روش درمان پوکی استخوان در کودکان
با وجود احتمال پایین اما ممکن است کودکان و نوجوانان دچار پوکی استخوان شوند؛ علائم – علت – تشخیص – عوارض و روش درمان این وضعیت را بخوانید.
پوکی استخوان بیماری است که به دلیل استخوان سازی ناکافی یا کاهش بیش از حد تراکم استخوان رخ می دهد. این تغییرات با تاثیر بر استحکام و ساختار استخوان باعث ضعیف و شکننده شدن آنها می شوند.
احتمال ایجاد این وضعیت در افراد مسن بیشتر است. همچنین زنان چهار برابر بیشتر از مردان دچار پوکی استخوان می شوند.
اگرچه احتمال ایجاد پوکی استخوان در افراد جوان کم است، اما گاهی اوقات کودکان و نوجوانان درگیر این وضعیت می شوند.
در این مقاله به پوکی استخوان در کودکان، از جمله علت، علائم، عوارض طولانی مدت و روش های درمان آن پرداخته می شود.
همچنین بخوانید:
علائم و تشخیص پوکی استخوان (کلیک)
پوکی استخوان در کودکان چیست؟
پوکی استخوان در کودکان یا نوجوانان، یک اختلال نادر استخوانی است که باعث نازک شدن استخوان ها در دوران کودکی می شود.
این وضعیت توسط انجمن بین المللی تراکم سنجی بالینی به عنوان وجود یک شکستگی فشاری مهره، با وجود بیمار نبودن یا نبود ترومای موضعی، تعریف شده است. البته برخی پزشکان نیز پوکی استخوان را در کودکی که تا سن 10 سالگی دو یا چند شکستگی استخوان بلند یا بالا تر از سه شکستگی استخوان بلند تا سن 19 سالگی داشته است، تعریف می کنند.
این وضعیت می تواند باعث ایجاد عوارض قابل توجهی شود. دلیل این امر این است که پوکی استخوان در سال هایی رخ می دهد که کودک تقریبا 90% از کل توده استخوانی خود را به دست می آورد.
همچنین بخوانید:
تاثیر استروژن بر پوکی استخوان (کلیک)
علائم پوکی استخوان در کودکان
پوکی استخوان در کودکان می تواند با علائم مختلفی ظاهر شود.
برخی از کودکان شکستگی های مکرر استخوان بلند ناشی از ضربه کم شدت، مانند زمین خوردن از روی سکو را تجربه می کنند. برخی دیگر نیز دچار شکستگی های فشاری ستون فقرات و درنتیجه کاهش قد، تغییر شکل ستون فقرات و کمردرد می شوند.
در برخی موارد شکستگی های فشاری مهره ها بدون علائمی است پزشک تنها زمانی با عکسبرداری با اشعه ایکس می تواند تشخیص دهد.
کودکان مبتلا به IJO اغلب علائم زیر را تجربه می کنند:
- قوز پشت (کیفوز)
- فرو رفتن سینه
- کاهش قد
- درد کمر، لگن و مچ پا
- لنگیدن یا مشکل در راه رفتن
علت پوکی استخوان در کودکان
پوکی استخوان در کودکان معمولا در نتیجه بیماری های دیگر رخ می دهد. به این نوع، پوکی استخوان ثانویه گفته می شود. احتمال ایجاد پوکی استخوان ایدیوپاتیک، یک بیماری اولیه بدون علت شناخته شده، بسیار کم است.
پوکی استخوان اولیه
پوکی استخوان اولیه در کودکان نوعی پوکی استخوان است که در نتیجه یک نقص اسکلتی درونی، با علتی ناشناخته یا ژنتیکی، رخ می دهد.
اختلال استخوان زایی (Osteogenesis imperfecta) شایع ترین شکل پوکی استخوان اولیه است که از هر 10000 تا 20000 نفر 1 نفر در سراسر جهان را درگیر می کند.
جهش های ژنتیکی در این اختلال ژنتیکی باعث کمبود کلاژن یا کلاژن غیر طبیعی می شوند. در نتیجه این تغییرات استخوان ها به صورت غیر طبیعی شکل گرفته یا استخوان های نرم مستعد شکستگی ایجاد می شوند.
در برخی موارد علت پوکی استخوان در کودک قابل تشخیص نیست. این وضعیت که احتمال بروز آن بسیار کم است، پوکی استخوان ایدیوپاتیک نوجوانان (IJO) نام دارد. معمولا کودکانی که قبلا سالم بودند را قبل از رسیدن به بلوغ درگیر می کند، اما احتمال ایجاد آن در سنین 1 تا 13 سالگی نیز وجود دارد.
همچنین بخوانید:
هر آنچه باید درباره اختلالات ژنتیکی بدانید (کلیک)
پوکی استخوان ثانویه
شرایط زیادی مانند موارد زیر می توانند باعث پوکی استخوان در کودکان شوند:
- مشکلات تغذیه ای
- بیماری کلیوی
- فیبروز سیستیک
- کم خونی داسی شکل
- سندرم ترنر
- سرطان خون
- آرتریت روماتوئید نوجوانان و سایر شرایط التهابی
- دیابت
- پرکاری تیروئید
- هیپرپاراتیروئیدیسم
- سندرم کوشینگ
- سندرم های سوء جذب
- بی اشتهایی عصبی
شرایط تاثیر گذار در کاهش تحرک، مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی و آسیب نخاعی نیز در ایجاد پوکی استخوان در کودکان نقش دارند.
همچنین بخوانید:
عوامل سبک زندگی
فعالیت بدنی محدود و پیروی از یک رژیم غذایی غیر مغذی نیز در ایجاد پوکی استخوان در کودکان نقش دارند.
دارو
پوکی استخوان همچنین ممکن است به علت مصرف برخی داروهای زیر ایجاد شود:
- داروهای ضد سرطان
- کورتیکواستروئیدها برای آسم و آرتریت روماتوئید
- داروهای تشنج
- عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی
تشخیص پوکی استخوان در کودکان
تشخیص پوکی استخوان در کودکان پیچیده است. قابل اطمینان ترین راه برای تشخیص تراکم استخوان پایین در مراحل اولیه،اسکن تراکم استخوان است. با این حال برای رسیدن به یک تشخیص دقیق، تفسیر ضروری است.
با این وجود معمولا پزشکان در صورتیکه به پوکی استخوان کودک مشکوک باشند، اسکن استخوان را درخواست می کنند. به همین دلیل اغلب پوکی استخوان کودکان تا زمان شکستگی تشخیص داده نمی شود.
پس از رخ دادن این وضعیت پزشک سابقه پزشکی و خانوادگی کودک، از جمله داروهای مصرفی او را بررسی می کند. آنها همچنین معاینه فیزیکی و انجام چندین آزمایش را در نظر می گیرند. آزمایشات کمک کننده برای تشخیص این وضعیت شامل موارد زیر هستند:
- آزمایش خون و ادرار: با این آزمایش ها می توان سطح کلسیم، منیزیم، فسفر و هورمون پاراتیروئید در بدن را ارزیابی کرد.
- اشعه ایکس: این آزمایش تصویربرداری برای بررسی شکستگی ها کاربرد دارد.
- اسکن جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA): اسکن DEXA برای اندازه گیری توده و تراکم استخوان کاربرد دارد.
همچنین بخوانید:
شکستگی استخوان : انواع – علائم و درمان (کلیک)
روش درمان پوکی استخوان در کودکان
درمان های پوکی استخوان در دوران کودکی با هدف زیر صورت می گیرند:
- بهبود استقلال و تحرک
- بهبود توده استخوانی
- جلوگیری از درد، شکستگی و تغییر شکل
هیچ روش درمان پزشکی یا جراحی ثابتی برای پوکی استخوان کودکان وجود ندارد. گزینه های درمانی این وضعیت وابسته به موارد زیر متفاوت هستند:
- تحمل کودک برای درمان
- شدت بیماری
- علت زمینه ای
- سن کودک
همچنین بخوانید:
درمان IJO
معمولا IJO به صورت خود به خود رفع می شود و نیازی به درمان ندارد. با این وجود محافظت از کودک در برابر شکستگی و مدیریت کاهش استخوان در طول سال های استخوان سازی از اهمیت زیادی برخوردار است. گزینه های درمانی این وضعیت شامل موارد زیر هستند:
- مصرف دارو
- فیزیوتراپی
- آتل برای محافظت از ستون فقرات و بدن در برابر شکستگی
همچنین بخوانید:
عوارض داروهای پوکی استخوان (کلیک)
درمان ثانویه پوکی استخوان
در کودکان مبتلا به پوکی استخوان ثانویه، پزشکان هدف را درمان بیماری زمینه ای قرار می دهند. آنها هر داروی تاثیر گذار بر استخوان های کودک را بررسی کرده و در صورت نیاز تغییر می دهند.
موارد زیر نیز می توانند کمک کننده باشند:
- پیروی از رژیم غذایی مناسب و متعادل
- حفظ وزن متوسط
- کاهش مصرف کافئین در رژیم غذایی
- افزایش فعالیت بدنی در قالب ورزش منظم، پیاده روی یا ورزش های تحمل وزن
- استفاده از اسپلینت
- مصرف داروهای مسکن در صورت لزوم
برخی از پزشکان نیز مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D را توصیه می کنند. زیرا کمبود این مواد روی پاسخ کودک به بیس فسفونات ها اثر گذار است. بیس فسفونات ها به جلوگیری یا کاهش نازک شدن استخوان کمک می کنند.
مصرف بیس فسفونات ها برای درمان پوکی استخوان در بزرگسالان برای کمک به تقویت استخوان ها توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده است. پزشکان گاهی اوقات این داروها را به صورت off-label به کودکان می دهند.
همچنین بخوانید:
پیشگیری از پوکی استخوان با مکمل ها (کلیک)
عوارض طولانی مدت پوکی استخوان در کودکان
کودکان در صورت عدم دریافت درمان پوکی استخوان، استخوان های ضعیف تری خواهند داشت و خطر عوارض شکستگی های مکرر و اختلال در رشد را تجربه می کنند.
با وجود بر گشت پذیر بودن علائم IJO، اما برخی از آنها بهبود نمی یابند و باعث ایجاد ناتوانی دائمی می شوند. فرو رفتن قفسه سینه و انحنای ستون فقرات فوقانی (کیفواسکولیوز) از جمله این علائم خواند بود.
چشم انداز
اغلب پوکی استخوان در کودکان به درمان هایی مانند مصرف مکمل های غذایی و فعالیت بدنی منظم واکنش مثبت نشان می دهد. اکثر کودکان مبتلا به IJO به طور کامل درمان می شوند.
البته رشد برخی از آنها در حین فعال بودن بیماری مختل می شود. اما رشد مورد انتظار پس از آن افزایش می یابد. در برخی دیگر نیز ناهنجاری ها باقی مانده و ناتوانی دائمی در آنها ایجاد یم شود.
خلاصه
پوکی استخوان در دوران کودکی یک بیماری نادر اما جدی است که می تواند باعث شکستگی های مکرر، درد و ناتوانی شود. در برخی موارد این وضعیت خود به خود رخ داده و در برخی دیگر به دلیل سایر شرایط پزشکی ایجاد می شود.
معمولا پس از ایجاد اولین شکستگی در کودک، پوکی استخوان تشخیص داده می شود. تشخیص زودهنگام برای کمک به محافظت از استخوان های کودک در برابر شکستگی اهمیت بسیار زیادی دارد
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.