علت افسردگی مقاوم به درمان : درمان و داروهای جدید - تفاوت با افسردگی معمولی

به افسردگی که حداقل به دو نوع دارو پاسخ ندهد، افسردگی مقاوم به درمان گفته می شود؛ علت – درمان ها – داروها و قرص های موثر برای آن را بخوانید.

افسردگی مقاوم به درمان به افسردگی ماژور (MDD) اطلاق می شود که حداقل به دو نوع دارو پاسخ ندهد. این یعنی اینکه افراد دارای افسردگی مقاوم به درمان پس از امتحان دو روش درمانی مختلف، بهبودی را در علائم خود تجربه نمی کنند.

با وجود دشوار بودن مدیریت افسردگی مقاوم به درمان اما با استفاده از برخی روش ها می توان به بهبودی این وضعیت کمک کرد. یک راه می تواند تغییر دارو از یک داروی خط اول به یک داروی ضد افسردگی قدیمی باشد.

داروهای ضد افسردگی غیر معمول، روان درمانی، تحریک مغز یا داروهای جدید نیز از دیگر روش های موجود برای افسردگی مقاوم به درمان هستند.

در این مقاله مطالبی در خصوص افسردگی مقاوم به درمان، علت و نحوه مدیریت آن ارائه می شود.

همچنین بخوانید:

افسردگی چیست: از علائم تا درمان (کلیک)

افسردگی مقاوم به درمان چیست؟

مواردی از MDD که حداقل دو داروی ضد افسردگی از دو کلاس دارویی برای آن موثر نباشند، افسردگی مقاوم به درمان اطلاق می شود.

طبق یک مطالعه در سال 2021، 30.9% از افراد دارای MDD در کشور آمریکا، افسردگی مقاوم به درمان دارند.

MDD یا افسردگی بالینی با علائم زیر همراه است:

احساس بی ارزشی و ناامیدی
انرژی و انگیزه کم
تحریک پذیری و سردرگمی
خواب، اشتها و میل جنسی کم

همچنین بخوانید:

درمان اختلال افسردگی ماژور (کلیک)

علت افسردگی مقاوم به درمان

بر اساس تحقیقاتی در سال 2012، ترکیبی از عوامل خطر زیر علت ایجاد افسردگی مقاوم به درمان هستند:

در نظر نگرفتن دوز: برای عملکرد صحیح باید داروهای ضد افسردگی طبق دستورالعمل مصرف شوند. برای اکثر داروها، این امر به منزله مصرف روزانه دارو است.
اختلالات سوء مصرف الکل یا مواد مخدر: این شرایط می تواند باعث ایجاد اختلال در درمان افسردگی شود.
عدم مصرف کافی دارو: برخی از داروها برای عمل به 6 تا 8 هفته زمان نیاز دارند، بنابراین قطع سریع مصرف دارو می تواند منجر به عدم بهبودی فرد شود.
تداخلات دارویی: برخی از داروها با داروهای ضد افسردگی تداخل نامطلوب یا خطرناکی ایجاد می کنند.
شرایط پزشکی یا روانپزشکی همزمان: فرد باید همزمان با مصرف داروهای افسردگی، داروهای مناسب برای سایر بیماری ها را نیز دریافت کند.
انطباق ضعیف عوامل محیطی: برخی عوامل مانند برنامه شلوغ یا چالش‌ های مالی، پیشروی درمان را تحت تاثیر قرار می دهند.
ناهنجاری ژنتیکی: یک بیماری ژنتیکی با جلوگیری از سنتز ماده موردنیاز برای ساخت سروتونین منجر به ایجاد افسردگی مقاوم به درمان می شود.
تشخیص اشتباه: ممکن است فرد بیماری دیگری به غیر از افسردگی مقاوم به درمان داشته باشد.

همچنین بخوانید:

داروهای موثر در درمان افسردگی (کلیک)

گزینه های درمان افسردگی مقاوم به درمان

روش های مختلفی برای مدیریت افسردگی مقاوم به درمان وجود دارد. یک مطالعه در سال 2020 برخی از این روش ها مانند افزودن دارو به رژیم دارویی، امتحان داروهای جدید، روان درمانی و موارد دیگر را مورد بررسی قرار داد.

ترکیب، بهینه سازی و تغییر کلاس ها

برخی از پزشکان برای افسردگی مقاوم به درمان تغییر داروها، تنظیم دوز، یا تغییر به کلاس دیگری از دارو را توصیه می کنند.

برای نمونه در صورت موثر نبودن یک داروی SSRI یا یک SSNI می توان یک کلاس قدیمی از دارو مانند داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای را امتحان کرد. ایمی پرامین (توفرانیل) نمونه ای از این نوع داروها است.

اضافه کردن داروی دیگری به رژیم دارویی یا افزایش دوز آن از دیگر روش های موثر هستند.

همچنین بخوانید:

تفاوت بین SSRIs و SNRIs (کلیک)

درمان تقویتی

این درمان به افزودن داروی دوم به یک داروی ضد افسردگی خط اول اشاره دارد. داروی اضافی معمولا یک داروی ضد افسردگی نیست.

داروهای خط اول کنونی شامل مهار کننده‌ های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند سیتالوپرام (Celexa) و مهارکننده‌ های بازجذب سروتونین-نوراپی‌ نفرین (SNRI) مانند دزونلافاکسین (Pristiq) هستند.

داروهای تقویت کننده اصلی شامل موارد زیر هستند:

بوپروپیون (ولبوترین): این داروی ضد افسردگی تاثیری روی گیرنده های سروتونین ندارد، بنابراین می توان آن را با خیال در کنار SSRI یا SNRI مصرف کرد.
داروهای ضد روان پریشی نسل دوم: این داروها باعث درمانی بیماری هایی مانند اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت مرزی (BPD) می شوند. قرص کوتیاپین (Seroquel) نمونه ای از داروهای ضد روان پریشی است که پزشکان در درمان تقویتی افسردگی مقاوم به دارو آن را تجویز می کنند.
لیتیوم (پریادل): این قرص تثبیت کننده خلق و خو است که برای درمان اختلال دوقطبی نیز تجویز می شود، یکی از گزینه های موجود برای کمک به افسردگی مقاوم به دارو است.
هورمون تیروئید: سطح هورمون تیروئید روی خلق و خو تاثیر دارد. از طرفی هورمون تیروئید تری یدوتیرونین (T3) ممکن است در مغز و نخاع فعالیت داشته باشد. بنابراین می توان فرم مصنوعی T3، لیوتیرونین (Cytomel) را مصرف کرد.

همچنین بخوانید:

لیتیوم کربنات داروی موثر در درمان اختلال دو قطبی (کلیک)

داروهای جدید

برخی از داروهای جدید می توانند علائم افسردگی مقاوم به درمان را بهبود دهند.

در سال 2019، سازمان غذا و دارو (FDA) اسکتامین (Spravato) را برای افسردگی مقاوم به درمان تایید کرد. این اسپری بینی که در مطب یا کلینیک به افراد داده می شود، قادر به کاهش سریع علائم در حدود نیمی از افراد است.

با این حال، اسکتامین عوارض قابل توجهی مانند فشار خون بالا دارد.

همچنین بخوانید:

رفتار درمانی شناختی یا CBT چیست ؟ (کلیک)

روان درمانی

روان درمانی را می توان به تنهایی یا همراه با سایر درمان های دارویی یا غیردارویی در نظر گرفت.

رفتار درمانی شناختی (CBT) که به شناسایی و تغییر الگوهای فکری ناسالم می پردازد و درمان بین فردی که بر بهبود مهارت های بین فردی تمرکز دارد، نمونه هایی روان درمانی هستند.

این نوع درمان ها می توانند نتایج مفیدی برای فرد به همراه داشته باشند.

همچنین بخوانید:

رفتار درمانی شناختی یا CBT چیست ؟ (کلیک)

درمان های جدید

برخی از افراد به سیلوسایبین، روانگردان موجود در قارچ های توهم زا، واکنش خوبی نشان می دهند. مکانیسم اثر این ماده تا حدودی مشابه داروهای خط اول سنتی مانند SSRI ها است که باعث افزایش سطح سروتونین در مغز افزایش می شوند.

داروهای ضد التهابی یکی دیگر از درمان های جدید محسوب می شوند.

به عقیده محققان، التهاب در افسردگی مقاوم به درمان نقش دارد، بنابراین داروهای ضد التهابی می توانند برای درمان آن موثر باشند. مهار کننده‌ انتخاب COX-2 مانند سلکوکسیب (Celebrex) و اینفلیکسیماب (رمی کید) از جمله داروهای این دسته هستند.

همچنین بخوانید:

قارچ جادویی یا مجیک ماشروم در درمان افسردگی (کلیک)

تحریک مغز

در صورت موثر نبودن دارو یا مداخلات روانی اجتماعی، پزشک می تواند تحریک مغزی را توصیه کند.

تحریک مغزی انواع مختلفی دارد، اما الکتروشوک درمانی موثرترین آنها است. در این روش تکانه های الکتریکی با فرکانس بالا به بخش هایی از مغز ارسال می شود.

معمولا این روش هفته ای دو تا سه جلسه و برای مجموع 6 تا 18 جلسه توصیه می شود.

تفاوت افسردگی مقاوم به درمان با افسردگی معمولی

بر اساس تحقیقات قدیمی‌ تر، بر خلاف افسردگی عادی (که به مداخلات درمانی معمولی پاسخ می‌دهد) افسردگی مقاوم به درمان دارای علائم زیر است:

کیفیت پایین زندگی
ایجاد اختلال در عملکرد
رفتار آسیب زننده به خود
نرخ عود بالا
افکار خودکشی

همچنین بخوانید:

افکار خودکشی چیست؟ (کلیک)

پیشگیری از خودکشی

اگر فردی را می شناسید که در معرض خطر آسیب رساندن به خود، خودکشی و یا صدمه زدن به دیگران است، باید:

– قاطعانه از او بپرسید که: “آیا قصد خودکشی داری؟”

– بدون قضاوت به حرف های او را بشنوید.

– برای ارتباط با یک مشاور آموزش دیده برای شرایط بحران با اورژانس تماس بگیرید.

– تا زمان رسیدن کمک در کنار فرد بمانید.

– هر گونه سلاح، دارو و اشیا خطرناک را از دسترس او دور کنید.

اگر خودتان یا کسی را می شناسید که افکار خودکشی دارند، خطوط تلفن پیشگیری می توانند کمک کننده باشند. این خطوط تلفن 24 ساعته فعال هستند و به شما کمک خواهند کرد.

در ایران می توانید با شماره 1480 بهزیستی، اورژانس 115 یا اورژانس اجتماعی 123 تماس بگیرید.

همچنین بخوانید:

دلایل خودکشی، علائم هشدار دهنده چیست؟ (کلیک)

چشم انداز

بر اساس تحقیقات انجام شده در سال 2012، بیش از یک سوم از افراد مبتلا به افسردگی مقاوم به درمان در حال بهبودی هستند.

همچنین طبق چندین مطالعه، درمان با تشنج الکتریکی باعث افزایش سرعت بهبودی علائم می شود.

طبق یکی از این کارآزمایی‌ های بالینی قدیمی‌ در سال 2004 که تاثیر الکتروشوک درمانی را روی 253 فرد مبتلا به MDD بررسی کرد، 75% از شرکت کنندگان بهبودی را تجربه کردند. با این وجود علت دقیق تاثیر این روش درک نشده است.

خلاصه

افسردگی مقاوم به درمان به شرایطی گفته می شود که علائم پس از مصرف دو داروی ضد افسردگی مختلف کاهش قابل توجهی نداشته اند. حدود یک سوم افراد مبتلا به MDD دارای این وضعیت هستند.

پزشک می تواند اضافه کردن یا تغییر داروها، روان درمانی، الکتروشوک درمانی یا داروها و قرص های جدیدی را برای افسردگی مقاوم به درمان توصیه کند.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.