تست کلونوس (Clonus)
کلونوس نوعی حرکات رفلکس عصبی است که بدلیل آسیب سلول های عصبی کنترل کننده ماهیچه ها رخ می دهد؛ علت – تست تشخیصی و درمان این بیماری را بخوانید.
کلونوس (Clonus) نوعی بیماری عصبی است که به دلیل آسیب دیدن سلول های عصبی کنترل کننده ماهیچه ها ایجاد می شود. این آسیب، انقباضات غیرارادی عضلات یا اسپاسم را به همراه دارد.
اسپاسم کلونوس اغلب به صورت یک الگوی ریتمیک است. احتمال ایجاد علائم آن در چند ماهیچه، شامل مچ پا، زانو، مچ دست و فک و همچنین ساق پا و عضله دوسر، بیشتر است.
اعصاب آسیب دیده با شل کردن عضلات باعث ایجاد انقباضات غیر ارادی، سفت شدن عضلات و بروز درد می شوند.
کلونوس، که رفلکس کلونوس نیز نامیده می شود، همچنین می تواند برای طولانی مدت باعث ایجاد نبض در عضله شود. این ضربان با خسته کردن عضله باعث دشوار شدن استفاده از عضله خواهد شد.
کلونوس همچنین فعالیت های روزمره را سخت کرده و حتی می تواند ناتوان کننده باشد.
در این مقاله به بررسی کلونوس، علت، نحوه تشخیص و درمان آن پرداخته می شود.
همچنین بخوانید:
هر آنچه باید درباره پرش عضلانی (میوکلونوس) پا بدانید (کلیک)
دلایل ایجاد کلونوس
با وجود نامشخص بودن علت دقیق رفلکس کلونوس اما به نظر می رسد که آسیب دیدگی مجاری عصبی در مغز عامل ایجاد این وضعیت است.
برخی از بیماری های مزمن مانند موارد زیر با کلونوس در ارتباط هستند:
- سندرم سروتونین: یک واکنش خطرناک است که به دلیل تجمع بیش از حد سروتونین در بدن رخ می دهد. سوء مصرف دارو، مصرف دوزهای بالای داروها یا تداخل برخی داروها از جمله عوامل ایجاد این وضعیت هستند.
- مولتیپل اسکلروزیس (MS): نوعی اختلال خود ایمنی حمله کننده به غلاف محافظ اطراف اعصاب است. آسیب ناشی از آن باعث مختل شدن سیگنال های عصبی در مغز می شود.
- عفونت: برخی عفونت ها مانند مننژیت و آنسفالیت در صورت شدید شدن قادر به آسیب وارد کردن به سلول های مغز یا اعصاب هستند.
- صدمات بزرگ: صدماتی مانند ضربه به سر به دلیل تصادف جدی، می توانند به اعصاب مغز یا نخاع آسیب برسانند.
- تومور مغزی: تومورها با فشار وارد کردن به نورون های حرکتی مغز یا متورم کردن این نواحی باعث ایجاد کلونوس می شوند.
- سکته مغزی: باعث ایجاد کمبود اکسیژن، معمولا به دلیل لخته شدن خون، در بخشی از مغز می شود. در صورت آسیب رساندن سکته مغزی به ناحیه ای در مغز که حرکت را کنترل می کند، کلونوس ایجاد خواهد شد.
به صورت کلی هر عامل که دارای پتانسیل تاثیرگذاری بر اعصاب یا سلول های مغز باشد می تواند باعث ایجاد رفلکس کلونوس شود. این عوامل عبارتند از:
- پاراپلژی اسپاستیک ارثی
- نارسایی کلیه یا کبد
- فلج مغزی
- بیماری لو گریگ
- مصرف بیش از حد داروهایی مانند ترامادول، نوعی مسکن قوی
- آسیب مغزی آناکسی
همچنین بخوانید:
انواع سکته مغزی: از علائم تا درمان (کلیک)
تشخیص کلونوس
برای تشخیص کلونوس، ابتدا پزشکان ناحیه ای که بیشتر تحت تاثیر قرار گرفته را به صورت فیزیکی معاینه کرده و در خصوص علائم آن سوالاتی مطرح می کنند.
اگر هنکامیکه فرد در مطب پزشک است، عضله ای منقبض شود، پزشک می تواند با تحت نظر داشتن انقباض سرعت نبض عضله و میزان توقف و شروع مجدد آن را بررسی کند.
پزشک همچنین می تواند با ضربه زدن روی تاندون مفصل آسیب دیده هنگامی که علائم کلونوس وجود ندارد، باعث ایجاد رفلکس کلونوس شود.
تست کلونوس
برای تایید تشخیص کلونوس، به انجام یک یا چند تست زیر نیاز است:
- اسکن MRI، برای بررسی آسیب به سلول ها یا اعصاب
- آزمایش خون، برای کمک به شناسایی نشانگرهای شرایط مختلف مرتبط با کلونوس
- نمونه های مایع نخاعی، برای کمک به بررسی آسیب یا آسیب نخاعی
- تست های تعادل، برای کمک به نشان دادن مسائل هماهنگی
تست فیزیکی نیز می تواند برای تشخیص کلونوس کمک کننده باشد.
در طول این آزمایش، پزشکان از فرد می خواهند که به سرعت پای خود را خم کند بطوریکه انگشتان پا به سمت بالا باشد و سپس عضله را در این وضعیت حفظ کنند.
این وضعیت می تواند باعث ایجاد نبض مداوم در مچ پا شود. یک سری از این پالس ها نشان دهنده کلونوس هستند. با وجود اینکه این تست می تواند در طول فرآیند تشخیصی موثر باشد اما پزشکان برای تشخیص کلونوس به تنهایی به این تست اعتماد نمی کنند.
همچنین بخوانید:
سندرم پرش عضلانی خوش خیم (کلیک)
درمان کلونوس
درمان رفلکس کلونوس وابسته به علت زمینه ای متفاوت است. پزشکان برای یافتن بهترین روش برای هر فرد، ملزم به امتحان کردن روش های درمانی مختلفی هستند.
تزریق بوتاکس
برخی از افراد دارای کلونوس به خوبی به بوتاکس پاسخ نشان می دهند، اگرچه تحقیقات محدودی در مورد اثربخشی آن وجود دارد.
در بوتاکس درمانی نوعی سموم خاص برای فلج کردن ماهیچه های ناحیه تزریق می شود. به دلیل از بین رفتن اثرات تزریق بوتاکس پس از گذشت زمان، به تکرار تزریق به صورت منظم نیاز است.
همچنین بخوانید:
مدت زمان ماندگاری بوتاکس (کلیک)
فیزیوتراپی
کار با فیزیوتراپ برای کشش یا ورزش عضلات باعث افزایش دامنه حرکتی در ناحیه آسیب دیده می شود.
برخی از درمانگران استفاده از آتل مچ دست یا مچ پا را برای برخی افراد توصیه کنند. این وسایل می توانند باعث ایجاد ساختار، بهبود ثبات و کاهش خطر تصادفات شوند.
همچنین بخوانید:
انواع فیزیوتراپی و فواید آن (کلیک)
داروها
داروهای آرام بخش و شل کننده های عضلانی برای کاهش علائم و حرکات کلونوس اثربخش هستند. اغلب در وهله اول برای افراد مبتلا به کلونوس، این داروها توصیه می شوند.
داروهای موثر برای انقباضات کلونوس شامل موارد زیر هستند:
- باکلوفن (Lioresal)
- دانترولن (دانتریوم)
- تیزانیدین (Zanaflex)
- گاباپنتین (نوروتنین)
- دیازپام (والیوم)
- کلونازپام (کلونوپین)
آرام بخش ها و داروهای ضد اسپاسم اثر خواب آلودگی دارند. بنابرای هنگام مصرف این داروها باید از رانندگی یا کار کردن با ماشین آلات سنگین اجتناب کرد.
سردرگمی ذهنی، سبکی سر، یا مشکل در راه رفتن از دیگر عوارض جانبی این داوها هستند. در صورت تجربه این عوارض باید به پزشک خود اطلاع دهید، به خصوص اگر آنها مختل کننده کار یا فعالیت های روزمره هستند.
همچنین بخوانید:
دیازپام و درمان اضطراب، اسپاسم عضلانی و تشنج (کلیک)
عمل جراحي
آخرین راه حل موجود برای این وضعیت، جراحی است. در طی جراحی درمان حرکات کلونوس بخش هایی از عصب که باعث حرکات غیر طبیعی عضلانی می شوند، برای کاهش علائم، برش داده می شوند.
درمان های خانگی کلونوس
درمان های خانگی می توانند در کنار درمان های پزشکی کلونوس اثربخش و مهم باشند.
کمپلکس یا حمام گرم برای تسکین درد و کمپلکس سرد برای کاهش اسپاسم موثر هستند.
همچنین برای برخی افراد مکمل های منیزیم یا حمام نمک منیزیم برای شل شدن عضلات مفید است. البته باید قبل از مصرف منیزیم، جهت بررسی تداخل دارویی، با پزشک مشورت شود.
همچنین بخوانید:
چرا به منیزیم احتیاج داریم؟ (کلیک)
چشم انداز
چشم انداز حرکات کلونوس وابسته به علت زمینه ای متفاوت است. درصورتیکه آسیب یا بیماری ناگهانی عامل ایجاد حرکات کلونوس و اسپاسم عضلانی باشد، احتمالا علائم به مرور زمان از بین می روند یا با فیزیوتراپی درمان می شوند.
با این حال اگر کلونوس به دلیل بیماری هایی مزمن ام اس، مننژیت یا سکته مغزی ایجاد شده باشد، به درمان های طولانی مدت برای مدیریت علائم نیاز خواهد بود.
جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.