسه کرد.

 

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

 

علت اختلالات ارتباطی

علت دقیقی برای اکثر اختلالات ارتباطی وجود ندارد، با این حال آنها می توانند رشدی یا اکتسابی باشند. دلایل احتمالی این اختلالات شامل موارد زیر هستند:

• اختلالات ساختاری، مانند شکاف لب یا شکاف کام
• آسیب تارهای صوتی به دلیل استفاده نادرست و سوء استفاده
• بیماری ویروسی
• قرار گرفتن در معرض سموم و مواد در دوران بارداری
• صدمات تروماتیک مغزی یا وجود تومور در ناحیه ای از مغز که مسئول ارتباطات است
• سکته مغزی و سایر اختلالات عصبی

این اختلالات می توانند به دلیل ژنتیکی نیز باشند. بر اساس یک مطالعه موردی در سال 2015، برخی از انواع موارد ژنتیکی نیز می توانند باعث افزایش احتمال این اختلالات ارتباطی در افراد خاصی شوند.

 

همچنین بخوانید:

انواع سکته مغزی: از علائم تا درمان (کلیک)

 

درمان اختلالات ارتباطی

برای درمان اختلالات ارتباطی باید یه یک آسیب شناس گفتار و زبان مراجعه کرد. رویکرد درمانی برای هر فرد به نوع و شدت اختلال ارتباطی متفاوت است. درمان می تواند به صورت خصوصی یا گروهی انجام شود.

آسیب شناس گفتار زبان می تواند با یک تیم توانبخشی (مانند یک فیزیوتراپیست و کاردرمانگر) برای رسیدگی به سایر مهارت های مرتبط، قبل یا به موازات جلسات گفتار درمانی همکاری کند. دلایل پزشکی مانند عفونت نیز نیاز به درمان دارند.

بسته به هدف، آسیب شناس گفتار و زبان می تواند مهارت ها را اصلاح و ارتقا داده یا اشکال جایگزین ارتباط مانند ارتباط تقویتی و جایگزین (AAC) یا زبان اشاره را به فرد آموزش دهد.

 

همچنین بخوانید:

گفتار درمانی چیست؟ نحوه عملکرد و تمرینات (کلیک)

 

افراد در معرض خطر اختلالات ارتباطی

احتمال ایجاد اختلالات ارتباطی در کودکان بیشتر است. همچنین این اختلالات در کودکان 3 تا 6 ساله شایع تر است و احتمال آنها در سنین بالاتر کاهش می یابد.

بر اساس یک مطالعه در سال 2016، شواهد قوی برای ارثی بودن و وجود اختلالات زبانی در خانواده ها وجود دارد. بنابراین یکی از عوامل خطر مهم اختلالات ارتباطی، سابقه خانوادگی است. طبق همین مطالعه، احتمال ابتلای مردان به اختلالات زبانی بیشتر از زنان است.

برخی شرایط مانند آفازی، آپراکسی و دیزآرتری باعث افزایش خطر ایجاد اختلالات ارتباطی می شود. طبق گفته انجمن ملی آفازی، 25% تا 40% از افراد دارای سابقه سکته مغزی، به آفازی مبتلا می شوند.

همچنین طبق یک مطالعه در سال 2021، آسیب شدید تروماتیک مغزی خطر بیشتری برای اختلال ارتباطی ایجاد می کند.

 

خلاصه

اختلالات ارتباطی انواعی از اختلالات هستند که روی جنبه های مختلف ارتباطی کودکان و بزرگسالان اثر می گذارد. احتمال ایجاد این اختلالات به دلایل و در رده های سنی مختلف وجود دارد.

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM5)، اختلالات ارتباطی را به چهار دسته طبقه بندی می کند.

معمولا اختلالات ارتباطی در کودکان و در مراحل اولیه رشد آنها ظاهر می شود. بزرگسالان نیز اغلب به دلیل سایر بیماری ها، مانند سکته یا آسیب مغزی، دچار اختلالات ارتباطی می شوند.

بهترین راه برای درمان اختلالات ارتباطی در کودکان مداخله زودهنگام است. تشخیص و درمان به موقع در رفع نیازهای رشدی کودک و جلوگیری از تاخیر بیشتر موثر است.

 

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.