نشانه های ماکروسفالی : علت - تشخیص - درمان - خطرات و عوارض - چشم انداز خوش خیم

ماکروسفالی بزرگ بودن غیر عادی سر نوزادان است که می تواند خوش خیم یا ناشی از یک بیماری باشد؛ نشانه ها – علت – عوارض و درمان آن را بخوانید.

به بزرگ بودن سر نسبت به حالت عادی ماکروسفالی (Macrocephaly) گفته می شود. نوزاد مبتلا به ماکروسفالی نسبت به سایر نوزادان هم سن خود سر بزرگتری دارد.

اکثر موارد ماکروسفالی خوش خیم و بدون ضرر هستند. با این حال در برخی موارد این بیماری ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند یک سندرم ژنتیکی یا تومور مغزی است.

در این مقاله به بررسی علت و نشانه ها، نحوه تشخیص و درمان بیماری‌ های زمینه‌ ای ماکروسفالی پرداخته می شود.

همچنین بخوانید:

تومور خوش خیم چیست؟ (کلیک)

ماکروسفالی چیست؟

ماکروسفالی وضعیتی است که در آن سر نوزاد نسبت به حالت عادی بزرگتر است.

در صورتی که اندازه سر یک نوزاد در پهن ترین قسمت آن، بزرگتر از 97% نوزادان هم سن و جنس خود باشد، تشخیص ماکروسفالی داده می شود.

گاهی اوقات ماکروسفالی نشانه یک بیماری زمینه ای نیازمند درمان است. با این حال در بیشتر موارد بی ضرر بوده و به دلایل ژنتیکی ایجاد می شود.

علائم و نشانه های ماکروسفالی

اولین نشانه ماکروسفالی بزرگ بودن غیرمعمول سر است. در موارد ماکروسفالی خوش خیم خانوادگی این تنها علامت است.

اگر ماکروسفالی ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد، احتمالا نشانه های دیگری نیز در نوزاد وجود خواهد داشت. بسته به شرایط، علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:

تاخیر در رسیدن به نقاط عطف رشد
همبودی با سایر بیماری ها، مانند اوتیسم
اختلالات روانی

اغلب پزشک پس از تشخیص به نظارت بر نوزاد ادامه می دهد. آنها همچنین به والدین توصیه می کنند که مراقب علائم زیر باشند:

استفراغ
وجود یک نقطه نرم برآمده
تحریک پذیری بیش از حد
خواب آلودگی بیش از حد
حرکت غیر معمول چشم
مشکل در تغذیه

همچنین بخوانید:

اوتیسم چیست؟ علائم، علت و درمان (کلیک)

علت ماکروسفالی

ژن ها عامل بسیاری از موارد ماکروسفالی هستند. پزشک می تواند ماکروسفالی خوش خیم خانوادگی را در نوزادی که دارای سر بزرگ و سابقه خانوادگی اندازه سر بزرگتر از حد متوسط است را تشخیص دهد.

نوزادان مبتلا به ماکروسفالی خوش خیم خانوادگی به جز داشتن سر بزرگ دارای علائم دیگری نیستند.

سایر دلایل ماکروسفالی برای پیشگیری از مشکلات عصبی طولانی مدت و تاخیرهای رشدی نیازمند بررسی و درمان هستند.

این دلایل شامل موارد زیر هستند:

شرایط متابولیک خاص
برخی از انواع عفونت
بیماری الکساندر
سندرم سفالوپلی سینداکتیلی گریگ
سندرم سوتوس
هماتوم مزمن و سایر ضایعات
مگالنسفالی، بزرگ بودن غیر عادی مغز
هیدروسفالی، تجمع مایع در مغز
خونریزی در مغز
ضخیم بودن استخوان سر
افزایش فشار داخل جمجمه
تومورهای مغزی

خطرات و عوارض ماکروسفالی

عوارض ماکروسفالی با توجه به وضعیتی که باعث بزرگی سر شده، متفاوت است.

برخی از شرایط خاص و عوارض احتمالی عبارتند از:

در اختلالات پوستی عصبی (گروهی نادر از اختلالات مربوط به سیستم عصبی و پوست) عوارض شامل افزایش خطر تشنج و افزایش خطر ابتلا به انواع خاصی از تومورها اشت.
در سندرم سوتوس، عوارض شامل تاخیر در رشد و مشکلات هماهنگی است.
در مگالنسفالی (بزرگ بودن غیر عادی مغز) عوارض شامل تاخیر در رشد، فلج نسبی، تشنج و اختلال در عملکرد قشر مغز و نخاع هستند.
در هیدروسفالی (تجمع مایع مغزی نخاعی در مغز) عوارض شامل تاخیر در رشد فکری و ناتوانی‌ های جسمی است.

درمان ماکروسفالی

درمان ماکروسفالی به علت زمینه ای بستگی دارد. معمولا نوزاد مبتلا به ماکروسفالی خوش خیم خانوادگی به هیچ درمانی به غیر از نظارت بر اندازه سر نیاز ندارد.

نوزادانی که ماکروسفالی آنها ناشی از یک بیماری ژنتیکی است احتمالا به درمان و حمایت مادام العمر مانند موارد زیر نیاز دارند:

گفتار و زبان درمانی
فیزیوتراپی
کار درمانی

نوزادی که دارای تجمع مایع یا خونریزی در مغز است، اغلب باید به جراح مغز و اعصاب و جراحی فوری برای جلوگیری از عوارض بیشتر و کاهش فشار داخل جمجمه ازجاع داده شود.

پزشکان می توانند از روش‌های مختلفی مانند موارد زیر برای درمان تومور مغزی استفاده کنند:

استروئیدها
رادیوتراپی
عمل جراحی
شیمی درمانی

همچنین بخوانید:

شیمی درمانی چگونه است؟ (کلیک)

تشخیص ماکروسفالی

اغلب ماکروسفالی طی یک معاینه فیزیکی معمولی تشخیص داده می شود.

به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی برای یک نوزاد، پزشک دور سر او را با پیچاندن یک نوار اندازه گیری دور سر اندازه گیری می کند. این اندازه گیری درست بالای ابروها تراز می شود.

برای وجود معیارهای ماکروسفالی، دور سر نوزاد باید از نظر سن و جنس در صدک 97 یا بالاتر باشد. این امر نشان دهنده این است که دور سر وی از 97% نوزادان مشابه بزرگتر است.

در صورتیکه پزشک احتمال دهد که نوزاد ماکروسفالی دارد، یک تاریخچه پزشکی دقیق برای تعیین اینکه آیا این به دلیل یک بیماری زمینه ای است یا خیر دریافت می کند.

اغلب پزشک آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن، سونوگرافی یا MRI را توصیه می کند.

پزشک با استفاده از این آزمایشات می تواند تشخیص دهد که آیا تجمع مایع در مغز و درنتیجه آن افزایش فشار و سایر عوارض وجود دارد یا خیر.

برخی از علائم افزایش فشار روی مغز شامل:

سردرد
استفراغ
افزایش تحریک پذیری
کند شدن رشد
وجود یک نقطه نرم برآمده در بالای سر
متمایل بودن چشم ها به سمت پایین

همچنین بخوانید:

همه چیز درباره سی تی اسکن (CT scan) (کلیک)

چشم انداز

چشم انداز این وضعیت تا حد زیادی به شرایط زمینه ای ایجاد کننده ماکروسفالی بستگی دارد.

نوزادان مبتلا به ماکروسفالی خوش خیم خانوادگی چشم انداز خوبی دارند و اغلب دچار عوارض نمی شوند.

نوزادی که به دلیل یک بیماری زمینه ای مانند تومور مغزی یا یک سندرم ژنتیکی دچار ماکروسفالی شده باید یک برنامه درمانی فردی دریافت کند.

خلاصه

ماکروسفالی به وضعیتی گفته می شود که در آن سر نوزادان از بعد از تولد شروع به رشد غیر معمولی می کند.

این وضعیت اغلب خوش خیم است و از طریق ژنتیک منتقل می شود. اما می تواند ناشی از مشکلاتی مانند تجمع مایع در مغز یا یک اختلال ژنتیکی باشد.

پزشک برای تشخیص ماکروسفالی سر نوزاد را اندازه گیری کرده و میزان رشد آن را ارزیابی می کند. همچنین ممکن است آزمایشات تصویربرداری رادیولوژیک را توصیه کند.

معمولا نوزادان مبتلا به ماکروسفالی خوش خیم نیازی به درمان ندارند اما درمان برای موارد دیگر ضروری است.

جهت مشاهده و خرید مکمل ها و محصولات مراقبت داروخانه آنلاین اویرو کلیک کنید.